Yıl: 2013 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 37 - 61 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları

Öz:
Günümüzde hekimlerin sadece deneyimlerine dayanarak hastalıkların tanı ve tedavisine yönelik karar vermeleri anlamını yitirmiş, kararların kanıtla desteklenmesi gereği ortaya çıkmıştır. Özellikle geleneksel tıp uygulamalarının yerini alan Kanıta Dayalı Tıp (KDT) uygulamaları, hastalıkların tanı ve tedavi süreçlerinde, doğru kararların verilebilmesi için sistemli bir yaklaşımla nitelikli ve güncel araştırmalarla desteklenmesini gerektirmiştir. Bu gelişmelere paralel olarak, tıp ve sağlık bilimlerinde çalışanların kanıta dayalı bilgiye yönelik gereksinimleri ve bilgi arama davranışları üzerine kullanıcı çalışmaları yoğunlaşmıştır. Bu araştırmada tıp akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimlerinin ve bilgi arama davranışı özelliklerinin ortaya konulması ve bu konuda unvanlar arasında benzerlik ve farklılıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde görev yapan toplam 1053 akademisyen içerisinden seçilen 183 kişilik örneklem üzerine yürütülen bu çalışmada, yöntem olarak betimleme kullanılmış, veri toplama tekniği olarak ise anketten yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda tıp akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları ile kaynak kullanımlarında unvanların etkisi ve KDT konusunda eğitime gereksinimleri olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Bilgi, Belge Yönetimi Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

The evidence based information needs and information seeking behaviours of medical faculty

Öz:
Today, it has become meaningless for physicians to decide diagnoses and therapeutics of diseases based only on experiences, it has elicited that the decisions should be backed up. Especially Evidence Based Medicine (EBM) practices replacing traditional medical practices require that diseases are supported with qualified and current researches in a systematic approach during the diagnosis and therapeutic processes in order to make correct decisions. Correspondingly, user studies on evidence based information needs and information seeking behaviours of the people working in medical sciences improve. This research aims to present evidence based information needs and information seeking behaviour features of medical academics and to specify similarities and differences between titles. In this research, carried out on a sample of 183 academics of 1053 academics working in Hacettepe University Faculty of Medicine, description method is used; questionnaire is used as data collection technique. As a result of the research, it is seen that there are similarities and differences between titles in evidence based information need and information seeking behaviour features. It is also stated that usage of evidence based resources differ by titles and medical academics need to be trained on EBM.
Anahtar Kelime:

Konular: Bilgi, Belge Yönetimi Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açıkel, C. (2009). Meta-analiz ve kanıta dayalı tıptaki yeri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19(2), 164- 172.
  • Akgöz, S., Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Meta-analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 107- 112.
  • Alkan, N. (2005). Dizgesel derlemelerin kanıta dayalı tıp uygulamasındaki önemi ve dizgesel derleme üretme sürecinde kütüphanecilerin rolü. M.E. Küçük (Yay. Haz.). Prof. Dr. Nilüfer Tuncer’e Armağan içinde (ss.42-71). Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği.
  • Babaoğlu, M. Ö., Yaşar, Ü., Dost, T. ve Kayaalp, S. O. (2009). Kanıta dayalı tıp: Kavramlar, örnekler ve görüşler. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(5), 1298-1305.
  • Bates, M. J. (1996). Learning about the information seeking of interdisciplinary scholars and students. Library Trends, 45(2), 155-164.
  • Booth, A. (2000). Selecting appropriate sources. A. Booth ve G. Walton (Ed.). Managing knowledge in health services içinde (s.207-221). London: Library Association Publishing.
  • Bowden, C. (1971). A survey of information sources used by psychiatrists. Bulletin of the Medical Library Association, 59, 603-608.
  • Bryant, S. L. (2000). The information needs and information seeking behaviour of family doctors: A selective literature review. Health Libraries Review, 17, 83-90.
  • Chambliss, M. L. ve Conley, J. (1996). Answering clinical questions. The Journal of Family Practice, 43, 140-144.
  • Cook, D. J. , Mulrow, C. D. ve Haynes, R. B. (1997). Systematic reviews: Synthesis of best evidence for clinical decisions. Annals of Internal Medicine, 126(5), 376-380.
  • Çakır, B. (t.y.). Tıbbi araştırma teknikleri: Temel özellikler, yarar ve kısıtlılılar, olası hata kaynakları. 12 Kasım 2010 tarihinde http://www.tfd-kfcg.org/newsletter/200903/tfd_kfcg_200903.html adresinden erişildi.
  • DaRosa, D. A., Mast, T. A., Dawson-Saunders, B., Mazur, J., Ramsey, D. E. ve Folse, J. R. (1983). A study of the information-seeking skills of medical students and physician faculty. Journal of Medical Education, 58(1), 45-50.
  • Davies, K. (2007). The information-seeking behaviour of doctors: a review of the evidence. Health Information and Libraries Journal, 24, 78-94.
  • Dawes, M. ve Sampson, U. (2003). Knowledge management in clinical practice: A systematic review of information seeking behavior in physicians. International Journal of Medical Informatics, 71(1), 9-15.
  • Demirkan, A. , Ekici, Y., Uçar, K. ve Başkan, S. (2000). Kanıta dayalı tıp. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 53(4), 221-225.
  • Doğan, S. C. (2007). Tıp akademisyenlerinin elektronik veri tabanı ve elektronik dergi kullanımları: Hacettepe Üniversitesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Dökmeci, İ. (2006). Tıp terimleri sözlüğü. İstanbul: Medikal Yayıncılık.
  • Dökmeci, İ. (2007). Tıp terimleri cep sözlüğü. İstanbul: Medikal Yayıncılık.
  • Elayyan, R. M. (1988). The use of information by physicians. International Library Review, 20(2), 247 – 265.
  • Eldredge, J. D. (2000). Evidence-based librarianship: An overview. Bulletin of the Medical Library Association, 88(4), 289-302. 20 Mart 2010 tarihinde http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/ articles/PMC35250/pdf/i0025-7338-088-04-0289.pdf adresinden erişildi.
  • Ergun, T. (2004). Kanıta dayalı tıp. TÜRKDERM, 38(1), 16-21.
  • Glasziou, P. ve Del Mar, C. (2007). Evidence-based practice: Bridging the gap between health care research and practice. Oxford: Blackwell Publishing.
  • Goodman, C. (1993). Literature searching and evidence interpretation for assessing health care practices. Stockholm: The Swedish Council on Technology Assessment in Health Care.
  • Green, M. L. ve Ruff, T. R. (2005). Why do residents fail to answer their clinical questions? A qualitative study of barriers to practicing evidence-based medicine. Academic Medicine, 80(2), 176-182.
  • Guyatt, G. H. (1991). Evidence-based medicine. ACP Journal Club, 114(özel sayı 2), A16.
  • Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hekimlik Uygulamaları.(2004). 10 Aralık 2010 tarihinde http:// www.medinfo.hacettepe.edu.tr/iyihekim.html adresinden erişildi.
  • Haug, J. D. (1997). Physicians’ preferences for information sources: A meta-analytic study. Bulletin of the Medical Library Association, 85(3), 223-232.
  • Herner, S. (1958). The information-gathering habits of American medical scientists. Proceedings of the International Conference on Scientific Information içinde (s.277-285). Washington: National Research Council.
  • McAlister, F. A., Graham, I., Karr, G. W. ve Laupacis, A. (1999). Evidence based medicine and the practicing clinician. Journal of General Internal Medicine, 14(4), 236-242.
  • McKibbon, K. A. (1998). Evidence-based practice. Bulletin of the Medical Library Association, 86(3), 396-401. 20 Mart 2010 tarihinde http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC226388/pdf/ mlab00092-0108.pdf adresinden erişildi.
  • Miles, A., Polychronis, A. ve Grey, J. E. (2006). The evidence based health care debate 2006. Where we are now? Journal of Evaluation in Clinical Practice, 12(3), 239-247.
  • Montori, V. M., Tabini, C. C., ve Ebbert, J. O. (2002). A qualitative assessment of 1st-year internal medicine residents’ perceptions of evidence-based clinical decision making. Teaching and Learning in Medicine, 14, 114-118.
  • Osiobe, S. A. (1985). Use of information resources by health professionals: A review of the literature. Social Science and Medicine, 21(9), 965-973.
  • Premsmit, P. (1990). Information needs of academic medical scientists at Chulalongkorn University. Bulletin of the Medical Library Association, 78(4), 383-387. 10 Mart 2010 tarihinde http://www. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC225442/pdf/mlab00125-0065.pdf adresinden erişildi.
  • Rosenberg, W. M. ve Sackett, D. L. (1996). On the need for evidence-based medicine. Therapie, 51(3), 212-217.
  • Sackett, D. L. ve Rosenberg, W. M. (1995). The need for evidence-based medicine. Journal of the Royal Society of Medicine, 88, 620-624.
  • Sackett, D. L., Rosenberg, W. M., Gray, J. A., Haynes, R. B. ve Richardson, W. S. (1996). Evidence based medicine: What it is and what it isn’t. British Medical Journal, 312(7023), 71-72.
  • Sackett, D. L ve Richardson, W. L. (1997). Evidence Based Medicine. London: Curchill-Livingstone.
  • Sackett, D. L., Straus, S. E., Richardson, W.S., Rosenberg, W. ve Haynes, R.B. (2000). Evidence-based medicine: How to practice and teach EBM. Edinburgh: Churchill Livingstone.
  • Scherrer, C. ve Dorsch, J. L. (1999). The envolving role of the librarian in evidence-based medicine. Bulletin of the Medical Library Association, 87(3), 322-328.
  • Sincan, M. (2003). Kanıta dayalı tıp ve tıp kütüphaneciliği. Bilgi Dünyası, 4(1), 64-72.
  • Strasser, T. (1978). The information needs of practicing physicians in Northeastern New York State. Bulletin of the Medical Library Association, 62(2), 200-209.
  • Straus, S. E, Richardson, W. S., Glasziou, P. ve Haynes, R. B. (2005). Evidence-based medicine: How to practice and teach EBM. Edinburgh: Churchill Livingstone.
  • Sümbüloğlu, K. ve Akdağ, B. (2010). Kanıta dayalı tıp. Ankara: Sistem.
  • Thompson, M. L. (1997). Characteristics of information resources preferred by primarycare physicians. Bulletin of the Medical Library Association, 85(2),187-192.
  • Van Der Weyden, M. B (1999). Databases and evidence based medicine in general practice. The Medical Journal of Australia, 170(2), 52-53.
  • Wallace, R. L. (2007). ETSU medical residents’ clinical information behaviours, skills, training and resourse use. Yayımlanmamış Doktora Tezi, East Tennessee Üniversitesi, Johnson.
  • Zawawi, S. ve Majid, S. (2001). The Information needs an seeking behaviour of the IMR biomedical scientists. Malaysian Journal of Library and Information Science, 5(1), 25-41.
APA KÖSE UYSAL E, UÇAK ÖZENÇ N (2013). Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. , 37 - 61.
Chicago KÖSE UYSAL EDA,UÇAK ÖZENÇ Nazan Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. (2013): 37 - 61.
MLA KÖSE UYSAL EDA,UÇAK ÖZENÇ Nazan Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. , 2013, ss.37 - 61.
AMA KÖSE UYSAL E,UÇAK ÖZENÇ N Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. . 2013; 37 - 61.
Vancouver KÖSE UYSAL E,UÇAK ÖZENÇ N Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. . 2013; 37 - 61.
IEEE KÖSE UYSAL E,UÇAK ÖZENÇ N "Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları." , ss.37 - 61, 2013.
ISNAD KÖSE UYSAL, EDA - UÇAK ÖZENÇ, Nazan. "Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları". (2013), 37-61.
APA KÖSE UYSAL E, UÇAK ÖZENÇ N (2013). Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. Bilgi Dünyası, 14(1), 37 - 61.
Chicago KÖSE UYSAL EDA,UÇAK ÖZENÇ Nazan Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. Bilgi Dünyası 14, no.1 (2013): 37 - 61.
MLA KÖSE UYSAL EDA,UÇAK ÖZENÇ Nazan Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. Bilgi Dünyası, vol.14, no.1, 2013, ss.37 - 61.
AMA KÖSE UYSAL E,UÇAK ÖZENÇ N Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. Bilgi Dünyası. 2013; 14(1): 37 - 61.
Vancouver KÖSE UYSAL E,UÇAK ÖZENÇ N Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. Bilgi Dünyası. 2013; 14(1): 37 - 61.
IEEE KÖSE UYSAL E,UÇAK ÖZENÇ N "Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları." Bilgi Dünyası, 14, ss.37 - 61, 2013.
ISNAD KÖSE UYSAL, EDA - UÇAK ÖZENÇ, Nazan. "Tıp Akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları". Bilgi Dünyası 14/1 (2013), 37-61.