Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi

YÜKSEL TATAR, Çiğdem; Oflaz, Fahriye

Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi

Çiğdem YÜKSEL TATAR, (Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Hemşirelik Yüksekokulu, Psikiatri Hemşireliği Bilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Fahriye OFLAZ (Yeditepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Psikiyatri Hemşireliği Dergisi

18 2

Yıl: 2012 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 67 - 74 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Şizofreninin etkili tedavisinde antipsikotik ilaç kullanımına uyum sağlayamama her ne kadar yaygın bir engel oluştursa da, psikiyatri hastalarının kısa süreli yatışlarında ilaç uyumunun nasıl arttırılacağına ilişkin bilgi sınırlıdır. Bu çalışmanın amacı psikiyatri hastalarının kısa süreli yatışlarındaSosyal Beceri Eğitimi nin İlaç Tedavisi Yaklaşımı modülünün etkinliğini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma bir üniversite hastanesinin psikiyatri kliniğinde yatarak tedavi görmekte olan ve antipsikotik ilaç kullanan 8 hasta ile yapılmıştır. Yarı deneysel, tek grup pretest-posttest desende olan bu çalışmada kontrol grubu seçilmemiştir. Çalışmada ilaç tedavisi yaklaşımımodülü uygulanmıştır, uygulama süresi yedi gündür. Grup oturumları şeklinde yürütülen modülde, oturumlar, modül içerisinde yer alan üç başlığın her birinin ikişer gün ele alınması ile gerçekleştirilmiştir. İlk oturum, tanışma, veri toplama formu ve ön-testlerin uygulanması, ikinci ve üçüncü oturum Antipsikotik İlaç Tedavisi , dördüncü ve beşinci oturum İlaç Yan Etkilerini Öğrenmek , altıncı ve yedinci oturum Tedaviyi Değerlendirmekkonularının tartışılması ve son-testlerin uygulanması şeklinde yürütülmüştür. Veriler, veri toplama formu ile Psikososyal Sosyal Beceri Eğitimi Uygulama Klavuzu nda yer alan, ilaç tedavisi yaklaşımı modülü kapsamında verilen eğitimin hastaların bilgi düzeyine etkisini değerlendirmek için önerilen testin (ön-test/son-test) uygulanması yolu ile elde edilmiştir. Bulgular: Sekiz katılımcıdan beşinin 27 yaş altında ve lise mezunu, yedisinin bekar olduğu, birinin ailesinde psikotik bozukluk tanısının olduğu saptanmıştır. Katılımcıların hiçbirisi daha önce kullandıkları ilaca ilişkin bir eğitim almamışlardır. İlaç tedavisi yaklaşımı modülü kapsamında verilen eğitimin antipsikotik ilaç kullanan hastaların bilgi düzeyine etkisini ölçen teste ait puan ortalaması, eğitimden önce 14.8±2.2 iken, eğitim sonrası puan ortalamaları 18.0±1.1 olmuştur. İki ortalama arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.01). Puan ortalamalarında meydana gelen artış katılımcıların bilgi düzeylerinin arttığını gösterir. Hastalarla program süresince antipsikotik ilaç etkileri, psikoz ve ilaç uyum etkileri tartışılmıştır. İlaç yan etkileri ve hekimlerin iletişim bilgileri listesi hastalara verilmiştir. Hastaların hastalıkları ve ilaç kullanımlarına ilişkin sorunları daha iyi ifade ettikleri gözlenmiştir. Sonuç: Antipsikotik ilaç kullanan psikiyatri hastalarının kısa süreli yatışlarında, ilaç tedavisi yaklaşımının modülünün uygulanması bilgi düzeylerinin artmasında ve ilaç kullanımına ilişkin davranışlarının değişmesinde etkili olmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Farmakoloji ve Eczacılık

Assessing medicine management education in psychiatric inpatients who use antipsychotic medicine

Öz:

Objectives: Although non-adherence with the antipsychotic medication regimen is a common barrier to the effective treatment for schizophrenia, knowledge is limited about how to improve medication adherence in short term hospitalization of psychiatric patients. The purpose of this study was to assess the effectiveness of the Medication Management Module of Social Skills Training Programme in short term hospitalization of psychiatric patients. Methods: The study included eight patients using antipsychotic medicine who had been admitted to the inpatient psychiatry unit in a university hospital. No control group was chosen in this one-group pre-post test quasi-experimental design study. The Medication Management Module ofSocial Skills Training Programme was modified and applied to the participants over seven days as daily, one-hour group sessions. In the first session, the group was formed and pre-tests and data collection tools were applied. In sessions two through seven, the following themes were discussed and posttests were applied: Treatment with Antipsychotic Medicine,Learning the Side Effects of Antipsychotics, and Assessing the Treatment. The data was collected using guidelines of the Social Skills Training Programme to assess the effectiveness of the education given within the Medication Management Module . Results: Among the eight patients, five were under the age of 27 and had graduated from high school, seven were married, and one had a family member diagnosed with a psychotic disorder. None were educated about the medications before the module. The mean pretest scores of participants (14.8±2.2) were significantly higher when compared with that of posttest scores (18.0±1.1) (p=0.01). The increase in mean score indicates that education increased the level of knowledge. During the program, patients discussed psychosis, the effects of antipsychotic medication, and compliance with medication times. A list of medication side effects and contact details of physicians were given to the patients. Patients showed improved ability to state problems related to medication. Conclusion: The application of Medication Management Module of Social Skills Training Programme in short term hospitalization of psychiatric patient using antipsychotic medicine is effective in improving knowledge and use of medication.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Farmakoloji ve Eczacılık

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Öztürk O. Ruh sağlığı ve bozuklukları. 9. Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitapevi Yayınları; 2002.
2. http://www.who.int/mental_health/management/schizophrenia/en/
3. Ünüvar N, Mollahaliloglu S, Yardım N. Türkiye hastalık yükü çalışması, Ankara: Aydogdu Ofset Matbaacilik; 2007.
4. Doğan O, Doğan S, Tel H, Çoker F. Şizofrenide psikososyal yaklaşımlar: Aileler. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002;3:133-9.
5. Doğan O. Şizofrenik bozukluklarda psikososyal yaklaşımlar. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002;3:240-248.
6. Olfson M, Mechanic D, Hansell S, Boyer CA, et al. Predicting medication noncompliance after hospital discharge among patients with schizophrenia. Psychiatr Serv 2000;51:216-22.
7. Granholm E, McQuaid JR, McClure FS, Auslander LA, et al. A randomized, controlled trial of cognitive behavioral social skills training for middleaged and older outpatients with chronic schizophrenia. Am J Psychiatry 2005;162:520-9.
8. Heinssen RK, Liberman RP, Kopelowicz A. Psychosocial skills training for schizophrenia: lessons from the laboratory. Schizophr Bull 2000;26:21-46.
9. Turkington D, Kingdon D, Rathod S, Hammond K, Pelton J, Mehta R. Outcomes of an effectiveness trial of cognitive-behavioural intervention by mental health nurses in schizophrenia. Br J Psychiatry 2006;189:36-40.
10. Wykes T, Steel C, Everitt B, Tarrier N. Cognitive behavior therapy for schizophrenia: effect sizes, clinical models, and methodological rigor. Schizophr Bull 2008;34:523-37.
11. Kurtz MM, Mueser KT. A meta-analysis of controlled research on social skills training for schizophrenia. J Consult Clin Psychol 2008;76:491-504.
12. Aker T, Sungur MZ. Şizofrenide bireysel bilişsel ve davranışçı terapi yöntemleri. İstanbul: PAREM Yayınları; 2001.
13. Deveci A, Esen-Danacı A, Yurtsever F, Deniz F ve ark. Şizofrenide psikososyal beceri eğitiminin belirti örüntüsü, iç-görü, yaşam kalitesi ve intihar olasılığı üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 2008;19:266-73.
14. Dogan S, Dogan O, Tel H, Çoker F ve ark. Şizofrenide psikososyal yaklaşım. Bahar Sempozyumları. VI, Kongre Bildirileri Özet Programı, (24-28 Nisan 2002, Antalya) 2002. s. 137.
15. Soykan Ç. Bir psikososyal rehabilitasyon uygulaması; gündüz hastanesi. [Çeviri editörü: Dilbaz N, Bayram G] Ankara: Şizofrenide yeni ufuklar. 1997. s. 161-70.
16. Yıldız M. Şizofrenide psikososyal tedaviler. IV Psikososyal beceri eğitimi uygulama klavuzu. İstanbul: PAREM Yayınları; 2001.
17. Yıldız M, Yazıcı A, Ünal S, Aker T ve ark. Şizofreninin ruhsal-toplumsal tedavisinde sosyal beceri eğitimi belirtilerle başetme ve ilaç tedavisi yaklaşımının Türkiyede çok merkezli bir uygulaması. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13:41-7.
18. Farkas M, Gagne C, Anthony W, Chamberlin J. Implementing recovery oriented evidence based programs: identifying the critical dimensions. Community Ment Health J 2005;41:141-58.
19. Jones C, Cormac I, Campbell C. Cognitive behavioural therapy for schizophrenia. Cochrane Database Syst Rev 2002:CD000524.
20. Chakrabarti S. Family interventions in schizophrenia: Issues of relevance for Asian countries. World J Psychiatr 2011;1:4-7.
21. Das S, Saravanan B, Karunakaran KP, Manoranjitham S, et al. Effect of a structured educational intervention on explanatory models of relatives of patients with schizophrenia: randomised controlled trial. Br J Psychiatry 2006;188:286-7.
22. Paranthaman V, Satnam K, Lim JL, Amar-Singh HS, et al. Effective implementation of a structured psychoeducation programme among caregivers of patients with schizophrenia in the community. Asian J Psychiatr 2010;3:206-12.
23. Hamann J, Langer B, Winkler V, Busch R, et al. Shared decision making for in-patients with schizophrenia. Acta Psychiatr Scand 2006;114:265-73.
24. NICE Core interventions in the treatment and management of schizophrenia in adults in primary and secondary care (update). National Collaborating Centre for Mental Health Commissioned by the National Institute for Health and Clinical Excellence. Full Guideline DRAFT (September 2008).
25. Pekkala E, Välikangas L, Puukka M, Tjäderhane L, et al. The effect of a highsucrose diet on dentin formation and dental caries in hyperinsulinemic rats. J Dent Res 2002;81:536-40.
26. Liberman RP, Social and ındependent living skills: medication-management module. Trainers manuel. Los Angeles, CA: UCLA Department of Psychiatry; 1986.
27. Anderson KH, Ford S, Robson D, Cassis J, et al. An exploratory, randomized controlled trial of adherence therapy for people with schizophrenia. Int J Ment Health Nurs 2010;19:340-9.
28. Gray R, White J, Schulz M, Abderhalden C. Enhancing medication adherence in people with schizophrenia: an international programme of research. Int J Ment Health Nurs 2010;19:36-44.
29. ODonnell C, Donohoe G, Sharkey L, Owens N, et al. Compliance therapy: a randomised controlled trial in schizophrenia. BMJ 2003;327:834.
30. Herz MI, Lamberti JS, Mintz J, Scott R, et al. A program for relapse prevention in schizophrenia: a controlled study. Arch Gen Psychiatry 2000;57:277-83.
31. Liberman LP, Wallace CJ, Blackwell G, Eckman TA, et al. Innovations in skills training for the seriously mentally ill: The UCLA Social and Independent Living Skills modules. Innovations and Research 1993;2:43-60.
32. Yıldız M. Şizofrenide psikososyal beceri eğitiminde içerik ve etkinlikler. Klinik Psikiyatri Dergisi 2001;4:119-23.
33. Bellack AS. Skills training for people with severe mental illness. Psychiatr Rehabil J 2004;27:375-91.
34. Xiang YT, Weng YZ, Li WY, Gao L, et al. Efficacy of the Community Re-Entry Module for patients with schizophrenia in Beijing, China: outcome at 2-year follow-up. Br J Psychiatry 2007;190:49-56.
35. Lak DC, Tsang HW. Rehab rounds: Cultural adaptation of the basic conversational skills module for a Chinese population. Psychiatr Serv 2004;55:988-90.
36. Huxley NA, Rendall M, Sederer L. Psychosocial treatments in schizophrenia: a review of the past 20 years. J Nerv Ment Dis 2000;188:187-201.
37. Glynn SM, Marder SR, Liberman RP, Blair K, et al. Supplementing clinicbased skills training with manual-based community support sessions: effects on social adjustment of patients with schizophrenia. Am J Psychiatry 2002;159:829-37.
38. Duman ZÇ, Kocaman N, Üçok A, Er F ve ark. Yatan hastalarda psikoeğitsel tedavi grubunun etkinliği. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2006;19:64-71.
39. Xiang, YQ, Weng YZ, Hou YZ. The medication management and symptom management skills training are effective in preventing relapse of schizophrenics and increasing their drug compliance. Chinese Journal of Psychiatry 2001;34:153-6.
40. Eckman TA, Liberman RP. A large-scale field test of a medication management skills training program for people with schizophrenia. Psychosoc Rehabil J 1990;13:31-5.
41. Boczkowski JA, Zeichner A, DeSanto N. Neuroleptic compliance among chronic schizophrenic outpatients: an intervention outcome report. J Consult Clin Psychol 1985;53:666-71.

APA	YÜKSEL TATAR Ç, Oflaz F (2012). Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. , 67 - 74.
Chicago	YÜKSEL TATAR Çiğdem,Oflaz Fahriye Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. (2012): 67 - 74.
MLA	YÜKSEL TATAR Çiğdem,Oflaz Fahriye Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. , 2012, ss.67 - 74.
AMA	YÜKSEL TATAR Ç,Oflaz F Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. . 2012; 67 - 74.
Vancouver	YÜKSEL TATAR Ç,Oflaz F Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. . 2012; 67 - 74.
IEEE	YÜKSEL TATAR Ç,Oflaz F "Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi." , ss.67 - 74, 2012.
ISNAD	YÜKSEL TATAR, Çiğdem - Oflaz, Fahriye. "Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi". (2012), 67-74.

APA	YÜKSEL TATAR Ç, Oflaz F (2012). Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(2), 67 - 74.
Chicago	YÜKSEL TATAR Çiğdem,Oflaz Fahriye Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 3, no.2 (2012): 67 - 74.
MLA	YÜKSEL TATAR Çiğdem,Oflaz Fahriye Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, vol.3, no.2, 2012, ss.67 - 74.
AMA	YÜKSEL TATAR Ç,Oflaz F Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2012; 3(2): 67 - 74.
Vancouver	YÜKSEL TATAR Ç,Oflaz F Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2012; 3(2): 67 - 74.
IEEE	YÜKSEL TATAR Ç,Oflaz F "Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi." Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3, ss.67 - 74, 2012.
ISNAD	YÜKSEL TATAR, Çiğdem - Oflaz, Fahriye. "Antipsikotik ilaç kullanan bir grup yatan hastada ilaç yönetimi eğitiminin değerlendirilmesi". Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 3/2 (2012), 67-74.