Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması

CİHANGİR ÇANKAYA, ZEYNEP; AKDAĞ GÜLYÜKSEL, Funda

Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması

Funda AKDAĞ GÜLYÜKSEL, (İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir, Türkiye)

ZEYNEP CİHANGİR ÇANKAYA (Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İzmir, Türkiye)

Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

6 1

Yıl: 2015 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 646 - 662 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması

Öz:

Bu araştırma, evli bireylerde psikolojik iyi oluşu yordayan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini İzmir ilinde yaşayan 386 evli birey oluşturmuştur. Evli bireylerde psikolojik iyi oluşun, kök aile ile ilişkiler, benlik saygısı ve evlilik doyumu tarafından yordanma gücünün belirlenmesi amacıyla aşamalı çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde, benlik saygısı ve evlilik doyumunun evli bireylerde psikolojik iyi oluşun anlamlı yordayıcıları olduğu, ancak kök aile ile ilişkiler değişkeninin evli bireylerde psikolojik iyi oluşu anlamlı düzeyde yordamadığı görülmüştür. Bu bulgular literatürdeki önceki araştırma bulguları ile karşılaştırılarak tartışılmıştır

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Predicting of Psychological Well-Being in Married Individuals

Öz:

This study was conducted in order to determine the predictive power of relationships with family of origin, self-esteem and marital satisfaction in psychological well-being of married individuals. The sample of the research contained 386 married people who were located in İzmir. Stepwise multiple regression analysis was used to determine predictive power of relationships with family of origin, selfesteem and marital satisfaction in psychological well-being of married individuals. Considering the findings of the study, it was found that self-esteem and marital satisfaction were significant predictors of psychological well-being in married individuals, but relationships with family of origin did not predict psychological well-being in married individuals. These findings were discussed in comparison with the findings of previous research in the literature

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akça Koca, D. (2013). Bir aile eğitim programının evli annelerin evlilik doyumu, evlilikte sorun çözme becerisi ve psikolojik iyi oluşuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul. Marmara Üniversitesi.
Akça, Z. K. (2012). Genç yetişkinlikte algılanan anne baba tutumlarının kendini toparlama gücü ve benlik saygısı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul. Maltepe Üniversitesi.
Akın, A. (2009). Akılcı duygusal davranışçı terapi odaklı grupla psikolojik danışmanın psikolojik iyi olma ve öz-duyarlık üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Sakarya. Sakarya Üniversitesi.
Amato, P. R., & Booth, A. (1991). Consequences of parental divorce and marital unhappiness for adult well-being. Social Forces, 69 (3), 895-914. doi.org/10.1093/sf/69.3.895
Amato, P. R., & Keith, B. (1991). Parental divorce and adult well-being: A meta analysis. Journal of Marriage and Family, 53 (1), 43-58. doi.org/10.2307/353132
Amato, P. R., & Sobolewski, J. M. (2001). The effects of divorce and marital discord on adult children's psychological well-being. American Sociological Review, 66 (6), 900-921. doi.org/10.2307/3088878
Amato, P. R. (1994). Father-child relations, mother-child relations, and offspring psychological well-being in early adulthood. Journal of Marriage and Family, 56 (4), 1031-1042. doi.org/10.2307/353611
Amato, P. R., Spencer Loomis, L., & Booth, A. (1995). Parental divorce, marital conflict and offspring well-being during early adulthood. Social Forces, 73 (3), 895-915. doi.org/10.1093/sf/73.3.895
Bradburn, N. M. (1969). The structure of psychological well-being. Chicago: Aldine Publishing Company.
Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Cenkseven, F. (2004). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Adana. Çukurova Üniversitesi.
Cheng, H., & Furnham, A. (2003). Attributional style and self-esteem as predictors of psychological well being. Counselling Psychology Quarterly, 16 (2), 121-130. doi.org/ 10.1080/0951507031000151516
Crocker, J., & Park, L. E. (2004). The costly pursuit of self-esteem. Psychological Bulletin, 130 (3), 392-414. doi.org/10.1037/0033-2909.130.3.392
Diener, E., Wirtz, D., Toy, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., & Biswas-Diener, R. (2010). New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research, 97, 143-156. doi.org/10.1007/s11205-009-9493- y
Eryılmaz, S. (2012). Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlığı yordamada, yaşam doyumu, benlik saygısı, iyimserlik ve kontrol odağının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla. Muğla Üniversitesi.
Furnham, A., & Cheng, H. (2000a). Lay theories of happiness. Journal of Happiness Studies, 1, 227-246. doi.org/ 10.1023/A:1010027611587
Furnham, A., & Cheng, H. (2000b). Perceived parental behaviour, self-esteem and happiness. Social doi.org/10.1007/s001270050265 and Psychiatric Epidemiology, 35, 463-470.
Glenn, N.D. (1975). The contribution of marriage to the psychological well-being of males and females. dio.org/10.2307/350523 of Marriage and the Family, 37 (3), 594-600.
Gove, W. R., Briggs-Style, C. & Hughes, M. (1990). The effect of marriage on the well-being of adults: A theoretical analysis. Journal of Family Issues, 11 (1), 4-35. doi.org/ 10.1177/019251390011001002
Gove, W. R., Hughes, M. & Briggs-Style, C. (1983). Does marriage have positive effects on the psychological well-being of the individual? Journal of Health and Social Behaviour, 24, 122-131. doi.org/10.2307/2136639
Güngör, H. C. (2007). Evlilik doyumunu açıklamaya yönelik bir model geliştirme. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara. Gazi Üniversitesi.
Hamarta, E., Arslan, C., Saygın, Y. ve Özyeşil, Z. (2009). Benlik saygısı ve akılcı olmayan inançlar bakımından üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yaklaşımlarının analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (18), 25-42.
Hui, H. & Villareal, M. (1989). Individualism -collectivism and psychological needs. Journal of Cross - Cultural Psychology, 20 (3), 310-323.
Işıklar, A. (2012). Examining psychological well-being and self-esteem levels of Turkish students gaining identity against role during conflict periods. Journal of Instructional Psychology, 39 (1), 41-50.
Jemta, L., Fugl-Meyer, K. S., Öberg, K. & Dahl, M. (2009). Self-esteem in children and adolescents with mobility impairment: impact on well-being and coping strategies. Acta Pediatrica, 98, 567-572. doi.org/10.1111/j.1651-2227.2008.01081.x
Kalaycı, Ş. (2014). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kamp Dush, C. M., Taylor, M. G., & Kroeger, R. A. (2008). Marital happiness and psychological well being across the life course. Family Relations, 57, 211-226. doi.org/10.1111/j.1741-3729.2008.00495.x
Karaırmak, Ö. ve Siviş-Çetinkaya, R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: Duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (35), 30-43.
Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82 (6), 1007-1022. doi.org/ 10.1037//0022-3514.82.6.1007
Kim, H. K., & McKenry, P. C. (2002). The relationship between marriage and psychological well-being: A longitudinal analysis. Journal of Family Issues, 23, 885-911. doi.org/10.1177/019251302237296
Korkmaz, M. (1996). Yetişkin örneklem için bir benlik saygısı ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir. Ege Üniversitesi.
Neff, K. D. (2011). Self-compassion, self-esteem, and well-being. Social and Personality Psychology Compass, 5 (1), 1-12. doi.org/10.1111/j.1751-9004.2010.00330.x
Nisbet, R. (2003). Düşüncenin coğrafyası. (Çev. Çağalı Güven, G.). İstanbul: Varlık Yayınları.
Özgüven, İ. E. (2009). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: PDR Yayınları.
Pallant, J. (2007). Spss survival manuel a step by step guide to data analysis using spss for windows. New York: McGraw-Hill.
Pehlivan, H. (2011). Bilişsel davranışçı yaklaşım temelli psikoeğitim programının kadın danışma merkezine başvuran annelerin iyi oluş düzeyi, evlilik doyumu, problem çözme ve iletişim becerilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. İzmir. Ege Üniversitesi.
Peterson, C. (2006). A primer in positive psychology. New York: Oxford University Press.
Proulx, C. M., Helms, H. M., & Buehler, C. (2007). Marital quality and personal well-being: A meta-analysis. Journal of Marrige and Family, 69, 576-593. doi.org/10.1111/j.1741- 3737.2007.00393.x
Rasheed, J. M., Rasheed, M. N., & Marley, J. A. (2011). Family therapy: Models and techniques. USA: Sage Publications.
Roberts, R. E. L., & Bengtson, V. L. (1993). Relationships with parents, self-esteem, and psychological well-being in young adulthood. Social Psychology Quarterly, 56 (4), 263-277. doi.org/10.2307/2786663
Rogers, S. J., & DeBoer, D. D. (2001). Changes in wives' income: Effects on marital happiness, psychological well-being, and the risk of divorce. Journal of Marriage and Family, 63 (2), 458-472. doi.org/10.1111/j.1741-3737.2001.00458.x
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (6), 1069- 1081. doi.org/10.1037/0022-3514.57.6.1069
Ryff, C.D., & Keyes, C.L.M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69 (4), 719-727. doi.org/10.1037/0022- 3514.69.4.719
Sacco, W. P., & Phares, V. (2001). Partner appraisal and marital satisfaction: The role of self- esteem and depression. Journal of Marriage and Family, 63 (2), 504-513. doi.org/10.1111/j.1741-3737.2001.00504.x
Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma düzeylerinin kişilik özellikleri ve öz-anlayış açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Konya. Selçuk Üniversitesi.
Satir, V. (2001). İnsan yaratmak: Aile terapisinin başyapıtı. (Çev. Yeniçeri, S.). İstanbul: Beyaz Yayınları. (Özgün çalışma 1988).
Shek, D. T. L. (2001). Marital quality and psikological well-being of married adults in a Chinese context. The Journal of Genetic Psychology, 156 (1), 45-56. doi.org/10.1080/00221325.1995.9914805
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks Basım Yayın.
Şimşek, Ö. F. (2009). Ergenlerde anne baba bağlanması ile iyi oluş ilişkisinde benlik saygısının aracılık www.eab.org.tr/eab/2009/pdf/298.pdf İnternetten 14.04.2014 tarihinde alınmıştır.
Sümer, N. ve Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14 (44), 35-58.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
Telef, B. B. (2011). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sözel bildiri, XI. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İzmir.
Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (3), 374-384.
Tezer, E. (1996). Evlilik ilişkisinden sağlanan doyum: Evlilik yaşamı ölçeği. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 1-7.
Timur, M. S. (2008). Boşanma sürecinde olan ve olmayan evli bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara. Ankara Üniversitesi.
Triandis, H. & Hui, H. (1986). Individualism-collectivism. Journal of Cross-Cultural Psychology, 17(2), 225-248.
Triandis, H., Mccuster, C. & Hui, H. (1990). Individualism and collectivism: Cross-cultural perspectives on self-ingroup relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 54 (2), 1006-1020. doi.org/10.1037/0022-3514.54.2.323
TUİK, (2013). Yaşam memnuniyeti araştırması. İnternet'ten 18.04.2014 tarihinde alınmıştır. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16052
Turanlı, P. (2010). Orta yetişkinlikte evlilik uyumu ile benlik saygısı ve bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin saptanması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Türer, C. (1999). Kınalızade'de mutluluk. Felsefe Dünyası Dergisi, 2 (30), 80-90.
Tuzgöl-Dost, M. (2005). Ruh sağlığı ve öznel iyi oluş. Eurasian Journal of Educational Research, 20, 223-231.
Wang, C. D. C., & Castaneda-Sound, C. (2008). The role of generational status, self-esteem, academic self-efficacy, and perceived social support in college students' psychological well-being. Journal of College Counseling, 11, 101-118. doi.org/10.1002/j.2161- 1882.2008.tb00028.x
Yeşiltepe, S. S. (2011). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi oluş ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Adana. Çukurova Üniversitesi.
Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Yüksekkaya, S. (1995). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir. Ege Üniversitesi.

APA	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F, CİHANGİR ÇANKAYA Z (2015). Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. , 646 - 662.
Chicago	AKDAĞ GÜLYÜKSEL Funda,CİHANGİR ÇANKAYA ZEYNEP Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. (2015): 646 - 662.
MLA	AKDAĞ GÜLYÜKSEL Funda,CİHANGİR ÇANKAYA ZEYNEP Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. , 2015, ss.646 - 662.
AMA	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F,CİHANGİR ÇANKAYA Z Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. . 2015; 646 - 662.
Vancouver	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F,CİHANGİR ÇANKAYA Z Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. . 2015; 646 - 662.
IEEE	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F,CİHANGİR ÇANKAYA Z "Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması." , ss.646 - 662, 2015.
ISNAD	AKDAĞ GÜLYÜKSEL, Funda - CİHANGİR ÇANKAYA, ZEYNEP. "Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması". (2015), 646-662.

APA	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F, CİHANGİR ÇANKAYA Z (2015). Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 646 - 662.
Chicago	AKDAĞ GÜLYÜKSEL Funda,CİHANGİR ÇANKAYA ZEYNEP Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11, no.3 (2015): 646 - 662.
MLA	AKDAĞ GÜLYÜKSEL Funda,CİHANGİR ÇANKAYA ZEYNEP Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.11, no.3, 2015, ss.646 - 662.
AMA	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F,CİHANGİR ÇANKAYA Z Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015; 11(3): 646 - 662.
Vancouver	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F,CİHANGİR ÇANKAYA Z Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015; 11(3): 646 - 662.
IEEE	AKDAĞ GÜLYÜKSEL F,CİHANGİR ÇANKAYA Z "Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, ss.646 - 662, 2015.
ISNAD	AKDAĞ GÜLYÜKSEL, Funda - CİHANGİR ÇANKAYA, ZEYNEP. "Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11/3 (2015), 646-662.