Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği

KURT, Gizem; Hacioglu, Gungor

Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği

Güngör HACIOĞLU, (Canakkale Onsekiz Mart University, Biga Faculty of Economics & Administrative Sciences, Department of Business Administration, Canakkale, Turkiye)

Gizem KURT (Yasar University, Faculty of Economics & Administrative Sciences, Department of Business Administration, Izmir, Turkiye,)

İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi

12 2

Yıl: 2012 Cilt: 3 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 161 - 171 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği

Öz:

Fonksiyonel gıdalar, vücudun temel besin ihtiyaçlarını karşılamanın ötesinde, insan fizyolojisi ve metabolik fonksiyonları üzerinde ek faydalar sağlayan, böylelikle hastalıklardan korunmada ve daha sağlıklı bir yaşama ulaşmada etkinlik gösteren gıdalar veya gıda bileşenleridir. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin fonksiyonel gıdalar ile ilgili farkındalığı, kabulü ve tutumlarını ortaya çıkararak, Türk tüketicilere yönelik bir bakış açısı getirmektir. Araştırma verileri, İzmir'deki üniversitelerde görev yapan akademisyenlere elektronik posta yolu ile gönderilen anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Bulgular; araştırmaya katılan tüketicilerin en çok kullandıkları fonksiyonel gıda ürünlerinin sırasıyla, maden suyu, tahıllı diyet bisküvi ve tahıl yönünden zengin kahvaltılık gevrek olduğunu ortaya koymaktadır. Tüketicilerin fonksiyonel gıda ürünlerini tüketmelerini sağlayan sağlık unsuru ile ilgili en önemli üç özellik ise sırasıyla; fonksiyonel gıdaların sağlıklı gut bakterisini artırması, zayıflamaya yardımcı olması ve çocukların gelişimi ve büyümesine yardımcı olmasıdır. Fonksiyonel gıda terimini daha önce duymuş olan tüketicilerle duymamış olan tüketiciler arasında, "Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Tutumu" ölçeğini oluşturan "fayda", "gereklilik", "güven" ve "güvenlik" boyutlarından yalnızca "fayda" boyutu açısından farklılık görülmektedir. Sunulan bulguların literatüre ve uygulamaya katkıları tartışılmış, çalışmanın sınırlılıklarına yer verilmiş ve gelecekte yapılacak araştırmalar için öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Consumers’ Awareness, Acceptance and Attitudes towards Functional Foods: A Research in Izmır City

Öz:

Functional food term defines the foods that provide further benefits to human physiology and metabolic functions in addition to their nutritional function. Consequently, they have health promoting and disease preventing effects. The objective of this study is to have an insight into the Turkish consumers’ perceptions by revealing their awareness, acceptance and attitudes toward functional foods. The data is collected through a survey from the academic staff working in the universities of Izmir city. The findings show that the most widely used functional foods are, respectively, mineral water, diet cereal biscuit and cereal flake. The health related reasons that make consumers use functional foods are, respectively, functional foods increase healty gut bacteria, functional foods help to lose weight and functional foods help child development. There is a difference between consumers who have heard about “functional food term” before and who have not heard it before, in terms of the “reward” dimension of Functional Food Related Attitudes scale. Contributions to the literature and practice are discussed. Besides, the limitations and the suggestions for future research are presented

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alzamora, S.M., Salvatori, D., Tapia, M.S., Lopez-Malo, A., Welti Chames, J. And Fito, P., (2005). Novel functional foods from vegetable matrices impregnated with biologically active compounds. Journal of Food Engineering, 67, 205–214
Ares, G., Gimanez, A., Gambaro, A. (2008). Uruguayan consumers’ perception of functional foods. 23, 614–630.
Başer, H.C. (Mayıs, 2002). Fonksiyonel gıdalar ve nutrasötikler. 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Eskişehir.
Bech-Larsen, T., & Gruner, K.G. (2003). The perceived healthiness of functional foods. A conjoint study of Danish, Finnish and American consumers’ perception of functional foods. Appetite 40, 9–14.
Bech-Larsen, T., & Scholderer, J. (2007). Functional foods in Europe: consumer research, market experiences and regulatory aspects. Trends in Food Science & Technology, 18, 231-234.
Childs, N.M., & Poryzees, G.H. (1997). Foods that help prevent disease: Consumer attitudes and public policyimplications. Journal of Consumer Marketing, 14, 433–447.
Coşkun, T. (2005). Fonksiyonel besinlerin sağlığımız üzerine etkileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48, 69-84.
Cox,D.N., Koster, A., & Russell, C.G. (2004). Predicting intentions to consume functional foods and supplements to offset memory loss using an adaptation of protection motivation theory. Appetite, 43: 55–64.
Devcich, D. A., Pedersen, I. K., & Petrie, K. J. (2007). You eat what you are: Modern health worries and the acceptance of natural and synthetic additives in functional foods. Appetite, 48, 333–337.
DFGD Tanıtım Broşürü (2011)., http://www.dfgd.org.tr (Erişim 27 Ocak 2011) Erbaş, M. (2006, Mayıs). Yeni bir gıda grubu olarak fonksiyonel gıdalar. Türkiye 9. Gıda Kongresi, Bolu.
Gilbert, L. (2000). The functional food trend: What’s next and what Americans think about eggs. Journal of the American College of Nutrition, 19, 507–512.
Hilliam, M. (1996). Functional foods: The Western consumer viewpoint. Nutrition Reviews, 54, 189–194.
İşleroğlu, H., Yıldırım, Z. & Yıldırım, M. (2005). Fonksiyonel bir gıda olarak keten t o h u m u . GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (2), 23-30.
İşleten, M., Yüceer Y.K., Yılmaz E., Mendeş M. (2007). Consumer attitudes and factors affecting buying decision for functional foods, Gıda, 32 (1) , 25-32.
Johns, T., & Sthapit, B.R. (2004). Biocultural diversity in the sustainability of developingcountry food systems. Food and Nutrition Bulletin, 25(2), 143-155.
Korzen-Bohr, S., & O’doherty Jensen, K. (2006). Heart disease among post menopausal women: Acceptability of functional foods as a preventive measure. Appetite, 46, 152– 163.
Krystallis, A., Maglaras, G., & Mamalis, S. (2008). Motivations and cognitive structures of consumers in their purchasing of functional foods. Food Quality and Preference, 19, 525–538.
Leveraging Growth in the Emerging Functional Foods Industry Report. (2009). PricewaterhouseCoopers,http://download.pwc.com/ie/pubs/pwc_leveraging_grow th_in_the_emerging.pdf (Erişim Tarihi, 11 Haziran 2011).
Market Profile for Functional Foods in Japan. (2009). New Zealand Trade and Enterprise. http://www.nzte.govt.nz/explore-export-markets/market-research-by- i n d u s t r y / Food-and-beverage/Documents/functional-foods-market-in-Japan.pdf ( E r i ş i m Tarihi, 11 Haziran 2011)
Menrad, K. (2003). Market and marketing of functional food in Europe. Journal of Food Engineering, 56, 181–188.
Messina, F., Saba, A., Turrini, A., Raats, M., & Lumbers, M. (2008). Older people’s perceptions towards conventional and functional yoghurts through the repertory grid method. British Food Journal, 110(8), 790-804.
Niva, M. (2007). ‘All foods affect health’: Understandings of functional foods and healthy eating among health-oriented Finns. Appetite, 48(3), 384–393.
Siegrist, M., Stampfli, N., & Kastenholz, H. (2008). Consumers’ willingness to buy functional foods. The influence of carrier, benefit and trust. Appetite, 51, 526–529.
Siro, I., Kapolna, E., Kapolna, B., & Lugasi, A. (2008). Functional food. Product development, marketing and consumer acceptance—A review. Appetite, 51, 456–467.
Urala, N., & Lahteenmaki, L. (2003). Reasons behind consumers’ functional food choices. Nutrition & Food Science, 33, 148–158.
Urala, N., & Lahteenmaki, L. (2004). Attitudes behind consumers’ willingness to use functional foods. Food Quality and Preference, 15, 793–803.
Urala, N., & Lahteenmaki, L. (2006). Hedonic ratings and perceived healthiness in experimental functional food choices. Appetite, 47, 302–314.
Urala, N., & Lahteenmaki, L. (2007). Consumers’ changing attitudes towards functional foods. Food Quality and Preference, 18, 1–12.
Sevilmiş, G. (2008), Bazı fonksiyonel gıdalarda tüketici kararları ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Van Kleef, E., Van Trijp, H. C. M., Luning, P., & Jongen, W. M. F. (2002). Consumer oriented functional food development: How well do functional disciplines reflect the ‘voice of the consumer’? Trends in Food Science & Technology, 13, 93–101.
Van Kleef, E., Van Trijp, H.C.M., & Luning, P. (2005). Functional foods: Health claim-food product compatibility and the impact of health claim framing on consumer evaluation. Appetite, 44, 299–308.
Verbeke, W. (2005). Consumer acceptance of functional foods: Sociodemographic, cognitive and attitudinal determinants. Food Quality and Preference, 16, 45–57.
Verbeke, W. (2006). Functional foods: Consumer willingness to compromise on taste for health? Food Quality and Preference, 17, 126–131.
Wennstrom, P. (2000). Functional foods and the consumer’s perception of health claims. Scandinavian Journal of Nutrition, 44(2), 30–33.

APA	Hacioglu G, KURT G (2012). Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. , 161 - 171.
Chicago	Hacioglu Gungor,KURT Gizem Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. (2012): 161 - 171.
MLA	Hacioglu Gungor,KURT Gizem Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. , 2012, ss.161 - 171.
AMA	Hacioglu G,KURT G Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. . 2012; 161 - 171.
Vancouver	Hacioglu G,KURT G Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. . 2012; 161 - 171.
IEEE	Hacioglu G,KURT G "Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği." , ss.161 - 171, 2012.
ISNAD	Hacioglu, Gungor - KURT, Gizem. "Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği". (2012), 161-171.

APA	Hacioglu G, KURT G (2012). Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 161 - 171.
Chicago	Hacioglu Gungor,KURT Gizem Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 3, no.1 (2012): 161 - 171.
MLA	Hacioglu Gungor,KURT Gizem Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.3, no.1, 2012, ss.161 - 171.
AMA	Hacioglu G,KURT G Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2012; 3(1): 161 - 171.
Vancouver	Hacioglu G,KURT G Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2012; 3(1): 161 - 171.
IEEE	Hacioglu G,KURT G "Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği." İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3, ss.161 - 171, 2012.
ISNAD	Hacioglu, Gungor - KURT, Gizem. "Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği". İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 3/1 (2012), 161-171.