Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması

ECDER ALIŞIR, Sabahat; ATAŞ BARUTÇU, Dilek; ARIKAN, İzzet Hakkı; ÇİFTÇİ, Hilmi

Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması

Dilek ATAŞ BARUTÇU, (Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nefroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

İzzet Hakkı ARIKAN, (Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nefroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Sabahat ECDER ALIŞIR, (İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nefroloji Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Hilmi ÇİFTÇİ (İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi

11 4

Yıl: 2017 Cilt: 26 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 171 - 176 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması

Öz:

AMAÇ: Çalışmanın amacı; hemodiyaliz (HD) ve renal transplantasyon (Tx) hastalarında anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesini karşılaştırmaktır. GEREÇ ve YÖNTEMLER: Veriler; Beck Anksiyete Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeği kullanılarak toplandı. İstatistiksel analizde ki kare testi, varyans analizi ve independent samples t test kullanıldı. BULGULAR: Çalışmaya toplam 90 hasta (50 HD, 40 Tx; ortalama yaş 51,63±16.1 yıl; HD grubunda 32 erkek, Tx grubunda 31 erkek) dahil edildi. Gruplar sosyodemografik açıdan benzer özelliklere sahipti. Her iki grupta benzer oranda anksiyete ve depresyon görüldü. Kadınların anksiyete ve depresyon puanı erkeklerden daha yüksek bulundu. Diyalize girme süresi ile depresyon ve anksiyete arasında ilişki yokken transplantasyon süresi ile anksiyete ve depresyon arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı (sırasıyla p= 0,012 p= 0,019). Yaşam kalitesi alt ölçeklerinden fiziksel fonksiyon, fiziksel rol güçlüğü, emosyonel rol güçlüğü, vitalite, genel sağlık ve fiziksel komponent puanı HD grubunda daha düşük saptandı (p<0,05). Yaşam kalitesi skoru kadın ve erkeklerde benzer bulundu. SONUÇ: Renal transplantasyon hastalarında anksiyete ve depresyon sıklığı HD hastalarıyla benzer iken böbrek nakli hastalarında yaşam kalitesi daha iyi saptandı.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon Kadın Araştırmaları Psikoloji Psikiyatri

Comparison of Anxiety, Depression and the Quality of Life Between Hemodialysis and Renal Transplantation Patients

Öz:

OBJECTIVE: This study was designed to compare anxiety, depression and the quality of life in hemodialysis (HD) and renal transplant (Tx) patients. MATERIAL and METHODS: A total of 90 patients (50 HD, 40 Tx) were included in the study. Data was collected using the Beck Anxiety Inventory, Beck Depression Inventory and the SF-36 quality of life scale. Chi-square test, analysis of variance and independent samples t test were used for statistical analysis. RESULTS: Both groups had similar socio-demographic characteristics. There was no significant difference in anxiety and depression scores between the groups (p>0,05). However, anxiety and depression scores were higher in women. There was no correlation between the duration of dialysis treatment with anxiety or depression but the post-transplant time was positively correlated with anxiety and depression. The quality of life sub-scales of physical function, physical role difficulties, role emotional distress, vitality, general health and physical component scores were found lower in the HD group (p<0.05). Quality of life scores were similar in males and females. CONCLUSION: Anxiety and depression scores were similar in HD and renal transplantation patients whereas the quality of life was better in the Tx group.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon Kadın Araştırmaları Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Mapes DL, Bragg-Gresham JL, Bommer J, Fukuhara S, McKevitt P, Wikstrom B, Lopes AA: Health-related quality of life in the Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study (DOPPS). Am J Kidney Dis 2004;44:54-60
Kimmel PL, Thamer M, Richard CM, Ray NF: Psychiatric illness in patients with endstage renal disease. Am J Med 1998;105:214-221
De Sousa A: Psychiatric issues in renal failure and dialysis. Indian J Nephrol 2008;18:47-50
Cukor D, Cohen SD, Peterson RA, Kimmel PL: Psychosocial aspects of chronic disease: ESRD as a paradigmatic illness. J Am Soc Nephrol 2007;18:3042-3055
Dilbaz N: Yaşam kalitesi: Ölçümü ve psikiyatri. Physco Med 1996;2:20-24
Cameron JI, Whiteside C, Katz J, Devins G: Differences in quality of life across renal replacement therapies. A meta-analytic comparison. Am J Kidney Disease 2000;35:629-637
Silva AN, Moratelli L, Costa AB, Carminatti M, Bastos MG, Colugnati FA, Sanders-Pinheiro H: Waiting for a kidney transplant: Association with anxiety and stress. Transplant Proc 2014;46:1695- 1697
Kiley D, Lam CS, Pollak R: A study of treatment compliance following kidney transplantation. Transplantation 1993;55:51-56
Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA: An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988;56:893-897
Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J: An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961;4:561-571
Ware JE, Sherbourne CD: The MOS 36- item short form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care 1992;30:473-483
Suh MR, Jung HH, Kim SB, Park JS, Yang WS: Effects of regular exercise on anxiety, depression, and quality of life in maintenance hemodialysis patients. Ren Fail 2002;24:337-345
Şentürk A, Levent BA, Tamam L: Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. Journal of Experimental and Clinical Medicine [İnternet yayını]. 2000 [atıf 09.11.2015];17(3). Erişim: http://lokman.cu.edu.tr/-psychiatry/ egitim/mak/2000
Feroze U, Martin D, Reina-Patton A, Kalantar-Zadeh K, Kopple JD: Mental health, depression, and anxiety in patients on maintenance dialysis. Iran J Kidney Dis 2010;4:173-180
Esen B, Sağlam Gökmen E, Atay AE, Sarı H, Karakoç A, Kahvecioğlu S, Kayabaşı H, Şit D: Son dönem böbrek yetmezliğinde renal replasman tedavilerine göre anksiyete ve depresyonun varlığı ve etkileyen faktörler. Turk Neph Dial Transpl 2015;24:270-277
Lew SQ, Patel SS: Psychosocial and quality of life issues in women with end-stage renal disease. Adv Chronic Kidney Disease 2007;14:258-263
Muehrer RJ, Becker BN: Life after transplantation: New transitions in quality of life and psychological distress. Semin Dial 2005;18:124- 131
De Pasquale C, Veroux M, Indelicato L, Sinagra N, Giaquinta A, Fornaro M, Veroux P, Pistorio ML: Psychopathological aspects of kidney transplantation: Efficacy of a multidisciplinary team. World J Transplant 2014;4:267-275
Valderrábano F, Jofre R, López-Gómez JM: Quality of life in end- stage renal disease patients. Am J Kidney Dis 2001;38:443-464
Sathvik BS, Parthasarathi G, Narahari MG, Gurudev KC: An assessment of the quality of life in hemodialysis patients using the WHOQOL-BREF questionnaire. Indian J Nephrol 2008;18:141- 149
Kuzeyli Y, Fadıloğlu C: Diyaliz hastalarında prograsif gevşeme yöntemlerinin kaygı düzeyi ve yaşam kalitesine olan etkisi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;21:33-45
Rambod M, Shabani M, Shokrpour N, Rafii F, Mohammadalliha J: Quality of life of hemodialysis and renal transplantation patients. Health Care Manag (Frederick) 2011;30:23-28

APA	ATAŞ BARUTÇU D, ARIKAN İ, ECDER ALIŞIR S, ÇİFTÇİ H (2017). Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. , 171 - 176.
Chicago	ATAŞ BARUTÇU Dilek,ARIKAN İzzet Hakkı,ECDER ALIŞIR Sabahat,ÇİFTÇİ Hilmi Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. (2017): 171 - 176.
MLA	ATAŞ BARUTÇU Dilek,ARIKAN İzzet Hakkı,ECDER ALIŞIR Sabahat,ÇİFTÇİ Hilmi Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. , 2017, ss.171 - 176.
AMA	ATAŞ BARUTÇU D,ARIKAN İ,ECDER ALIŞIR S,ÇİFTÇİ H Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. . 2017; 171 - 176.
Vancouver	ATAŞ BARUTÇU D,ARIKAN İ,ECDER ALIŞIR S,ÇİFTÇİ H Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. . 2017; 171 - 176.
IEEE	ATAŞ BARUTÇU D,ARIKAN İ,ECDER ALIŞIR S,ÇİFTÇİ H "Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması." , ss.171 - 176, 2017.
ISNAD	ATAŞ BARUTÇU, Dilek vd. "Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması". (2017), 171-176.

APA	ATAŞ BARUTÇU D, ARIKAN İ, ECDER ALIŞIR S, ÇİFTÇİ H (2017). Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 26(2), 171 - 176.
Chicago	ATAŞ BARUTÇU Dilek,ARIKAN İzzet Hakkı,ECDER ALIŞIR Sabahat,ÇİFTÇİ Hilmi Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 26, no.2 (2017): 171 - 176.
MLA	ATAŞ BARUTÇU Dilek,ARIKAN İzzet Hakkı,ECDER ALIŞIR Sabahat,ÇİFTÇİ Hilmi Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, vol.26, no.2, 2017, ss.171 - 176.
AMA	ATAŞ BARUTÇU D,ARIKAN İ,ECDER ALIŞIR S,ÇİFTÇİ H Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2017; 26(2): 171 - 176.
Vancouver	ATAŞ BARUTÇU D,ARIKAN İ,ECDER ALIŞIR S,ÇİFTÇİ H Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2017; 26(2): 171 - 176.
IEEE	ATAŞ BARUTÇU D,ARIKAN İ,ECDER ALIŞIR S,ÇİFTÇİ H "Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması." Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 26, ss.171 - 176, 2017.
ISNAD	ATAŞ BARUTÇU, Dilek vd. "Hemodiyaliz ve Böbrek Nakli Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması". Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 26/2 (2017), 171-176.