MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI
Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 479 - 510 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI
Öz: Her türlü tıbbi müdahale esasen kişinin hayatı, sağlığı ve cismani bütünlüğü gibi mutlak ve vazgeçilmez haklarının ihlali anlamına gelir. Bu müdahalenin hukuka uygun yapılabilmesi için hastanın aydınlatılmış rızası gereklidir. Ne de olsa, hastanın kendi geleceğini serbestçe tayin etme hakkı mevcuttur. Hekimin, hastayı teşhis, önerilen tedavi, bu tedavinin olası riskleri ve maliyetiyle alternatif tedavi metodları hakkında aydınlatması gerekli ve önemlidir. Aksi halde, böyle bir aydınlatılmış rıza olmaksızın yapılan müdahale hukuki ve cezai sorumluluğa yol açabilir. Ancak bazı hallerde, hastanın üstün özel yararı veya üstün kamu yararı sebebiyle, istisnai olarak hekimin hastaya rıza almaksızın müdahalesi mümkündür. Ayrıca belirtmek gereki ki, bazı hallerde hastanın mutlak ve vazgeçilmez haklarıyla bağdaşmayan rıza beyanı hukuka aykırı olacaktır
Anahtar Kelime: Konular:
CONSENT OF THE PATIENT TO MEDICAL INTERVENTION IN RELATION TO CIVIL LAW
Öz: Any medical intervention is considered per se as a violation of the absolute rights of the patient such as life, health and body integrity that everyone should respect. In order to avoid any violation, informed consent of the patient is required because the patient has the right of self determination. It is crucial that the patient is enlightened by the physician about the diagnosis, suggested treatment, potential risks and probable costs of this treatment and alternative methods. Otherwise, even in the benefit of the patient, civil or criminal responsibility of the physician may arise from the intervention because of the lack of informed consent. However, in some cases, by virtue of superior private interest of the patient or because of superior public interest, it is exceptionally not required for the physician to wait for any consent of the patient. If the consent of the patient doesn't comply with his/her absolute rights, this consent is illegal
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ADIGÜZEL, Sibel, Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 5, S. 19, Ekim 2014, s. 943-995.
- AKİPEK, Jale G./ AKINTÜRK, Turgut/ ATEŞ KARAMAN, Derya, Türk Medeni Hukuku, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, 11. Bası, C.I, Beta Yayınevi, İstanbul 2014.
- AKYILDIZ, Sunay, "Yaşama Hakkı Perspektifinden Aktif Ötenazi", Ankara Barosu II. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Kasım 2008, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2009, s. 465-484.
- ARPACI, Abdülkadir, "Özel Hukuk Açısından Tıbbi Müdahaleye Rıza Beyanı, Buna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Yolları", YÜHFD C. VI S. 2 Y. 2009, s. 5-14.
- BORAN, Bedia, "Açlık Grevi/Ölüm Orucuna Müdahale Sorunu, Tıbbi ve Hukuki Yaklaşım", Ankara Barosu Dergisi, Yıl 65, S. 3, Yaz 2007, s. 96-104.
- BORAN, Bedia, "Estetik Cerrahi Hekimin Hukuki Sorumluluğu", Ankara Barosu II. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Kasım 2008, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2009, s. 253-260.
- DEMİR, Mehmet, "Hekimin Sözleşmeden Doğan Sorumluluğu", AÜHFD, S. 3, 2008, s. 225-252.
- DUC, Jean-Michel, "Responsabilité du médecin, le consentement thérapeutique et le consentement économique éclairés du patient", AJP, Dike Verlag, 2011, s. 253-262.
- EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 2012. FİDAN, Nurten, "Hekimin Tıbbi Müdahaleleri Nedeniyle Sorumluluğu", TAAD, C. 1, Yıl 1, S. 3, 2010, s. 349- 362.
- GÜRELLİ, Nevzat, "Hukuk Açısından Cerrahi Müdahalenin Sınırları", Doğumunun 100.Yılında Atatürk'e Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 45, S. 1-4, 1981.
- GÜVEN, Kudret, "Ötenazi ve Kişilik Hakları", Ankara Barosu II. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Kasım 2008, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2009, s. 485-492.
- HAKERİ, Hakan, Tıp Hukuku, 5. Bası, Seçkin Yayınevi, 2012.
- HATEMİ, Hüseyin/ GÖKYAYLA, K. Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 3. bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
- HATEMİ, Hüseyin/ KALKAN OĞUZTÜRK, Burcu, Kişiler Hukuku (Gerçek Kişiler - Tüzel Kişiler), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.
- HERZOG-ZWITTER, Iris, "Die Aufklärungspflichtverletzung und ihre Folgen", HAVE - Haftung und Versicherung, Schultess, 2010, s. 316-322.
- HONSELL, Heinrich, "Die Aufklärung des Patienten über therapeutische Alternativen und handlungskosten", SJZ 102, Schultess 2006, s. 401-406.
- IŞIK-YILMAZ, Berfin, "Tıbbi Müdahalelerde Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü", TBB Dergisi, S.98, 2012, s. 389-410.
- İNCEOĞLU, Sibel, Ölme Hakkı (Ötanazi), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1999.
- JACCARD, Marc, La représentation des incapables privés de discernement dans l'exercice de leurs droits strictement personnels, Lausanne 1955.
- KANETİ, Selim, "Hekimin Hukuksal Sorumluluğunda Kusur ve İspat Yükü", Sorumluluk Hukukundaki Yeni Gelişmeler 5. Sempozyumu "Türk Hukukunda Hekimin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu", Ankara 12-13 Mart 1982 - Mukayeseli Hukuk Araştırma ve Uygulama Merkezi, 1983, s. 61-75.
- KAYA, Mine, "Hekimin Hastayı Aydınlatma Yükümlülüğünden Kaynaklanan Tazminat Sorumluluğu", TBB Dergisi, S. 100, 2012.
- KÖPRÜLÜ, Bülent, Medeni Hukuk, İÜHF, İÜ Yayınları: 3253, Hukuk Fakültesi: 686, İstanbul 1984.
- KUHN, Moritz W./ POLEDNA, Tomas, Artzrecht in der Praxis, 2. Auflage, Schultess 2007.
- MANAÏ, "Le devoir d'information du médecin en procès", La semaine judiciaire, SJ 2000 II, s. 341-371.
- MÜLLER, Cristoph, "La responsabilité civile du médecin", Quelques actions en responsabilité, Heraus. François Bohnet, CEMAJ, Faculté de droit de l'Université Neuchâtel, 2008, s. 99-143.
- OĞUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. II, 10. bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
- OĞUZMAN, M. Kemal/ SELİÇİ, Özer/ OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 14. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014.
- OKTAY ÖZDEMİR Saibe, "Tıbbi Müdahaleye ve Tıbbi Müdahalenin Durdurulmasına Verileceği", Prof. Dr. Rona Serozan'a Armağan, C.II, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010, s.1315-1351.
- ORAL, Tuğçe, "Hekimin Aydınlatma ve Hastanın Rızasını Alma Yükümü", Ankara Barosu Dergisi, S. 2011/2, s. 185- 209.
- OTT, Werner, "Responsabilité civile du médecin", FJS N. 846.
- OZANOĞLU, Hasan Seçkin, "Hekimlerin Hastalarını Aydınlatma Yükümlülüğü", AÜHFD, C.52, S.3, 2003, s. 55-77.
- ÖZDEMİR, Hayrunnisa, Teşhis ve Tedavi Sözleşmesinde Hekimin Hastayı Aydınlatma Yükümlülüğü, AÜEHFD, C. XII, S. 3-4 2008, s. 347-379.
- ÖZER, Çağlar, "Türk Hukukunda Estetik Cerrah ile Hasta Arasındaki Hukuki İlişkinin Niteliği", Ankara Barosu II. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Kasım 2008, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2009, s. 241-252.
- ÖZKARA, Erdem, "Türkiye'de Ötenazi uygulaması ve Ötenaziye Yaklaşım", Ankara Barosu II. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Kasım 2008, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2009, s. 493-504.
- ÖZPINAR, Berna, Tıbbi Müdahalede Kötü Uygulamanın Hukuki Sonuçları, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2007.
- ÖZSUNAY, Ergun, "Alman ve Türk Hukuklarında Hekimin Hastayı Aydınlatma Ödevi ve İstisnaları", Türk Hukukunda Hekimin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, MHAUM, Sorumluluk Hukukundaki Yeni Gelişmeler V. Sempozyumu, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1983.
- PELET, Odile, "Médecine esthétique et obligation de résultat", Haftpflicht- und Versicherungsrecht/Droit de la responsabilité civile et des assurances - Liber amicorum Roland Brehm, Stämpfli Verlag, 2012, s. 311-322.
- PETEK, Hasan, Güzelleştirme Amaçlı Estetik Ameliyatlardan Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 1, 2006, s. 177-239.
- POGGIA, Mauro, "Consentement du patient", Haftpflicht- und Versicherungsrecht/Droit de la responsabilité civile et des assurances - Liber amicorum Roland Brehm, Stämpfli Verlag, 2012, s. 335-348.
- REİSOĞLU, Seza, "Hekimlerin Hukuki Sorumluluğu", Sorumluluk Hukukundaki Yeni Gelişmeler V. Sempozyumu, Türk Hukukunda Hekimin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, Ankara 12-13 Mart 1982, 1983.
- SCHAUB, Rainer, "Die Zulässigkeit der Zwangsbehandlung und Zwangseinlieferung von Kranken", Jahrbuch der Basler Juristenfakultät, S. 38-39, 1959-1960. "Hekimin Hukuki Sorumluluğu", Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2013/1, s. 107-148.
- SOYASLAN, Doğan, "Estetik Cerrahi Müdahaleler ve Doktorların Sorumluluğu", Ankara Barosu II. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Kasım 2008, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2009, s. 261-271.
- SÖZÜER, Adem/ YASİN, Melikşah/ KURŞAT, Zekeriya, "Hatalı Tıbbi Müdahaleden Kaynaklanan Sorumluluk", Hastane Yönetimi, Nobel Tıp Kitabevleri, Bölüm 66, 2013, s. 1017-1034.
- ŞENOCAK, Zarife, "Küçüğün Tıbbi Müdahaleye Rızası", AÜHFD, C.50, S.4, 2001, s.65-80.
- ŞİMŞEK, Uğur, "Sağlık Hukukunda Aydınlatılmış Rıza", Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez'e Armağan, DEÜHFD, C. 16, Özel Sayı, 2014, s.3535-3556.
- TACİR, Hamide, Hastanın Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2011.
- TEKİNAY, Selahattin Sulhi, Medeni Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku, 6. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1992.
- TEKİNAY, Selahattin Sulhi/ AKMAN, Sermet/ BURCUOĞLU Haluk/ ALTOP, Atilla, Tekinay Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, 7. bası, İstanbul 1993.
- TOPUZ, Seçkin, "Acil Tıbbi Müdahalede Bulunan Hekimin Hukuki Sorumluluğu", EÜHFD, C. III, S. 1, 2008, s. 293-313.
- WERRO, Franz, "La responsabilité civile médicale: vers une dérive à l'américaine?", La responsabilité médicale, Institut de droit de la santé, Neuchâtel 1996, s. 3-31.
- YILMAZ, Battal, "Aydınlatılmış Rıza", Sağlık Hukuku Digestası, Yıl:1 S. 1, Ankara Barosu Yayınları, 2009, s. 167-180.
- ZEVKLİLER, Aydın, Tedavi Amaçlı Müdahalelerde Kişilik Haklarına Saldırının Sonuçları, 1982-1982 Öğretim Yılı Açılış Dersi Metni (www.dicle.edu.tr/Contents/4d87aa77- 7d4b-406b-ae50-9d1fdbf0350e.pdf, 26.9.2015).
| APA | KAHRAMAN Z (2016). MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. , 479 - 510. |
| Chicago | KAHRAMAN ZAFER MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. (2016): 479 - 510. |
| MLA | KAHRAMAN ZAFER MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. , 2016, ss.479 - 510. |
| AMA | KAHRAMAN Z MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. . 2016; 479 - 510. |
| Vancouver | KAHRAMAN Z MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. . 2016; 479 - 510. |
| IEEE | KAHRAMAN Z "MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI." , ss.479 - 510, 2016. |
| ISNAD | KAHRAMAN, ZAFER. "MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI". (2016), 479-510. |
| APA | KAHRAMAN Z (2016). MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1), 479 - 510. |
| Chicago | KAHRAMAN ZAFER MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, no.1 (2016): 479 - 510. |
| MLA | KAHRAMAN ZAFER MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.7, no.1, 2016, ss.479 - 510. |
| AMA | KAHRAMAN Z MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2016; 7(1): 479 - 510. |
| Vancouver | KAHRAMAN Z MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2016; 7(1): 479 - 510. |
| IEEE | KAHRAMAN Z "MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI." İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7, ss.479 - 510, 2016. |
| ISNAD | KAHRAMAN, ZAFER. "MEDENİ HUKUK BAKIMINDAN TIBBİ MÜDAHALEYE HASTANIN RIZASI". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7/1 (2016), 479-510. |
