Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme

TEKHARF Çalışması kohortunun 2001 ve 2002 yazlarında izlendiği taramada, 2107 kişi ile 282 kişilik yeni alınan kohort kan basıncındaki değişimler açısından cinsiyet ve yaş grupları katmanlamasiyle değerlendirildi. Ayrıca, son 4 yılda izlenen aynı 1782 kişi (ortalama yaş 52.2±12.4) benzer şekilde incelendi. Örneklemde - yaşlanmadan arındırılmak suretiyle - ortalama sistolik ve diyastolik basınçların erkekte 3.8/2.3 mmHg düştüğü, farkların temelde 60 yaş ve üzerindekilerde yoğunlaştığı, kadında yalnız diyastolik basıncın l .5 mmHg indiği anlaşıldı. Bu farklara, beden kitle indeksinde her iki cinsiyette 0.6 kg/m2 artma eşlik etti. Eski ve yeni kohortu içeren 2389 katılımcıda antihipertansif ilaç kullanan ya da $geq$140 ve/veya $geq$90 mmHg üzerindeki hipertansiyon prevalansı - hafif azalmayla - erkeklerde %36, kadınlarda %49 bulundu. Buna göre halen 5 milyon Türk erkeği ile 7 milyon kadınında hipertansiyon bulunduğu tahmin edildi. Örneklemde kan basıncı yüksek olan bireylerin %48'inin tansiyon ilacı kullandığı ve bunların %28'inin tansiyonunun normal sınırlarda tutulabildiği, böylece ülkemizde antihipertansif ilaç uygulamasının yaygınlaşma ve etkinlik kazanma sürecinin devam ettiği kaydedildi, ilaç kullanmayan kişilerin incelenmesinde erkeklerde sistolik ve diyastolik basınçlarda net 3/2 mmHg'lık düşüşler görüldü. Lojistik regresyon analizinde prevalan KKH için sistolik KB bu taramada da her iki cinsiyette anlamlı ve yaştan bağımsız bir değişkendi (OR 1.014 [CI 1.006-1.023]). Böylece, I990'lı yıllarda ortalama kan basıncı düzeylerinde yetişkinlerimizde gözlemlenen yükselme eğiliminin kadınlarda durduğu, erkeklerde düşme eğiliminin başladığı yargısına varıldı. Gelişmenin gelecekte doğrulanması gerekirse de, altta antihipertansif ilaç kullanımının yaygınlaşması ile etkinleşmesinin ve top/umun bilinçlenmeğe başlamasının yattığı düşünülmektedir. Halen tansiyon ilacı alan her üç erkek ile 4 kadından birerinde tansiyon normal sınırlar içerisinde tutulabilmektedir.

Anahtar Kelime: Kan basıncı Yaş faktörü Cinsiyet faktörleri Epidemiyolojik çalışmalar Yaygınlık Antihipertansif ajanlar Koroner hastalık Hipertansiyon

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Onat A: Risk factors and cardiovascular disease in Turkey. Atherosclerosis 2001;156:1-10
Onat A, Ceyhan K, Erer B, Başar Ö, Uysal Ö, Sansoy V: Systolic, diastolic pressure and pulse pressure as coronary risk factors in a population with low cholesterol levels: prospective 10-year evaluation. Clin Cardiol 2003; 26: (in press)
Onat A, Başar Ö, Keleş İ, Sansoy V, Erer B, Yıldırım B, Çetinkaya A, Ceyhan K, Uysal Ö: Prospektif incelemede koroner mortalitenin en iyi belirleyicisi kan basıncı yetişkinlerimizde 10 yılda ortalama 5/3 mmHg'dan fazla arttı. Türk Kardiyol Dern Arş 2001; 29; 334-43
Onat A, Keleş İ, Çetinkaya A ve ark: On yıllık TEKHARF çalışması verilerine göre Türk erişkinlerinde koroner kökenli ölüm ve olayların prevalansı yüksek. Türk Kardiyol Dern Arş 2001; 29:8-19
Onat A, Yazıcı M, Eryonucu B ve ark: TEKHARF 2002 yılı taramasının ölüm ve koroner olaylara ilişkin sonuçları. Türk Kardiyol Dern Arş 2002; 30; 694-8
Rose GA, Blackburn H, Gillum RF, Prineas RJ: Cardiovascular Survey Methods, 2nd edn. Geneva, WHO, 1982. P 124-27
Onat A, Şenocak MŞ, Şurdum-Avcı G, Örnek E: Prevalence of coronary heart disease in Turkish adults. Int J Cardiol 1993: 39:23-31
Hense HW, Stieber J: Blutdruck-Messkurs. GSF-MEDIS Institut, Heidelberg, 1988
Assmann G (Ed): Lipid Metabolism Disorders and Coronary Heart Disease: Primary Prevention, Diagnosis & Therapy Guidelines for General Practice. MMV Medizin Verlag, München, 1989. S. 98
The Sixth Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure. Arch Intern Med 1997; 157:2413-46
Onat A: (editör): Onat A, Sansoy V, Soydan İ, Tokgözoğlu L, Adalet K: Yüzyıl Dönümünde Türk Erişkinlerinde Koroner Risk Haritası ve Koroner Kalp Hastalığı. İstanbul, Argos İletişim, 2001. 103 sayfa
Onat A, Sansoy V, Yıldırım B ve ark: Erisşkinlerimizde kan basıncı: 8-yıllık seyri, tedavi oranı, koroner kalp hastalığı ile ile ve bazı etkenlerle ilişkileri. Türk Kardiyol Dern Arş 1999; 27:136-43
Kannel WB: Blood pressure as a cardiovascular risk factor: prevention and treatment. JAMA 1996;275:1571-6
Bennett S: Blood pressue measurement error: its effect on cross-sectional and trend analysis. J Clin Epidemiol 1994; 47:293-301
Pardell H, Tresserras R, Armario P, Hernandez R: Actions implemented to improve hypertension control in Spain. Am J Hypertens 1998; 11:763-5
Burt VL, Cutler JA, Higgins M, et al: Trends in the prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in the adult U.S. population. Data from the health examination surveys, 1960 to 1991. Hypertension 1995; 26:60-9
Chockalingam A, Fodor JG: Treatment of raised blood pressure in the population: the Canadian experience. Am J Hypertens 1998; 11:747-9
Mostyerd A, D'Agostino RB, Silbershatz H, et al: Trends in the prevalence of hypertension, antihypertensive therapy, and left ventricular hypertrophy from 1950 to 1989. N Engl J Med 1999; 340:1221-7

APA	Onat A, DOĞAN Y, UYAREL H, CEYHAN K, UZUNLAR B, YAZICI M, ÖZMAY M, Toprak S, SANSOY V (2002). Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. , 749 - 757.
Chicago	Onat Altan,DOĞAN YÜKSEL,UYAREL Hüseyin,CEYHAN Köksal,UZUNLAR Bülent,YAZICI Mehmet,ÖZMAY Mehmet,Toprak Sadik,SANSOY Vedat Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. (2002): 749 - 757.
MLA	Onat Altan,DOĞAN YÜKSEL,UYAREL Hüseyin,CEYHAN Köksal,UZUNLAR Bülent,YAZICI Mehmet,ÖZMAY Mehmet,Toprak Sadik,SANSOY Vedat Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. , 2002, ss.749 - 757.
AMA	Onat A,DOĞAN Y,UYAREL H,CEYHAN K,UZUNLAR B,YAZICI M,ÖZMAY M,Toprak S,SANSOY V Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. . 2002; 749 - 757.
Vancouver	Onat A,DOĞAN Y,UYAREL H,CEYHAN K,UZUNLAR B,YAZICI M,ÖZMAY M,Toprak S,SANSOY V Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. . 2002; 749 - 757.
IEEE	Onat A,DOĞAN Y,UYAREL H,CEYHAN K,UZUNLAR B,YAZICI M,ÖZMAY M,Toprak S,SANSOY V "Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme." , ss.749 - 757, 2002.
ISNAD	Onat, Altan vd. "Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme". (2002), 749-757.

APA	Onat A, DOĞAN Y, UYAREL H, CEYHAN K, UZUNLAR B, YAZICI M, ÖZMAY M, Toprak S, SANSOY V (2002). Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 30(12), 749 - 757.
Chicago	Onat Altan,DOĞAN YÜKSEL,UYAREL Hüseyin,CEYHAN Köksal,UZUNLAR Bülent,YAZICI Mehmet,ÖZMAY Mehmet,Toprak Sadik,SANSOY Vedat Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 30, no.12 (2002): 749 - 757.
MLA	Onat Altan,DOĞAN YÜKSEL,UYAREL Hüseyin,CEYHAN Köksal,UZUNLAR Bülent,YAZICI Mehmet,ÖZMAY Mehmet,Toprak Sadik,SANSOY Vedat Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, vol.30, no.12, 2002, ss.749 - 757.
AMA	Onat A,DOĞAN Y,UYAREL H,CEYHAN K,UZUNLAR B,YAZICI M,ÖZMAY M,Toprak S,SANSOY V Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2002; 30(12): 749 - 757.
Vancouver	Onat A,DOĞAN Y,UYAREL H,CEYHAN K,UZUNLAR B,YAZICI M,ÖZMAY M,Toprak S,SANSOY V Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2002; 30(12): 749 - 757.
IEEE	Onat A,DOĞAN Y,UYAREL H,CEYHAN K,UZUNLAR B,YAZICI M,ÖZMAY M,Toprak S,SANSOY V "Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme." Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 30, ss.749 - 757, 2002.
ISNAD	Onat, Altan vd. "Erişkinlerimizde kan basıncı ve kontrol altında tutulması yönünde gelişme". Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 30/12 (2002), 749-757.