5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme

Fatih CANATA (İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Türk Kütüphaneciliği
5 0
Yıl: 2016 Cilt: 30 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 185 - 205 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme

Öz:
Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de düşünce ve ifade özgürlüğünün sınırlarını belirleyen yasal düzenlemeler çerçevesinde internet ortamındaki erişim engellemelerini değerlendirmektir. Bu amaçla, belgesel tarama yöntemi kullanılarak, uluslararası normlar çerçevesinde "5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun" başta olmak üzere Türkiye'deki yasal düzenlemeler incelenmiş ve internet ortamındaki erişim engellemelerinin sansürle ilişkisi literatüre dayalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, sansür algısının oluşmasına neden olan Türkiye'deki erişim engellemeleri ile ilgili yasal düzenleme ve uygulamaların Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyinde oluşturulan politikalardan ve yol gösterici ilkelerden ziyade "paternalist" bir yaklaşımla uyuştuğuna dikkat çekilmiş, bu çerçevede alınması gereken önlemlere ilişkin çeşitli öneriler getirilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk Uluslararası İlişkiler

A Review on Freedom of Thought-Expression and Internet Regulation under the Law No. 5651

Öz:
The aim of this study is to evaluate the denial of access on the internet in terms of legal regulations that determine the boundaries of freedom of thought and expression in Turkey. For this purpose, legal regulations in Turkey especially the "the Law No. 5651 pertaining to the regulation of publications posted on the internet and fighting against crimes that are committed through these publications" were examined and the relationship between denial of access and censorship were evaluated based on the literature. In consequence of the study, it is brought to attention that the legal regulations and practices about the denial of access in Turkey causing the establishment of perception of censorship conform to a paternalistic approach rather than the policies established by the United Nations, the European Union and Council of Europe and guiding principles. In this scope, various necessary measures concerning the issue were recommended.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 5816 Sayılı Kanun (1951). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx? MevzuatKod=1.3.5816&sourceXmlSearch=&MevzuatIliski=0
  • 5237 Sayılı Kanun (2004). Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237. html
  • 5651 Sayılı Kanun Teklifi (2007). Erişim adresi: http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi /donem22/yil01/ss1397m.htm
  • 5651 Sayılı Kanun (2007), T. C. Resmi Gazete (26530, 2 Mayıs). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070523-1.htm
  • 6518 Sayılı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. T. C. Resmi Gazete (28918, 19 Şubat 2014). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/02/20140219-1.htm
  • 6527 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. T. C. Resmi Gazete (28928, 1 Mart 2014). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2014/03/20140301-1.htm
  • 6552 Sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun. T. C. Resmi Gazete (29116, 11 Eylül 2014). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2014/09/20140911M1-1.htm
  • 6639 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. T. C. Resmi Gazete (29327, 15 Nisan 2015). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2015/04/20150415-1.htm
  • Akdeniz, Y. ve Altıparmak, K. (2008). Internet: restricted access a critical assessment of internet content regulation and censorship in Turkey. Erişim adresi: http://www.cyberrights.org/reports/internet_restricted_bw.pdf
  • Akgül, M. (2010). 3. yılında Türkiye'nin internetle savaşı: Donkişot, devekuşu, harakiri. Türk Kütüphaneciliği, 24(2), 285-300.
  • ALA (2015). Censorship. Erişim adresi: https://www.ala.org/Template.cfm? Section=basics&Template=/ContentManagement/ContentDisplay.cfm&ContentID=60610
  • Altıparmak, K. ve Akdeniz, Y. (2014). 5651 Sayılı kanunun değişiklik tasarısının getirdiği değişiklikler üzerine bir değerlendirme raporu. Erişim adresi: http://cyberrights.org.tr/docs/5651_Tasari_Rapor.pdf
  • Anayasa (1982). Erişim Adresi: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf Aycan, Z. (2000). Türkiye'de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları. (1. Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • AYM (2014c) 6552 Sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun. Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/06/20150611-6.pdf
  • AYM (2014a). Anayasa Mahkemesi Twitter Kararı. Erişim adresi: http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Content/472bbf6e-ce2c-4c83-a402- 6bdd44702537?wordsOnly=False
  • AYM (2014b). Anayasa Mahkemesi YouTube Kararı. (2014). Erişim adresi: http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Content/e08bbc9d-6949-4951-9bac- 3b51ddf0004c?wordsOnly=False
  • Baker, E. C. (2002). Media markets and democracy. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Balkin, J. M. (2004). Digital speech and democratic culture: a theory of freedom of expression for the Information Society. University Law Review, 1, 4.
  • Bennet, R. (2012). The gathering storm: WCIT and the global regulation of the internet. Erişim Adresi: http://www2.itif.org/2012-gathering-storm-wcit-regulations.pdf
  • BTK (2011). Güvenli İnternet Hizmetine İlişkin Usul ve Esaslar. Erişim adresi: http://btk.gov.tr/mevzuat/kurul_kararlari/dosyalar/2011%20DK-14-461.pdf
  • Castells, M. (2005). Ağ toplumunun yükselişi - Enformasyon Çağı: ekonomi, toplum ve kültür, C.I. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Castells, M. (2007). Enformasyon çağı: ekonomi, toplum ve kültür, binyılın sonu. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
  • CDA (1997). Communications Decency Act. Erişim adresi: https://opennet .net/research/regions/namerica
  • CE (1950). The European Convention on Human Rights. Erişim adresi: http://www.hri.org/docs/ECHR50.html
  • CE (2001). Convention of Cybercrym. Erişim adresi: http://conventions. coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/185.htm
  • CE (2003). Additional Protocol to the Convention on Cybercrime, Concerning the Criminalization of Acts of a Racist and Xenophobic Nature Committed Through Computer Systems. Erişim adresi: http://conventions.coe.int/ Treaty/en/Reports/Html/189. htm
  • CE (2005). Council of Europe Convention on The Prevention of Terrorism. Erişim adresi: http://conventions.coe.int/Treaty/EN/Treaties/Html/196.htm
  • CE (2008). Council Framework Decision On Combating Certain Forms and Expressions of Racism and Xenophobia by Means of Criminal Law. Erişim adresi: http://eur-lex. europa.eu/legal- content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32008F0913&from=EN
  • CIPA (2000). Children's Internet Protection Act. Erişim adresi: http://www.ala.org/advocacy/sites/ala.org.advocacy/files/content/advleg/federallegislation/cipatext.pdf
  • Cohen, T. (1997). Censorship and the regulation of speech on the internet. Johannesburg: Centre for Applied Legal Studies. (1998). COPA Child Online Protection Act. Erişim adresi: http://www.ala.org/offices/oif/ifissues/issuesrelatedlinks/cppacopacipa
  • Court Laws (2015). Internet censorship. (2015). Erişim Adresi: http://court.laws.com/internet-censorship
  • Çelikel, A. (2011). Youtube.com web sitesine Türkiye'de erişimin engellenmesi ve ifade hürriyeti bakimindan sonuçları.. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
  • Dafiaghor, K. F. (2011). Censorship of information and the Nigerian society. International NGO Journal, 6(7), 159-165.
  • Dülger, M. V. (2007). İnternet iletişiminin engellenmesinin hukuki açıdan değerlendirilmesi ve 5651 Sayılı yasayla getirilen düzenleme. İstanbul Barosu Dergisi, 81 (4), 1477-1545.
  • Dworkin, G. (2014). Paternalism. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Erişim Adresi: http://plato.stanford.edu/entries/paternalism/
  • EC (1996). European Commission: Communication on Illegal and Harmful Content on the Internet. Erişim adresi: http://aei.pitt.edu/5895/1/5895.pdf
  • ECHR (1976). Case of Handyside v. The United Kingdom, Series A no. 24, 7.12.1976, para. 49. Erişim adresi: http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-57499#{"itemid":["001-57499"]}
  • ECHR (2012). Case of Ahmet Yıldırım v. Turkey. ECHR 3111, Erişim adresi: http://hudoc.echr.coe.int/fre#{"appno":["3111/10"],"itemid":["001-115705"]}
  • ECHR (2015). Judgment Cengiz and Others v. Turkey - blocking of access to YouTube. ECHR 376, Erişim adresi: http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-5241080-6502267#{"itemid":["003- 5241080-6502267"]}
  • EFA (2002). Internet content filtering and blocking: reviews of internet filtering software. Erişim adresi: http://www.efa.org.au/Issues/Censor/cens2.html#reviews
  • Engelliweb (2015). Erişime engellenen web siteleri. Erişim adresi: http://engelliweb.com/istatistikler
  • EP (1999). European Parliament and of the Council of Adopting a Multiannual Community Action Plan on Promoting Safer Use of the Internet by Combating Illegal and Harmful Content on Global Networks. content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:31999D0276&from=EN Erişim adresi:
  • http://eur-lex.europa.eu/legal
  • EP (1999). Tampere European Council 15 and 16 October 1999 Presidency Conclusions. Erişim adresi: http://www.europarl.europa.eu/summits/tam_en.htm
  • FAIFE (2007). IFLA/FAIFE Libraries and Entellectual Freedom. Erişim adresi: http://www.ifla.org/files/assets/faife/presen.pdf
  • FreedomHouse (2015). Freedom on the net 2015: a global assessment of internet and digital media. Erişim adresi: https://freedomhouse.org/sites/ default/files/resources/FOTN%202015_Turkey.pdf
  • GIPA (2000). Internet Gambling Prohobition Act of 1999. Erişim adresi: https://ia600308.us.archive.org/17/items/internetgamblin00unit/internetgamblin00unit.pdf
  • Grothoff, C., Grothoff K., Horozov, T. ve Lindgren, J. T. (2003). An encoding for censorship-resistant sharing. Erişim adresi: https://gnunet.org/sites/default/files/ecrs.pdf
  • Henkoğlu, T. ve Yılmaz, B. (2013). İnternet erişim özgürlüğünün kısıtlanması: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Bilgi Dünyası, 14(2), 215-239.
  • IFLA/UNESCO (2006). IFLA/UNESCO Internet manifesto guidelines. Erişim adresi: http://www.ifla.org/files/assets/faife/publications/policy-documents/internet-manifesto- guidelines-en.pdf
  • IFLA (2012). Kütüphaneciler ve diğer bilişim çalışanları için IFLA etik kuralları. (Fatih Canata, çev.). Erişim adresi: http://www.ifla.org/faife/professional-codes-of-ethics-for-librarians
  • IFLA (2014). İFLA İnternet Bildirgesi. (Bülent Yılmaz-Selda Ekici, Çev.). Erişim adresi: http://www.ifla.org/files/assets/faife/publications/policy-documents/internet-manifesto-tr.pdf
  • Karaçor, S. (2009). Yeni iletişim teknolojileri, siyasal katılım, demokrasi. Yönetim ve Ekonomi, 16(2), 121-131.
  • Karasar, N. (1994), Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler, Ankara: 3A Araştırma Eğitim.
  • Kılıç, D. (2010). Türk hukukunda ve mukayeseli hukukta internet sitelerine erişimin engellenmesi ve ifade hürriyeti. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XIV(2), 407-454.
  • Klang, M. (2005). Controlling online information: censorship & cultural protection a presentation given at "WSIS, internet governance and human rights" Uppsala, October 3. Erişim adresi: http://www.kus.uu.se/pdf/publications/ICT/klang_03_oct.pdf
  • Köse, G., Özen, K. (2010). İnternet'te sansür üzerine bir değerlendirme. S. Kurbanoğlu ve diğeleri (Yay. Haz.), "Bilgi Yönetiminde Teknolojik Yakınsama ve Sosyal Ağlar": 2. Uluslararası Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu Bildirileri: 22-24 Eylül içinde (ss. 113-122). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
  • Leberknight, C. S., Chiang, M., Poor, H. V. ve Wong, F. (2010). A taxonomy of internet censorship and anti-censorship. Erişim adresi: https://www.princeton.edu /~chiangm/anticensorship.pdf
  • Mill, J. S. (1950). Utilitarianism, liberty, and representative government. New York: E. P. Dutton & Co. Inc.
  • OpenNet (2010). Country profiles: United States and Canada overview. Erişim adresi: https://opennet.net/sites/opennet.net/files/ONI_UnitedStatesandCanada_2010.pdf Oxford Dictionaries (2015). Censor. Erişim adresi: http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/censor?q=censor
  • Paternalizm (2015). Erişim Adresi: ://paternalism.askdefine.com/ adresinden erişildi. Radikal Gazetesi (2014). Twitter kapatıldı. Erişim adresi: http://www.radikal.com.tr/turkiye/twitter_kapatildi-1182424
  • Sağlamtunç, T. (1991). Kütüphanecilik açısından düşünce özgürlüğü ve sansür. Türk Kütüphaneciliği, 5(3), 93-99.
  • T24 (2015). Anayasa Mahkemesi'nden hâkim kararı olmadan yayın durdurmaya onay haberi. Erişim adresi: saklanmasina-iliskin-hukmunu-iptal-etti,319580
  • Tanör, B. ve Yüzbaşıoğlu, N. (2001). 1982 Anayasasına göre Türk Anayasa Hukuku, İstanbul: Yapı Kredi.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı (2001). 4676 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Basın Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu İle Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme Tezkeresi ve Anayasa Komisyonu Raporu. Erişim adresi: http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem21/yil01/ss850m htm TDK (2015). Sansür. Erişim _bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5343160086fde4.34270977 adresi:
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?Option=com
  • TİB (2015). Erişim engelli site sorgulama sayfası. Erişim Adresi: http://internet.tib.gov.tr/
  • TİB (2012). 5651 Sayılı Yasa Hakkında. Erişim adresi: http://www.tib.gov.tr/tr/trmenu- 28- 5651_sayili_yasa_hakkinda.html UN (1948). The Universal Declaration of Human Rights. Erişim adresi: http://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/
  • UN (1976). International Covenant on Civil and Political Rights. Erişim adresi: http://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/ccpr.aspx UN (1989). Convention on the Rights of the Child. Erişim adresi: http://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/crc.aspx
  • UN (1998). Question of The Human Rights of All Persons Subjected to Any Form of Detention or Imprisonment: Promotion and protection of the right to freedom of opinion and expression, Report of the Special Rapporteur, Mr. Abid Hussain. E/CN.4//1998/40, para. 45. Erişim adresi: http://daccess-ddsny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G98/103/12/PDF/ G9810312.pdf?OpenElement
  • Webster (2015). Censor. Erişim adresi: http://www.webster-dictionary.org/defin ition/censor
APA CANATA F (2016). 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. , 185 - 205.
Chicago CANATA Fatih 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. (2016): 185 - 205.
MLA CANATA Fatih 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. , 2016, ss.185 - 205.
AMA CANATA F 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. . 2016; 185 - 205.
Vancouver CANATA F 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. . 2016; 185 - 205.
IEEE CANATA F "5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme." , ss.185 - 205, 2016.
ISNAD CANATA, Fatih. "5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme". (2016), 185-205.
APA CANATA F (2016). 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 30(2), 185 - 205.
Chicago CANATA Fatih 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği 30, no.2 (2016): 185 - 205.
MLA CANATA Fatih 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, vol.30, no.2, 2016, ss.185 - 205.
AMA CANATA F 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği. 2016; 30(2): 185 - 205.
Vancouver CANATA F 5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği. 2016; 30(2): 185 - 205.
IEEE CANATA F "5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme." Türk Kütüphaneciliği, 30, ss.185 - 205, 2016.
ISNAD CANATA, Fatih. "5651 Sayılı Kanun Kapsamında İnternet Düzenlemeleri ve Düşünce-İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme". Türk Kütüphaneciliği 30/2 (2016), 185-205.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 23:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları