Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 7 Sayfa Aralığı: 235 - 250 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ

Öz:
Tümevarım filozofların ve bilim adamlarının ilgisini çeken bir sorun, mantık yöntemi ya da akıl yürütme biçimi olarak bilinmektedir. Deneyimlediğimiz olgulardan henüz deneyimlemediğimiz olgular hakkında çıkarsamada bulunmak anlamına gelmektedir. Filozof ve bilim adamı açısından çoğu zaman şüphe içermeyen çıkarsamalar olarak kabul edilse de epistemolojik konumu tartışmalıdır. Bu çalışmada tümevarım, mantık ilkeleri gereğince değil epistemolojik konumu itibariyle, David Hume felsefesi çerçevesinde ele alınacaktır. Hume felsefe tarihinde tümevarımla ilgili radikal bir skeptik olarak düşünülmektedir. Bu düşüncenin arka planında tümevarım çıkarımları ve onlara ilişkin inançları gerekçelendirmede hiçbir nedenimiz olmadığı ya da bulunmaktadır. Hume'un bu argümanı tümevarımın hiçbir epistemik değeri olmadığını ortaya çıkarmaktadır. Bu sonuç skeptik bir sonuçtur ve Hume'un tümevarımı epistemolojik ve skeptik bir şekilde ele aldığını göstermektedir. Bu çalışmada Hume'un tümevarıma ilişkin epistemolojik itirazı araştırıldıktan sonra bu itirazının aslında skeptik bir itiraz olduğu iddia edilecektir. Bu iddia Hume'un tümevarım çıkarımları ve onlara inancın doğası hakkındaki düşünceleriyle desteklenecektir.
Anahtar Kelime:

Konular: Felsefe

AN EPISTEMOLOGICAL OBJECTION AGAINST INDUCTION

Öz:
Induction is known as a problem, a logic method, or a way of reasoning that attracts the attention of philosophers and scientists. It means making inferences from the facts, which we have experienced; for the facts, which we have not experienced yet. Induction is mostly accepted as inferences that do not include any skepticism by philosophers and scientists; and its epistemological position is controversial. In this study, induction will be examined in the scope of David Hume's philosophy because of its epistemological position, not in the scope of the principles of logic. Hume has been thought as a radical skeptic about induction in the history of philosophy. In the background of this idea, there is an argument that we have no reason in justification of inductive inferences and of beliefs with regard to them, or inductive inferences have no foundation. This argument of Hume reveals that induction has no epistemic value. This result is a skeptic result, and it shows that Hume deals with induction in a skeptical and epistemological way. In this study, after the epistemological objection of Hume about induction is examined, it will be claimed that this objection is in fact a skeptical objection. This claim will be supported with the ideas of Hume on inductive inferences and the nature of these beliefs.
Anahtar Kelime:

Konular: Felsefe
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Beauchamp T. L. & Mappes, T. A. "Is Hume Really a Sceptic about Induction?". American Philosophical Quarterly, Vol. 12, No. 2, Apr., (1975): 119-129.
  • Beauchamp, Tom L. & Rosenberg, Alexander. Hume and the Problem of Causation. New York: Oxford University Press, 1981.
  • Dicker, Georges. Hume's Epistemology and Metaphysics London & New York: Routledge, 1998.
  • Garrett, Don. Cognition and Commitment in Hume's Philosophy. New York: Oxford University Press, 1997.
  • Garrett, Don & Millican, Peter. "Reason, Induction an Causation in Hume's Philosophy". Edinburgh: The University of Edinburgh, (2011): 1-39.
  • Hume, David. "İnsan Doğası Üzerine Bir İncelemenin Özeti", Kutadgubilig. Çevirenler Ece Aydoğdu & Uğur Ekren. Sayı 10, İstanbul: Dergah Yayınları (2006): 195-207.
  • An Enquiry Concerning Human Understanding. Editör Peter Millican, New York: Oxford University Press, 2007.
  • İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme. Çeviren Ergün Baylan. Ankara: Bilgesu Yayıncılık, 2009.
  • Loeb, Louis E. "Psychology, Epistemology, and Skepticism in Hume's Argument about Induction". Synthese, 152. DOI 10.1007s11229-006- 0008-1. (2006): 321-338.
  • Milton, J. R. "Induction before Hume". The British Journal for the Philosophy of Science, Vol. 38, No. 1, Mar., (1987): 49-74.
  • Norton, David Fate. Commen-Sense Moralist, Sceptical Metaphysician. New Jersey: Princeton University Press, 1982.
  • Owen, David. Hume's Reason. New York: Oxford University Press, 1999.
  • Reichenbach, Hans. Bilimsel Felsefenin Doğuşu. Çeviren Cemal Yıldırım. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1981.
  • Stroud, Barry. Hume. London & New York: Routledge, 1977.
  • Weintraub, Ruth. "What Was Hume's Contribution to the Problem of Induction?". The Philosophical Quarterly, Vol. 45, No. 181, Oct., (1995): 460-470.
  • Will, F. L. "Will the Future be Like the Past?". David Hume: Critical Assessments, Volume II. Ed. Stanley Tweyman, London & New York: Routledge, (1995): 3-17.
APA ÖZEL N (2016). TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. , 235 - 250.
Chicago ÖZEL Nurten Öztanrıkulu TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. (2016): 235 - 250.
MLA ÖZEL Nurten Öztanrıkulu TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. , 2016, ss.235 - 250.
AMA ÖZEL N TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. . 2016; 235 - 250.
Vancouver ÖZEL N TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. . 2016; 235 - 250.
IEEE ÖZEL N "TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ." , ss.235 - 250, 2016.
ISNAD ÖZEL, Nurten Öztanrıkulu. "TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ". (2016), 235-250.
APA ÖZEL N (2016). TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 0(7), 235 - 250.
Chicago ÖZEL Nurten Öztanrıkulu TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 0, no.7 (2016): 235 - 250.
MLA ÖZEL Nurten Öztanrıkulu TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, vol.0, no.7, 2016, ss.235 - 250.
AMA ÖZEL N TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2016; 0(7): 235 - 250.
Vancouver ÖZEL N TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2016; 0(7): 235 - 250.
IEEE ÖZEL N "TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ." Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 0, ss.235 - 250, 2016.
ISNAD ÖZEL, Nurten Öztanrıkulu. "TÜMEVARIMA KARŞI EPİSTEMOLOJİK BİR İTİRAZ". Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 7 (2016), 235-250.