Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları

BOYLU, MÜNEVVER; Yılmaz, Medine

Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları

Medine YILMAZ, (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, İzmir, Türkiye)

MÜNEVVER BOYLU (Türkiye Kamu Hastaneler Birliği, Güney Genel Sekreterliği Mali Hizmetler Başkanlığı, İzmir, Türkiye)

Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma

25 6

Yıl: 2016 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 27 - 34 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları

Öz:

Amaç: Tanımlayıcı ve ilişkisel tipte yürütülen bu araştırmanın amacı, masa başı çalışanlarda kardiyovasküler risk faktörleri bilgi düzeylerinin ve bazı antropometrik ölçümlerin incelenmesidir.Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini iki kamu kurumunda masa başı çalışan bireyler oluşturmuştur (N= 250). Veri toplama aracı olarak Birey Tanıtım Formu ve Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi (KARRİF-BD) Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Yaş ortalamaları 37.9±7.85 olup büyük çoğunluğu kadın (%73.6), lisans (%42) ve yükseklisans-doktora (%24) mezunudur. Erkeklerin %12.1'i, kadınların %5.9'u obezdir. Bel çevresi ölçümlerine göre kadınların %35.3'ünün riskli, %25.5'inin yüksek riskli; erkeklerin %40.9'unun riskli, %27.3'ünün yüksek riskli olduğu belirlenmiştir. Bel / kalça oranına göre kadınların %70.7'sinin riskli, erkeklerin %10.6'sının riskli olduğu görülmüştür. Kadınların KARRİF-BD puanları 19.4 ± 2.8, erkeklerin 18.6 ± 3.1'dir. Yaşam biçimi davranışları ile antropemetrik ölçümlerine göre KARRİF-BD puanlarının değişmediği belirlenmiştir. Sonuç: Araştırma sonuçları kardiyovasküler hastalıklar için masa başında çalışan bireylerin değiştirilebilir risk faktörlerinin kontrol altına alınması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazandırılmasına ilişkin programlara gereksinim olduğunu göstermektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Kadın Araştırmaları Hemşirelik

Determining the Levels of Knowledge About Cardiovascular Risk Factors and Behaviours of Desk-Based Staff

Öz:

Aim: The aim of this descriptive and relational study is to determine the levels of knowledge about cardiovascular risk factors and some anthropometric measurements in desk-based staff. Method: The sample comprised desk-based staff working at state agencies (N= 250). The "Individual Questionnaire" and "Cardiovascular Disease Risk Factors Knowledge Level (CARRF-KL) Scale" were used as the data-collection tools. Results: The mean age of the subjects was 37.9±7.85: mostly women (73.6%), university-graduated (42%) and holding a higher degree (24%). It was found that 12.1% of male subjects were obese, while 5.9% of female subjects were obese. In terms of waist circumference, 35.3% of females were at risk with 25.5% at high risk, while 40.9% of males were at risk with 27.3% at high risk. According to waist/hip ratio, 70.7% of women were at risk, while only 10.6% of men were at risk. CARRF-KL scores for women were 19.4 ± 2.8, while the scores for men were 18.6 ± 3.1. Any corelation between sociodemographic factors, life style behaviours, antropometric measurements and CARRF-KL scores were not found. Conclusion: Taking control of changeable risk factors and the need for educational training related to healthy-lifestyle attitudes should continue to be developed.

Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Kadın Araştırmaları Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Pearson TA, Palaniappan LP, Artinian NT, Carnethon MR, Criqui MH, Daniels S, et al. American Heart Association guide for improving cardiovascular health at the community level, 2013 update. A scientiŞ c statement for public health practitioners, healthcare providers, and health policy makers. Circulation 2013; 127(16):1730-1753.
World Health Organization. Cardiovascular diseases, www.who.int/ cardiovascular_diseases/priorities/en/index.html (2009, Erişim Tarihi: 13 Ağustos 2014).
Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörleri sıklığı çalışması, Ankara, 2013. http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/khrfat.pdf (Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015).
Ulusal Kalp Sağlığı Politikası http://www.tkdnline.org/UKSP/TKD_ UlusalKalpSagligiPolitikasi_Taslak.pdf (Erişim Tarihi: 9 Temmuz 2014).
Mendis S, Puska P and Norrving B (eds). World Health Organization. Global atlas on cardiovascular disease prevention and control, http:// whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789241564373_eng.pdf (2011, Erişim tarihi: 13 Ağustos 2014).
Samur, G. Yıldız E. Obezite ve kardiyovasküler hastalıklar / hipertansiyon. Ankara, 2008. http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/ kitaplar/t49.pdf (Erişim Tarihi: 9 Temmuz 2014).
Güleç S. Kalp damar hastalıklarında global risk ve hedefl er. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2009; 37(2):1-10.
Onat A. TEKHARF çalışması, 2009. http://tekharf.org (Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015).
T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Türkiye kalp ve damar hastalıklarını önleme ve kontrol programı birincil, ikincil ve üçüncül korumaya yönelik stratejik plan ve eylem planı (2010-2014), Ankara - 2010.m http://www.saglik.gov.tr/TR/ dosya/1-71613/h/kalp-ve-damar-hastaliklarini-onleme-ve-kontrol- programi-pdf (Erişim Tarihi: 9 Temmuz 2014).
Delivering quality, serving communities: nurses leading chronic care. http://www.icn.ch/publications/2010-delivering-quality-serving- communities-nurses-leading-chronic-care/ (Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015).
Tan M, Dayapoğlu N, Akgün Z,Ş, Cürcani M, Polat H. Kırsal kesimde yaşayan kadınlarda kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyinin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 2(3):331-341.
Türkmen E, Badır A, Ergün A. Koroner arter hastalıkları risk faktörleri: primer ve sekonder korunmada hemşirelerin rolü. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 3(4):223-231.
Badir A, Tekkas K, Topcu S. Knowledge of cardiovascular disease in Turkish undergraduate nursing students. European Journal of Cardiovascular Nursing 2014; Jun 30. pii: 1474515114540554. [Epub ahead of print]
Avrupa klinik uygulamada kardiyovasküler hastalıklardan korunma kılavuzu (Versiyon 2012), Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2012;40:(18).
Arıkan İ, Metintaş S, Kalyoncu C, Yıldız Z. Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi (KARRİF-BD) Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2009; 37(1):35-40.
Pekcan G. Beslenme durumunun saptanması. 2012, Ankara.
Field A. Discovering statistics using SPSS. Sage publications 2009, s:42
Satman İ. Türkiye diyabet prevalans çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP- II. 47. Ulusal Diyabet Kongresi 11-15 Mayıs 2011, Antalya http://www. diyabet.gov.tr/content/Ş les/bilimsel_arastirmalar/turdep_1_turdep_2. pdf (Erişim tarihi; 4 Mayıs 2015).
Meseri R, Ünal B. Kardiyovasküler risk ve diyabeti belirlemede şişmanlık nasıl ölçülmeli? TAF Preventive Medicine Bulletin 2009; 8(6):507-514.
Rexrode KM, Carey VJ, Hennekens CH, Walters EE, Colditz GA, Stampfer MJ, et al. Abdominal adiposity and coronary heart disease in women. JAMA 1998; 280(21):1843-1848.
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). Türkiye İstatistik Kurumu Küresel yetişkin tütün araştırması. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.(Erişim tarihi: 06 Ocak 2015)
Oğuz S,Cesur K, Koç S.2010 Hemşirelik öğrencilerinde koroner kalp hastalığı risk faktörlerinin belirlenmesi. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 2011; 2(2):18-21.
Uysal H, Enç N, Cenal Y, Karaman A, Topuz C. Hemşirelik ve Edebiyat fakültesi öğrencilerinin önlenebilir kardiyovasküler risk faktörleri ile ilgili farkındalıkları. Anadolu Kardiyoloji Dergisi 2013; 13:728-731.
Türkiye beslenme ve sağlık araştırması 2010. http://www.sagem.gov.tr/ TBSA_Beslenme_Yayini.pdf (Erişim tarihi: 1 Haziran 2015)
Türkiye Ş ziksel aktivite rehberi. Ankara: 2014.
Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı 2011- 2015. http:// beslenme.gov.tr/content/Ş les/yayinlar/kitaplar/diger_kitaplar/turkiye_ asiri_tuz_tuketiminin_azaltilmasi.pdf
Thanavaro JL, Moore SM, Anthony MK, Narsavage G, Delicath T. Predictors of poor coronary heart disease knowledge level in women without prior coronary heart disease. Journal of American Academy of Nurse Practitioners 2006;18:574-581.
Gürdoğan M, Paslı Gürdoğan E, Arı H, Ertürk M, Genç A, Uçar MF. Levels of awareness of occupational and general cardiovascular risk factors among metal industry employees. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2015; 43(4):361-367.
Potvin L, Richard L, Edwards AC. Knowledge of cardiovascular disease risk factors among the Canadian population: relationships with indicators of socioeconomic status. Canadian Medical Association Journal 2000;162(9 Suppl):S5-11.

APA	Yılmaz M, BOYLU M (2016). Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. , 27 - 34.
Chicago	Yılmaz Medine,BOYLU MÜNEVVER Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. (2016): 27 - 34.
MLA	Yılmaz Medine,BOYLU MÜNEVVER Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. , 2016, ss.27 - 34.
AMA	Yılmaz M,BOYLU M Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. . 2016; 27 - 34.
Vancouver	Yılmaz M,BOYLU M Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. . 2016; 27 - 34.
IEEE	Yılmaz M,BOYLU M "Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları." , ss.27 - 34, 2016.
ISNAD	Yılmaz, Medine - BOYLU, MÜNEVVER. "Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları". (2016), 27-34.

APA	Yılmaz M, BOYLU M (2016). Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 13(1), 27 - 34.
Chicago	Yılmaz Medine,BOYLU MÜNEVVER Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 13, no.1 (2016): 27 - 34.
MLA	Yılmaz Medine,BOYLU MÜNEVVER Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, vol.13, no.1, 2016, ss.27 - 34.
AMA	Yılmaz M,BOYLU M Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2016; 13(1): 27 - 34.
Vancouver	Yılmaz M,BOYLU M Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2016; 13(1): 27 - 34.
IEEE	Yılmaz M,BOYLU M "Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları." Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 13, ss.27 - 34, 2016.
ISNAD	Yılmaz, Medine - BOYLU, MÜNEVVER. "Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları". Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 13/1 (2016), 27-34.