Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması)

COŞKUN, Mehmet Kamil

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması)

Mehmet Kamil COŞKUN (Muş Alparslan Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Muş, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

12 2

Yıl: 2013 Cilt: 17 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 143 - 162 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması)

Öz:

Bu araştırmada, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerini belirlemek ve karşılaştırmak amaçlanmıştır. Araştırma betimsel nitelikte ve tarama modelinde yürütülmüştür. Veriler, Kökdemir (2003) tarafından Türkçeye uyarlanan Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeğinin (KEDEÖ) örneklem üzerinde uygulanmasından elde edilmiştir. Araştırmanın örneklemini Atatürk, Dicle, İnönü, Ondokuz Mayıs ve Uludağ Üniversitelerinin İlahiyat Fakültesi ile Eğitim Fakültesi DKAB Eğitimi Bölümlerinde öğrenim gören 273 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin analizinde, betimsel istatistik, t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, DKAB öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri olumlu (orta) düzeyde bulunmuştur. Cinsiyet, lise türü, fakülte türü, ekonomik düzey ve anne baba eğitimine göre anlamlı bir farklılık bulunmazken çocukluğun geçtiği yerleşim birimi değişkeninde anlamlı farklılık elde edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adams, M. H., Whitlow, J. R, Stover, L. M. ve Johnson, K. W. (1999). A longitudunal evaluation of baccalaureate students critical thinking abilities. Journal of Nursing Education, 38(3), 139-141.
Akınoğlu, O. (2003). Bir eğitim değeri olarak eleştirel düşünme. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 7-26.
Asan, A. (2000), Din eğitiminde öğrencinin düşünmeye yönlendirilmesi, http://dhgm. meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/145/asan.htm adresinden Erişim tarihi: 01.09.2012.
Ashton, P. (1988). Teaching higher-order thinking and content: An essential ingredient in teacher preparation. Gainesville, FL: University of Florida.
Aydın, M. S. (2008). Din egitimi bireyi kalıplamamalı, Diyanet Aylık Dergi, http://www. diyanet.gov.tr/turkish/dinegitimi/din-egitimi-dairesi-baskanligi---icerikdin- egitimi-bireyi-kaliplamamali-254.aspx Erişim tarihi: 01.09.2012.
Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9 (2), 679-693, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ Erişim tarihi: 01.09 2012.
Beyer, B. K. (1987). Practical strategies for the teaching of thinking. Boston: Allyn and Bacon.
Branch, J. B. (2000). The relationship among critical thinking, clinical decision-making, and clinical practical: A comparative study (Doktora tezi). University of Idaho, Idaho
Colucciello, M.L. (1999). Relationships between critical thinking dispositions and learning styles, Journal Professionals Nursing, 15(5), 294-301.
Cüceloğlu, D. (1997). İyi düşün doğru karar ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Çetin, A. (2008). Sınıf öğretmeni adayların eleştirel düşünme gücü (Yüksek lisans tezi). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 93-108.
Çubukçu, Z. (2006). Türk öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology- TOJET, 5 (4), 22-36, [Online]: http://www.tojet.net/ adresinden 02.09.2012 tarihinde indirilmiştir.
Dorion, L.A. (2005). Sokrates. (Çev: M. N. Demirtaş). Ankara: Dost yayıncılık.
Ennis, R. (1985). Goals for critical thinking curriculum. A. Costa (Ed.), Developing Minds (54-57). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Ennis, R.H. (1991). Goals for a critical thinking curriculum. In A Costa (Ed.). Developing minds (Vol.1). Alexandria: Virginia. ASCD.
Epstein, R. L. (1999). Critical thinking. Belmont: Wadsworth Publishing Company.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: a statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction - Executive Summary - The Delphi Report. Millbrae CA: The California Academic Pres.
Facione, P. A., Giancarlo, C, Facione, N. ve Gainen, J. (1995). The disposition toward critical thinking. Journal of General Education, 1.
Facione, N.C. and Facione, P.A. (1997). Critical thinking assessment in nursing education programmes: An aggregate data analysis. Millbrae, CA: The California Academic Press.
Facione, P. A., Facione, N. C. ve Giancarlo, C. A. (2000). The disposition toward critical thinking: Its character, measurement, and relationship to critical thinking skill, Informal Logic, 20 (1), 61-84.
Feuerstein, M. (1999). Media literacy in support of critical thinking. Journal of Educational Media, Vol. 24, Issue 1, 43, 12.
Fisher, R. (1995). Teaching children to think UK, Stanley Thrones (Publishers) Ltd.
Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri (Doktora tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gürkaynak, İ., Üstel, F., Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme, Eğitim Reformu Girişimi. http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/Elestireldusunme_ 0.pdf Erişim tarihi: 14.12.2012.
Güven, M., Kürüm, D. (2007 ). Teacher candidates learning styles and critical thinking dispositions. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (21), 60-90.
Halpern, D. (1988). Teaching critical thinking for tranfer across domains: Dispositions, skills, structure training and metacognitive monitoring. Amerikan Psychologist, 53, 449-455.
Ip, W., Lee, D., Lee, I., Chau, J., Wootton, Y. ve Chang, A. (2000). Dispositions toward critical thinking: A study of Chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32, 84-90.
Kaasboll, J.J. (1998). Teaching critical thinking and problem defining skills. Education and Information Technologies, 3, 101-117
Karakaya, Z. (2006). Çocuk felsefesi ve çocuk eğitimi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, (1), 23-35
Kawashima, N. & Shiomi, K. (2007). Factors of the thinking disposition of Japanese high school students. Social Behavior and Personality, 35 (2), 187-194.
Kazancı, O. (1979). Lise fen programlarının elefltirici düşünme gücünün gelişmesindeki rolü, (Doçentlik çalışması). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Kefeli, İ., Kara U. (2008). Çocukta felsefi ve eleştirel düşüncenin gelişimi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 339-357
Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 1-13.
Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme, (Doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi.
Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü, (Yüksel lisans tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kawashima, N. & Shiomi, K. (2007). Factors of the thinking disposition of Japanese high school students. Social Behavior and Personality, 35 (2), 187-194.
Lipman M. (1992). Thinking in education. Cambridge: Cambridge University Press.
McBride, R., Xiang, P., Wittenburg, D., & Shen, J. (2002). An analysis of pre-service teachers dispositions toward critical thinking: A cross- cultural perspective. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 30 (2), 131-140.
MEB-TTKB, (2006). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4,5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim program, http://talimterbiye.mebnet.net/Ogretim%20Programlari/ ilkokul/2010-2011/Din%20K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC%20ve%20 Ahlak%20bilgisi.pdf adresinden 06.09.2012 tarihinde indirilmiştir.
NCEE. (1988). A nation at risk: The imperative for educational reform. Washington DC: Government Printing Office.
Norris, S. P. (1985). Synthesis of research on critical thinking. Educational Leadership, 8, 40-45.
Özdemir, S. M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (3), 1-17.
Özden, Y. (2005), Öğrenme ve öğretme (7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Paul, R. W. (1990). Critical thinking: What every person needs to survive in a rapidly changing world. USA: Foundation for Critical Thinking.
Reinstein, A. ve Lander, G. H. (2008). Developing critical thinking in college programs. Research in Higher Education Journal, 1, 78-94.
Saçlı, F. ve Demirhan, G. (2008). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin eleştirel düşünme düzeylerinin saptanması ve karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 19 (2), 92-110.
Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193-200.
Shin, K.R., Lee, .J.H., Ha, J.Y. & Kim, K.H. (2006). Critical thinking dispositions in baccalaureate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 56 (2), 182189
Soysal, M. (1997), Düşünmeyi öğretmek, eleştirel okuma. Ankara: Ümit Yayıncılık.
Şahinel, S. (2001). Eleştirel düşünme becerileri ile tümleşik dil becerilerinin geliştirilmesi (Doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks. 1 (2), 69-89.
Torres, R.M. & Cano, J. (1995). Learning style: A factor to critical thinking. Journal of Agricultural Education, 36 (4), 55-62.
Türnüklü, E. B. & Yesildere, S. (2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme, Gazi Egitim Fakultesi Dergisi, 25 (3), 107-123
Walsh, D.;Paul, R. (1988). The goal of critical thinking: From educational ideal to edecational reality. Washington, D.C: Amerikan Federation of Teachers.
Zayif, K. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (Yüksek lisans tezi). Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

APA	COŞKUN M (2013). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). , 143 - 162.
Chicago	COŞKUN Mehmet Kamil Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). (2013): 143 - 162.
MLA	COŞKUN Mehmet Kamil Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). , 2013, ss.143 - 162.
AMA	COŞKUN M Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). . 2013; 143 - 162.
Vancouver	COŞKUN M Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). . 2013; 143 - 162.
IEEE	COŞKUN M "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması)." , ss.143 - 162, 2013.
ISNAD	COŞKUN, Mehmet Kamil. "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması)". (2013), 143-162.

APA	COŞKUN M (2013). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 143 - 162.
Chicago	COŞKUN Mehmet Kamil Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17, no.1 (2013): 143 - 162.
MLA	COŞKUN Mehmet Kamil Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.17, no.1, 2013, ss.143 - 162.
AMA	COŞKUN M Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013; 17(1): 143 - 162.
Vancouver	COŞKUN M Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013; 17(1): 143 - 162.
IEEE	COŞKUN M "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması)." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, ss.143 - 162, 2013.
ISNAD	COŞKUN, Mehmet Kamil. "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (İlahiyat-Eğitim DKAB karşılaştırması)". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17/1 (2013), 143-162.