Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma

GÜLLEROĞLU, HAMİDE DENİZ; SEZER, Sevgi

Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma

Sevgi SEZER, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bölümü, Ankara, Türkiye)

HAMİDE DENİZ GÜLLEROĞLU (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ölçme ve Değerlendirme Bölümü, Ankara, Türkiye)

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

14 5

Yıl: 2016 Cilt: 29 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 75 - 93 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma

Öz:

Psikolojik yardım arama tutumları birçok faktörden etkilenmektedir. Son yıllardaki çalışmalar, kendini damgalama, özsaygı ve psikolojik yardım aramaya isteklilik arasında bir ilişki olduğuna dikkat çekmektedir. Medikososyaller ve üniversite kampüslerindeki psikolojik danışma ve rehberlik merkezleri (PDRM) bünyesinde psikolojik yardım hizmetleri de sunan kurumlar olarak üniversitelerin, sundukları yardım hizmetlerinin kalitesini artırma ve öğrencilere ulaşma sorumluluğu vardır. Bu araştırmada 2014-2015 eğitim öğretim yılı güz yarıyılında Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri, İletişim ve Siyasal Bilgiler fakültelerinin 2. ve 3. sınıflarına devam etmekte olan öğrencilerin (n:586) psikolojik yardım arama tutumları incelenmiştir. Çalışmada alan yazında psikolojik yardım arama tutumları ile ilişkisine dikkate çekilen kendini damgalama, özsaygı, cinsiyet ve daha önce psikolojik yardım almış olma gibi değişkenler ele alınmış ve bu değişkenlerin hep birlikte psikolojik yardım arama tutumlarını yordama gücü incelenmiştir. Veri toplamak amacıyla Psikolojik Yardım Aramada Kendini Damgalama Ölçeği, Rosenberg Özsaygı Ölçeği, Psikolojik Yardım Arama Tutumları Ölçeği kullanılmış, ayrıca bir soru ile öğrencilerin daha önce psikolojik yardım alıp almadıkları sorulmuştur. Verilerin çözümlenmesinde bağımsız örneklemler için t testi ile çoklu doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır Araştırmada kendini damgalama, özsaygı ve cinsiyetin psikolojik yardım arama tutumlarını anlamlı şekilde yordadığı, cinsiyete ve daha önce psikolojik yardım almış olmaya göre de yardım arama tutumlarının farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Davranış Bilimleri

Variables Predicting Psychological Help Seeking Attitudes of University Students: Self Stigma, Self Esteem, Willingness to Seek Psychological Help

Öz:

Attitudes toward seeking psychological support are influenced by many factors. Recent studies point to a relationship between self stigma, self-esteem and willingness to seek psychological support. As institutions providing psychological support services, universities have a responsibility to increase the quality of the services they provide and also ensure they reach students. This study examines attitudes towards seeking psychological support of 2nd and 3rd year university students (n=586) studying in Faculties of Educational Sciences, Communication and Political Sciences of Ankara University, in the Fall Semester of the 2014-2015 academic year. The variables of self stigma, self-esteem, gender and having received psychological support in the past were undertaken in this study, reflecting the areas of interest in the literature, and the predictive power of these variables in regard to attitudes towards seeking psychological support was investigated. Self Stigma of Seeking Help Scale, Rosenberg Self-Esteem Scale and Attitude Towards Seeking Psychological Help Scale were used to collect the data and students were asked a question as to whether they had received psychological support in the past. Independent samples t-test and multiple regression analysis were used in order to analyze the data The study found that self stigma, self-esteem and gender significantly predict attitudes toward seeking psychological support and variables of gender and receiving psychological support in the past affected the attitudes of individuals in seeking help.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Al Darmaki, F.R., 2003. Attitudes towards seeking professional psychological help: What really counts for United Arab Emirates university students? Social Behavior and Personality: an international journal.31(5),497-508.
Atik, G. ve Yalçın, İ.,2011. Help-seeking attitudes of university students: the role of personality traits and demographic factors. South African Journal of Psychology, 41(3). 328-338.
Batinic, B.,Lemonis, and E., Opacic, G., 2013. Effects of ınternalızed stıgma of mental dısorder on quality of life and self esteem in schizophrenic patients. Schizophrenia, 28.
Ben-Porath, D.D., 2002. Stigmatization of indivuduals who receive psychotherapy: An interaction between help seeking behavior and the presence of depression. Journal of Social&Clinical Psychology, 21, 400-413.
Bilge, A. ve Çam, O., 2010.Ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele.The fight against stigma toward mentall illness.TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(1), 71-78.
Boldero, J. and Fallon, B., 1995. Adolescent Help-Seeking: what do they get help for and from whom? Journal of Adolescence,18, 193-209.
Buyukozturk, Ş., 2011. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.18. Basım.
Cheng, H.,L., Kwan, K.L.K. and Sevig, T., 2013. Racial and ethnic minority college students' stigma associated with seeking psychological help: examining psycho cultural correlates. Journal of Counseling Psychology. 60(1), 98- 111.
Corrigan, P.W.,2004. How stigma interferes with mental health care. American Psychologist, 59 (7), 614-625.
Corrigan, P.W., and Shapiro, J.R., (2010) Measuring the impact of programs that challenge the public stigma of mental illness. Clin Psychol Rev, 30(8):907- 22. doi: 10.1016.
Corrigan, P.W., Watson, A.C. and Barr, L., 2006. The self-stigma of mental illness: Implications for self esteem and self efficacy. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(8), 875-884.
Çuhadaroğlu, F., 1986. Adölesanlarda özsaygı. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı. Ankara.
Doğan, T.,veTotan, T., 2010. Olumlu Değerlendirilme Korkusu Ölçeği Türkçe Formu'nun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 22.
Dwyer, P.C.,Snyder, M. ve Omoto, A.M., 2013. When stigma-by-association threatens, self esteem helps: self-esteem protects volunteers in stigmatizing contexts. Basic And Applied Social Psychology, 35, 88-97.
Egisdottor, S. and Gerstein, L. H., 2009. Beliefs about psychological services (baps): Development and psychometric properties. Research report. Counseling Psychology Quarterly, 22(2),197-219.
Ercan, L., 2010. An analysis of the relationship between attitudes towards seeking psychological help and problem solving among university students .Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1814-1819.
Erkan, S., Özbay, Y., Çankaya, A.C.,ve Terzi, Ş. 2012. Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Yardım Aramaya Gönüllülük Düzeylerinin Yordanması. Educational Sciences: Theory & Practice, 12 (1).
Fisher, E.H. andTurner, J.I., 1970. Orientations to seeking Professional help: Development and research utility of an attitude scale. Journal of Counseling and Clinical Psychology, 35(1), 79-90.
Goffman, E.,1963. Stigma: Notes on management of spoiled identity. Englewood Cliffs, NJ: Prentive-Hall.
Jöreskog K.G. and Sörbom D., 2001. Lisrel 8: User's Reference Guide. Chicago. IL: Scientific Software International Inc.
Karasar, N., 2010. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 15. Basım.
Keklik. İ., 2009. Profesyonel psikolojik yardım aramaya ilişkin tutumlar: Türk ve Amerikan lisansüstü öğrencilerle karsılaştırmalı bir çalısma. EJER: Eurasian Journal of Educational Research. 37.
Link, B.G., 1987. Understanding labeling effects in the area of mental disorders: An assesments of the effects of expectations of rejection. American Sociological Review, 52 (1), 96-112.
Link, B. G.,Struening, E. L.,Neese-Todd, S., Asmussen, S., and Phelan, J. C., 2001. Stigma as a barrier to recovery: The consequences of stigma for the self- esteem of peoplewith mental illnesses. Psychiatric Services,52, 1621-1626.
Lundberg, B.,Hansson, L., Wentz, E., andBjörkman, T., 2009.Are Stigma Experiences Among Persons with menta lIllness, Related to Perceptions of Self-Esteem, Empowerment and Sense of Coherence?. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 16, 516-522.
Lysaker, P.H.,Roe, D., Ringer, J., Gilmore, E.M. andYanos, P.T., 2012. Change in Self-Stigma Among Persons with Schizophrenia Enrolled in Rehabilitation: Associations with Self-Esteem and Positive and Emotiona lDiscomfort Symptoms. Psychological Services Inthepublicdomain, 9(3), 240-247.
Markowitz, F.E., 1998. The Effects of Stigma on the Psychological Well-Being and Life Satisfaction of Persons with Mental Illness. Journal of Health and Social Behavior,39(4), 336-347.
Masuda, A., Suzumura, K., Beauchamp, K. L., Howells, G. N., and Clay, C., 2005. United states and japanese college students' attitudes toward seeking professional psychological help. International Journal of Psychology, 40,303-313.
McKay, J. R, Rutherford, M. J., Cacciola, J. S., and Kabasakalian- Mckay, R., 1996. Gender differences in the relapse experiences of cocaine patients. Journal of Nervous and Mental Disease, 184, 616-622.
Öner,,N., 1997. Türkiye'de Kullanılan Psikolojik Testler. İstanbul.: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. 3. Baskı,
Pederson, E.L. andVogel, D.L.,2007. Male Gender Role Conflict and Willingness to Seek Counseling: Testing a Mediation Model on College-Aged Men. Journal of CounselingPsychology, 54(4), 373-384.
Rickwood, D., Deane, F. P., Coralie, W., J. and Ciarrochi, J., 2005. Young people's help-seeking for mental health problems. Australian e-Journal for the Advancement of Mental Health, 4 (3), 3-34.
Roldan-Bau, A.E., 2013. Seeking help for psychological distress: The role of acculturation, family relationships, coping, and stigma among Latin Americans in Canada.Electronic Theses and Dissertations. Paper 4854.
Schermelleh-Engel, K. and Moosbrugger, H., 2003. Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74
Sezer, S. ve Kezer, F., 2013. Psikolojik Yardım Aramada Kendini Damgalama Ölçeği'nin (PYAKDÖ) Bir Türk Örnekleminde Geçerlilik ve Güvenilirliği. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 26, 148-156.
Sibicky M.,and Dovidio J.F., 1984.The stigma of counseling; stereotypes, interpersonal reaction and the self-fulfilling prophecy. Annual Meeting of the Eastern Psychological Association.
Topkaya. N., 2011. "Psikolojik yardım niyetinin sosyal damgalanma, tedavi korkusu, beklenen yarar, beklenen risk ve tutum faktörleriyle modellenmesi." Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu, İzmir.
Topkaya, N.,ve Meydan, B., 2013. Üniversite Öğrencilerinin Problem Yaşadıkları Alanlar, Yardım Kaynakları ve Psikolojik Yardım Alma Niyetleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 25-37.
Tucker, J. R.,Hammer, J. H., Vogel, D. L., Bitman, R. L., and Wade, N. G., 2013. Disentangling self-stigma: Are menta lillness and help seeking self-stigmas distinct? Journal of Counseling Psychology, 60(4), 520-531.
Türküm, S.,2001.Stresle başa çıkma biçimi, iyimserlik, bilişsel çarpıtma düzeyleri ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlar arasındaki ilişkiler: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1, 1-16.
Vogel, D.,Bitman, R.L, Hammer, J.H andWade, N.G., 2013. Is Stigma Internalized? Th eLongitudinal Impact of Public Stigma on Self-Stigma. Journal of Counseling Psychology, 60(2), 311-316.
Vogel, D. L. and Wade, N.G., 2009. "Stigma and help-seeking" [Online] Retrived on 04-July-2010, at URL: http://www.thepsychologist.org.uk/archive/archive_home.cfm/volume.
Vogel, D.L, Wade, N.G. and Ascheman, P.L., 2009. Measuring perceptions of stigmatization by others for seeking psychological help: Reliability and validity of a new stigma scale with college students. Journal of Counseling Psychology, 56 (2),301-308.
Vogel, D.L.,Wade, N.G. andHaake, S., 2006. Measuring the self-stigma associated with seeking psychologica lhelp. Journal of Counseling Psychology , 53 (3), 325-337
Vogel, D.L.,Wade, N.G. and Hackler, A.H., 2007. Perceived public stigma and the willingness to seek counseling: the mediating roles of self-stigma and attitudes toward counseling. Journal of Counseling Psychology, 54 (1), 40- 50.
Vogel, D.L.,Wester, S.R., Wei, M. and Boysen, G.A., 2005. The role of outcome expectations and attitudes on decisions to seek proffessiona lhelp. Journal of Counseling Psychology, 52 (4), 459-470.
Vogel. D.L.,Wester. S.R. andLarson. L.M., 2007. Avoidance of counseling: psychologica lfactors that inhibit seeking help. Journal of Counseling and Development, 85, 410-422.
Vogel, D. L., and Wester, S. R., 2003. To seek help or not to seek help: The risks of self-disclosure. Journal of Counseling Psychology, 50 (3), 351-361.

APA	SEZER S, GÜLLEROĞLU H (2016). Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. , 75 - 93.
Chicago	SEZER Sevgi,GÜLLEROĞLU HAMİDE DENİZ Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. (2016): 75 - 93.
MLA	SEZER Sevgi,GÜLLEROĞLU HAMİDE DENİZ Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. , 2016, ss.75 - 93.
AMA	SEZER S,GÜLLEROĞLU H Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. . 2016; 75 - 93.
Vancouver	SEZER S,GÜLLEROĞLU H Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. . 2016; 75 - 93.
IEEE	SEZER S,GÜLLEROĞLU H "Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma." , ss.75 - 93, 2016.
ISNAD	SEZER, Sevgi - GÜLLEROĞLU, HAMİDE DENİZ. "Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma". (2016), 75-93.

APA	SEZER S, GÜLLEROĞLU H (2016). Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 75 - 93.
Chicago	SEZER Sevgi,GÜLLEROĞLU HAMİDE DENİZ Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 29, no.1 (2016): 75 - 93.
MLA	SEZER Sevgi,GÜLLEROĞLU HAMİDE DENİZ Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.29, no.1, 2016, ss.75 - 93.
AMA	SEZER S,GÜLLEROĞLU H Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 29(1): 75 - 93.
Vancouver	SEZER S,GÜLLEROĞLU H Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 29(1): 75 - 93.
IEEE	SEZER S,GÜLLEROĞLU H "Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma." Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, ss.75 - 93, 2016.
ISNAD	SEZER, Sevgi - GÜLLEROĞLU, HAMİDE DENİZ. "Psikolojik Yardım Arama Tutumlarını Yordayan Değişkenler: Kendini Damgalama, Özsaygı, Psikolojik Yardım Almış Olma". Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 29/1 (2016), 75-93.