Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti

SAĞLAM, Sadullah; SAĞLAM, Sema; GÜROK, M. Gürkan; BULUT, SERPİL; KULOĞLU, Murat; KORKMAZ, SEVDA; KARTI ÜSTÜN, Suzan

Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti

Murat KULOĞLU, (Fırat Üniversitesi Hastanesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, Elazığ, Türkiye)

Sema SAĞLAM, (Fırat Üniversitesi Hastanesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, Elazığ, Türkiye)

Sevda KORKMAZ, (Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi, Psikiyatri Bölümü, Elazığ, Türkiye)

Sadullah SAĞLAM, (Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi, Nöroloji Polikliniği, Elazığ, Türkiye)

M. Gürkan GÜROK, (Fırat Üniversitesi Hastanesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, Elazığ, Türkiye)

Suzan KARTI ÜSTÜN, (Fırat Üniversitesi Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Elazığ, Türkiye)

Serpil BULUT (Fırat Üniversitesi Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Elazığ, Türkiye)

Nöropsikiyatri Arşivi

7 2

Yıl: 2013 Cilt: 50 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 34 - 39 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti

Öz:

ÖZET Amaç: Bu çalışmada bir grup Multipl Skleroz (MS) hastası ve kontrol bireyinin mizaç ve karakter özellikleri ile aleksitimi düzeyinin karşılaştırılması amaçlandı. Yöntem: Çalışmaya Fırat Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Kliniğine başvuran ve çalışma ölçütlerini karşılayan 60 MS hastası ile yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş 60 sağlıklı birey kontrol grubu olarak alındı. Hasta ve kontrol grubuna Mizaç ve Karakter Envanteri (MKE), Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve Genişletilmiş Özürlülük Durum Skalası (GÖDS) ile klinik-sosyodemografik özellikleri sorgulayan yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulandı. Bulgular: Mizaç ve karakter bileşenleri açısından MS grubunda; zarardan kaçınma (ZK) skoru yüksek, kendi kendini yönetme (KY) ve sebat etme (SE) skorları ise düşük saptandı. Alt ölçek analizinde ise MS grubunda düzensizlik ve çabuk yorulma skorları yüksek, beceriklilik ve sosyal onaylama skorları ise düşük saptandı. Aleksitimi düzeyi açısından ise MS grubunda; duygularını tanıma zorluğu, dışa dönük düşünce ve aleksitimi toplam skorları yüksek saptandı. MS grubunun TAÖ toplam skorları KY ile negatif (r=-0,307, p=0,017), kendini aşma (KA) ile pozitif (r=0,291, p=0,024) korelasyon gösterdi. Sonuç: Araştırmamızın sonuçları MS hasta grubu ile kontrol grubu arasında MKE parametreleri ve aleksitimi düzeyi açısından farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Bu farklılıkların MS hastalığıyla nedensel ilişkisini saptamaya yönelik daha fazla sayıda çalışmaya gereksinim vardır. (Nöropsikiyatri Arflivi 2013; 50: 34-39)

Anahtar Kelime:

Konular: Hematoloji

Temperament and character traits and alexithmia in patients with moltiple sclerosis

Öz:

Objective: In this study, we aimed to compare temperament and character traits and levels of alexithymia between multiple sclerosis (MS) patients and healthy individuals. Methods: Sixty patients with MS who were admitted to Fırat University Hospital, Neurology Clinic and sixty age- and sex-matched healthy controls were enrolled in the study. Each participant met the inclusion criteria. The Temperament and Character Inventory (TCI), Toronto Alexithymia Scale (TAS- 20), the Expanded Disability Status Scale (EDSS), and a semi-structured interview which investigated the clinical and socio-demographic features of the participants were administered to both patients and healthy individuals. Results: In terms of temperament and character components, scores of harm avoidance (HA), self-directedness (SD) and persistence (P) were found to be lower in MS group. In the analysis of subscales, scores of irregularity and fatigability were higher; scores of resourcefulness, and social approval were found to be lower in MS group. In terms of alexithymia levels, scores of difficulty identifying feelings and externally-oriented thinking, and total scores of alexithymia were lower in MS group than in controls. The TAS total scores of MS group showed negative correlation with SD (r=-0.307, p=0.017), and positive correlation with self- transcendence (ST) (r=0.291, p=0.024). Conclusion: The results of our study demonstrated that, there were differences between MS and control groups in terms of TCI parameters and the levels of alexitymia. Further studies are required to assess causal associations between these differences and MS. (Archives of Neuropsychiatry 2013; 50: 34-39)

Anahtar Kelime:

Konular: Hematoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

McDonald WI, Compston A, Edan G, Goodkin D, Hartung HP, Lublin FD, McFarland HF, Paty DW, Polman CH, Reingold SC, Sandberg-Wollheim M, Sibley W, Thompson A, van den Noort S, Weinshenker BY, Wolinsky JS. Recommended diagnostic criteria for multiple sclerosis: guidelines from the International Panel on the diagnosis of multiple sclerosis. Ann Neurol 2001; 50:121-127.
José Sá M. Psychological aspects of multiple sclerosis. Clin Neurol Neurosurg 2008; 110:868-877.
Stathopoulou A, Christopoulos P, Soubasi E, Gourzis P. Personality characteristics and disorders in multiple sclerosis patients: Assessment and treatment. Int Rev Psychiatry 2010; 22:43-54.
Christodoulou C, Deluca J, Johnson SK, Lange G, Gaudino EA, Natelson BH. Examination of Cloninger's basic dimensions of personality in fatiguing illness: chronic fatigue syndrome and multiple sclerosis. J Psychosom Res 1999; 47:597-607.
Merkelbach S, König J, Sittinger H. Personality traits in multiple sclerosis (MS) patients with and without fatigue experience. Acta Neurol Scand 2003; 107:195201.
Reznikova TN, Terent'eva IY, Kataeva GV. Variants of personality maladaptation in patients with multiple sclerosis. Neurosci Behav Physiol 2007; 37:747-754.
Benedict RH, Wahlig EL, Topciu RA, Englert J, Schwartz E, Chapman B, Weinstock-Guttman B, Duberstein PR. Personality traits in women with multiple sclerosis: Discrepancy in patient/partner report and disease course. J Psychosom Res 2009; 66:147-154.
Akiskal HS, Hirschfeld MA, Yerevanian BI. The relationship of personality to affective disorders. Arch Gen Psychiatry 1983; 40:801-810.
Cloninger CR. A systematic method for clinical description and classification of personality variants. A proposal. Arch Gen Psychiatry 1987; 44:573-588.
Cloninger CR, Svrakic DM, Przybeck TR. A psychobiological model of temperament and character. Arch Gen Psychiatry 1993; 50:975-990.
Cloninger CR. The Temperament and Character Inventory (TCI). A guide to its development and use. Washington University: St Louis: Center for Psychobiology of Personality; 1994.
Sifneos PE. Alexithymia and its relationship to hemispheric specialization affect and creativity. Psychiatr Clin North Am 1988; 11:287-293.
Taylor GJ, Parker JD, Bagby RM, Acklin MW. Alexithymia and somatic complaints in psychiatric out-patients. J Psychosom Res 1992; 36(5):417-424.
Boz C, Velioglu S, Ozmenoglu M, Sayar K, Alioglu Z, Yalman B, Topbas M. Temperament and character profiles of patients with tension-type headache and migraine. Psychiatry Clin Neurosci 2004; 58:536-543.
Boz C, Sayar K, Velioğlu S, Hocaoğlu Ç, Alioğlu Z, Yalman B, Özmenoğlu M. Kronik gerilim tipi baş ağrılı hastalarda mizaç ve karakter profili. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15:105-111.
Ma TM, Hou WK, Hung A, Lee TM. Personality traits and social behaviors predict the psychological adjustment of Chinese people with epilepsy. Seizure 2010; 19:493-500.
Bostancı B, Konuk N, Kıran S, Kökrek Z, Yeni SN. Epilepsi hastalarının kişilik özelliklerinin Cloningerin Mizaç ve Karakter Ölçeği ile değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011; 12:13-23.
Spalletta G, Pasini A, Costa A, De Angelis D, Ramundo N, Paolucci S, Caltagirone C. Alexithymic features in stroke: effects of laterality and gender. Psychosom Med 2001; 63:944-950.
Costa A, Peppe A, Carlesimo GA, Pasqualetti P, Caltagirone C. Alexithymia in Parkinsons disease is related to severity of depressive symptoms. Eur J Neurol 2006; 13:836-841.
Bodini B, Mandarelli G, Tomassini V, Tarsitani L, Pestalozza I, Gasperini C, Lenzi GL, Pancheri P, Pozzilli C. Alexithymia in multiple sclerosis: relationship with fatigue and depression. Acta Neurol Scand 2008; 118:18-23.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition (DSM-IV). Washington, DC: American Psychiatric Association; 1994.
Köse S, Sayar K, Ak İ, Aydın N, Kalelioğlu Ü, Kırpınar İ, Reeves RA, Przybeck TR, Cloninger CR. Mizaç ve Karakter Envanteri (Türkçe TCI): Geçerlilik, güvenirlilik ve faktör yapısı. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2004; 14:107-131.
Bagby RM, Parker JD, Taylor GJ. The twenty-item Toronto Alexithymia Scale-I Item selection and cross-validation of the factor structure. J Psychosom Res 1994; 38:23-32.
Sayar K, Güleç H, Ak I. Yirmi soruluk Toronto Aleksitimi Ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. 37. Ulusal Psikiyatri Kongresi Kitabı, 02-06 Ekim 2001, İstanbul, s.130.
Kurtzke JF. Rating neurologic impairment in multiple sclerosis: an Expanded Disability Status Scale (EDSS). Neurology 1983; 33:1444-1452.
Hansenne M, Reggers J, Pinto E, Kjiri K, Ajamier A, Ansseau M. Temperament and Character Inventory (TCI) and depression. J Psychiatr Res 1999; 33:31-36.
Nery FG, Hatch JP, Nicoletti MA, Monkul ES, Najt P, Matsuo K, Cloninger CR, Soares JC. Temperament and character traits in major depressive disorder: influence of mood state and recurrence of episodes. Depress Anxiety 2009; 26:382-388.
Arkar H. Depresif duygudurum ile kişilik arasındaki ilişki: Beck Depresyon Envanteri ile Mizaç ve Karakter Envanterinin karşılaştırılması. Yeni Symposium 2010; 48:116-121.
Svrakic DM, Whitehead C, Przybeck TR, Cloninger CR. Differential diagnosis of personality disorders by the seven-factor model of temperament and character. Arch Gen Psychiatry 1993; 50:991-999.
Bol Y, Duits AA, Hupperts RM, Vlaeyen JW, Verhey FR. The psychology of fatigue in patients with multiple sclerosis: A review. J Psychosom Res 2009; 66:3-11.
Johansson S, Ytterberg C, Gottberg K, Widén Holmqvist L, von Koch L. Use of health services in people with multiple sclerosis with and without fatigue. Mult Scler 2009; 15:88-95.
Svrakic DM, Draganic S, Hill K, Bayon C, Przybeck TR, Cloninger CR. Temperament, character, and personality disorders: Etiologic, diagnostic, treatment issues. Acta Psychiatr Scand 2002; 106:189-195.
Cloninger CR. A practical way to diagnosis personality disorder: A proposal. J Personal Disord 2000; 14:99-108.
Koçak R. Aleksitimi: Kuramsal çerçeve, tedavi yaklaşımları ve ilgili araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2002; 35:183-212.
Taylor GJ. The alexithymia construct: Conceptualization, validation and relationship with basic dimensions of personality. New Trends Exp Clin Psychiatr 1994; 10:61-74.
Pennebaker JW. Confession Inhibition and Disease. Advances in Experimental Soc Psychol 1989; 22:211-244.
Paez D, Basebe N, Voldoseda M. Confrontation: Inhibition, Alexithymia and Health. In James W. Pennebaker, Emotion, Disclousure and Health, 2. Edition; 1977.
Larsen JK, Brand N, Bermond B, Hijman R. Cognitive and emotional characteristics of alexithymia: a review of neurobiological studies. J Psychosom Res 2003; 54:533-541.
Von Gunten A, Pocnet C, Rossier J. The impact of personality characteristics on the clinical expression in neurodegenerative disorders- a review. Brain Res Bull 2009; 80:179-191.

APA	KULOĞLU M, SAĞLAM S, KORKMAZ S, SAĞLAM S, GÜROK M, KARTI ÜSTÜN S, BULUT S (2013). Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. , 34 - 39.
Chicago	KULOĞLU Murat,SAĞLAM Sema,KORKMAZ SEVDA,SAĞLAM Sadullah,GÜROK M. Gürkan,KARTI ÜSTÜN Suzan,BULUT SERPİL Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. (2013): 34 - 39.
MLA	KULOĞLU Murat,SAĞLAM Sema,KORKMAZ SEVDA,SAĞLAM Sadullah,GÜROK M. Gürkan,KARTI ÜSTÜN Suzan,BULUT SERPİL Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. , 2013, ss.34 - 39.
AMA	KULOĞLU M,SAĞLAM S,KORKMAZ S,SAĞLAM S,GÜROK M,KARTI ÜSTÜN S,BULUT S Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. . 2013; 34 - 39.
Vancouver	KULOĞLU M,SAĞLAM S,KORKMAZ S,SAĞLAM S,GÜROK M,KARTI ÜSTÜN S,BULUT S Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. . 2013; 34 - 39.
IEEE	KULOĞLU M,SAĞLAM S,KORKMAZ S,SAĞLAM S,GÜROK M,KARTI ÜSTÜN S,BULUT S "Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti." , ss.34 - 39, 2013.
ISNAD	KULOĞLU, Murat vd. "Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti". (2013), 34-39.

APA	KULOĞLU M, SAĞLAM S, KORKMAZ S, SAĞLAM S, GÜROK M, KARTI ÜSTÜN S, BULUT S (2013). Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. Nöropsikiyatri Arşivi, 50(1), 34 - 39.
Chicago	KULOĞLU Murat,SAĞLAM Sema,KORKMAZ SEVDA,SAĞLAM Sadullah,GÜROK M. Gürkan,KARTI ÜSTÜN Suzan,BULUT SERPİL Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. Nöropsikiyatri Arşivi 50, no.1 (2013): 34 - 39.
MLA	KULOĞLU Murat,SAĞLAM Sema,KORKMAZ SEVDA,SAĞLAM Sadullah,GÜROK M. Gürkan,KARTI ÜSTÜN Suzan,BULUT SERPİL Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.50, no.1, 2013, ss.34 - 39.
AMA	KULOĞLU M,SAĞLAM S,KORKMAZ S,SAĞLAM S,GÜROK M,KARTI ÜSTÜN S,BULUT S Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. Nöropsikiyatri Arşivi. 2013; 50(1): 34 - 39.
Vancouver	KULOĞLU M,SAĞLAM S,KORKMAZ S,SAĞLAM S,GÜROK M,KARTI ÜSTÜN S,BULUT S Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti. Nöropsikiyatri Arşivi. 2013; 50(1): 34 - 39.
IEEE	KULOĞLU M,SAĞLAM S,KORKMAZ S,SAĞLAM S,GÜROK M,KARTI ÜSTÜN S,BULUT S "Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti." Nöropsikiyatri Arşivi, 50, ss.34 - 39, 2013.
ISNAD	KULOĞLU, Murat vd. "Multipl Skleroz hastalarında mizaç karakter özellikleri ve aleksitimi düzeti". Nöropsikiyatri Arşivi 50/1 (2013), 34-39.