Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

BİNBİR, Sevtap; Alikılıç, Özlem; GÜLAY, HALİL GÖKER

Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Özlem ALİKILIÇ, (Yaşar Üniversitesi, İletişim Fakültesi, İzmir, Türkiye)

HALİL GÖKER GÜLAY, (Yaşar Üniversitesi, İletişim Fakültesi, İzmir, Türkiye)

Sevtap BİNBİR (Boş)

İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi

24 0

Yıl: 2013 Cilt: 0 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 40 - 67 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Öz:

Kullanımlar ve doyumlar kuramı, gençlerin Facebook uygulamalarını kullanma,eğilim ve amaçlarını anlamaya yönelik bir yol ve kuramsal altyapı sağlamaktadır. Bu çalışma,Yaşar Üniversitesi öğrencilerinin sosyal ağlardaki kullanım ve doyumlar motivasyonlarınıincelemektedir. Bununla beraber, Facebooktaki uygulamaların kullanıcı motivasyonlarınıaraştırırken, bu motivasyonlar ile kullanıcıların etkileşimlerini destekleyici uygulamalarınözellikleri arasındaki ilişkiye de ışık tutmaya çalışmaktadır.Ankete katılan öğrencilerin (n= 406) çoğunun Facebooku eski bağları kurmak /güçlendirmek, ardından temel faydalar doğrultusunda, üçüncü olarak zevkli vakit geçirmemotivasyonları ile kullandıkları saptanmıştır. Ayrıca üniversite öğrencilerinin Facebookuygulamaları arasında, eğlence uygulamalarını, daha sonra arkadaş ve aile uygulamalarını,üçüncü olarak da yaşam tarzı uygulamalarını kullandıkları bulunmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Exploring Facebook Applications in the Framework of Uses and Grafitications Theory: A Survey Among Students of Yasar University

Öz:

The uses and gratifications theory provides a theoretical grounding and an avenueto understand young users attitude and intention of using Facebook applications. Thispaper considers the uses and gratifications theory structure of Yasar University students andexplores the user motivations associated with the use of applications of Facebook, and thusproviding insight into the interaction between user motivations and the characteristics ofspecific features of Facebook applications. Students were invited to participate a survey about their use of Facebook and it sapplications. The results indicate that students (n=406) overwhelmingly use Facebookfor establishing and maintaining old ties purposes, followed by interpersonal utility andupkeep, and last, entertainment and pass time. Further, there was an overall higher usage ofFacebook applications among university students. Results also show that students mostlyuse entertainment, then friends and family, and third, life style applications.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçay, Habibe., (2011). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Sosyal Medya Kullanımı: Gümüşhane Üniversitesi Üzerine Bir Araştırma, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Güz, Sayı 33, S. 137-161.
Akyıldız, M. ve Argan, M., (2011). Using Online Social Networking: Students Purposes of Facebook Usage at the University of Turkey, http://www.aabri.com/ LV11Manuscripts/LV11094.pdf. Erişim tarihi: 02.01.2012.
Alexa, (2012). Top Sites in Turkey, http://www.alexa.com/topsites/countries/TR. Erişim tarihi: 19.12.2012.
Alikılıç, Özlem, (2011). Halkla İlişkiler 2.0 Sosyal Medyada Yeni Paydaşlar, Yeni Teknikler, Ankara, Efil Yayın Evi.
Ayhan, B. ve Balcı, Ş., (2009). Kırgızistanda Üniversite Gençliği ve İnternet: Bir Kullanımlar ve Doyumlar Araştırması, Bilig Journal of Social Sciences of the Turkish World, 48, s. 13-40.
Balcı, Ş. Akar, H. ve Ayhan, B., (2010). Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Seçim Dönemlerinde Gazete Okuma Alışkanlıkları ve Motivasyonlar: Konya Örneği, http://www.ilet.gazi.edu.tr/dergi/30/3_S_Bal_H_Akar_B.pdf. Erişim tarihi: 12.11.2011.
Baltaretu, C. M. ve Balaban, D. C., (2010). Motivation in Using Social Network Sites by Romanian Students: A Qualitative Approach, Journal of Media Research, 6/2010: 67-74.
Bantz, Charles. R., (1982). Exploring Uses and Gratifications: A Comparison of Reported Uses Of Television and Reported Uses of Favorite Program Types. Communication Research, 9: 352- 379.
Bayram, Fatih, (2008). Gazete Okurlarının Motivasyonları ve Doyumları Üzerine bir Kullanımlar ve Doyumlar Araştırması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8/1: 321336.
Body, D., ve Ellison, N., (2007). Social Network Sites, History, and Scholarship. Journal of Computer- Mediated Communication, http://jcmc.indiana.edu/vol13/issue1/ boyd.ellison.html. Erişim tarihi: 25.09.2011.
Bumgarner, Brett A., (2007). You Have Been Poked: Exploring The Uses and Gratifications of Facebook Among Emerging Adults, http://firstmonday.org/htbin/ cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/viewArticle/2026/1897. Erişim tarihi: 25.09.2013.
Charney, T. ve Greenberg, B.S., (2001). Uses and Gratifications of the Internet, C.A. Lin ve D. J. Atkin (eds.), Communication Technology and Society : Audience Adoption and Uses of The New Media içinde, (s. 379-407). NJ: Hampton: Cresskill.
Chen, Gina Masullo, (2011). Tweet This: A Uses and Grafitications Perspective on How Active Twitter Use Graffities a Need to Connect With Others, Computers in Human Behaviour, 27/2: 755-762.
Cohen, Akiba A.,(1996). New Needs New Uses and New Gratifications In News Research. Journal of Behavioral and Social Science, 1:1-10.
Dimmick, J. W.; Sikand, J., ve Patterson, S. J., (1994). The Gratifications of the Household. Dordrecht, Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
Donohew, R. K., Nair ve S. Finn., (1984). Automaticity, Arousal and Information Exposure, Beverly Hills, California: Sage Publications.
Eighmey, J ve Mccord, L., (1998). Adding Value in the Information Age: Uses and Gratifications of sites on the WWW, Journal of Business Research, 41: 187-194
Elliot, Philip, (1974). Uses and Gratifications Research: A Critique and A Sociological Approach, Beverly Hills, Sage Publications
Erdoğan, İ. ve Alemdar, K., (2002). Öteki Kuram: Kitle Iletişimine Yaklaşımların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirilmesi, Ankara: Pozitif Matbaacılık.
Erkuş, Adnan, (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Facebook, (2011). Uygulamalar, http://www.facebook.com/apps, Erişim tarihi: 25.09.2011.
Ferguson ve Perse, E., (2000). The WWW as a Functional Alternative to TV, Journal of Broadcasting and Electronic Media, 44:155-174.
Flanagin A. J., Metzger M. J., (2001). Internet Use in the Contemporary Media Environment, Human Communication Research, Vol. 27, No. 1, January , ss. 153181
Foregger, Sarah, (2009). The Uses and Gratifications of Facebook.com, NCA 95th Annual Convention, Chicago Hilton & Towers, Chicago, IL, Kasım 2011.
Gerson, William, (1966). Mass Media Socialization Behavior: Negro-White Differences, Social Forces, 45/1, ss. 40-50.
Greenberg, B. S. ve Dominick, J. R., (1969). Radical and Social Class Differences in Teen- Agers Use of Television, Journal of Broadcasting, 13, ss. 331-344.
Greenberg, Bradley, (1974). Gratifications of Television Viewing and Their Correlates For British Children, The Uses of Mass Communications: Current Perspectives on Gratifications, J. G. Blumler & E. Katz (eds.), Beverly Hills, CA: Sage Pub, ss. 71-92.
Güngör, Nazife, (2011). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar, Ankara: Siyasal Kitapevi
Herzog, Herta, (1944). Motivations and Grafitications of Daily Serial Listeners, W. Schramm (Ed.), The Process and Effects of Mass Communication, Urbana University of Ilinois Press, ss.50-55.
IAB, (2011). Türkiye İnternet Ölçümleme Araştırması, http://www.iab-turkiye. org/files/newsletter/iab_newsletter-Mart_2011.pdf, Erişim tarihi: 25.09.2011.
Katz, Elihu, (1959). Mass Communication Research and The Study of Culture, Studies in Public Communication, ss. 2:1-6.
Katz, E. ve Foulkes, D., (1962). On the Use of the Mass Media as Escape: Clarification of a Concept, Public Opinion Quarterly, 26/1962: 377 388.
Katz, E., Blumler, J. G. ve Gurevitch, M., (1974). Uses and Gratifications Research, The Public Opinion Quarterly, 37/4:509-523 (Winter, 1973-1974).
Kaye, B., K. ve Johnson, T. J., (2004). A Web For All Reasons: Uses and Gratifications of Internet Components for Political Information, Journal of Telematics and Informatics, 21: 197-223.
Kırhan, Aylin, (2007). Üniversite Öğrencilerinin Tematik Televizyon Kanal Tercihleri Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı- Sosyal Öğrenme Kuramı Çerçevesinde Maltepe Üniversitesinde Bir Çalışma Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ko, Hanjun, (2000). Internet Uses and Gratifications: Understanding Motivations for Using The Internet, Annual Meeting of the Association for Education, Journalism and Mass Media Communication Meeting, (August 9-12).
Ko, H., Cho, C. ve Roberts, M., (2005). Internet Uses and Gratifications, Journal of Advertising, 34/2: 5770
Kubey, R. ve Csikzentmihalyi, M., (1990). Television and the Quality of Life: How Viewing Shapes Everyday Experience, Hillsdale, N.J: Lacrence Erlbaum. ,
Küçükkurt M., vd., (2009). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Perspektifinden Üniversite Öğrencilerinin Medyaya Bakışı. Selçuk İletişim Dergisi: Cilt: 6, Sayı: 1, ss:37-50.
Larose, R., Mastro, D. ve Eastin, M., S., (2001). Understanding Internet Usage: A Social, Cognitive Approach to Uses and Gratifications, Social Science Computer Review, 19/4: 395-413.
Larose, R., ve Eastin, M., (2004). A Social Cognitive Explanation of Internet Uses And Gratifications: Toward a new theory of media attendance, Journal of Broadcasting and Electronic Media, 48/3, 458-477.
Leung, Louis, (2001). College student motives for chatting in ICQ, New Media & Society 3, s. 483500.
Leung, L. ve Wei, R., (2000). More Than Just Talk On The Move: Uses and Gratifications of The Cellular Phone, Journalism and Mass Communication Quarterly, 77 (2), ss. 308-320.
Li, Dan, (2005). Why Do You Blog: A Uses and Gratifications Inquiry into Bloggers Motivations. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Marquette University, Milwaukee, Wisconsin.
McLeod, J. M. ve Becker, L., B., (1974) Testing The Validity of Gratification Measures Through Political Effects Analysis. J. Blumler and E. Katz (eds.) The Uses of Mass Communications: Current Perspectives on Gratifications Research. Beverly Hills, Calif.: Sage. ss. 157-166.
McQuail, D.,Blumler, J. G., ve Brown, J., (1972) The Television Audience: A revised perspective, D. McQuail (Ed.), Sociology of Mass Communication. Middlesex, England: Penguin, ss. 135-165.
Mendelsohn, Harold, (1964). Listening to Radio. Free Press, New York.
Newhagen , E. J. ve Rafaeli, S., (1996) Why Communication Researchers Should Study the Internet: A Dialogue, Journal of Communication, Mart: 413.
Nyland, R. ve Near, C., (2007). Jesus is My Friend: Religiosity as a Mediating Factor In The Use Of Online Social Networks. AEJMC 2007 Konferansı, Şubat 23-24, Reno, Nevada.
Papacharissi, Z., ve Rubin, A. , M., (2000). Predictors of Internet Use. Journal of Broadcasting & Electronic Media , 44/2, ss. 175-196.
Park, N, Kee K. F. ve Valenzuela, S., (2009). Being Immersed in Social Networking Environment: Facebook Groups, Uses and Gratifications and Social Outcomes, Cyber Psychology & Behavior, 12/6, ss. 729-733.
Parker, B. J.ve Plank, R. E., (2000). A Uses And Gratifications Perspective On The Internet As A New Information Source, American Business Review, 18, ss. 43-49.
Perse, Elizabeth M., (1986). Soap Opera Viewing Patters of College Students and Cultivation, Journal of Broadcasting and Electronic Media, 30, s. 175-193.
Rafaeli, Sheizaf, (1986). The Electronic Bulletin Board: A Computer-Driven Mass Medium, Computers and the Social Science, 2, ss. 123-136.
Ray, Mary Beth., (2007). Needs, Motives And Behaviors In Computer Mediated Communication: An Inductive Exploration of Social Networking Websites. International Communication Association, TBA, San Francisco.
Recchiuti, Janice K., (2003). College Students Uses And Motives For E-Mail, Instant Messaging and Online Chat Rooms, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, University of Delaware, Newark, Delaware.
Rubin, A. M. ve S. Windahl, (1986). The Uses and Dependency Model of Mass Communication. Critical Studies in Mass Communication, 3:184-199.
Rubin, A. M. ve Rubin, R. B., (1982). Contextual Age and Television Use, Human Communication Research, 8, ss. 228-244.
Rubin, A. M. ve Perse E. M., (1987). Audience Activity And Soap Opera Involvement: A Uses And Effects Investigation, Human Communication Research, 14, ss.24.
Rubin, A. M. ve Bantz, C. R., (1987). Utility of Videocassette Recorders, American Behavioral Scientist, 30, ss. 471-485.
Rugerrio, Thomas. E., (2000). Uses and Gratifications Theory in the 21st Century, Mass Communication & Society, 3/1, ss. 337.
Schram, W., Jack L. ve Edwin B., (1961). Television in The Lives of Our Children, Standford, Cal.: Standford University Press.
Severin, W. J ve Tankard, J., (2001). Communication Theories: Origins, Methods and Uses in the Mass Media. 5. Baskı, New York: Addison Wesley Longman.
Sherry, J. Lucas, K. Greenberg, B. ve Lachlan, K., (2006). Playing Video Games.
Motives, Responses and Consequences içinde, Video Game Uses and Gratifications as Predictors of Use and Game Preference (der.), P. Vorderer & J. Bryant Mahwah, NJ, Lawrence Erlbaum Associates, ss. 213-224.
Smock, A.D, Ellison, N.B. Lampe, C. ve Wohn, D.Y., (2011). Facebook as a Toolkit: A Uses and Grafitication Approach to Unbundling Feature Use, Computers in Human Behaviour, Vol. 27:6, ss. 2322-2329
Stafford, T. F. ve Stafford, M., R., (2004). Determining Uses and Gratifications of Internet Use, Decision Sciences, 35/2, ss. 259-288.
Socialbakers, (2012). Turkey Facebook Statistics, http://www.socialbakers.com/ facebook-statistics/turkey, Erişim tarihi:19.12.2012.
Statcounter, (2012). Statcounter Global Stats, http://gs.statcounter.com/#social_ media-TR-monthly-201201-201212-bar, Erişim tarihi:19.12.2012.
Urista, M. A., Qingwen, D. ve Kenneth D. Day, (2009). Explaining Why Young Adults Use MySpace and Facebook. Human Communication. A Publication of the Pacific and Asian Communication Association, Vol. 12, No. 2, ss.215 - 229.
White, Robert. A., (1994). Motivation in Using Social Network Sites by Romanian Students. A Qualitative Approach, Audience Interpretation of Media: Emerging Perspectives, Communication Research Trends, 14/3: 3-36.

APA	Alikılıç Ö, GÜLAY H, BİNBİR S (2013). Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. , 40 - 67.
Chicago	Alikılıç Özlem,GÜLAY HALİL GÖKER,BİNBİR Sevtap Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. (2013): 40 - 67.
MLA	Alikılıç Özlem,GÜLAY HALİL GÖKER,BİNBİR Sevtap Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. , 2013, ss.40 - 67.
AMA	Alikılıç Ö,GÜLAY H,BİNBİR S Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. . 2013; 40 - 67.
Vancouver	Alikılıç Ö,GÜLAY H,BİNBİR S Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. . 2013; 40 - 67.
IEEE	Alikılıç Ö,GÜLAY H,BİNBİR S "Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma." , ss.40 - 67, 2013.
ISNAD	Alikılıç, Özlem vd. "Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma". (2013), 40-67.

APA	Alikılıç Ö, GÜLAY H, BİNBİR S (2013). Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 0(37), 40 - 67.
Chicago	Alikılıç Özlem,GÜLAY HALİL GÖKER,BİNBİR Sevtap Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 0, no.37 (2013): 40 - 67.
MLA	Alikılıç Özlem,GÜLAY HALİL GÖKER,BİNBİR Sevtap Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, vol.0, no.37, 2013, ss.40 - 67.
AMA	Alikılıç Ö,GÜLAY H,BİNBİR S Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2013; 0(37): 40 - 67.
Vancouver	Alikılıç Ö,GÜLAY H,BİNBİR S Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2013; 0(37): 40 - 67.
IEEE	Alikılıç Ö,GÜLAY H,BİNBİR S "Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma." İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 0, ss.40 - 67, 2013.
ISNAD	Alikılıç, Özlem vd. "Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma". İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 37 (2013), 40-67.