Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Çakır, Özler; ÇOCUK, HALIL ERDEM; Alıcı, Devrim

Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Halil Erdem ÇOCUK, (Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Mersin, Türkiye)

Devrim ALICI, (Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Mersin, Türkiye)

Özler ÇAKIR (Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Mersin, Türkiye)

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi

3 0

Yıl: 2015 Cilt: 48 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 2 - 18 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Öz:

yeterlik algılarını ölçen, güvenirliği ve geçerliği yüksek bir ölçek geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda, MEB'in (2008) Türkçe Öğretmeni Özel Alan Yeterlikleri'nde yer alan ifadelerden yararlanılarak 69 maddelik bir deneme formu oluşturulmuştur. Deneme formundaki maddeler, Bandura'nın (2006) önerdiği biçimde, on kategorili olarak derecelendirilmiştir. Hazırlanan form, Türkçe öğretmen adayı olan 413 katılımcıya uygulanmıştır. Varimax döndürme ile gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizi sonucunda 22 maddelik dört faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin alfa güvenirliği 0,941 olarak elde edilirken, faktörlere ilişkin güvenirlikleri ise sırasıyla 0,911; 0,897; 0,857 ve 0,761 olarak bulunmuştur. Faktör analizi bulguları, ölçeğin yapı geçerliğinin sağlandığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Öz:

Purpose and Significance: Teacher efficacy is important because it is related to positive teacher behaviours in the classroom such as persistence, enthusiasm, commitment, and instructional behaviour. In this respect, it is important to reveal self efficacy beliefs of teachers and teacher trainees. For this purpose, it is obvious that researchers need reliable and valid measurement instruments. The review of the literature indicated that there is only one self efficacy scale development study for Turkish Language teaching (Ülper, 2012). This research aims to develop reliable and valid self efficacy belief scale for Turkish Language teaching. Method: Totally 413 Turkish Language teacher trainees participated in the study. A 69 items trial form is constructed by using the Turkish Language Teaching specific competencies of MNE (2008). Item-scale correlations were analyzed by Pearson correlation coefficient. The KaiserMeyer-Olkin (KMO) measure of sampling adequacy is used to examine the appropriateness of factor analysis. Bartlett's test of sphericity is used to examine the hypothesis that the variables are uncorrelated in the population. The study of exploratory factor analysis with varimax rotation was repeated after extracting the items that load on more than one factor. In order to determine the number of the factors, the factors with an eigenvalue greater than one were considered. The items with factor loadings greater than 0,45 and communality estimates greater than 0,50 were retained. Cronbach alpha was used for the reliability of the scale. Results: As a result of exploratory factor analysis with varimax rotation, the structure with four factors and 22 items was obtained. Cronbach alpha reliability of the scale was obtained as 0.941. The alpha reliability of factors, 0,911; 0,897; 0,857 and 0,761 were obtained respectively. The results of the factor analysis indicated that the scale provided construct validity. Discussion and Conclusions: It can be stated that the four factoral construct obtained in the study represents the competencies included in the Specific Competencies for Turkish Language Teaching. It is hoped that, the scale will contribute to future studies in the field of Turkish Language teaching.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili özyeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21,1-8.
Bandura, A. (1986). Social Foundation Of Thought And Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs. NJ: PrenticeHall.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
Bandura, A. (2006). Guide for constructing self-efficacy scales. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.),Self-Efficacy Beliefs Of Adolescents. Greenwich, CT: Information Age Publishing.
Berkant, H. G. ve Ekici G. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen özyeterlik inanç düzeyleri ile zekâ türleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), 113-132.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Coşkun, E., Gelen, İ. ve Öztürk, E.P. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 140-163.
Coşkun, E., Özer, Ö. ve Tiryaki, E.N. (2010). Türkçe öğretmen adaylarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme yeterlik algıları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 123-136.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J. ve Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of the teachers' sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim, 30 (137), 74-81.
Çapan, C. ve Demirel, Ö. (2011). Okuduğunu anlama özyeterlik algısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (16). 120-128.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS Ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Durukan, E. ve Maden, S. (2012). Türkçe dersi özyeterlik algısı ölçeği (TDÖAÖ): güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 164-173.
Erkuş, A. (2012). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme I: Temel Kavramlar ve İşlemler. Ankara: Pegem Akademi.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
MEB (2008). Öğretmenlik Yeterlikleri, Öğretmenlik Mesleği Genel ve Özel Alan Yeterlikleri. Ankara: MEB Yayınları.
Saracaloğlu, A.S., Karasakaloğlu, N. ve Gencel, İ. E. (2010). Türkçe öğretmenlerinin özyeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 265-283.
Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Yorum Matbaası.
Vardarlı, G. (2005). "İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Genel Özyeterlik Düzeylerinin Yordanması.'' Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. Çok Değişikli İstatistiklerin Kullanımı. (Çev Ed.: Baloğlu, M.) Ankara: Nobel Yayınları.
Tschannen -Moren, M., Woolfolk Hoy, A.E. ve Hoy, W.K. (1998). Teacher efficacy:Its meaning and measure. Rewiev of Education al Research, 68, 202- 248.
Uygur, M. (2010). "İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı Lisans Öğrencilerinin Özyeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
Ülper, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük özyeterlik algıları. Turkish Studies. 7(2). 1115-1131.

APA	ÇOCUK H, Alıcı D, Çakır Ö (2015). Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. , 2 - 18.
Chicago	ÇOCUK HALIL ERDEM,Alıcı Devrim,Çakır Özler Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. (2015): 2 - 18.
MLA	ÇOCUK HALIL ERDEM,Alıcı Devrim,Çakır Özler Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. , 2015, ss.2 - 18.
AMA	ÇOCUK H,Alıcı D,Çakır Ö Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. . 2015; 2 - 18.
Vancouver	ÇOCUK H,Alıcı D,Çakır Ö Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. . 2015; 2 - 18.
IEEE	ÇOCUK H,Alıcı D,Çakır Ö "Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması." , ss.2 - 18, 2015.
ISNAD	ÇOCUK, HALIL ERDEM vd. "Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması". (2015), 2-18.

APA	ÇOCUK H, Alıcı D, Çakır Ö (2015). Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48(2), 2 - 18.
Chicago	ÇOCUK HALIL ERDEM,Alıcı Devrim,Çakır Özler Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 48, no.2 (2015): 2 - 18.
MLA	ÇOCUK HALIL ERDEM,Alıcı Devrim,Çakır Özler Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, vol.48, no.2, 2015, ss.2 - 18.
AMA	ÇOCUK H,Alıcı D,Çakır Ö Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2015; 48(2): 2 - 18.
Vancouver	ÇOCUK H,Alıcı D,Çakır Ö Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2015; 48(2): 2 - 18.
IEEE	ÇOCUK H,Alıcı D,Çakır Ö "Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48, ss.2 - 18, 2015.
ISNAD	ÇOCUK, HALIL ERDEM vd. "Türkçe Öğretmenliği Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 48/2 (2015), 2-18.