LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM

UYAR, Ömer Osman; Kabak, Mehmet

LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM

Mehmet KABAK, (Kara Harp Okulu, Endüstri ve Sistem Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ömer Osman UYAR (Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi

2 0

Yıl: 2013 Cilt: 28 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 115 - 125 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM

Öz:

Ulaştırma sektöründe faaliyet gösteren lojistik firmaların temel elamanlarından biri sahip oldukları yük taşıma araçlarıdır. Özellikle firma bünyelerine yeni araç alınması veya araç filosunun tamamen yenilenmesi söz konusu olduğunda, karar verici konumundaki yöneticiler için araç seçim problemleri, çok fazla ölçüte bağlı olarak değerlendirilmesi nedeniyle karar verilmesi gereken zor problemlerdir. Firmalar için çok büyük bir öneme sahip karar verme problemlerinin akılcı bir biçimde çözülebilmesi için bilimsel yöntemlerin kullanılması gerekmektedir. Bu çalışmada, bir firmanın araç filosuna katmayı düşündüğü yeni yük aracı alım sürecinin değerlendirilebilmesi için gereken seçim ölçütlerinin belirlenmesi ve bu ölçütlerin önem ağırlıkları doğrultusunda en iyi aracın seçilmesi modellenmiştir. Ağır ticari araç seçimi için önerilen 20 ölçütün ağırlıkları analitik ağ süreci (AAS) ile belirlenmiş ve araçların sıralaması PROMETHEE yöntemi ile yapılmıştır.

Anahtar Kelime:

A MULTI CRITERIA APPROACH FOR HEAVY COMMERCIAL VEHICLE SELECTION PROBLEM IN LOGISTICS SECTOR

Öz:

One of the basic elements of logistics firms operating in the transportation sector is their load carrying vehicles. Especially, in the case of taking new vehicles for a company or a total renewal of vehicle fleet is concerned, vehicle selection problems are too difficult for the managers who are at the position of decision making, because it depends on the evaluation of multi criteria. In order to be solved in a rational manner, scientific methods should be used to solve the decision making problems which have great importance for the firms. In this study, the determination of the selection criteria for the process of buying a new vehicle which a firm intends to add it to vehicle fleet and choosing the best vehicle in accordance with these importance weights of criteria has modeled. The importance weights of 20 criteria which are proposed for the selection of heavy commercial vehicles are determined by analytic network process (ANP), and vehicles are ranked by using PROMETHEE method.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Byun, D.H.,The AHP Approach for Selecting an Automobile Purchase Model, Information & Management, 38, 289-297, 2001.
2. Dağdeviren, M., Eraslan, E., Kurt, M. ve Dizdar, E., Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci İle Alternatif Bir Yaklaşım Teknoloji, Cilt 8, Sayı 2, 115-122, 2005.
3. Soner, S. ve Önüt, S., Multi-Criteria Supplier Selection: An ELECTRE-AHP Application, Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Cilt:4, s.110-120, 2006.
4. Yousefi, A ve Vencheh, A. H., An Integrated Group Decision Making Model and its Evaluation By DEA for Automobile Industry, Expert Systems with Applications, 37, 85438556, 2010.
5. Bozdemir, Y. ve Yılmaz, İ. T., Kural Tabanlı Karar Verme Mekanizmasına Sahip Sistematik Araç Seçim Modeli Geliştirilmesi, Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 6, No: 2, 19-27, 2009.
6. Terzi, Ü., Hacaloğlu, S. E. ve Aladağ, Z., Otomobil Satın Alma Problemi İçin Bir Karar Destek Modeli, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Yıl: 5 Sayı:10, s. 43-49, 2006.
7. Güngör, İ. ve İşler, D.B., Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı İle Otomobil Seçimi ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, s. 21-33, 2005.
8. Vrkljan, B. H. ve Anaby, D., What Vehicle Features are Considered Important When Buying an Automobile? An Examination Of Driver Preferences By Age And Gender, Journal of Safety Research, 42, 6165, 2011.
9. Ballı, S., Karasulu, B. ve Korukoğlu, S., En Uygun Otomobil Seçimi Problemi İçin Bir Bulanık Promethee Yöntemi Uygulaması, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:22 Sayı:1, s,139-147, 2007.
10. Yi, H. C., Chen, K.T. ve Tzeng, G.H., FMCDM with Fuzzy DEMATEL Approach for Customers Choice Behavior Model, International Journal of Fuzzy Systems, Vol. 9, No. 4, December 2007.
11. Shyur, H.J. ve Shih, H.S., "A Hybrid MCDM Model for Strategic Vendor Selection", Mathematical and Computer Modelling, 44, 8, 749-761, 2006.
12. Dağdeviren, M., Dönmez N. ve Kurt, M., Developing A New Model For Supplier Evaluation Process For A Company And Its Application, J. Fac. Eng. Archit. Gazi Univ., Vol.21, No.2, 247-255, 2006.
13. Tuzkaya, U.R. ve Önüt, S., A Fuzzy Analytic Network Process Based Approach to Transportation-Mode Selection Between Turkey and Germany: A Case Study Information Sciences, 178, 31333146, 2008.
14. Chen, H.H., Lee, H.I. ve Kang, H.Y., A Model for Strategic Selection of Feeder Management Systems: A Case Study, Electrical Power and Energy Systems , 32, 421427, 2010.
15. Köne, A.Ç. ve Büke, T., An Analytical Network Process (ANP) Evaluation of Alternative Fuels for Electricity Generation in Turkey, Energy Policy, 35, 52205228, 2007.
16. Çelebi, D., Bayraktar, D. ve Bingöl, L., Analytical Network Process for Logistics Management: A Case Study in a Small Electronic Appliances Manufacturer, Computers & Industrial Engineering, 58, 432441, 2010.
17. Güneri, A.F., Cengiz, M. ve Şeker, S., A Fuzzy ANP Approach to Shipyard Location Selection, Expert Systems with Applications, 36, 7992 7999, 2009.
18. Tuzkaya, G., Gülsün, B., Kahraman, C. ve Özgen, B., Integrated Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Methodology for Material Handling Equipment Selection Problem and an Application, Expert Systems with Applications, 37, 28532863, 2010.
19. Bulut, K. ve Soylu, B., Öğretim Üyelerinin İş Yükü Seviyelerinin Bir Analitik Ağ Modeli İle Değerlendirilmesi: Mühendislik Fakültesinde Bir Uygulama, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25 (1-2), 150 167, 2009.
20. Gümüş, A.T., Çetin, A. ve Kaplan, E., A FuzzyAnalytic Network Process Based Approach for Enterprise Information System Selection, Journal of Engineering and Natural Sciences Sigma, 28, 74-85, 2010.
21. Lin, H.T., Personel Selection Using Analytic Network Process and Fuzzy Data Envelopment Analysis Approaches, Computers & Industrial Engineering, 59, 937944, 2010.
22. Gümüş, A.T. ve Yılmaz, G. Sea Vessel Type Selection via an Integrated VAHPANP Methodology For High-Speed Public Transportation in Bosphorus, Expert Systems with Applications, 37, 41824189, 2010.
23. Halouani, N., Chabchoub, H. ve Martel, J.M., PROMETHEE-MD-2T Method for Project Selection, European Journal of Operational Research, 195(3), 841895, 2009.
24. Fernández-Castro, A.S., ve Jiménez, M., PROMETHEE: An Extension through Fuzzy Mathematical Programming, Journal of the Operational Research Society, 56, 119122, 2005.
25. Dulmin, R. ve Mininno, V., Supplier Selection Using a Multi-Criteria Decision Aid Method, Journal of Purchasing & Supply Management, 9, 177187, 2003.
26. Wang, J.J., Wei, C.M. ve Yang, D., Decision Method for Vendor Selection Based on AHP/PROMETHEE/GAIA. Journal of Dalian University of Technology, 46 (6), 926931, 2006.
27. Radojevic, D. ve Petrovic, S., A Fuzzy Approach to Preference Structure in Multicriteria Ranking, International Transaction in Operation Research, 4 (5/6), 419430, 1997.
28. Madlener, R., Kowalski, K. ve Stagl, S., New Ways for the Integrated Appraisal Of National Energy Scenarios: The Case of Renewable Energy Use in Austria, Energy Policy, 35, 60606074, 2007.
29. Roux, O., Duvivier, D., Dhaevers, V., Meskens, N. ve Artiba, A., Multicriteria Approach to Rank Scheduling Strategies, International Journal of Production Economics, 112 (11), 192201, 2008.
30. Dağdeviren, M., Decision Making in Equipment Selection: An Integrated Approach with AHP and PROMETHEE, Journal of Intelligent Manufacturing, 19, 397-406, 2008.
31. Bouri, A., ve Martel, J.M., A Multi-Criterion Approach for Selecting Attractive Portfolio, Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 11, 269277, 2002.
32. Anand, G. ve Kodali, R. Selection Of Lean Manufacturing Systems Using the PROMETHEE, Journal of Modelling in Management, 3 (1), 4070, 2008.
33. Saaty, T.L., Decision Making with Dependence and Feedback: The Analytic Network Process, Pittsburgh, RWS Publications, 1996.
34.Jharkharia, S. ve Shankar, R., Selection of Logistics Service Provider: An Analytic Network Process (ANP) Approach, Omega, 35, 274 289, 2007.
35. Brans, J.P., Lingenierie de la decision. Elaboration dinstruments daide a la decision: Methode PROMETHEE, Presses de Universite Laval, Quebec, Canada, 183214, 1982.
36. Vincke, J.P. ve Brans, J.P., A Preference Ranking Organization Method. The PROMETHEE Method for MCDM, Management Science, 31, 641 656, 1985.
37. Brans, J.P., Vincke, Ph. ve Mareschal, B., How to Select and How to Rank Projects: The PROMETHEE Method, European Journal of Operational Research, 24 (2), 228238, 1986.
38. Goumas, M., ve Lygerou, V., An Extension of the PROMETHEE Method for Decision Making in Fuzzy Environment: Ranking of Alternative Energy Exploitation Projects, European Journal of Operational Research, 123, 606-613, 2000.
39. Le Teno, J., F., ve Mareschal, B., An Interval Version of PROMETHEE For the Comparison of Building Products Design with Ill-Defined Data on Environmental Quality, Europal Journal of Operational Research, 109, 522529, 1998.
40. Dağdeviren, M. ve Eraslan, E., Supplier Selection Using PROMETHEE Sequencing Method, J. Fac. Eng. Archit. Gazi Univ., Vol. 23, No.1, 69-75, 2008.
41. Brans, J.P., ve Mareschal, B., PROMETHEE V MCDM Problems with Segmentation Constraints, INFOR, 30 (2), 8596, 1992.
42. Mareschal, B. ve Brans, J.E., "Geometrical Representations for MCDM" (GAIA), EJOR, Vol. 34, 69-77, 1988.
43. Mareschal, B., What is the Delta Value in GAIA?. http://www.prometheegaia.net/faqpro/index.php?action=article&cat_id=003& id =17&lang.

APA	Kabak M, UYAR Ö (2013). LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. , 115 - 125.
Chicago	Kabak Mehmet,UYAR Ömer Osman LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. (2013): 115 - 125.
MLA	Kabak Mehmet,UYAR Ömer Osman LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. , 2013, ss.115 - 125.
AMA	Kabak M,UYAR Ö LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. . 2013; 115 - 125.
Vancouver	Kabak M,UYAR Ö LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. . 2013; 115 - 125.
IEEE	Kabak M,UYAR Ö "LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM." , ss.115 - 125, 2013.
ISNAD	Kabak, Mehmet - UYAR, Ömer Osman. "LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM". (2013), 115-125.

APA	Kabak M, UYAR Ö (2013). LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28(1), 115 - 125.
Chicago	Kabak Mehmet,UYAR Ömer Osman LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 28, no.1 (2013): 115 - 125.
MLA	Kabak Mehmet,UYAR Ömer Osman LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol.28, no.1, 2013, ss.115 - 125.
AMA	Kabak M,UYAR Ö LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2013; 28(1): 115 - 125.
Vancouver	Kabak M,UYAR Ö LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2013; 28(1): 115 - 125.
IEEE	Kabak M,UYAR Ö "LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM." Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28, ss.115 - 125, 2013.
ISNAD	Kabak, Mehmet - UYAR, Ömer Osman. "LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE AĞIR TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ PROBLEMİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BİR YAKLAŞIM". Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 28/1 (2013), 115-125.