Yıl: 2011 Cilt: 3 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 73 - 95 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları

Öz:
Bu çalışma, sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısını ve tarih öğretimine pedagojikyaklaşımlarını ortaya koymak amacıyla yapı lmıştır. Nitel araştırma metodolojisi kullanılarak yürütülençalışmada, katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örneklem seçimi, verilerin toplanmasında yarı-yapılandırılmış görüşme formu ve elde edilen verilerin analiz edilmesinde betimsel analiz yöntemikullanılmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların tarihin doğasına ilişkin naif bir epistemolojik bakışaçısına sahip oldukları, tarih algılarının tarihin çalışma konusu olan geçmiş ile sınırlı olduğu belirlenmiştir.Cinsiyetin katılımcıların tarih algıları ve tarih öğretiminin amaçlarına ilişkin görüşleri üzerinde etkiliolduğu, erkek öğretmenlerin tarih algılarının kadın öğretmenlerinkinden çok daha milliyetçi bir çizgideolduğu tespit edilmiştir. Erkek öğretmenler, tarih algılarını açıklarken millet ve milli tarih gibi kavramlarıgeçmiş ile birlikte kullanma eğilimi göstermişlerdir. Kadın öğretmenler ise tarihi daha evrenseldiyebileceğimiz insan, geçmiş ve uygarlık kavramları ile birlikte ele almışlardır. Tarih öğretiminde erkeköğretmenler milli geçmiş ve milli kültürün öğretilmesine, kadın öğretmenler ise bu geleneksel amaçlarınötesinde yüksek düzeyde düşünme becerilerinin öğrencilere kazandırılmasının önemine vurguyapmışlardır. Tüm öğretmenler görüş birliği içeris inde ilköğretim sosyal bilgiler öğretim programındatarihe yeterince yer verilmediğini, tarih konularının basite indirgeyici yüzeysel bir yaklaşımla elealındığını belirtmişlerdir. Öğretmenlerin tarih öğretiminde kullandıkları yöntemler ve karşılaştıklar ısorunlar da araştırma sonuçları arasında yer almaktadır.
Anahtar Kelime:

Social studies teachers conceptions of history and pedagogical orientations toward teaching history

Öz:
The purpose of this study was to investigate social studies teachers conceptions of history andpedagogical orientations toward teaching history. Qualitative research methods were employed in thestudy. Purposeful sampling procedure was used to select the participants. A semi-structured interviewform was used to gather research data which were analyzed via the methods of descriptive data analysis.The study results showed that a naive epistemological view of history characterized the participants conceptions of history which were limited to the subject of history, the past, without including oth erimportant elements of history. Gender of the participants had effects on their conceptions of history andtheir perspectives on the purposes of history teaching. Male teachers conceptions of history were morenationalistic than female teachers . When explaining their conceptions of history, male teachers tended todraw on such concepts as nation and national history. In contrast, female teachers employed universa lconcepts such as humanity, the past, and civilizations in their explanations. Whereas male teachersemphasized the importance of teaching national past and national culture to the young generations asimportant aims of history teaching, female teachers went beyond these traditional aims by stressing theneed to develop students higher-order thinking skills. There was c onsensus among the participants perspectives on the place of history in the social studies curriculum. They all thought that there w as asuperficial treatment of history topics in the curriculum. Teachers instructional approaches to tea chinghistory and the problems they c onfront when teaching it are also included in the study findings.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altunay Şam, Emine (2007), “Amasya Eğitim Fakültesinde Farklı Bölümlerde Okuyan Öğretmen Adaylarının Tarih Dersine İlişkin Tutumları”, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cil 27, Sayı 3, 1 - 19.
  • Arthur, James, Ian Davies, David Kerr ve Andrew Wrenn (2001), Citizenship through Secondary History, Routledge Falmer, London.
  • Creswell, John W. (2007), Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Traditions (2nd edition ), Sage, Thousand Oaks.
  • Denzin, Norman K. ve Yvonna S. Lincoln (2005), Handbook of Qualitative Research (3rd edition ), Sage, Thousand Oaks, 2005.
  • Department of Education and Science (DES), (1990), National Curriculum History Working Group: Final Report, HMSO, London.
  • Gökkaya, A. Kürşat (2001), “Sosyal Bilgiler Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin (lisans) Tarih Bilinci Üzerine Bir Anket Değerlendirmesi”, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, 231 -244.
  • Harnett, Penelope (2009), Çok Kültürlü Tarih Eğitimi ve Avrupa Boyutu Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri: Karşılaştırmalı Bir analiz. Sosyal Bilgiler ve Tarih Eğitimcilerini Çok Kültürli Avrupa için Eğitmek http://csd.erciyes.edu.tr/, (Erişim Tarihi: 17 Ekim 2010).
  • İskender, Pelin (2007), “Öğretmen Adaylarının Tarih Dersine İlişkin Tutumları”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 15, Sayı 2, 2007, 631 -638.
  • Levstik, Linda ve Keith Barton (2005), Doing History: Investigating with Children in Elementary and Middle Schools (3rd edition), Lawrence Erlbaum, New Jersey.
  • Patton, Michael Quinn (2002), Qualitative Research & Evaluation Methods (3rd ed), Sage Publications, Thousands Oaks, CA.
  • Paykoç, Fersun (1991), Tarih Öğretimi, A.Ü. Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
  • Phillips, Rob (2002), Reflective Teaching of History 11 –18: Continuum Studies in Reflective Practice and Theory, Continuum, London.
  • Safran, Mustafa (2006), Tarih Eğitimi: Makale ve Bildiriler, Gazi Kitapevi, Ankara.
  • Safran, Mustafa ve Ahmet Şimşek (2009), Farklı sosyo- ekonomik çevrelerin ilköğretim okullarında okuyan öğrencilerin tarih, tarih öğretimi ve tarihsel zamana ilişkin görüşleri, IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, (7 - 9 Ekim), 2009, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, İstanbul.
  • Slater, John (1995), Teaching History in the New Europe, Cassell, London.
  • Stearns, Peter N. (2010), Why Study History, American Historical Association, http://www.historians.org/pubs/free/WhyStudyHistory.htm, (Erişim Tarihi: 28 Ekim 2010).
  • Şimşek, Ahmet (2010), “Sınıf ve Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının T arih Öğretimine İlişkin Tutumları”, International Online Journal of Educational Sciences, Cilt 2, Sayı 1, 181 -203.
  • Tekeli, İlhan (1998), Tarih Yazımı Üzerine Düşünmek, Dost Kitapevi, Ankara.
  • Tekeli, İlhan (2007), Birlikte Yazılan ve Öğrenilen Bir Tarihe Doğru , Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2005), Sosyal Bilgiler 6. - 7. Sınıf Programı , Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.
  • Ulusoy, Kadir ve Kamile Gülüm (2009), “Sosyal bilgiler dersinde tarih ve coğrafya konuları işlenirken öğretmenlerin materyal kullanma durumları”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, 85 -99.
APA YILMAZ K, Kaya M (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. , 73 - 95.
Chicago YILMAZ Kaya,Kaya Meryem Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. (2011): 73 - 95.
MLA YILMAZ Kaya,Kaya Meryem Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. , 2011, ss.73 - 95.
AMA YILMAZ K,Kaya M Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. . 2011; 73 - 95.
Vancouver YILMAZ K,Kaya M Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. . 2011; 73 - 95.
IEEE YILMAZ K,Kaya M "Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları." , ss.73 - 95, 2011.
ISNAD YILMAZ, Kaya - Kaya, Meryem. "Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları". (2011), 73-95.
APA YILMAZ K, Kaya M (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 73 - 95.
Chicago YILMAZ Kaya,Kaya Meryem Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3, no.6 (2011): 73 - 95.
MLA YILMAZ Kaya,Kaya Meryem Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.3, no.6, 2011, ss.73 - 95.
AMA YILMAZ K,Kaya M Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011; 3(6): 73 - 95.
Vancouver YILMAZ K,Kaya M Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011; 3(6): 73 - 95.
IEEE YILMAZ K,Kaya M "Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları." Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, ss.73 - 95, 2011.
ISNAD YILMAZ, Kaya - Kaya, Meryem. "Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları". Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3/6 (2011), 73-95.