Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?

acar, ceyda; TORUN, PERIHAN; ÜLGER, Zekiye

Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?

Zekiye ÜLGER, (Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Ceyda ACAR, (Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Perihan TORUN (Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Addicta: The Turkish Journal on Addictions

14 3

Yıl: 2015 Cilt: 2 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 85 - 112 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?

Öz:

Halk sağlığı alanında yapılan araştırmaların alkol kontrol politikalarını yönlendirmek amacı taşımaları, bu alanla ilgili sorunları tanımlayarak dikkati gerekli noktalara çekmeleri ve çözüme ışık tutucu bilgiler sağlamaları önemlidir. Gençlerde alkollü içecek kullanımına başlamayı geciktirmenin sağlık ve sosyal gelişim üzerinde olumlu etkileri olduğu kabul edilmektedir. Çalışmamız alkol tüketimi ile ilgili 18 ve altı yaş grubunda yapılan araştırmalardan elde edilen bilgilerin, alkol kontrol politikalarını yönlendirme konusundaki yeterliliğini araştırmak ve böylece gelecekte yapılacak araştırmaları yönlendirmek amacındadır. Literatürde alkol tüketimini de içeren zararlı alışkanlıklarla ilgili pek çok kesitsel okul çalışmasının sonuçlarının rapor edildiğini tespit ettik. Bu kapsamda alkol kullanımının sorulduğu ve dâhil edilme kriterlerine uyan 28 bilimsel makale ve 1 raporu inceledik. Bu araştırmalarda yaşam boyu alkol kullanım sıklığı farklı yaş gruplarında %4,4 ila %65,0 arasında rapor edilmişti. Genç yaş grubunda alkol kullanımı konusunda yapılacak araştırma sonuçlarının karşılaştırılabilir olması coğrafi farklılıkların tespiti ve zaman içindeki değişimlerin izlenmesi açısından önemlidir. Alkole başlamayı, riskli kullanımı ve tüketimi sürdürmeyi etkileyen bireysel ve toplumsal faktörlerin derinlemesine araştırılması bu yaş grubu nüfus için uygun politikaların geliştirilmesine destek olacaktır

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ağaoğlu, Y. S. (2011). Lise ve dengi okul öğrencilerinin madde kullanımlarının ince- lenmesi: Tokat ili örneği. Balikesir University Journal of Social Sciences Institute, 14(26), 102.
Altuner, D. T., Engin, N. T., Gürer, C. T., Akyay, İ. T., & Akgül, A. T. (2009). Madde kullanımı ve suç ilişkisi: Kesitsel bir araştırma. Tıp Araştırmaları Dergisi, 7(2), 87.
Anderson, L. M., Brownson, R. C., Fullilove, M. T., Teutsch, S. M., Novick, L. F., Fielding, J., & Land, G. H. (2005). Evidence-based public health policy and practice: Promises and limits. American Journal of Preventive Medicine, 28, 226-230.
Anderson, P., Chisholm, D., & Fuhr, D. (2009). Effectiveness and cost-effectiveness of policies and programmes to reduce the harm caused by alcohol. Lancet, 373(9682), 2246.
Arslan, H. N., Terzi, Ö., Dabak, Ş., & Pekşen, Y. (2012). Substance, cigarette and alco- hol use among high school students in the provincial center of Samsun, Turkey. Erciyes Medical Journal / Erciyes Tıp Dergisi, 34(2), 79-84. doi:10.5152/etd.2012.19
Aydoğan, İ. T. (2011). Genel liselerde öğrenim gören kız öğrencilerin problemleri. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 7(24), 47.
Babor, T., Caetano, R., Casswell, S., Edwards, G., Giesbrecht, N., Graham, K., ... Ros- sow, I. (2010). Alcohol: No ordinary commodity research and public policy (2nd ed.) Oxford: Oxford University Press. Bakke, Ø. (2015). Are non-drinkers missing from the picture? Substance Use and Mi- suse, 50(4), 512-516.
Brand, D. A., Saisana, M., Rynn, L. A., Pennoni, F., & Lowenfels, A. B. (2007). Com- parative analysis of alcohol control policies in 30 countries. Plos Medicine, 4(4), e151.
Canbulat, N., & Yıldız, S. (2011). Risky health behaviors of adolescents in Sisli district of Istanbul. HEAD, 8, 46-52.
Centers for Disease Control and Prevention. (2014). Youth risk behavior surveillance system. Retrieved from http://www.cdc.gov/HealthyYouth/yrbs/index.html
Ceylan, A. T., Özen, Ş. T., Palancı, Y. T., Saka, G. T., Aydın, Y. T., Kıvrak, Y. T., & Tangolar, Ö. T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinde anksiyete-depresyon düzeyleri ve zararlı alışkanlıklar: Mardin çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4(3), 144-150.
Doğan, O. T. (2001). Sivas ilindeki lise öğrencilerinde madde kullanımı yaygınlığı. Ba- ğımlılık Dergisi, 2(2), 53-56
DuRant, R., Kreiter, S., Krowchuk, D., & Smith, J. (1999). The relationship between early age of onset of initial substance use and engaging in multiple health risk behaviors among young adolescents. Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine, 153(3), 286-291.
Eneçcan, F. N., Şahin, E. M., Erdal, M., Aktürk, Z., & Kara, M. (2011). Edirne şehir merkezindeki lise öğrencilerinde riskli sağlık davranışlarının değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(6), 687-700.
European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs. (2003). Alcohol and ot- her drug use among students in 35 European Countries. Retrieved from http://www.espad. org/uploads/espad_reports/2003/the_2003_espad_report.pdf
European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs. (2012). Impact survey. Retrieved from http://www.espad.org/ Evren, C., Ogel, K., Demirci, A. C., Evren, B., Yavuz, B. G., & Bozkurt, M. (2014). Pre- valence of lifetime tobacco, alcohol and drug use among 10th grade students in Istan- bul. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 24(3), 201-210. doi:10.5455/bcp.20140131023259.
Gutjahr, E., Gmel, G., & Rehm, J. (2001). Relation between average alcohol consump- tion and disease: An overview. European Addiction Research, 7(3), 117-127.
Güler, N. T., Güler, G. T., Ulusoy, H. T., & Bekar, M. T. (2009). Lise öğrencileri ara- sında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sıklığı. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 31(4), 345.
Gümüş, İ., Kurt, M., Günay Ermurat, D., & Feyatörbay, E. (2011). Lise öğrencilerinin madde bağımlılığı konusunda bilgi, tutum ve davranış düzeylerinin belirlenmesi: Er- zurum örneği. Ekev Akademi Dergisi, 15(48), 321-334.
Hennessy, E. A., & Tanner-Smith, E. E. (2014). Effectiveness of brief school-based interventions for adolescents: A meta-analysis of alcohol use prevention programs. Prevention Science, 2014, 1-12. doi:10.1007/s11121-014-0512-0.
İlhan, İ. Ö., Demirbaş, H., & Doğan, Y. B. (2005). Çıraklık eğitimine devam eden çalışan gençlerde alkol kullanımı üzerine bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(4), 237-244.
İnandi, T., Özer, C., Akdemir, A., Akoğlu, S., Babayigit, C., Turhan, E., & Sangün, Ö. (2009). Violence, psychological features, and substance use in high school students in Hatay: A cross-sectional study. Medical Journal of Trakya University / Trakya Üniversi- tesi Tıp Fakültesi Dergisi, 26(3), 189-196.
Kara, B., Hatun, Ş., Aydoğan, M., Babaoğlu, K., & Gökalp, A. (2003). Evaluation of the health risk behaviors of high school students in Kocaeli. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46(1), 30-37.
Keskinoğlu, P. T., Karakuş, N. T., Piçakçiefe, M. T., Giray, H. T., Bilgiç, N. T., & Kılıç, B. T. (2006). İzmir'de lise öğrencilerinde sigara içme sıklığı ve içicilik davranışı üzerine sosyal öğrenmenin etkisi. Toraks Dergisi, 7(3), 190-195.
Lasswell, H. D. (1951). The policy orientation. In D. Lerner & H. D. Lasswell (Eds.), The policy sciences: Recent developments in scope and method (pp. 3-15). Stanford, CA: Stanford University Press.
Orak, S., Demet, Y., Kılınç, S., Özcan, M., & Altın, S. (2005, Kasım). Burdur şehrindeki lise öğrencilerinin sigara, alkol ve uyuşturucu madde alışkanlıkları yönünden araştırılması. I. Burdur Sempozyumu'nda sunulan bildiri, Burdur. http://sempozyum.mehmetakif.edu. tr/1burdursempozyumu/cilt9/9.24.pdf adresinden edinilmiştir.
Ögel, K. T., Çorapçıoğlu, A., Sır, A., Tamar, M., Tot, Ş., Doğan, O., ... Liman, O. (2004). Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlı- ğı. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(2), 112-118.
Ögel, K. T., Tamar, D., Evren, C., & Çakmak, D. (2001). Lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 47-52.
Ögel, K., Tamar, D., Evren, C., & Çakmak, D. (2000). İstanbulıda lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Klinik Psikiyatri, 4, 242-345.
Ögel, K., Taner, S., & Eke, C. Y. (2006). Onuncu sınıf öğrencileri arasında tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı: İstanbul örneklemi. Journal of Dependence, 7(1), 18-23.
Özyurt, B. T., & Dinç, G. T. (2006). Manisaıda okul çağı çocuklarda alkol kullanım sıklığı ve alkol kullanımı ile ilişkili faktörler. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5(2), 61-71.
Palanci, Y., Saka, G., Tanrikulu, A. C., & Acemoğlu, H. (2009). Cigarette use frequency and the affecting factors in primary and high school students in Diyarbakir. Tüberküloz ve Toraks, 57(2), 136-144.
Paschall, M., Grube, W., & Kypri, K. (2009). Alcohol control policies and alcohol con- sumption by youth: A multi-national study. Addiction, 104, 1849-1855.
Pumariega, A. J., Burakgazi, H., Unlu, A., Prajapati, P., & Dalkilic, A. (2014). Substan- ce abuse: Risk factors for Turkish youth. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 24(1), 5-14. doi:10.5455/bcp.20140317061538
Sağlık Bakanlığı. (2006a). Türkiye hastalık yükü çalışması, 2004. http://ekutuphane.tu- sak.gov.tr/kitaplar/turkiye_hastalik_yuku_calismasi.pdf adresinden edinilmiştir.
Sağlık Bakanlığı. (2006b). Ulusal hanehalkı araştırması, 2003. http://ekutuphane.tusak. gov.tr/kitaplar/ulusal_hane_halki_arastirmasi_2003_temel_bulgulari.pdf adresinden edinilmiştir.
Sağlık Bakanlığı. (2013). Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörleri sıklığı çalışması. http://thsk.saglik.gov.tr/Dosya/kronik_hastaliklar/tkh-final-raporu-tr.pdf adresinden edinilmiştir.
Strİm, K., H., Adolfsen, F., Fossum, S., Kaiser, S., & Martinussen, M. (2014). Effec- tiveness of school-based preventive interventions on adolescent alcohol use: A me- ta-analysis of randomized controlled trials. Substance Abuse Treatment, Prevention & Policy, 9(1), 31-55. doi:10.1186/1747-597X-9-48
Şaşmaz, T. T., Buğdaycı, R. T., Toros, F. T., Kurt, A. T., Tezcan, H. T., Öner, S. T., & Çamdeviren, H. T. (2006). Ergenlerde alkol içme prevalansı ve olası risk faktörleri: Okul tabanlı, kitlesel bir çalışma. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülte- ni, 5(2), 94-104.
Taşçı, E., Atan, Ş. Ü., Durmaz, N., Erkuş, H., & Sevil, Ü. (2005). Kız meslek lisesi öğ- rencilerinin madde kullanma durumları. Journal of Dependence, 6(3), 122-128.
Ünlü, A., & Evcin, U. (2014). 2008 ve 2010 Yılları arasında İstanbul Bağcılar ilçesinde gençler arasında madde kullanım yaygınlığı, risk ve koruma faktörlerinin değerlendi- rilmesi. Anadolu University Journal of Social Sciences, 14(3), 127-140.
World Health Organization. (2014). Global health observatory data repository. Retrieved from http://apps.who.int/gho/data/node.main.A1025?lang=en
World Health Organization Europe. (2012). European action plan to reduce the harm- ful use of alcohol 2012-2020. Retrieved from http://www.euro.who.int/__data/assets/ pdf_file/0008/178163/E96726.pdf?ua=1
World Health Organization Europe. (2014). Global status report on alcohol and health. Retrieved from http://www.who.int/iris/bitstream/10665/112736/1/9789240692763_ eng.pdf?ua=1

APA	ÜLGER Z, acar c, TORUN P (2015). Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. , 85 - 112.
Chicago	ÜLGER Zekiye,acar ceyda,TORUN PERIHAN Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. (2015): 85 - 112.
MLA	ÜLGER Zekiye,acar ceyda,TORUN PERIHAN Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. , 2015, ss.85 - 112.
AMA	ÜLGER Z,acar c,TORUN P Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. . 2015; 85 - 112.
Vancouver	ÜLGER Z,acar c,TORUN P Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. . 2015; 85 - 112.
IEEE	ÜLGER Z,acar c,TORUN P "Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?." , ss.85 - 112, 2015.
ISNAD	ÜLGER, Zekiye vd. "Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?". (2015), 85-112.

APA	ÜLGER Z, acar c, TORUN P (2015). Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 2(1), 85 - 112.
Chicago	ÜLGER Zekiye,acar ceyda,TORUN PERIHAN Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2, no.1 (2015): 85 - 112.
MLA	ÜLGER Zekiye,acar ceyda,TORUN PERIHAN Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, vol.2, no.1, 2015, ss.85 - 112.
AMA	ÜLGER Z,acar c,TORUN P Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 2015; 2(1): 85 - 112.
Vancouver	ÜLGER Z,acar c,TORUN P Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 2015; 2(1): 85 - 112.
IEEE	ÜLGER Z,acar c,TORUN P "Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?." Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 2, ss.85 - 112, 2015.
ISNAD	ÜLGER, Zekiye vd. "Türkiye'de Okullarda Alkol Kullanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi?". Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2/1 (2015), 85-112.