Yıl: 2014 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 81 - 101 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Öz:
Bu araştırma, sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerini belirlemek amacıylapılmıştır. Bu amaçla dokuz alt boyuttan oluşan 39 maddelik Değerler Ölçeği kullanılmıştır. Tarama mode- liyle yapılan bu araştırmada verilerin analizinde anlamlılık düzeyi .05 olarak belirlenmiştir. Ölçek, 2012-2013 eğitim öğretim yılında Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalında öğrenim gören 213ü kadın (%78), 59u (%22) erkek olmak üzere toplam 272 öğretmen adayına uygulanmış- tır. Kolmogorov-Smirnov testi sonucuna göre cinsiyet için Mann-Whitney U testi; sınıf düzeyi, mezun olunan lise türü ve sosyo-ekonomik düzey için Kruskal-Wallis H testi yapılmıştır. Ayrıca, sınıf düzeyi ve mezun olunan lise türünde Kruskal-Wallis H testi sonucunda anlamlı farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Mann-Whitney U testi yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin cinsiyetlerine göre insani değerlere sahip olma düzeylerine ait görüşlerinin entellektüel değerler, maneviyat ve özgürlük boyutlarında kadınlar lehine; sınıf düzeyine göre maneviyat boyutunda 2. ve 3. sınıf öğrencileri lehinelamlı bir şekilde farklılaştığı bulunmuştur. Sosyokonomik kültürel duruma göre sınıf öğretmeni adaylarının sahip oldukları insani değerlerin hiçbir boyutta farklılaşmadığı bulunmuştur. Öğrencilerin okul türüne göre toplumsal değerler ve maneviyat boyutlarında liseden mezun olanlar lehine anlamlı şekilde farklılaştığı bulunmuştur. Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış ve yeni araştırmalar için önerilereverilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

Examining the level of humanitarian values of class teacher candidates from different variables

Öz:
This research was done to determine the level of humanitarian values candidate class teachers have. For this reason, a scale having 39 points, Scale of Values was used. Relational Screening Model was also employed for analyzing the research's outcome and .05 was determined to be the significance level. This scale was administrated to students of Sakarya University, Faculty of Education in 2012-2013 academic year. The scale was applied to 272 (213 female, 59 male) class teacher candidates. Through Kolmogorov-Smirnov test the factor of sex was tested and the category of high-school, socio-economic level and grade were tested with Mann-Whitney method. Furthermore, in order to find the groups having meaningful correlation MannWhitney U test was used. The research concluded that women are more inclined towards having humanitarian values in the fields of intellectual, spiritual and freedom. Besides, 2th and 3rd grade candidates have more tendency to have spiritual values. The humanitarian values candidates have did not demonstrate any significant differentiation in accordance with socio-economic and cultural status. It is found that the type of high school the candidates were graduated from did not lead any meaningful variety. The results were discussed from an academic point of view and ideas for new researches were presented.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ada, S., Baysal, Z. N. ve Korucu, S. (2005). Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf İçi Olumsuz Davranışlara Gös- terdikleri Tepkilerin Karakter Eğitimi ve 2005 İlköğretim Programı Açısından Değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 9-20.
  • Allport, G. W., Vernon, P. E., & Lindzey, a. G. (1970). Study of Values. Boston: Houghton Mifflin.
  • Altunay E. ve Yalçınkaya M. (2011). Öğretmen Adaylarının Bilgi Toplumunda Değerlere İlişkin Görüş- lerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 17 (1), 5- 28.
  • Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin Değer Yargılarının Betimlenmesi: Kırşehir İli Örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (3), 607-622.
  • Arslan, Z. (2006). Öğretmenlerde Dindarlık, Değerler ve İş doyumu Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü: İstanbul.
  • Aydın, A. (2005). Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Öğrencilerinin Değer Hiyerarşileri ile İlahiyat Fakültesi Öğ- rencilerinin Değer Hiyerarşilerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü: Ankara.
  • Bacanlı, H. (1999) . Üniversite Öğrencilerinin Değer Tercihleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi (20), 597-610.
  • Başaran, F. (1993). Üniversite Eğitim Süreci İçinde Öğrencilerin Değer Tercih Sıralamalarında Değişme. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. R. Bayraktar ve İ. Dağ (Ed.), VII. Ulusal Psikoloji KongresiDüzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği, Ankara.
  • Canpolat, E., Kaya M. ve Küçüktağ İ. (20-22 Mayıs 2010). Öğretmen Adaylarının Değer Algı- sı. Öğretmen Adaylarının Değer Algısı, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
  • Çalışkan, H. ve Sağlam, H. İ. (2012). Hoşgörü Eğilim Ölçeğinin Geliştirilmesi ve İlköğretim Öğrencileri- nin Hoşgörü Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eği- tim Bilimleri, 12 (2), 1431-1446.
  • Çalışkur, E. A. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam değerleri ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
  • Çalışkur, A., Demirhan, A. ve Bozkurt, S. (2012). Değerlerin Belirli Meslek Alanları ve Demografik De- ğişkenlere Göre İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisad vei İdari BilimlerFakültesi Dergisi, 17 (1), 219-236.
  • Çınar, İ. (2008). İlköğretimin Önemi ve Öğretmen. Eğitişim Dergisi (20), 1-28. Dilmaç, B. ve Arıcak, O.T. (16-18 Kasım 2012). Değerler Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması.2. Uluslararası Değerler Eğitimi Sempozyumu, İstanbul.
  • Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen Adaylarının Değer Algılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 69-91.
  • Dilmaç, B., Ertekin, E. ve Yazıcı, E. (2009). Değer Tercihleri ve Öğrenme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17), 27-47.
  • Ekşi, H. (2003). Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları. Değerler Eğitimi Dergisi , 79,96.
  • Eser, A. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin İnsani Değer Düzeyleri ile Çevresel Tutumları Arasındaki İlişki. Ya- yınlanmamış Yüksek Lisan Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi: İstanbul.
  • Gömleksiz, M. N. (2007). Lise Öğrencilerinin Toplumsal Değerlere İlişkin Tutumları: Elazığ İli Örneği. Değerler ve Eğitimi. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Arslan, ve M. Zengin (Ed.) , (s. 727- 741). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
  • Gutman, J. (1982). A Means-end Chain Model Based on Consumer Categorization Processes. Journal of Marketing (56), 60-72.
  • Güngör, E. (2010). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Hill, B. V. (2004). Values Education In Schools: Issues and Challenges. Primary & Middle Years Educator, 2 (2),20-27.
  • Hofstede, G. (1980). Culture’s Consequences: International Differences in Work-Related Values. London: Sage Publications.
  • Inglehart, R. F. (2008). Changing values among western publics from 1970 to 2006. Western European Politics, 31 (1-2), 130-146.
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 19. Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kluckhohn, C. (1951).Valuesand Value-orientations in theTheory of Action: An Exploration in Defini- tion and Classification. Toward A General Theory of Action. In T. Parsons & E. Shils (Eds.), pp. 388- 433. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  • Kuçuradi, İ. (17-18 Kasım 1995). Felsefe Açısından Eğitim ve Türkiye’de Eğitim (Açış Konuşması). Semi- ner Bildirileri. Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara.
  • Memiş, A. ve Gedik, E. G. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Değer Yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8 (20), 123-145.
  • Özden, Y. (1999). Eğitimde Dönüşüm Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: Pegem A Yayınları.
  • Özdemir, S., ve Sezgin, F. (2011). Öğretmen Adaylarının Bireysel ve Örgütsel Değerler ile Öğrencilerde Görmek İstedikleri Değerlere İlişkin Önem Sırası Algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 1-21.
  • Özensel, E. (2003). Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 217-239.
  • Özkan, R. (2004). Öğretmen Yeterlilikleri Üzerine Bazı Düşünceler. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 5 (58).
  • Özkul, A. S. (2007). Yaşam ve Çalışma Değerlerini Etkileyen Faktörler SDÜ Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Isparta.
  • Perry, R. B. (1950). General Theory Of Value. Massachusetts: Harvard University Press.
  • Russell, R. F. (2001). The role of values in servant leadership. Leadership & Organization Development Jour- nal, 2 (22), 76 - 84.
  • Ruyter, D. J. (2002). The Right to Meaningful Education: The role of values and beliefs. Journal of Beliefs & Values: Studies in Religion & Education, 23 (1), 33-42.
  • Oğuz, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Değerler ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygu- lamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1309-1325.
  • Sağnak, M. (2005). İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Değerlere İlişkin Algıları. Eğitim ve Bilim, 136 (30), 31-38.
  • Sarı, E. (2005). Öğretmen Adaylarının Değer Tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 73-88.
  • Sarıcı-Bulut, S. (2012). Gazi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri. Uluslararası Türkçe Edebi- yat Kültür Eğitim Dergisi, 3 (1), 216-238.
  • Şahin-Fırat, N., & Açıkgöz, K. (2012). Bazı Değişkenler Açısından Öğretmenlerin Değer Sistemleri. Ha- cettepe Üniverisitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (43), 422-435.
  • Şişman, M. (2011). Örgütler ve Kültürler. Ankara: Pegem Akademi.
  • Taşdan, M. (2010). Türkiye’deki resmi ve özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel değerleri ile okulun örgütsel değerleri arasındaki uyum düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1 (16), 113–148.
  • Tokdemir, M. A. (2007). Tarih Öğretmenlerinin Değerler ve Değer Eğitimi Hakkındaki Görüşleri. Yayınlan- mamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Trabzon.
  • Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul Hayatında Var Olan ve Olması Düşünülen Sosyal Değerler. Türk Egitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 227-259.
  • Uyguç, N. (2003). Cinsiyet , Bireysel Değerler ve Meslek Seçimi. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 18 (1), 93-103.
  • Ünal, F. (2011). Öğretmenlerin Öğrencilerine Kazandırmak İstedikleri Değerlere Yönelik Bir İnceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 2 (4), 3-24.
  • Yalmancı, S. (2009). Öğretmen adaylarının değer yönelimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Zonguldak.
  • Yapıcı, A. ve Zengin, Z. S. (2003). İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4), 173-206.
  • Yılmaz, E., Avşaroğlu, S. ve Deniz, M. (2010). An Investigation of Value Preferences of Teacher Candi- dates. Procedia – Socialand Behavioral Sciences, 2 (2) ,4943–4948.
  • Yılmaz, K. (2011). Eğitim Fakültelerinin Sosyal Sorumluluğu ve Topluma Hizmet Uygulamaları Dersi: Nitel Bir Araştırma. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4 (2), 86-108.
  • Yörükoğlu, A. (2012). Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.
APA KESKİN U, SAĞLAM H (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. , 81 - 101.
Chicago KESKİN Ummuhan,SAĞLAM Halil İbrahim Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (2014): 81 - 101.
MLA KESKİN Ummuhan,SAĞLAM Halil İbrahim Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. , 2014, ss.81 - 101.
AMA KESKİN U,SAĞLAM H Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. . 2014; 81 - 101.
Vancouver KESKİN U,SAĞLAM H Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. . 2014; 81 - 101.
IEEE KESKİN U,SAĞLAM H "Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi." , ss.81 - 101, 2014.
ISNAD KESKİN, Ummuhan - SAĞLAM, Halil İbrahim. "Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi". (2014), 81-101.
APA KESKİN U, SAĞLAM H (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 81 - 101.
Chicago KESKİN Ummuhan,SAĞLAM Halil İbrahim Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education 4, no.1 (2014): 81 - 101.
MLA KESKİN Ummuhan,SAĞLAM Halil İbrahim Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, vol.4, no.1, 2014, ss.81 - 101.
AMA KESKİN U,SAĞLAM H Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education. 2014; 4(1): 81 - 101.
Vancouver KESKİN U,SAĞLAM H Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education. 2014; 4(1): 81 - 101.
IEEE KESKİN U,SAĞLAM H "Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi." Sakarya University Journal of Education, 4, ss.81 - 101, 2014.
ISNAD KESKİN, Ummuhan - SAĞLAM, Halil İbrahim. "Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi". Sakarya University Journal of Education 4/1 (2014), 81-101.