Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi

ŞAHİN ONAT, ŞULE

Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi

ŞULE ŞAHİN ONAT (Ankara Fizik Tedavi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Türk Osteoporoz Dergisi

4 4

Yıl: 2013 Cilt: 19 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 69 - 73 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışmada yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonlardaki değişimin yaşam kalitesine etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Altmış beş yaş ve üzeri toplam 174 birey alındı. Sosyodemografik verileri, eşlik eden hastalıkları, kronik kullandıkları ilaçlar, sigara içim durumu kaydedildi. Kognitif fonksiyonlar Standardize Mini Mental Test (SMMT) ile değerlendirildi. Yaşam kalitesi SF-36 yaşam kalitesi (YK) ölçeği ile değerlendirildi. Bulgular: Olguların yaş ortalaması 72,35±6,55 yıl idi. Olguların 104’ü (%59,8) 65-74 yaş arası, 70’i (%40,2) 75-88 yaş arasında bulunmaktaydı. 65-74 yaş arası bireylerin SF 36 YK alt gruplarından fiziksel skor ve mental skor ortalamalarının 75-88 yaş arası bireylerden istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu gözlendi (p<0,05). 65-74 yaş arası bireylerin SMMT ortalamalarının 75-88 yaş arası bireylerden istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu gözlendi (p<0,05). Cinsiyet, meslek ve sigara kullanımı SF-36 YK ölçeğinin hem fiziksel hem de mental skorunu etkilememekte, gelir durumu fiziksel skor, medeni durum ve eğitim durumu sadece mental skoru etkilemekteydi. Kronik hastalık ve kullanılan ilaç sayısı sadece mental skoru etkilemekte fiziksel skoru etkilememekteydi. Yaş ile kronik hastalık ve kullanılan ilaç sayısı, SMMT puanı arasında doğrusal bir ilişki bulundu (p<0,001). Sonuç: Yaşlı populasyonda ileri yaş, medeni durum, eğitim durumu, gelir durumu ve kötü bilişsel düzeyin yaşam kalitesini olumsuz etkilediği, cinsiyet, meslek, sigara kullanımının yaşam kalitesine etkili olmadığı gösterildi.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon Nörolojik Bilimler Geriatri ve Gerontoloji

The effect of sociodemographic characteristics and cognitive functions on quality of life in elderly ındividuals

Öz:

Objective: In this study, the aim is to investigate the effect of socio-demographic characteristics and the change of cognitive functions to quality of life in elderly inidividuals. Materials and Methods: A total of 174 individuals (65 years and over) were included. Socio-demographic data, comorbidities, used chronic drugs and smoking were recorded. Cognitive functions were evaluated with Standardized Mini Mental State Examination (MMSE). Quality of life was evaluated with the SF-36 quality of life scale (SF-36 QOL). Results: The average age of patients was about 72.35±6.55. 104 (59.8%) of individuals were age from 65 to 74, and 70 (40.2%) of individuals were from 75 to 88. The mean of SF-36 QOL sub-groups physical and mental score of the individuals who are aged from 65 to 74 were found to be significantly higher than that of the mean SF-36 QOL sub-groups physical and mental score of the individuals who are aged from 74 to 88 (p<0.05). The mean MMSE of the individuals who are aged from75 to 88 were found significantly higher than the mean MMSE of the individuals who are aged from 65 to 74 individuals (p<0.05). Sex, occupation and smoking affected not only the physical scores but also the mental score, income status affected the physical scores, marital status and education level affected only the mental score. The numbers of used drugs and chronic illness affected only mental scores, did not affect physical score. In addition, a linear relationship was also found between the number of comorbid disease and used drugs, MMSE and age (p<0.001). Conclusion: Advanced age, marital status, education level, income level, and poor cognitive level affected negatively the quality of life of elderly population. On the other hand, sex, occupation, smoking were not found to be affecting the quality of life.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon Nörolojik Bilimler Geriatri ve Gerontoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Çalıştır B, Dereli F, Ayan H, Cantürk A. Muğla il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitelerinin incelenmesi. Turk J Geriatr 2006;9:30-3.
2. Phelan EA, Anderson LA, LaCroix AZ, Larson EB. Older adults’ views of “successful aging”-How do they compare with researchers’ definitions? Jags 2004;52:211-6.
3. Özyurt BC, Tunç B, Hatipoğlu S. Yaşlıların yaşlılıkla ilgili tutumları: Manisa’da bir kentsel ve kırsal bölge örneği. Akademik Geriatri 2013;5:29-37.
4. Sönmez Y, Uçku R, Kıtay Ş, Korkut H, Sürücü S, Sezer M, ve ark. İzmir’de bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 75 yaş ve üzeri bireylerde yaşam kalitesi ve etkileyen etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007;21:145-53.
5. Clearly KK, Howell DM. Using the SF-36 to determine perceived health-related quality of life in Rural Idaho Seniors. J Allied Health 2006;35:156-61.
6. Kavlak Y. Huzurevinde kalan bireylerin demografik özelliklerinin günlük yaşam aktiviteleri, yaşam kalitesi ve depresyon üzerine etkisi. Akad Geriatri 2012;4:97-103.
7. Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR. “Mini-mental state”. A practical method for grading the cognitive state of patients for theclinician. J Psychiatr Res 1975;12:189-98.
8. Petersen RC, Doody R, Kurz A, Mohs RC, Morris JC, Rabins PV, et al. Current concepts in mild cognitive impairment. Arch Neurol 2001;58:1915.
9. Petersen RC, Stevens JC, Ganguli M, Tangalos EG, Cummings JL, DeKosky ST. Practice parameter: Early detection of dementia: Mild cognitive impairment (an evidence-based review). Report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology 2001;56:1133.
10. Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G, Ölmez N, Memiş A. Kısa form 36 (KF 36)’nın Türkçe versiyonunun güvenirliliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi 1995:12:102-6.
11. Jiang Y, Hesser JE. Associations between health-related quality of life and demographics and health risks. Results from Rhode Island’s 2002 behavioral risk facror survey. Health and Quality of Life Outcomes 2006;4:1-10.
12. Azman AB, Sararaks S, Rugayah B, Low LL, Azian AA, Geeta S, et al. Quality of life of the malaysian general population: results from a postal survey usung the SF-36. Med J Malaysia 2003;58: 694-711.
13. Merrill SS, Seeman TE, Kasl SV, Berkman LF. Gender differences in the comparison of self reported disability and performance measures. J Gerontology 1997;52:19-26.
14. Tajvar M, Arab M, Montazeri A. Determinants of health-related quality of life in elderly in Tehran, Iran. BMC Public Health 2008;8:323.
15. Lee TW, Ko IS, Lee KJ. Health promotion behaviors and quality of life among community-dwelling elderly in Korea: A cross-sectional survey. Int J Nurs Stud 2006;43:293-300.
16. Aslan Ş, Gökçe-Kutsal Y. Yaşlılarda özürlülüğün değerlendirimine yönelik çok merkezli epidemiyolojik çalışma. Turk J Geriatr 1999;2:103-14.
17. Arslantaş D, Metintaş S, Unsal A, Kalyoncu C. Eskişehir Mahmudiye ilçesi yaşlılarında yaşam kalitesi. Osmangazi Tıp Dergisi 2006;28:81-9.
18. Desai MM, Lentzner HR, Weeks JD. Unmet need for personal assistance with activities daily living among older adults. Gerontologist 2001;41:82-8.
19. Altuğ F, Yağcı N, Kitiş A, Büker N, Cavlak U. Evde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi 2009;1:48-60.
20. Şahin U, Güven GS. Yaşlılarda sigara kullanımı ve bıraktırmaya yönelik çabalar: Uğraşmaya değer mi? Akad Geriatri 2011;3:1-12.
21. Çuhadar D, Gülümser Sertbaş G, Tutkun H. Huzurevinde yaşayan yaşlıların bilişsel işlev ve günlük yaşam etkinliği düzeyleri arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006;7:232-9.
22. Yoldaşcan E, Yurdakul RS. Adana huzurevi’nde yaşayan yaşlıların bilişsel durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. http:// lokman.cu.edu.tr/psikiyatri/derindex/apd/fulltext/2006/232.pdf.
23. Esengen Ş, Seçkin Ü, Borman P, Bodur H, Kutsal GY, Yücel M. Huzurevinde yaşayan bir grup yaşlıda fonksiyonel kognitif değerlendirme ve ilaç kullanımı. Turk J Geriatr 2000;3:6-10.
24. Ergün GÖ, Bozdemir N, Uğuz Ş, Güzel R, Burgut R, Saatçi E, ve ark. Adana Huzurevi’nde yaşayan yaşlılar ile aile hekimliği polikliniğine başvuran yaşlıların medikososyal özelliklerinin değerlendirilmesi. Turk J Geriatr 2003;6:89-94.

APA	ŞAHİN ONAT Ş (2013). Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. , 69 - 73.
Chicago	ŞAHİN ONAT ŞULE Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. (2013): 69 - 73.
MLA	ŞAHİN ONAT ŞULE Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. , 2013, ss.69 - 73.
AMA	ŞAHİN ONAT Ş Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. . 2013; 69 - 73.
Vancouver	ŞAHİN ONAT Ş Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. . 2013; 69 - 73.
IEEE	ŞAHİN ONAT Ş "Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi." , ss.69 - 73, 2013.
ISNAD	ŞAHİN ONAT, ŞULE. "Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi". (2013), 69-73.

APA	ŞAHİN ONAT Ş (2013). Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. Türk Osteoporoz Dergisi, 19(3), 69 - 73.
Chicago	ŞAHİN ONAT ŞULE Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. Türk Osteoporoz Dergisi 19, no.3 (2013): 69 - 73.
MLA	ŞAHİN ONAT ŞULE Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. Türk Osteoporoz Dergisi, vol.19, no.3, 2013, ss.69 - 73.
AMA	ŞAHİN ONAT Ş Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. Türk Osteoporoz Dergisi. 2013; 19(3): 69 - 73.
Vancouver	ŞAHİN ONAT Ş Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi. Türk Osteoporoz Dergisi. 2013; 19(3): 69 - 73.
IEEE	ŞAHİN ONAT Ş "Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi." Türk Osteoporoz Dergisi, 19, ss.69 - 73, 2013.
ISNAD	ŞAHİN ONAT, ŞULE. "Yaşlı bireylerde sosyodemografik özellikler ve kognitif fonksiyonların yaşam kalitesine etkisi". Türk Osteoporoz Dergisi 19/3 (2013), 69-73.