Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma

BAYRAKTAROĞLU, Serkan; DİKİLİ, Ali

Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma

Ali DİKİLİ, (Süleyman Şah Üniversitesi, İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Serkan BAYRAKTAROĞLU (Sakarya Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Sakarya, Türkiye)

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

3 2

Yıl: 2013 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 205 - 227 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma

Öz:

İşgörenlerin örgütlerine/işverenlerine karşı veörgütlerin/işverenlerin işgörenlerine karşı yerine getirmek zorunda oldukları yükümlülüklere dairişgörenlerin sahip olduğu algılara işaret edenpsikolojik sözleşmenin unsurları ihlâl edildiğinde, işgörenlerin bazı tutum ve davranışlarındadeğişiklik gerçekleşmektedir. Bu çalışmada dünya yazınında özellikle kamu örgütleri bakı- mından yeterince araştırılmayan psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisi, 431 adet kamu işgöreninin cevapladığı anket formları istatistik-sel yöntemlerle analiz edilerek ortaya konmak-tadır. Araştırmanın bulguları, çok özetle, kamusektöründe işgörenlerin psikolojik sözleşme düzeyleri (ve alt boyutları) ile iş tatmini düzeyleri (ve alt boyutları) arasında istatistiksel bakımdananlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Siyasi Bilimler İşletme İktisat İşletme Finans

A research intended for the relationship between psychological contract and job satis- faction in pubic sector

Öz:

Psychological contract concept refers to perceptions of employees regarding their mutual obligations between themselves and their organizations/employers. When terms of psychological contract are violated, employees change some of their attitudes and behaviours. The relationship between psychological contract and job satisfaction has not been studied enough especially in public organisations in world literature. This study analyzes questionnaires, which are answered by 431 public employees, according to statistical methods. Findings of the study show very briefly that there are statistically meaningful relationships between psychological contract (and its sub dimensions) and job satisfaction (and its sub dimensions) among public sector employees.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Siyasi Bilimler İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altunışık, R., R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu, ve E. Yıldırım (2007), Sosyal Bilimlerde Araşırma Yöntemleri- SPSS Uygulamalı, Geliştirilmiş 5. Baskı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
Bozkurt, Öznur (2009), Yenilikçi Bir Faaliyet Olarak İç Girişimciliğin Çalışanların İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Sakarya İli İmalat Sanayi Üzerine Bir Alan Araştırması, Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Cassar, V. (2001), “Violating Psychological Contract Terms amongst Maltese Public Service Employees: Occurrence and Relationships”, Journal of Managerial Psycho- logy, Vol. 16, No. 3, 194-208.
Chrobot-Mason, D. L. (2003), ‘‘Keeping the Promise- Psychological Contract Violations for Minority Employees”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 18, No. 1, 22-45.
Clark, A. E. (1996), “Job Satisfaction in Britain”, British Journal of Industrial Relations, Vol. 34, No. 2, 189-217.
Demiral, Özge (2008), Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirme ve Psikolojik Sözleşmenin Etkisine İlişkin Bir Araştırma, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dikici, A. Metin (2005), Dönüştürücü Liderliğin İş Tatminine Etkisi- GAP Bölgesi ve Çevre İllerde Bir Uygulama, Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Downes, Mereedith, Anisya S. Thomas, ve Rodger B. Singley (2002), “Predicting Expatriate Job Satisfaction: The Role of Firm Internationalization”, Career Development International, Vol. 7, No. 1, 24-36.
Van Emmerik, I. J. Hetty ve Karin Sanders (2005), “Mismatch in Working Hours and Affective Commitment: Differential Relationships for Distinct Employee Groups”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 20, No. 8, 712-726.
Feinstein, A. H. ve D. Vondrasek (2001), “A Study of Relationships between Job Satisfaction and Organizational Commitment among Restaurant Employees”, Journal of Hospitality, Tourism, and Leisure Science, _____http://hotel.unlv.edu/pdf/jobSatisfaction.pdf>.
Freese, Charissa ve René Schalk (2008), “How to Measure the Psychological Cont- ract?: A Critical Criteria-Based Review of Measures”, South African Journal of Psychology, Vol. 38, No. 2, 269-286.
Granrose, Cherlyn Skromme ve Patricia A. Baccili, (2006), “Do Psychological Contracts Include Boundaryless or Protean Careers?”, Career Development International, Vol. 11, No. 2, 163-182.
Grant, D. (1999), “HRM, Rhetoric and the Psychological Contract: A Case of ‘Easier Said Than Done’ ”, The International Journal of Human Resource Management (UK), Vol. 10, No. 2, 327-350.
Gunlu, Ebru, Mehmet Aksarayli, ve Nilufer Sahin Perçin (2010), Job Satisfaction and Organizational Commitment of Hotel Managers in Turkey, International Jour- nal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 22, No. 5, 693-717.
Hallier, Jerry ve Philip James (1997), “Management Enforced Job Change and Emp- loyee Perceptions of the Psychological Contract”, Employee Relations, Vol. 19, No. 3, 222-247.
Hess, Narelle ve Denise M. Jepsen, (2009), “Career Stage and Generational Diffe- rences in Psychological Contracts”, Career Development International, Vol. 14, No. 3, 261-283.
Hiltrop, Jean M. (1996), “Managing the Changing Psychological Contract”, Emplo- yee Relations, Vol. 18, No. 1, 36-49.
Judge, Timothy A., Sharon Parker, Amy E. Colbert, Daniel Heler, ve Remus Ilies (2002), “Job Satisfaction: A Cross-Cultural Review”, Ed: Anderson, Neil - Ones, Deniz S. - Kepir Sinangil, Handan - Viswesvaran, Chockalingam, Handbook of In- dustrial, Work & Organizational Psychology, Volume 2: Organizational Psychology, SAGE Publications, London, Thosand Oaks, New Delhi, 2nd Edition, 25-52.
Karcıoğlu, Fatih ve Erkan Türker (2010), “Psikolojik Sözleşme İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt.24, Sayı.2, 121-140.
Landy, Frank J. ve Jeffrey M. Conte, (2007), Work in the 21st Century: An Introduction to Industrial and Organizational Psychology, 2. Baskı, Blackwell Publishing.
Larwood, L., T. A. Wright, S. Desrochers, ve V. Dahir (1998), “Extending Latent Role and Psychological Contract Theories to Predict Intent to Turnover and Politics in Business Organizations”, Group&Organization Management, Thousand Oaks, Vol. 23, No. 2, 100-123.
Lemire, Louise ve Christian Rouillard (2005), “An Empirical Exploration of Psychological Contract Violation and Individual Behaviour: The Case of Canadian Federal Civil Servants in Quebec,” Journal of Managerial Psychology, Vol. 20, No. 2, 150- 163.
Luthans, Fred (1992), Organizational Behavior, 6. Baskı, Mcgraw-Hill, Inc., New York.
MacNeil, I. R. (1985), “Relational Contract: What We Do and Do Not Know”, Wis- consin Law Review, 483-525.
Marks, Abigail (2001), “Developing a Multiple Foci Conceptualization of the Psychological Contract”, Employee Relations, Vol. 23, No. 5, 454-467.
McDermott, E., J. Mangan, ve M. O’Connor (2006), “Graduate Development Programmes and Satisfaction Levels”, Journal of European Industrial Training, Vol. 30, No. 6, 456-471.
McDonald, David J. ve Peter J. Makin (2000), “The Psychological Contract, Organisational Commitment and Job Satisfaction of Temporary Staff”, Leadership & Organization Development Journal, Vol. 21, No. 2, 84-91.
Mimaroğlu, Hande (2008), Psikolojik Sözleşmenin Personelin Tutum ve Davranışla- rına Etkileri: Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerinde Bir Araştırma, Basılmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Nikolaou, Ioannis, M. Tomprou ve M. Vakola (2007), “Individuals’ Inducements and the Role of Personality: Implications for Psychological Contracts”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 22, No. 7, 649-663.
O’Neill, B. S. ve M. Adya (2007), ‘‘Knowledge Sharing and the Psychological Contract- Managing Knowledge Workers accross Different Stages of Employment”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 22, No. 4, 411-436.
Oğul Selekler, Zeynep (2007), Öğretmenlerde Örgütsel Adalet ve Psikolojik Söz- leşme İhlâl Algısı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Oshagbemi, T. (2000), “Is Length of Service Related to the Level of Job Satisfaction?”, International Journal of Social Economics, Vol. 27, No. 3, 213-226.
Oshagbemi, T. (2003), “Personal Correlates of Job Satisfaciton: Empirical Evidence from UK Universities”, International Journal of Social Economics, Vol. 30, No. 12, 1210-1232.
Pate, Judy ve Charles Malone (2000), “Post-‘Psychological Contract’ Violation- The Durability and Transferability of Employee Perceptions: The Case of Timtec”, Journal of European Industrial Training, Vol. 24/2/3/4, 158-166.
Pearce, Jone L. (1998), “Psychological Contracts in Organizations: Understanding Written and Unwritten Agreements by Denise M. Rousseau, Thousand Oaks, CA: Sage, 1995” Kitabına İlişkin Değerlendirme, Administrative Science Quarterly, Ithaca, Vol. 43, No. 1, 184-186.
Raja, U., G. Johns, ve F. Ntalianis (2004), “The Impact of Personality on Psychological Contracts”, Academy of Management Journal, Vol. 47, No. 3, 350-367.
Robbins, Stephen P. (1998), Organizational Behavior: Concepts, Controversies, Applications, Eighth Edition (International Edition), Prentice Hall-International, New Jersey.
Rousseau, Denise M. (1990), “New Hire Perceptions of Their Own and Their Employer’s Obligations: A Study of Psychological Contracts”, Journal of Organizational Behavior, Vol. 11, 389-400.
Saylı, Halil (2002), Örgütsel Değişimde Psikolojik Sözleşme İhlâlleri ve Bir Uygulama Örneği, Basılmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Turnley, William H. ve Daniel C. Feldman (1999a), “A Discrepancy Model of Psyc- hological Contract Violations”, Human Resource Management Review, Vol. 9, No. 3, 367-386.
Turnley, William H. ve Daniel C. Feldman (1999b), “The Impact of Psychological Contract Violations on Exit, Voice, Loyalty, and Neglect”, Human Relations, Vol. 52, No. 7, 895-922.
Türker, Erkan (2010), Psikolojik Sözleşme ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Van Emmerik, I. J. Hetty ve Karin Sanders (2005), “Mismatch in Working Hours and Affective Commitment: Differential Relationships for Distinct Employee Groups”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 20, No. 8, 712-726.
Whitener, E. M., S. E. Brodt, M. A. Korsgaard, ve J. M. Werner (1998), “Managers as Initiators of Trust: An Exchange Relationship Framework for Understanding Managerial Trustworthy Behavior”, Academy of Management Review, Vol. 23, No. 3, 513-530.
Willems, I., R. Janvier ve E. Henderickx (2006), “New Pay in European Civil Services: Is the Psychological Contract Changing?”, International Journal of Public Sector Management, Vol. 19, No. 6, 609-621.
Zhao, Jun ve Lijun Chen (2008), “Individualism, Collectivism, Selected Personality Traits, and Psychological Contract in Employment: A Comparative Study”, Management Research News, Vol. 31, No. 4, 289-304.

APA	DİKİLİ A, BAYRAKTAROĞLU S (2013). Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. , 205 - 227.
Chicago	DİKİLİ Ali,BAYRAKTAROĞLU Serkan Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. (2013): 205 - 227.
MLA	DİKİLİ Ali,BAYRAKTAROĞLU Serkan Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. , 2013, ss.205 - 227.
AMA	DİKİLİ A,BAYRAKTAROĞLU S Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. . 2013; 205 - 227.
Vancouver	DİKİLİ A,BAYRAKTAROĞLU S Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. . 2013; 205 - 227.
IEEE	DİKİLİ A,BAYRAKTAROĞLU S "Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma." , ss.205 - 227, 2013.
ISNAD	DİKİLİ, Ali - BAYRAKTAROĞLU, Serkan. "Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma". (2013), 205-227.

APA	DİKİLİ A, BAYRAKTAROĞLU S (2013). Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2), 205 - 227.
Chicago	DİKİLİ Ali,BAYRAKTAROĞLU Serkan Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 8, no.2 (2013): 205 - 227.
MLA	DİKİLİ Ali,BAYRAKTAROĞLU Serkan Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.8, no.2, 2013, ss.205 - 227.
AMA	DİKİLİ A,BAYRAKTAROĞLU S Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2013; 8(2): 205 - 227.
Vancouver	DİKİLİ A,BAYRAKTAROĞLU S Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2013; 8(2): 205 - 227.
IEEE	DİKİLİ A,BAYRAKTAROĞLU S "Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8, ss.205 - 227, 2013.
ISNAD	DİKİLİ, Ali - BAYRAKTAROĞLU, Serkan. "Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 8/2 (2013), 205-227.