İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi
Yıl: 2013 Cilt: 12 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 284 - 299 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı ilköğretim 8. sınıf, lise ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararları üzerinde etkili olan faktörleri belirlemektir. Araştırma grubu, Gaziantep ve Ankara il merkezinde bulunan ilköğretim ve ortaöğretim okullarına devam eden 413 öğrenci ile Ankara’da Gazi Üniversitesine devam eden 176 üniversite öğrenci olmak üzere toplam 589 kişiden oluşmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen Demografik Bilgi Formu ile Mesleki ve Eğitsel Karar Verme Anketi kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilere ait demografik değişkenlere göre mesleki ve eğitsel karar verme sürecinde etkili olan faktörler açısından bir fark olup olmadığı t testi, kay-kare test ve tek yönlü (one-way) varyans analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun eğitsel ve mesleki kararlarını verdikleri, vermiş oldukları kararlara da güvendikleri bulunmuştur. Öğrencilerin mesleki ve eğitsel kararlarında etkili olan faktörler sırasıyla; baba, anne, kitap ve dergi ile okullardaki öğretmenler olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin eğitsel ve mesleki kararlarını verirken başvurdukları kaynaklarda sınıf düzeyine göre anlamlı bir fark bulunmazken, erkek öğrencilerin kararlarında arkadaşlarının daha etkili olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: The investigation of factors influencing on students’ career and educational decisions of students
Öz: The purpose of this study was to determine factors which influence on students’ career and educational decisions in primary school, high school and university students. The sample of the study consists of 589 students which selected randomly from primary and high schools in Gaziantep and Ankara with university students in Gazi University. Data were collected by Demograpich Information Survey which was developed by the researchers and Career and Educational Decision Making Survey.In this study, It has been examined whether there is a difference in the factors that are influential in career and educational decision making process by using t test, Chi-square test, One-Way ANOVA analysisAccording to the results of the study, it was found that majority of students have made their career and education decisions and being confident their decisions.Findings have shown that the most important factors which effect on students’ career and educational decisions, respectively: fathers, mothers, books and journal and teachers who are working in schools.While there were not differences addition sources of help point of view level of class, it was found that friends of male students has been influence on their career and educational decisions.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abişeva, Ş. (1997). Eğitim fakültesi öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen bazı etmenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü. Bursa.
- Akkoç, F.(2012). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlığının sosyo-demografik faktörlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23,215-233.
- Amir, T., Gati, I. & Kleiman, T. (2008). Understanding and interpreting career decision- making difficulties. Journal of Career Assessmen, 16; 28-38.
- Aşık, T. (2008). ilköğretimde yöneltme öneri formu uygulamasının öğrencilerin okul alan seçiminde etkilerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Aytekin, A. (2005). Meslek seçimini etkileyen sosyo-ekonomik ve kültürel faktörler (Isparta örneği) etiketler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü,Isparta.
- Bacanlı, F. (2008). Türk ergenlerinin kariyer karar verme güçlükleri. Counseling and International Perspective: Global Demands and Local eeds. Bahçeşehir Üniversitesi, Nisan 25-27,İstanbul.
- Bal, P. N. (1998). Ergenlik döneminde mesleki karar verme olgunluğunun incelenmesi ve “mesleki karar verme eğitim programının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Bekleyiş, F. (2007). Öğrencilerin mesleki ilgi alanlarının ve ailenin meslek seçimine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Canstantine, M. G. , Wallece, B.C. & Kindaichi, M.M. (2005). Examining contextual factors in the career desicion statud of African American Adolescent. Journal of Career Assestment,13,307-319.
- Çakır, M.A. (2003). Bir kariyer grup rehberliği programının lise öğrencilerinin meslek kararsızlık düzeylerine etkisi. Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Creed, P. A., & Yin, W. O. (2007). Reliability and validity of a chinese version of the career decision-making difficulties questionnaire. International Journal For Educational And Vocational Guidance, 6, 47-63.
- Doğan, H. (2010). Kariyer karar verme grup rehberliği programının 9. sınıf öğrencilerinin kariyer karar verme güçlüklerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, G.Ü Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gati, I. (1998). Using career-related aspects to elicit preferences and. characterize occupations for a better person-environment. Journal of Vocational Behavior, 52, 343-356.
- Gati, I., Krausz, M., & Osipow, S. H. (1996). A taxonomy of difficulties in career decision making. Journal of Counseling Psychology, 43, 510-526.
- Gati, I. & Saka, N. (2001). High school students’s career related decision-making difficulties. Journal of Counseling and Development, 79, 331-340.
- Germeijs, V., Verschueren, K., & Soenens, B., (2006). Indecisiveness and high school students’ career decision-making process: Longitudinal associations and the mediational role of anxiety. Journal of Counseling Psychology, 53(4), 397-410.
- Guerra, A. L. & Rieker, J. M. (1999). Prediction career indecision in college students: The role of identity formation and parental relationships factors. Career Development Quarterly, 47, 256-266
- Hamamcı, Z. & Hamurlu, K. (2005). Anne babaların meslek gelişimine yardımcı olmaya yönelik tutumları ve bilgi düzeylerinin çocuklarının mesleki karasızlıkları ile ilişkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 55–69.
- Hijazi, Y., Tatar, M., & Gati, I. (2004). Career decision-making difficulties among Israeli and Palestinian Arab high-school seniors. Professional School Counseling, 8, 64-72.
- Johnson, L. S. (2000). The relevance of school to career: A study in student awareness. Journal of Career Development, 26(4), 263-276.
- Julien, H. E., (1999).Barriers to adolescents' information seeking for career decision making. Journal of the American Society for Information Science, 50, 38-48.
- Kalafat, Z. (1998). Lise öğrencilerinde mesleki geleceğe bakış (lise öğrencilerinin mesleki gelecek değerlendirmelerinin ve mesleki olgunluk düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmes). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Kinner, R. T., Brigman, S. L., & Noble, F. C. (1990). Career indecision and family enmeshment, Journal of Counseling And Development, 68, 309-313.
- Kleiman, T., Gati, I., Peterson, G. W., Sampson, J. P., Reardon, R. C., & Lenz, J. G., (2004).
- Dysfunctional thinking and difficulties in career decision making. Journal of Career Assessment, 12, 312-331.
- Osipow, S. H. (1999). Assessing career indecision. Journal of Vocational Behavior, 55, 147- 154.
- Özyürek, R. & Atıcı, M. K. (2002). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi kararlarında kendilerine yardım eden kaynakların belirlenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(17), 33-42.
- Rojewsk,J. & Hill, R. (1998). Influence of gender and academic risk behavior on career decision making and occupational choice in early adolescence. Journal of Education for Students Placed at Risk, 3, 265–288.
- Sarıkaya, T. & horshid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,7(2),393-423.
- Tinsley, H. E. A. (1992). Career decision making and career indecision. Journal of Vocational Behavior, 41, 209-211.
- Whatson,M.B. & Stead, G.B. (1994). A longitudinal study of career desicionness among south African high school students. Journal of Vocational Behavior ,45, 261-269.
- Vurucu, F. (2010). Meslek lisesi öğrencilerinin meslek seçimi yeterliliği ve meslek seçimini etkileyen faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Yıldız, S. (2001). Kişilik ve meslek seçimi arasındaki ilişki ve bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
| APA | HAMAMCI Z, BACA LI F, DOĞA H (2013). İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. , 284 - 299. |
| Chicago | HAMAMCI Zeynep,BACA LI Feride,DOĞA Hüseyin İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. (2013): 284 - 299. |
| MLA | HAMAMCI Zeynep,BACA LI Feride,DOĞA Hüseyin İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. , 2013, ss.284 - 299. |
| AMA | HAMAMCI Z,BACA LI F,DOĞA H İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. . 2013; 284 - 299. |
| Vancouver | HAMAMCI Z,BACA LI F,DOĞA H İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. . 2013; 284 - 299. |
| IEEE | HAMAMCI Z,BACA LI F,DOĞA H "İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi." , ss.284 - 299, 2013. |
| ISNAD | HAMAMCI, Zeynep vd. "İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi". (2013), 284-299. |
| APA | HAMAMCI Z, BACA LI F, DOĞA H (2013). İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 12(44), 284 - 299. |
| Chicago | HAMAMCI Zeynep,BACA LI Feride,DOĞA Hüseyin İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 12, no.44 (2013): 284 - 299. |
| MLA | HAMAMCI Zeynep,BACA LI Feride,DOĞA Hüseyin İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.12, no.44, 2013, ss.284 - 299. |
| AMA | HAMAMCI Z,BACA LI F,DOĞA H İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2013; 12(44): 284 - 299. |
| Vancouver | HAMAMCI Z,BACA LI F,DOĞA H İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2013; 12(44): 284 - 299. |
| IEEE | HAMAMCI Z,BACA LI F,DOĞA H "İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 12, ss.284 - 299, 2013. |
| ISNAD | HAMAMCI, Zeynep vd. "İlköğretim ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileye faktörleri incelenmesi". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 12/44 (2013), 284-299. |
