Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi

KARAIRMAK, Özlem; Guloglu, Berna

Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi

Berna GÜLOĞLU, (Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Özlem KARAIRMAK (Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

76 7

Yıl: 2013 Cilt: 14 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 237 - 244 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi

Öz:

Amaç: Terör gibi insan eliyle, istemli olarak yaratılan travmatik olaylar, bireylerde korku ve güven kaybına yol açarak travma sonrası stres bozukluğu (TSBB) başta olmak üzere çeşitli psikiyatrik bozukluklara neden olmakta- dır. Verilerin analizi iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada Güney Doğu Anadolu Bölgesinde askerlik görevini yaparken terör örgütü ile girdiği çatışmada yaralanarak gazi olan bireylerde TSSB ile TSSBye eşlik eden (komorbite) depresyon gelişiminin yaygınlığını araştırılmıştır. İkinci aşamadaysa TSSB gelişiminde risk faktörü olarak görülen çevre ile ilişkilerin olumsuz yönde değişmesi ve psikolojik destek ihtiyacının TSSB ile TSSB ve depresyon gelişimindeki rolünü incelenmiştir. Yöntem: İki yüz kırk yedi güneydoğu gazisiyle yürütülmüştür. Gazi- lerin yaş aralığı 24-49 arasında (36.55±5.29) olup, gazi oldukları yıl aralığı 2-28 yıl arasında (15.35±5.3) değiş- mektedir. Katılımcılara, Demografik Bilgi Anketi ve Travmatik Stres Belirti Ölçeği (TSBÖ) uygulanmıştır. Bulgular: Gazilerde olası TSSB oranı %29.6, TSSBye eşlik eden depresyon oranı ise %16.6 olarak belirlenmiştir. Çevre ile ilişkilerinin değiştiğini belirten gazilerin, değişmediğini belirten gazilere göre TSSB ve TSSBye eşlik eden depresyon puanları anlamlı derecede yüksektir. Benzer şekilde ruhsal desteğe gereksinmesi olduğunu belirten gazilerin, gereksinmesi olmadığını belirten gazilere göre TSSB ve TSSBye eşlik eden depresyon puanları anlamlı derecede daha yüksektir. Ancak çevre ile olumsuz yönde değişen ilişkiler ve ruhsal destek gereksinmesi etkile- şimleri açısından TSSB ve TSSBye eşlik eden depresyon puanlarında anlamlı fark olmadığı saptanmıştır. Tartış- ma: Çatışmanın içinde yer almak ve mayına basmak gibi doğrudan ölüm tehditi içeren travmatik durumlarla sıklıkla karşılaşan güneydoğu gazilerinde aradan uzun zaman geçmiş olmasına rağmen yoğun bir şekilde TSSB ve TSSBye eşlik eden depresyon belirtilerine rastlanmıştır. Çevreyle ilişkilerinin olumsuz yönde değişmesinin ve ruhsal destek gereksinmesinin TSSB ve TSSBye eşlik eden depresyon belirtilerinin sıklığını artırdığı düşünül- düğünde, bölgede askerlik hizmetini yapan bireylere ruhsal destek veya psikiyatrik tedavi hizmetlerini yürütecek birimler oluşturulmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Posttraumatic stress disorder among Turkish veterans of the southeast

Öz:

Objective: Traumatic events induced deliberately by humans such as terrorism causes posttraumatic stress disorder (PTSD) and other psychiatric disorders. Data analysis of the present study consists of two phases. At first phase, the prevalence of PTSD and depression comorbid to PTSD of veterans who were physically injured while doing their military service at South East Region was investigated. At the second phase, the role of risk factors of negative changes at the relationship with their environment and the need of psychological help on developing PTSD and depression comorbid to PTSD was examined. Methods: The study conducted with 247 southeast veterans. Age range of veterans is 24-49 (36.55±5.29). The years after the injury ranged from 2 to 28 years (15.35±5.3). All participants were evaluated with Demographic Information Questionnaire and Traumatic Stress Symptom Checklist (TSSC). Findings: The prevalence of PTSD was %29.6, depression comorbid to PTSD %16.6. There was a significant difference on PTSD and depression comorbid to PTSD among veterans who reported negative changes in the relationship with their environment and veterans who don t reported nega- tive changes in the relationship with their environment. Similarly, there was a significant difference on PTSD and depression comorbid to PTSD between veterans who need of psychological help and veterans who don t need psychological help. However, there was no significant interaction effect among veterans who reported negative changes in the relationship with their environment and need of psychological help. Discussion: Southeast veter- ans are under the risk of direct death treat such as taking a part in battle or facing with mine explosion. Therefore, psychological and psychiatric services should be constituted to those who are physically injured and veterans who done military service at that region but not injured. Although it has been a long time, PTSD and depression comorbid to PTSD was found among southeast veterans who were exposed to frequent life-threatening traumatic experiences such as being in the middle of battle or stepping on mine. Since it is observed that both having a negative relationships with their surroundings and the need of psychological help increase the probability of PTSD and depression comorbid to PTSD, institutions which will provide psychological and psychiatric services to veter- ans deployed in the area should established.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Centre of Excellence Defence against Terrorism (COE-DAT). Montly Terrorism Report (01-31 August 2012). Access: 14.10.2012 http://www.tmmm.tsk.tr/publications/report/Augus t_2012.pdf.
2. Bremner JD, Southwick SM, Darnell A, Charney DS. Chronic PTSD in Vietnam combat veterans: Course of illness and substance abuse. Am J Psychiatry 1996;153:369-75.
3. Thanh DD, Minh TT, Wilson JP, Slane S. Post- traumatic stress disorder among Vietnamese war veterans living in Vietnam. International Scienti- fic Conference: Victims of Agent Orange/Dioxin in Vietnam-The Expectations (16-17 March 2006, Hanoi). Access: 15.10.2012 http://ffrd.org/AO/CGFED.pdf#page=115.
4. Richardson LK, Frueh BC, Acierno R. Preva- lence estimates of combat-related PTSD: A criti- cal review. A N Z J Psychiatry 2010;44(1):4-19.
5. Afari N, Harder LH, Madra NJ, Heppner PS, Moeller-Bertram T, King C ve ark. PTSD, combat injury, and headache in veterans returning from Iraq/Afghanistan. Headache 2009;49:1267-76.
6. Osorio C, Carvalho C, Fertout M, Maia A. Preva- lence of PTSD and physical health complaints among Portuguese Army Special Operations Forces deployed to Afghanistan. Mil Med 2012;177(8):957-62.
7. Toomey R, Kang HK, Karlinsky J, Baker DG, Vasterling JJ, Alpern R, et al. Mental health of US Gulf War veterans 10 years after the war. Br J Psychiatry 2007;190:385-93.
8. Ikın JF, Sim MR, McKenzi DP, Horsley KW, Wilson EJ, Moore MR, et al. Anxiety, PTSD and depression in Korean War veterans 50 years after the war. Br J Psychiatry 2007;190:475-83.
9. Abenhaim L, Dab W, Salmi R. Study of civilian victims of terrorist attacks. J Clin Epidemiol 1992;45:103-9.
10. Verger P, Dab W, Lamping DL, Loze JY, Des- chaseaux-Voinet C, Abenhaim L, et al. The psychological impact of terrorism: An epidemio- logic study of post traumatic stress disorder and associated factors in victims of the 1995-1996 bombings in France. Am J Psychiatry 2004;161:1384-9.
11. Njenga FG, Nicholls PJ, Nyamai C, Kigamwa P, Davidson JRT. Post-traumatic stress after terrorist attack: Psychological reactions following the US embassy bombing in Nairobi. Br J Psychiatry 2004;185:328-33.
12. Aker AT, Sorgun E, Mestçioğlu Ö, Karakaya I, Kalender D, Acar G, ve ark. İstanbuldaki bom- balama eylemlerinin erişkin ve ergenlerdeki trav- matik stres etkileri. Türk Psikoloji Dergisi 2008;23:63-71.
13. Page AZ, Kaplan H, Erdoğan N, Güler F. Posttraumatic stress and depression reactions among survivors of the Istanbul November 2003 terrorist attacks. J Aggress Maltreat Trauma 2009;18:280-92.
14. Eşsizoğlu A, Yaşan A, Bülbül İ, Önal S, Yıldırım EA, Aker T. Bir terörist saldırı sonrasında travma sonrası stres bozukluğu gelişimini etkileyen risk faktörleri. Türk Psikiyatri Derg 2009;20:118-26.
15. Gültekin E, Ekici N, Tepe F. Terör mağduru polislerde travma sonrası stres bozukluğu belirti- lerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi 2011;2(1):25-36.
16. Türkiye İnsan Hakları Raporu. Ankara: Türkiye İnsan Hakları Vakfı Yayınları, 1996.
17. Yılmaz D. War trauma and its subjective meanings: An exploration on Mehmedin Kitabı: Güneydoğu'da Savaşmış Askerler Anlatıyor. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, 2009.
18. Esmer Y. Türkiye Değerler Atlası, 2012. İstanbul: Uğur Yayıncılık, 2012.
19. 7/7338 sayılı yazılı soru önergesinin cevabı. http://www2.tbmm.gov.tr/d24/7/7-7338sgc.pdf.
20. Vazife malullerinin nevileri ile dereceleri hakkında nizamname. Ulaşılabilir adres: 10.10.2012 http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/5023.html.
21. Başoğlu M, Şalcıoğlu E, Livanou M, Özeren M, Aker AT, Kılıç C, ve ark. A study of the validity of a screening instrument for traumatic stress in earthquake survivors in Turkey. J Trauma Stress 2001;14(3):491-509.
22. Başoğlu M, Şalcıoğlu E. A mental healthcare model for mass trauma survivors: control focused treatment of earthquake, war, and torture trauma. Cambridge: Cambridge University Press, 2011.
23. Curtin F, Schulz P. Multiple correlations and Bonferronis correction. Biol Psychiatry 1998;44:775-7.
24. Kulka RA, Schlenger WE, Fairbanks JA, Hough RL. Trauma and the Vietnam War generation: report of findings from the National Vietnam Veterans readjustment study. New York: Brun- ner/Mazel, 1990.
25. Egendorf A, Kadushin C, Laufer R. Legacies of Vietnam: Comparative of veterans and their peers. Vol I.IV, U5. Washington, DC, US Govern- ment Printing Office, 1981.
26. Koenen KC, Stellman JM, Stellman SD, Sommer JF. Risk factors for course of posttraumatic stress disorder among Vietnam veterans: A 14 year follow-up of American Legionnaires. J Consult Clin Psychol 2003;71(6):980-6.
27. Brown AD, Antonius D, Kramer M, Root JC, Hirst W. Trauma centrality and PTSD in veterans returning from Iraq and Afghanistan. J Trauma Stress 2010;23(4):496-9.
28. Shalev AY, Freedman S. PTSD following terrorist attacks: A prospective evaluation. Am J Psychiat- ry 2005;162:1188-91.
29. Yehuda R, Southwick SM, Giller EL. Exposure to atrocities and chronic posttraumatic stress disorder in war veterans. Am J Psychiatry 1992;149:333-6.
30. Emery PE, Emery OB. The defense process in posttraumatic stress disorder. Am J Psycho- therapy 1985;4:541-52.
31. Southwick SM, Gilmartin R, McDonough P, Morrisey P. Logotherapy as an adjunctive treatment for chronic combat-related PTSD: A meaning-based Intervention. Am J Psycho- therapy 2006;60(2):161-74.
32. Wilcox S. Social relationships and PTSD symp- tomatology in combat veterans. Psychol Trauma 2010;2(3):175-82.
33. Gold JI, Taft CT, Keehn MG, King DW, King LA, Samper RE. PTSD symptom severity and family adjustment among female Vietnam veterans. Military Psychology 2007;19(2):71-81.

APA	Guloglu B, KARAIRMAK Ö (2013). Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. , 237 - 244.
Chicago	Guloglu Berna,KARAIRMAK Özlem Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. (2013): 237 - 244.
MLA	Guloglu Berna,KARAIRMAK Özlem Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. , 2013, ss.237 - 244.
AMA	Guloglu B,KARAIRMAK Ö Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. . 2013; 237 - 244.
Vancouver	Guloglu B,KARAIRMAK Ö Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. . 2013; 237 - 244.
IEEE	Guloglu B,KARAIRMAK Ö "Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi." , ss.237 - 244, 2013.
ISNAD	Guloglu, Berna - KARAIRMAK, Özlem. "Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi". (2013), 237-244.

APA	Guloglu B, KARAIRMAK Ö (2013). Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(3), 237 - 244.
Chicago	Guloglu Berna,KARAIRMAK Özlem Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 14, no.3 (2013): 237 - 244.
MLA	Guloglu Berna,KARAIRMAK Özlem Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.14, no.3, 2013, ss.237 - 244.
AMA	Guloglu B,KARAIRMAK Ö Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2013; 14(3): 237 - 244.
Vancouver	Guloglu B,KARAIRMAK Ö Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2013; 14(3): 237 - 244.
IEEE	Guloglu B,KARAIRMAK Ö "Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14, ss.237 - 244, 2013.
ISNAD	Guloglu, Berna - KARAIRMAK, Özlem. "Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi". Anadolu Psikiyatri Dergisi 14/3 (2013), 237-244.