Yıl: 2016 Cilt: 11 Sayı: 21 Sayfa Aralığı: 89 - 112 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ

Öz:
Anıtsal yapılar, toplumun zamanla değişen yaşam biçimi, yaşam biçimine bağlı farklı istek ve ihtiyaçlar sonucu özgün işlevlerini kaybetmektedirler. Anıtsal yapıların, korunarak kullanılabilmeleri ve kullanımın devamlılığı; yapının taşıdığı değerlerin ve özgün niteliklerinin korunduğu, yeni işlev-özgün mekân arasındaki dengenin kurulduğu yeni işlevler verilerek kullanılmalarıyla mümkün olmaktadır. Yeni kullanım ile mekânların, yeni işlevin ihtiyaçlarına cevap vermesi, yeni işlevin sürekliliği, dolayısıyla yapının sürdürülebilirliği açısından önemlidir. Korumanın sürdürülebilir olması için yapının yeni kullanıcılarının ve işlevinin gereksinimlerine optimum düzeyde cevap verebiliyor olması; yeni işlev-anıtsal yapı adaptasyonunun sağlanması gerekmektedir. Bu adaptasyon düzeyinin belirlenebilmesi, yeni işlevin mekânsal ve eylemsel gerekliliklerinin ortaya koyulması yeni işleve uygun olup olmadığının değerlendirilmesini gerekli kılmaktadır. Değerlendirme sonuçları sonraki uygulamalara veri oluşturacak, yeni işlevin seçiminde de fayda sağlayacaktır. Bu çalışmada "Kitapçılar Çarşısı" olarak kullanılan "Kayseri Sahabiye Medresesi'nin yeni işleve adaptasyon düzeyi, mekânsal analiz yöntemi ile araştırılmıştır. Açık avlulu ve tek katlı plan şemasına sahip olan medresenin Kitapçılar Çarşısı olarak kullanımında, mekânsal anlamda medresenin özgün plan şemasının, mimari kompozisyonunun ve mekânsal özelliklerinin değiştiği; yapının bünyesinde yer alan özgün mekânlarına yapılan müdahaleler ile yapının tarihi kimliği, estetik, belge ve özgünlük değerlerinin zedelendiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Evaluation of Adaptation to the New Function by Spatial Analysis in Revitalization of Monumental Buildings; Sahabiye Madrasa of Kayseri

Öz:
Since the lifestyle of societies change in time, which results in different needs and desires, monumental buildings lose their original functions. Preservation and continuous utilization of monumental buildings is possible if they are given new functions while their value and specific characteristics are preserved, where a balance is guaranteed between the new function and the original space. With the new form of utilization, it is critical for the ability of the space to respond to the needs of the new function, and for the continuity of the new function and thus sustainability of the building. In order for preservation to be sustainable, the building should be able to respond optimally to the needs of its new users and requirements of its new functions; thus the adaptation between the new function and the monumental building should be ensured. In order for identification of such adaptation level, the spatial and operational requirements of the new function should be set forth and an evaluation should be done on whether the monumental building is suitable for the new function. The evaluation results would provide data for the following practices and help selection of the new function. In this study, the adaptation level of the Sahabiye Madrasa of Kayseri, which is being reutilized under the name, "Book Bazaar", to its new function is investigated with the spatial analysis method. The study suggests that, although the madrasa had an open patio and single-floor plan, its original plan, architectural composition and spatial characteristics of the madrasa were modified during its utilization as the Book Bazaar, and the interventions to the original spaces within the building damaged the historical identity, esthetics, documental value and authenticity of the building.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ALEMDAR, Y., Z., 2010, "Anlatıya Dayalı Bir Kent Okuması: Kayseri Sahabiye Medresesi", Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 29, Yıl: 2010/2, s:283-306, http://sbe.erciyes.edu.tr/dergi/sayi_29/16.pdf (Erişim Mart 2012)
  • ANONİM, 2000, "In "Code of Ethics" - Canadian Association for Conservation of Cultural Property and the Canadian Association of Professional Conservators", http://ip51.icomos.org/~fleblanc/documents/terminology/doc_terminolo gy_e.html (Erişim Ekim 2015)
  • ASLANAPA, O., 2007, "Anadolu'da İlk Türk Mimarisi Başlangıç ve Gelişimi", Atatürk Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını, Ankara.
  • AYDIN, D., YALDIZ, E., 2010, "Yeniden Kullanıma Adaptasyonda Bina Performansının Kullanıcılar Üzerinden Değerlendirilmesi", METU-JFA, 27:1, S.1-22, Ankara. http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2010/cilt27/sayi_1/1- 22.pdf (Erişim Nisan 2011)
  • CANTACUZINO, S., 1989, "Re/Achitecture; Old Buildings/New Uses", Abbeville Pres, New York.
  • CANTELL, S. F., 2005. "The Adaptive Reuse of Historic Industrial Buildings: Regulation Barriers, Best Practices and Case Studies", Virginia Polytechnic Institute and State University, Submitted in partial fulfillment of the requirement for the degree Master of Urban and Regional Planning. www.nvc.vt.edu/uap/docs/Student Projects/Cantell_Practicum.pdf (Erişim Nisan 2010)
  • DOUGLAS, J., 2006, "Building Adaptation", Butterworth- Heinemann Elsevier, Edinburg.
  • EYÜCE, Ö., EYÜCE, A., 2010, "Design Education for Adaptive Reuse", International Journal of Architectural Research, Special Volume, Design Education: Explorations and Prospects for a Better Built Environment Volume (4) -Issues (2-3), s:419-428.
  • http://archnet.org/gws/IJAR/10541/files_10301/-ijar_vol%204_issues%202- 3_july_november_2010.pdf (Erişim Eylül 2011)
  • GABRIEL, A., 1934, "Monuments II" s:152-155, Paris.
  • KİPER, P., 2006, "Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel Kültürel Değerlerinin Korunması, Türkiye Bodrum Örneği", Sosyal araştırmalar Vakfı Yayını, İstanbul.
  • KURAN, A., 1969, "Anadolu Medreseleri", Cilt 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
  • PEREIRA RODERS, M., M., G., R., A., 2007, "Re-Architecture Basis Lifespan Rehabilitation of Built Heritage", Technische Universiteit Eindhoven, PhD Thesis, Eindhoven, The Netherlands.
  • SATOĞLU, A., 2002, "Kayseri Ansiklopedisi", TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • SEWARD, L., A., 2007, "New Codes For Old Buildings: Comparing Rehabilitation Codes and Evaluating Their Effects", Master of Science in Historic Preservation, University of Pennsylvania.
  • SÖZEN, M., 1970, "Anadolu Medreseleri, Selçuklular ve Beylikler Devri", Cilt I, İstanbul.
  • TUNCER, O.C., 1986, "Anadolu Selçuklu Mimarisi ve Moğollar", Ankara.
APA YALDIZ E, ASATEKİN N (2016). ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. , 89 - 112.
Chicago YALDIZ ESRA,ASATEKİN N GÜL ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. (2016): 89 - 112.
MLA YALDIZ ESRA,ASATEKİN N GÜL ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. , 2016, ss.89 - 112.
AMA YALDIZ E,ASATEKİN N ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. . 2016; 89 - 112.
Vancouver YALDIZ E,ASATEKİN N ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. . 2016; 89 - 112.
IEEE YALDIZ E,ASATEKİN N "ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ." , ss.89 - 112, 2016.
ISNAD YALDIZ, ESRA - ASATEKİN, N GÜL. "ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ". (2016), 89-112.
APA YALDIZ E, ASATEKİN N (2016). ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 89 - 112.
Chicago YALDIZ ESRA,ASATEKİN N GÜL ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 11, no.21 (2016): 89 - 112.
MLA YALDIZ ESRA,ASATEKİN N GÜL ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, vol.11, no.21, 2016, ss.89 - 112.
AMA YALDIZ E,ASATEKİN N ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2016; 11(21): 89 - 112.
Vancouver YALDIZ E,ASATEKİN N ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2016; 11(21): 89 - 112.
IEEE YALDIZ E,ASATEKİN N "ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ." Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 11, ss.89 - 112, 2016.
ISNAD YALDIZ, ESRA - ASATEKİN, N GÜL. "ANITSAL YAPILARIN YENİDEN KULLANIMINDA İŞLEVSEL ADAPTASYONUN, MEKÂNSAL ANALİZ YOLU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ; KAYSERİ SAHABİYE MEDRESESİ". Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 11/21 (2016), 89-112.