Hemşirelikte Eleştirel Düşünme

DEMİR DİKMEN, Yurdanur; YILDIRIM USTA, Yasemin

Hemşirelikte Eleştirel Düşünme

Yurdanur DEMİR DİKMEN, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Esasları AD, Bolu, Türkiye)

Yasemin YILDIRIM USTA (Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Sağlık Yüksekokulu, İç Hastalıkları Hemşireliği AD, Bolu, Türkiye)

Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

235 39

Yıl: 2013 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 31 - 38 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemşirelikte Eleştirel Düşünme

Öz:

Hemşirelikte eleştirel düşünme; bireyin kendi düşünmesinin farkında olarak, düşünmesini geliştirmeye yönelik, bilgiyi araması, elde etmesi, değerlendirmesi, analiz ve sentez etmesi, karar vermesi ve bunun sonucunda bilgiye yaratıcılığını da katarak, risk alarak, kullanma yeteneği ve becerisidir. Eleştirel düşünme, hemşirelikte hasta bakımını potansiyel olarak etkilediği için oldukça önemlidir. Bu nedenle hızla değişen sağlık bakım sistemi ve teknoloji nedeniyle hemşireler, optimal hasta bakımını sağlamada ve klinik karar vermede eleştirel düşünmeyi kullanabilmelidir. Eleştirel düşünme eğilim ve becerilerini kullanan ve geliştiren hemşireler bireysel olduğu kadar, mesleki gelişim, hemşirelik uygulamalarının iyileştirilmesi ve toplumun sağlık bakım kalitesinin yükseltilmesi açısından da katkı sağlarlar. Bu makalede, eleştirel düşünmenin tanımı ve hemşirelikteki yerinin yanısıra, eleştirel düşünmenin ölçülmesi ile hemşirelikte eleştirel düşünme konusunda yapılan bilimsel araştırma sonuçları tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Critical Thinking In Nursing

Öz:

Critical thinking in nursery is the ability and skill of an individual, who is aware of his/her own reasoning, to go in quest of information, to acquire, assess, analyse and synthesise information, to take decisions and consequently to use it by combining it with his/her own creativity and taking risk in order to improve the individual's ability to think. Critical thinking is essential since it potentially affects the patient care in nursery. Therefore, nurses should be able to employ critical thinking in ensuring optimal patient care and clinical decision-taking processes due to rapidly changing health care system and technology. Nurses who are able to use and improve their propensity to and ability of critical thinking contribute in improvement of nursery practices and rising the quality of health care practices applied on people in addition to their own improvement and development. In this article, definition of critical thinking and its role in nursery were discussed in addition to results of scientific studies conducted on measurement of critical thinking and critical thinking in nursery.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Kılıç N, Taşçı S. Hemşirelik Eğitimi ve Eleştirel Düşünme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2009; 5(2): 187-195.
2. Zaybak A, Khorshid L. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006; 22(2): 137- 146.
3. Kaya H. Üniversite Öğrencilerinde Eleştirel Akıl Yürütme Gücü. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1997.
4. American Philosophical Association. Critical Thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. "The Delphi Report", Committee on Pre-college Philosophy (ERIC Document Reproduction Service No. ED 315 423). 1990.
5. Demirel Ö. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. (4. Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık, 2000.
6. Branch B. The relationship anwng critical thinking,clinical decision-making, and clinical practica: A comparative study. University of Idaho,unpublished doctoral dissertation. Idaho, 2000.
7. McKown, LK 1997. Improving leadership through better decision making: Fostering critical thinking. A research paper presented to the Research Department of Air Command and Staff College. (Erişim tarihi: 23.12.2011 Erişim adresi http://www.au.af.mil/au/ awc/awcgate/acsc/97-0506.pdf.)
8. Craven RF, Hirnle CJ (Eds) Fundamentals of Nursing. Human Health and Function. Fourh Ed., Philadelphia, Lippincott Comp. 2003; 216-228.
9. Yeh ML. Assing the reability and validity of the chinese versiyon of the california critical thinking disposition invontory. İnternational Journal of Nursing Studies 2002; 39: 123-132.
10. Facione NC, Facione PA, Sanchez CC. Critical Thinking Disposition as a Measure of Compotent Clinical Judgment: The Development of the California Critical Thinking Disposition Inventory. Journal of Nursing Education 1994; 33(8): 345-349.
11. Watson, G. Glaser, ME. Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal Manual Form S, New York: Harcourt, Brace & World Inc. 1994.
12. Duchscher EJ. Catching The Way: Understanding The Concept of Critical Thinking. Journal of Advanced Nursing 1999; 29(3): 577-583.
13. Uçan Ö, Taşcı S, Ovayolu N. Eleştirel Düşünme ve Hemşirelik Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3(7): 17-27.
14. Oerman MH, Truesdell S, Ziolkowski L. Strategy to asses, develop, and evaluate critical thinking. Journal of Contiuning Education in Nursing 2000; 31(4): 155-160.
15. Bowles K. The Relationship of Critical-Thinking Skill and the Clinical Judgment Skills of Baccalaureate Nursing Students. Journal of Nursing Education 2000; 39(8): 373-376.
16. Kataoka-Yahiro M, Saylor C. A critical thinking model for nursing judgment. Journal of Nursing Education 1994; 33 (8): 351-356.
17. Martin S. The theory of critical thinking of nursing. Nursing Education Perspectives 2002; 23 (5): 244- 247.
18. Vural AR, Kutlu O. Eleştirel Düşünme: Ölçme Araçlarının İncelenmesi ve Bir Güvenirlik Çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2004; 13(2): 189-199.
19. Norris, SP. Ennis, R. Evaluating Critical Thinking, Pasific Grove, Ca: Critical Thinking Press, 1989.
20. Worrell JA, Profetto-McGrath J. Critical thinking as an outcome of context-based learning among post RN students: a literature review. Nurse Education Today 2007; 27:420-426.
21. Erwin DT. Definitions and assessment methods for critical thinking, problem solving and writing, The NPEC sourcebook on assessment Center for Asessment and Research Studies, James Madison University, USA, 2000.
22. Adam MH, Stover LM, Whitlow JF. A longitudinal evaluation of baccalaureate nursing students' critical thinking abilities. Journal of Nursing Education 1996; 38(3), 139-141.
23. Shin KR. Critical Thinking Ability and Clinical Decision-Making Skills Among Senior Nursing Students in Associate and Baccalaureate Programmes in Korea. Journal of Advanced Nursing 1998; 27(2): 414- 418.
24. Küçükgüçlü Ö, Kanbay Y. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri İle Klinik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 14(3): 21-25
25. Şenturan L, Alpar ŞE. Hemşirelik Öğrencilerinde Eleştirel Düşünme. Cumhuriyet Üniversitesi Hemsirelik Yuksekokulu Dergisi 2008; 12(1): 22-30
26. Öztürk N, Ulusoy H. Lisans ve Yüksek lisans Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Eleştirel Düşünmeyi Etkileyen Faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2008; 1(1): 15-25.
27. Bulut S, Ertem G, Sevil Ü. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. DEUHYO ED 2009; 2(2): 27-38.
28. Öztürk C, Karayağız GM, Dicle A. A comparison of problem-based and traditional education on nursing students' critical thinking dispositions, Nurse Education Today 2007; 28(5): 627-32.
29. Eser İ, Khorshid L, Demir Y. Yoğun bakım hemşirelerinde eleştirel düşünme eğilimi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 11: 13-22.
30. Yıldırım B, Ozkahraman S. Examination of Critical Thinking Disposition in Nursing, International Journal of Humanities and Social Science 2011; 16(1): 173-182.
31. Wangensteen S, Johansson IS, Bjorkstrom ME. et al. Critical thinking dispositions among newly graduated nurses. Journal of Advanced Nursing 2010; 66(10): 2170-2181.
32. Hicks FD, Merritt SL, Elstein AS. Critical thinking and clinical decision making in critical care nursing: a pilot study. Heart & Lung 2003; 32: 169-80.
33. Raymond CL, Profetto-McGrath J. Nurse educators' critical thinking: reflection and measurement. Nurse Educationin Practice 2005:5:209-217.
34. Park J, Kim B. Critical Thinking Disposition and Clinical Competence in General Hospital Nurses, J Korean Acad Nurs 2009; 39(6): 840-850.
35. Zori S, Nosek LJ, Musil CM. Critical Thinking of Nurse Managers Related to Staff RNs' Perceptions of the Practice Environment. Journal of Nursing Scholarship 2010; 42(3): 305-313.
36. Çıkrıkçı N. Watson-Glaser eleştirel akıl yürütme gücü ölçeğinin (form Y M) lise öğrencileri üzerindeki ön deneme uygulaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 1993; 25(2):559-569.
37. Kökdemir D. Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2003.
38. Beşer A, Utku M. Hemşirelik ve Mühendislik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Belirlenmesi, II. Aktif Eğitim Kurultayı (Kurultay Kitabı). İzmir: 4-5 Haziran 2005; 366-379.
39. Arslan GG, Demir Y, Eser I Khorshid L. Hemşirelerde eleştirel düşünme eğilimini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 2: 72-80.
40. Dirimese E, Dicle A. Hemşirelerin ve Ögrenci Hemşirelerin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yükseklisans Tezi, İzmir, 2006.
41. Sarıoğlu Ö, Usta YY. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde çalışan yoğun bakım ve servis hemşirelerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması, AİBÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yükseklisans Tezi, Bolu, 2008.
42. Yuva E, Ünver Ö. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Araştırma ve Uygulama Hastanesi hemşirelerinin eleştirel düşünme eğilim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yükseklisans Tezi, Ankara, 2011.
43. Erkuş B, Bahçecik N. Özel hastanelerde çalışan yönetici hemşirelerin ve hemşirelerin eleştirel düşünme düzeyi ve problem çözme becerileri. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yükseklisans Tezi, İstanbul, 2011.
44. Facione PA. Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment and Instruction. Executive Summary "The Delphi Report". Mellbrae, CA: The California Academic Press, 1990.
45. Magnussen L, Ishida D, Itano J. The Impact of the Use of Inquiry-Based Learning as a Teaching Methodology on the Development of Critical Thinking. Nursing Education 2000; 39(8): 360-364.
46. Tiwari A, Avery A, Lai P. Critical Thinking Disposition of Hong Kong Chinese and Australian Nursing Students. Journal of Advanced Nursing 2003; 44(3): 298-307.
47. Girot EA. Graduate nurses: critical thinkers or better decision makers? Journal of Advanced Nursing 2000; 31: 288-297.
48. Kawashima A, Petrini MA Study of critical thinking skills in nursing students and nurses in Japan. Nurse Education Today 2004; 24: 286-292.
49. Ip YW, Lee DTF, Lee I.FK. Ip WY, Lee DT, Lee IF, Chau JP, Wootton YS, Chang AM. Disposition towards critical thinking: A study of Chinese undergraduate nursing students. Journalof Advanced Nursing 2000; 32: 84-90.
50. Profetto-McGrath J. Critical thinking skills and critical thinking dispositions of baccalaureate nursing students, University of Alberta unpublished doctoral dissertation. Faculty of Nursing, Canada, 1999.
51. Walsh CM, Hardy, RC. Dispositional differences in critical thinking related to genderand academic major. Journal of Nursing Education 1999; 38(4): 149-155.
52. Profetto-McGrath J, Hesketh KL. Lang S et al. A study of critical thinking and research utilization among nurses. Western Journal of Nursing Research 2003; 25(3): 322-337.
53. Profetto-McGrath J, Smith KB, Hugo K Patel A, Dussault B. Nurse educators' critical thinking dispositions and research utilization Nurse Education in Practice 2009; 9: 199-208.
54. Grindel CG, Peterson K. The Practice Enviroment Project. The Journal of Nursing Administration 1996; 26(5): 43-51.
55. Karagözoğlu Ş, Kangallı P. Hemşirelerin Otonomi Düzeyleri: Otonomiyi Etkileyen Bazı ProfesyonelKurumsal Faktörler. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2009; 29(5): 1085-97.
56. Karadağ A, Hisar F, Elbaş NÖ. The Level of professionalism among nurses in Turkey. Journal of Scholarship 2007; 39: 371-374.
57. Myrick F, Yonge O. Preceptor behaviors integral to the promotion of student critical thinking. Journal for Nurses in Staff Development 2002; 18(3): 127-133.
58. Mottola CA, Murphy P. Antidote dilemmaan activity to promote critical thinking. Journal of Continuing Education in Nursing 2001; 32: 161-164.
59. Youngblood N, Beitz JM. Developing critical thinking with active learning strategies. Nurse Educator 2001; 26 (1): 39-42.

APA	DEMİR DİKMEN Y, YILDIRIM USTA Y (2013). Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. , 31 - 38.
Chicago	DEMİR DİKMEN Yurdanur,YILDIRIM USTA Yasemin Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. (2013): 31 - 38.
MLA	DEMİR DİKMEN Yurdanur,YILDIRIM USTA Yasemin Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. , 2013, ss.31 - 38.
AMA	DEMİR DİKMEN Y,YILDIRIM USTA Y Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. . 2013; 31 - 38.
Vancouver	DEMİR DİKMEN Y,YILDIRIM USTA Y Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. . 2013; 31 - 38.
IEEE	DEMİR DİKMEN Y,YILDIRIM USTA Y "Hemşirelikte Eleştirel Düşünme." , ss.31 - 38, 2013.
ISNAD	DEMİR DİKMEN, Yurdanur - YILDIRIM USTA, Yasemin. "Hemşirelikte Eleştirel Düşünme". (2013), 31-38.

APA	DEMİR DİKMEN Y, YILDIRIM USTA Y (2013). Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 31 - 38.
Chicago	DEMİR DİKMEN Yurdanur,YILDIRIM USTA Yasemin Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 4, no.1 (2013): 31 - 38.
MLA	DEMİR DİKMEN Yurdanur,YILDIRIM USTA Yasemin Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.4, no.1, 2013, ss.31 - 38.
AMA	DEMİR DİKMEN Y,YILDIRIM USTA Y Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 4(1): 31 - 38.
Vancouver	DEMİR DİKMEN Y,YILDIRIM USTA Y Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 4(1): 31 - 38.
IEEE	DEMİR DİKMEN Y,YILDIRIM USTA Y "Hemşirelikte Eleştirel Düşünme." Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4, ss.31 - 38, 2013.
ISNAD	DEMİR DİKMEN, Yurdanur - YILDIRIM USTA, Yasemin. "Hemşirelikte Eleştirel Düşünme". Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 4/1 (2013), 31-38.