Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma

ERKIRAN, MURAT; Tomruk, Nesrin Buket; alpay, nihat; KARAMUSTAFALIOĞLU, Nesrin; KAHRAMAN, Erdem

Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma

Murat ERKIRAN, (Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Türkiye)

Nesrin KARAMUSTAFALIOĞLU, (Girilmedi)

Nesrin TOMRUK, (Girilmedi)

Erdem KAHRAMAN, (Girilmedi)

Nihat ALPAY (Girilmedi)

Türk Psikiyatri Dergisi

0 0

Yıl: 2003 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 21 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı bipolar afektif bozukluğun (mani) fenomenolojisinin hastalığın başladığı yaşla ilişkisini belirlemektir. Yöntem: Olguların şimdiki ve geçmişteki hastalık tanıları, DSM-IV Bipolar Afektif Bozukluk (Mani) tanı ölçütlerine göre belirlenmiştir. Hastalığın başlama yaşı ve hastaların bugünkü yaş dilimine göre oluşturulan, ergen başlangıçlı halen ergen (EBEG) (n=60), ergen başlangıçlı halen yetişkin (EBYG) (n=60) ve yetişkin başlangıçlı yetişkinlerden (YBYG) (n=60) oluşan üç grupta, sosyodemografik ve klinik özellikler incelenmiştir. Olgular, sosyodemografik ve klinik veri formu, DSM-IV Eksen I Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I), Young Mani Derecelendirme Ölçeği (YMDÖ), Hamilton Depresyon Ölçeği (HAM-D) ve Pozitif Belirtileri Değerlendirme Ölçeğiyle (SAPS) değerlendirilmiştir. Bulgular: Gruplar eşit sayıda kadın ve erkekten oluşmaktaydı. Ergen başlagıçlı yetişkin grupta bekar (%51.7) ve boşanmış oranı (%21.7) ve çalışmama oranı (%70) yetişkin başlangıçlılardan fazlaydı. EBEG (%26.7) ve EBYG'ları karma nöbet oranı (%15) ve duygudurumla uyumsuz/uyumlu psikotik özellik görülme oranı (%35/%50,%31.7/%66.7) ile yatış süresi (23.9±4.8, 23.8±3.9) açısından YBYG'dan farklı bulundu. Tartışma: Ergenlik döneminde hastalığın başlaması, karma nöbet olasılığının, sanrı ve varsanılarla giden, duygudurumla uyumlu veya uyumsuz psikotik özelliklerin artmasına neden olmaktadır. Bu çalışma, ergen manisinin fenomenoloji, nöbet tipi ve bazı klinik özellikler ile farklı bir alt tip olabileceği varsayımını desteklemektedir.

Anahtar Kelime: Erişkin Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri İki uçlu duygu durum bozukluğu Yaş faktörü

Konular: Psikoloji Psikiyatri

Phenomenological differences between adolescent and adult onset mania: A comparative study

Öz:

Objective: The aim of this study is to determine the relationship between age of onset and phenomenology of bipolar affective disorder (mania). Method: The current and retrospective diagnoses of the patients were made according to DSM-IV Bipolar Affective Disorder (mania) criteria. Sociodemographic features, clinical features, type of episode, number and length of hospitalizations were investigated in three groups which were consisted of adolescent-onset adolescents (n=60), adolescent-onset adults (n=60) and adult-onset adults (n=60). The groups were determined according to age of onset and current age categories. All patients have been assessed by Structured Clinical Interview for DSM-IV-Clinical Version (SCID-I), Young Mania Rating Scale (YMRS), Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D) and Scale for the Assessment of Positive Symptoms (SAPS). Results: The groups were consisted of equal numbers of women and men. Rate of single (%51.7) and divorced patients (%21.7), rate of unemployment status (%70) were higher in adolescent-onset patients than adult-onsets. Adolescent-onset adolescents and adolescent-onset adults were different from adult-onset patients with respect to mixt episodes (%26.7, %15) and mood congruent or incongruent psychotic features (%35/%50, %31.7/%66.7) and length of hospitalization (23.9±4.8, 23.8±3.9). Conclusion: Adolescent-onset of illness causes higher probability of mixt episodes, psychotic features such as mood congruent or incongruent hallucinations and delusions. This study supports the hypothesis that adolescent-onset mania may be a different subtype than adult-onset mania with respect to type of episode, phenomenology, and clinical features.

Anahtar Kelime: Adult Psychiatric Status Rating Scales Bipolar Disorder Age Factors

Konular: Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akdemir A, Örsel S, Dağ İ ve ark. (1996) Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ)’nin geçerliği, güvenirliği ve klinikte kullanımı. 3P Dergisi, 4: 251-259.
Akiskal HS (1995) Developmental pathways to bipolarity: are juvenile-onset depressions pre-bipolar? J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 34:754-763.
Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Dördüncü Baskı (DSM-IV) (Çev. Ed: E Köroğlu) Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1995.
Andreasen NC (1984) The Scale for the Assessment of Positive Symptoms (SAPS) Iowa City, Iowa, University of Iowa.
Apter A, Bleich A, Tyano S (1988) Affective and psychotic psychopathology in hospitalized adolescents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 27:116-120.
Ballenger JC, Reus VI, Post RM ve ark. (1982) The “atypical” clinical picture of adolescent mania. Am J Psychiatry, 139:602-606.
Burke KC, Burke JD Jr, Regier A ve ark. (1990) Age at onset selected mental disorders in five community populations. Arch Gen Psychiatry, 47:511-518.
Carlson GA (1990) Annotation: Child and adolescent mania-diagnostic considerations. J Child Psychol Psychiatry, 31: 331-341.
Carlson GA, Bromet EJ, Sievers S (2000) Phenomenology and outcome of subjects with early and adult-onset psychotic mania. Am J Psychiatry, 157:213-219.
Carlson GA, Strober M (1978) Manic depressive illness in early adolescence: a study of clinical and diagnostic charasteristics in six cases. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 17:138-153.
Çorapçıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M ve ark. (1999) DSM-IV Eksen I Bozuklukları (SCID-I) İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme, Klinik Versiyon. Ankara, Hekimler Yayın Birliği.
Erkoç Ş, Arkonaç O, Ataklı C ve ark. (1991) Pozitif Semptomları Değerlendirme Ölçeği’nin güvenilirliği ve geçerliliği. Düşünen Adam, 4:20-24.
First MB, Spitzer RL, Gibbon M ve ark. (1997) Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I), Clinical Version. Washington D. C., American Psychiatric Press, Inc.
Geller B, Luby J (1997) Child and adolescent bipolar disorder: a review of the past 10 years. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 36:1168-1176.
Geller B, Sun K, Zimerman B ve ark. (1995) Complex and rapid-cycling in bipolar children and adolescents: a preliminary study. J Affect Disord, 34:259-268.
Goodnick PJ (1998) Mania: Clinical and research perspectives. Child and Adolescent Mania. Sachs G, Later B Eds, American Psychiatric Press, Inc. Washington DC. p37-61.
Güldoğan H, Öğel K, Çakmak D (1994) Manik atakta psikotik belirti dağılımı. 30. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Poster Bildirileri, Kayseri.
Hassanyeh F, Davison K (1980) Bipolar affective psychosis with onset before age 16. Report of 10 cases. Br J Psychiatry, 137: 530-539.
Hamilton M (1960) A rating scale for depression. J Neurol Neurosurg Psychiatry, 23:56-62.
Himmelhoch JM, Garfinkel ME (1986) Sources of lithium resistance in mixed mania. Psychopharmacol Bull, 22:613-620.
Joyce PR (1984) Age of onset in bipolar affective disorder and misdiagnosis as schizophrenia. Psychol Med, 14:145-149.
Karadağ F, Oral ET, Yalçın FA ve ark. (2002) Young Mani Derecelendirme Ölçeğinin Türkiye’de geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 13: 107-114.
Krasa NR, Tolbert HA (1994) Adolescent bipolar disorder: a nine-year experience. J Affect Disord, 30:175-184.
Kupfer DJ, Frank E, Grochocinski VJ ve ark. (2002) Demographic and clinical characteristics of individuals in a bipolar disorder case registry. J Clin Psychiatry, 63:120-125.
Levitt JJ, Tsuang MT (1988) The heterogeneity of schizoaffective disorder: implications for treatment, Am J Psychiatry, 145:926-936.
Lish DJ, Meenan SD, Whybrow PC ve ark. (1994) The national depressive and manic-depressive association (DMDA) survey of bipolar members. J Affect Disord, 31:281-294.
Lopez P, Mosquera F, de Leon J ve ark. (2001) Suicide attempts in bipolar patients. J Clin Psychiatry, 62:963-966.
McElroy SL, Strakowski SM, West SA ve ark. (1997) Phenomenology of adolescent and adult mania in hospitalized patients with bipolar disorder. Am J Psychiatry, 154:44-49.
McGlashan TH (1988) Adolescent versus adult onset of mania. Am J Psychiatry, 145:221-223.
Ögel K, Demirarslan P, Güldoğan H ve ark. (1994) Hezeyan fenomenolojisi üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. 30. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Poster Bildirileri, Kayseri.
Özdamar K (1999) Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler). Cilt 2. Eskişehir, Kaan Kitapevi, s. 127.
Petronis A, Kennedy JL (1995) Unstable genes-unstable mind? Am J Psychiatry, 152:164-172.
Rezaki M, Rezaki B, Tek C ve ark. (1998) Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği: bazı psikometrik özellikleri ve ICD-10 depresyon tanısı ile karşılaştırması. 2. Bahar Sempozyumu, Poster Bildiri.
Rosen LN, Rosenthal NE, Van Dusen PH (1983) Age at onset and number of psychotic symptoms in bipolar I and schizoaffective disorder. Am J Psychiatry, 140:1523-1524.
Strakowski SM, McElroy SL, Keck PE (1996) Suicidality among patients with mixed and manic bipolar disorder. Am J Psychiatry, 153:674-676.
Strober M, Lackner SS, Freeman R ve ark. (1995) Recovery and relapse in adolescents with bipolar affective illness: a five-year naturalistic, prospective follow-up. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 34:724-731.
Taylor MA, Abrams R (1973) The phenomenology of mania. Arch Gen Psychiatry, 29:520-522.
Toni C, Perugi G, Mata B ve ark. (2001) Is mood-incongruent manic psychosis a distinct subtype? Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci, 251:12-17.
Werry JS, McClellan JM, Chard L ve ark. (1991) Childhood and adolescent schizophrenic, bipolar, and schizoaffective disorders: a clinical and outcome study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 30:457-465.
Yıldız A, Özerdem A (2000) Psikotik mani. Türk Psikiyatri Dergisi, 11:228-236.
Young RC, Biggs JT, Ziegler VE ve ark. (1978) A rating scale for mania. reliability, validity and sensitivity. Br J Psychiatry, 133:429-435.

APA	ERKIRAN M, KARAMUSTAFALIOĞLU N, Tomruk N, KAHRAMAN E, alpay n (2003). Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. , 21 - 30.
Chicago	ERKIRAN MURAT,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin,Tomruk Nesrin Buket,KAHRAMAN Erdem,alpay nihat Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. (2003): 21 - 30.
MLA	ERKIRAN MURAT,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin,Tomruk Nesrin Buket,KAHRAMAN Erdem,alpay nihat Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. , 2003, ss.21 - 30.
AMA	ERKIRAN M,KARAMUSTAFALIOĞLU N,Tomruk N,KAHRAMAN E,alpay n Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. . 2003; 21 - 30.
Vancouver	ERKIRAN M,KARAMUSTAFALIOĞLU N,Tomruk N,KAHRAMAN E,alpay n Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. . 2003; 21 - 30.
IEEE	ERKIRAN M,KARAMUSTAFALIOĞLU N,Tomruk N,KAHRAMAN E,alpay n "Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma." , ss.21 - 30, 2003.
ISNAD	ERKIRAN, MURAT vd. "Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma". (2003), 21-30.

APA	ERKIRAN M, KARAMUSTAFALIOĞLU N, Tomruk N, KAHRAMAN E, alpay n (2003). Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 14(1), 21 - 30.
Chicago	ERKIRAN MURAT,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin,Tomruk Nesrin Buket,KAHRAMAN Erdem,alpay nihat Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 14, no.1 (2003): 21 - 30.
MLA	ERKIRAN MURAT,KARAMUSTAFALIOĞLU Nesrin,Tomruk Nesrin Buket,KAHRAMAN Erdem,alpay nihat Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.14, no.1, 2003, ss.21 - 30.
AMA	ERKIRAN M,KARAMUSTAFALIOĞLU N,Tomruk N,KAHRAMAN E,alpay n Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi. 2003; 14(1): 21 - 30.
Vancouver	ERKIRAN M,KARAMUSTAFALIOĞLU N,Tomruk N,KAHRAMAN E,alpay n Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi. 2003; 14(1): 21 - 30.
IEEE	ERKIRAN M,KARAMUSTAFALIOĞLU N,Tomruk N,KAHRAMAN E,alpay n "Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma." Türk Psikiyatri Dergisi, 14, ss.21 - 30, 2003.
ISNAD	ERKIRAN, MURAT vd. "Ergen ve erişkin başlangıçlı maninin fenomenolojik farklılıkları: Karşılaştırmalı bir çalışma". Türk Psikiyatri Dergisi 14/1 (2003), 21-30.