Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri

Ebru TOLAY, (Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, İzmir, Türkiye)
OLCA SÜRGEVİL DALKILIÇ, (Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, İzmir, Türkiye)
Mert TOPOYAN (Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, İzmir, Türkiye)
Ege Akademik Bakış
8 0
Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 449 - 465 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri

Öz:
Bu çalışma, yapısal ve psikolojik güçlendirmeyi, duygusal bağlılık ve iş doyumu ile ilişkilendiren bir modeli test etmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu doğrultuda geliştirilen model, İzmirin iki büyük devlet üniversitesinde, toplam 25 fakültede görev yapan 243 araştırma görevlisinden elde edilen veriler ışığında yapısal eşitlik modellemesine göre test edilmiştir. Analizler sonucunda kabul edilen model, (a) yapısal güçlendirmenin psikolojik güçlendirme üzerinde doğrudan ve pozitif yönde etkisi olduğunu, (b) psikolojik güçlendirmenin iş doyumu ve duygusal bağlılık üzerinde doğrudan ve pozitif yönde etkisi olduğunu, (c) yapısal güçlendirmenin iş doyumunu psikolojik güçlendirme aracılığıyla dolaylı olarak pozitif etkilediği, duygusal bağlılığı ise hem psikolojik güçlendirme aracılığı ile dolaylı yoldan hem de doğrudan ve pozitif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

Impact of structural and psychological empowerment on affective commitment and job satisfaction in Academic work settings

Öz:
This study is designed to test a model which relates the concepts of structural and psychological empowerment to affective commitment and job satisfaction. The model is tested by structural equation modeling in the light of the data which was obtained from 243 research assistants who work in 25 faculties of the two big state universities in Izmir. Final model that is accepted due to obtained analysis results suggests that (a) structural empowerment has a direct and positive effect on psychological empowerment, (b) psychological empowerment has direct and positive effects on both affective commitment and job satisfaction, and (c) structural empowerment has an indirect and positive effect on job satisfaction and both indirect (through psychological empowerment) and direct, and posifive effects on affective commitment.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Armstrong, K.J. ve Laschinger, H. (2006) “Structural Empowerment, Magnet Hospital Characteristics, and Patient Safety Culture: Making the Link” Journal of Nursing Care Quality, 21(2):124-132.
  • Arslantaş, C.C. (2007) “Güçlendirici Lider Davranışının Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2):227- 240.
  • Arslantaş, C.C. ve Dursun, M. (2008) “Etik Liderlik Davranışının Yöneticiye Duyulan Güven ve Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisinde Etkileşim Adaletinin Dolaylı Rolü” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1):111-128.
  • Bartlett, K.R. (1999) “The Relationship between Training and Organizational Commitment in The Health Care Field” The Degree of Doctor of Philosophy, Urbana, The University of Illinois.
  • Blau, J.R. ve Alba, R.D. (1982) “Empowering Nets of Participation” Administrative Science Quarterly, 27:363-379.
  • Bolat, T. (2003) “Personeli Güçlendirme: Davranışsal ve Bilişsel Boyutta İncelenmesi ve Yönetim Kavramlarıyla Karşılaştırılması” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3-4):199-219.
  • Boonyarit, I., Chomphupart, S, Arin, N. (2010) “Leadership, Empowerment and Attitude Outcomes” The Journal of Behavioral Science, 5(1):1-14.
  • Bowen, D. ve Lawler, E. (1992) “The Empowerment of Service Workers: What, Why, How, and When?” Sloan Management Review, 33:31-39.
  • Chiang, C.F. ve Jang, S.S. (2008) “The Antecedents and Consequences of Psychological Empowerment: The Case of Taiwan’s Hotel Companies” Journal of Hospitality & Tourism Research, 32(1):40-61.
  • Conger, J.A. ve Kanungo, R.N. (1988) “The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice” Academy of Management Review, 13:471-482.
  • Çavuş, M.F. (2008) “Personeli Güçlendirme: İmalat Sanayii İşletmelerinde Bir Araştırma” Journal of Yasar University, 3(10):1287-1300.
  • Çavuş, M.F. ve Akgemci, T. (2008) “İşletmelerde Personel Güçlendirmenin Örgütsel Yaratıcılık ve Yenilikçiliğe Etkisi: İmalat Sanayiinde Bir Araştırma” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20:229-244.
  • Çavuş, M.F. ve Demir, Y. (2010) “The Impacts of Structural and Psychological Empowerment on Burnout: A Research on Staff Nurses in Turkish State Hospitals” Canadian Social Science, 6(4):63-72.
  • Çekmecelioğlu, H.G. ve Keleş, Ö. (2008) “Örgüt İklimi, Güçlendirme ve Bireysel İş Performansı Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi” 2008 Muhan Soysal İşletmecilik Konferansı-İşletmecilikte Yeni Gelişmeler ve Fırsatlar, 129-141.
  • Çöl, G. (2008) “Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1):35-46.
  • De Cicco, J., Laschinger, H. ve Kerr, M. (2006) “Perceptions of Empowerment and Respect: Effect on Nurses Organizational Commitment in Nursing Homes” Journal of Gerontological Nursing, 49-56.
  • Demir, K. (2010) “İnsan Kaynakları Uygulamalarının İşyerinde Psikolojik Güçlendirmeye Etkisi: Bir Araştırma” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Dickson, K.E. ve Lorenz, A. (2009) “Psychological Empowerment and Job Satisfaction of Temporary and Part-Time Nonstandard Workers: A Preliminary Investigation” Institute of Behavioral and Applied Management, 166-191.
  • Doğan, S. (2003a) Personel Güçlendirme (Empowerment), İstanbul, Sistem Yayıncılık.
  • Doğan, S. (2003b) “İşletmelerde Personel Güçlendirmenin Önemi” İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 29:177-203.
  • Dunham, R.B., Grube, J.A. ve Castaneda, M.B. (1994) “Organizational Commitment: The Utility of an Integrative Definition” Journal of Applied Psychology, 79(3):370-380.
  • Erdil, O. ve Keskin, H. (2003) “Güçlendirmeyle İş Tatmini, İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması” İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 32(1):7-24.
  • Gümüştekin, G.E ve Emet, C. (2007) “Güçlendirme Algılarındaki Değişimin Örgütsel Kültür ve Bağlılık Üzerindeki Etkileşimi” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17:90-116.
  • Hauck, A., Griffin, M.T.Q. ve Fitzpatrick, J.J. (2011) “Structural Empowerment and Anticipated Turnover Among Critical Care Nurses” Journal of Nursing Management, 19:269-276.
  • Hu, S.L.Y. ve Leung, L. (2003) “Effects of Expectancy-Value, Attitudes, and Use of the Internet on Psychological Empowerment Experienced by Chinese Women at the Workplace” Telematics and Informatics, 20(4):365-382.
  • Işın, A.F. (2009) “Psikolojik Personel Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişki ve Bir Uygulama” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kline, R.B. (2005) Principles and Practice of Structural Equation Modelling. 2nd Edition, New York, The Guilford Press.
  • Kluska, K.M., Laschinger, H.K.S. ve Kerr, M.S. (2004) “Staff Nurse Empowerment and Effort-Reward Imbalance” Nursing Leadership, 17(1):112-128.
  • Knol, J. ve Van Linge, R. (2009) “Innovative Behaviour: The Effect of Structural and Psychological Empowerment on Nurses” Journal of Advanced Nursing, 65(2):359-370.
  • Ko, J.W., Price, J.L. ve Mueller, C.W. (1997) “Assessment of Meyer and Allen’s Three-Component Model of Organizational Commitment in South Korea” Journal of Applied Psychology, 82(6):961-973.
  • Laschinger, H.K.S., Wong, C., McMahon, L. ve Kaufman, C. (1999) “Leader Behavior Impact on Staff Nurse Empowerment, Job Tension and Work Effectiveness” Journal of Nursing Administration, 29(5):28-39.
  • Laschinger, H.K.S., Finegan, J.E. ve Shamian, J. (2001) “Promoting Nurses’ Health: Effect of Empowerment on Job Strain and Work Satisfaction” Nurs Economics, 19(2):42-52.
  • Laschinger, H.K.S., Finegan, J.E., Shamian, J. ve Wilk, P. (2001) “Impact of Structural and Psychological Empowerment on Job Strain in Nursing Work Settings: Expanding Kanter’s Model” Journal of Nursing Administration, 31(5):260-272.
  • Laschinger, H.K.S., Finegan, J.E., Shamian, J. ve Wilk, P. (2003a) “Workplace Empowerment as a Predictor of Nurse Burnout in Restructured Healthcare Settings” Longwoods Review, 1(3):2-11.
  • Laschinger, H.K.S., Almost, J. ve Tuer-Hodes, D. (2003b) “Workplace Empowerment and Magnet Hospital Characteristics” Journal of Nursing Administration, 33(7/8):410-422.
  • Laschinger, H.K.S., Finegan, J.E., Shamian, J., Wilk, P. (2004) “A Longitudinal Analysis of the Impact of Workplace Empowerment on Work Satisfaction” Journal of Organizational Behavior, 25(4):527-545.
  • Laschinger, H.K.S., Finegan, J. ve Wilk, P. (2009a) “Context Matters: The Impact of Unit Leadership and Empowerment on Nurses’ Organizational Commitment” Journal of Nursing Administration, 39(5):228-235.
  • Laschinger, H.K.S., Leiter, M., Day, A. ve Gilin, D. (2009b) “Workplace Empowerment, incivility, and Burnout: Impact on Staff Nurse Recruitment and Retention Outcomes” Journal of Nursing Management, 17:302-311.
  • Laschinger, H.K.S., Gilbert, S., Smith, L.M. ve Leslie, K. (2010) “Towards a Comprehensive Theory of Nurse/Patient Empowerment: Applying Kanter’s Empowerment Theory to Patient Care” Journal of Nursing Management,18:4-13.
  • Leech, N.L., Barrett, K.C. ve Morgan, G.A (2005) SPSS for Intermediate Statistics: Use and Interpretation, 2nd Edition, New Jersey, Lawrence Erlbaum Associates Inc. Luthans, F. (2002) Organizational Behavior, 9th Edition., United States, McGraw-Hill.
  • Mainiero, L.A. (1986) “Coping with Powerlessness: The Relationship of Gender and Job Dependency to Empowerment-Strategy Usage” Administrative Science Quarterly, 31:633-653.
  • Martinko, M.J. ve Gardner, W.L. (1982) “Learned Helplessness: An Alternative Explanation for Performance Deficits” Academy of Mamagement Review, 7:195-204.
  • Manojlovich, M. ve Laschinger, H.K.S (2002) “The Relationship of Empowerment and Selected Personality Characteristics to Nursing Job Satisfaction” Journal of Nursing Administration, 32(11):586-595.
  • Menon, S.T. (2001) “Employee Empowerment: An Integrative Psychological Approach” Applied Psychology: An International Review, 50(1):153-180.
  • Meyer, J.P. ve Allen, N.J. (1991) “A Three- Component Conceptualization of Organizational Commitment” Human Resource Management Review, 1(1):61-89.
  • Meyer, J.P. ve Allen, N.J. (1997) Commitment in the Workplace, Theory, Research and Application, London, Sage Publications Inc.
  • Meyer, J.P., Allen, N.J. ve Smith, C.A. (1993) “Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization” Journal of Applied Psyhology, 78(4):538-551.
  • Meyer, J.P., Smith, C.A. (2000) “HRM Practises and Organizational Commitment: Test of a Mediation Model” Canadian Journal of Administrative Sciences, 17(4):319-332.
  • Mîndrilă, D. (2010) “Maximum Likelihood (ML) and Diagonally Weighted Least Squares (DWLS) Estimation Procedures: A Comparison of Estimation Bias with Ordinal and Multivariate Non-Normal Data” International Journal of Digital Society, 1(1):60-66.
  • Mowday, R.T., Porter, L.W. ve Steers, R.M. (1982) Employee- Organization Linkages, The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover, New York, Academic Press Inc.
  • Murat, G. (2001) “Çağdaş Bir Yönetim Yaklaşımı: Personel Güçlendirme” Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, 4(16):113-126.
  • O’Brien, J.L. (2010) “Structural Empowerment, Psychological Empowerment and Burnout in Registered Staff Nurses Working in Outpatient Dialysis Centers” Degree of Doctor of Philosophy, New Jersey, The State University of New Jersey.
  • Özgen, H. ve Türk, M.(1997) “Hizmet Sektöründe Rekabette Başarının Anahtarı: Personeli Güçlendirme (Empowerment)” Amme İdaresi Dergisi, 30(4):75-86.
  • Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday, R.T. ve Boulian, P.V. (1974) “Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover Among Psychiatric Technicians” Journal of Applied Psychology, 59(5):603- 609.
  • Rhoades, L., Eisenberger, R. ve Armeli, S. (2001) “Affective Commitment to the Organization: The Contribution of Perceived Organizational Support” Journal of Applied Psychology, 86(5):825-836.
  • Robbins, T.L., Crino, M.D., Fredendall, L.D. (2002) “An Integrative Model of the Empowerment Process” Human Resource Management Revie, 12:419-443.
  • Sabiston, J.A. ve Laschinger, H.K. (1995) “Staff Nurse Work Empowerment and Perceived Autonomy: Testing Kanter’s Theory of Structural Power in Organizations” Journal of Nursing Administration, 25(9):42-50.
  • Sarmiento, T.P., Laschinger, H.K.S. ve Iwasiw, C. (2004) “Nurse Educators’ Workplace Empowerment, Burnout, and Job Satisfaction: Testing Kanter’s Theory” Journal of Advanced Nursing, 46(2):134-143.
  • Spreitzer, G.M. (1995) “Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation” The Academy of Management Journal, 38(5):1442-1465.
  • Spreitzer, G.M. (1996) “Social Structural Characteristics of Psychological Empowerment” The Academy of Management Journal, 39(2):483-504.
  • Spreitzer, G.M., DeJanasz, S.C. ve Quinn, R.E. (1995) “Empowered to Lead: Psychological Empowerment and Transformational Leadership” Center for Effective Organizations Publication, 1-32.
  • Spreitzer, G.M., Kizilos, M.A. ve Nason, S.W. (1997) “A Dimensional Analysis of the Relationship between Psychological Empowerment and Effectiveness, Satisfaction, and Strain” Journal of Management, 23(5):679-704.
  • Spreitzer, G.M., DeJanasz, S.C., Quinn, R.E. (1999) “Empowered to Lead: The Role of Psychological Empowerment in Leadership” Journal of Organizational Behavior, 20(4):511-526.
  • Streiner, D.L. (2006) “Building A Better Model: An Introduction to Structural Equation Modeling” The Canadian Journal of Psychiatry, 51(5):317-324.
  • Şen, Y. (2008) “Dönüşümcü Liderliğin Psikolojik Güçlendirme ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Şimşek, Ö.F. (2007) Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları, Ankara, Siyasal Basın Yayın Dağıtım.
  • Thomas, K.W. ve Velthouse, B.A. (1990) “Cognitive Elements of Empowerment” Academy of Management Review, 15(4):666-681.
  • Tolay, E. (2003) “Eğitimin Örgütsel Bağlılığa Etkileri” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ullum, A.G. (2011) “Understanding The Determinants of Job Satisfaction” Degree of Master of Science in Nursing, San Diego State University.
  • Vacharakiat, M. (2008) “The Relationships of Empowerment, Job Satisfaction and Organization Commitment Between Filipino and American Registered Nurses Working in the USA” Degree of Doctor of Philosophy Nursing, George Mason University, Fairfax VA.
  • Wagner, J., Cummings, G., Smith, D. L., Olson, J., Anderson, L., Warren, S. (2010) “The Relationship between Structural Empowerment and Psychological Empowerment for Nurses: A Systematic Review” Journal of Nursing Management, 18:448-462.
  • Wasti, S.A. (2000) “Meyer ve Allen’in Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlilik Analizi” Erciyes Üniversitesi Sekizinci Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 401-410.
  • Yüksel, Ö. ve Erkutlu, H. (2003) “Personeli Güçlendirme” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1:131-142.
  • Zimmerman, M.A., Israel, B.A., Schulz, A. ve Checkoway, B. (1992) “Further Explorations in Empowerment Theory: An Empirical Analysis of Psychological Empowerment” American Journal of Community Psychology, 20(6):707-727.
APA Tolay E, SÜRGEVİL DALKILIÇ O, Topoyan M (2012). Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. , 449 - 465.
Chicago Tolay Ebru,SÜRGEVİL DALKILIÇ OLCA,Topoyan Mert Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. (2012): 449 - 465.
MLA Tolay Ebru,SÜRGEVİL DALKILIÇ OLCA,Topoyan Mert Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. , 2012, ss.449 - 465.
AMA Tolay E,SÜRGEVİL DALKILIÇ O,Topoyan M Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. . 2012; 449 - 465.
Vancouver Tolay E,SÜRGEVİL DALKILIÇ O,Topoyan M Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. . 2012; 449 - 465.
IEEE Tolay E,SÜRGEVİL DALKILIÇ O,Topoyan M "Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri." , ss.449 - 465, 2012.
ISNAD Tolay, Ebru vd. "Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri". (2012), 449-465.
APA Tolay E, SÜRGEVİL DALKILIÇ O, Topoyan M (2012). Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. Ege Akademik Bakış, 12(4), 449 - 465.
Chicago Tolay Ebru,SÜRGEVİL DALKILIÇ OLCA,Topoyan Mert Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. Ege Akademik Bakış 12, no.4 (2012): 449 - 465.
MLA Tolay Ebru,SÜRGEVİL DALKILIÇ OLCA,Topoyan Mert Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. Ege Akademik Bakış, vol.12, no.4, 2012, ss.449 - 465.
AMA Tolay E,SÜRGEVİL DALKILIÇ O,Topoyan M Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. Ege Akademik Bakış. 2012; 12(4): 449 - 465.
Vancouver Tolay E,SÜRGEVİL DALKILIÇ O,Topoyan M Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. Ege Akademik Bakış. 2012; 12(4): 449 - 465.
IEEE Tolay E,SÜRGEVİL DALKILIÇ O,Topoyan M "Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri." Ege Akademik Bakış, 12, ss.449 - 465, 2012.
ISNAD Tolay, Ebru vd. "Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri". Ege Akademik Bakış 12/4 (2012), 449-465.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 18:52

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları