Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma

GÜZELDERE, Harun; SARIOĞLU, Serra Eren

Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma

Harun GÜZELDERE, (Istanbul University)

Serra Eren SARIOĞLU (Istanbul University)

İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi

21 1

Yıl: 2012 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 19 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma

Öz:

Bir menkul kıymetten beklenen risk priminin, piyasaya ilişkin beklenen risk primi ile doğru orantılı olması gerektiğini savunan Finansal Varlıkları Fiyatlandırma Modeli, varsayımlarındaki bazı eksiklikler nedeniyle finansal varlıkların beklenen getirilerini açıklamakta yetersiz kalmıştır. Bunun üzerine, hisse senedi getirilerini belirlemede çok faktörlü modeller üzerinde çalışmalar yapan araştırmacılardan Fama ve French (1993), çok faktörlü bir model olan "Üç Faktörlü Model"i geliştirmişlerdir. Bu modelde, piyasa portföyünün getirisi değişkenine firma büyüklüğü ve defter değeri/piyasa değeri oranı olmak üzere iki yeni faktör daha eklenmiştir. Bu çalışmada, literatürde geniş bir uygulama alanı bulan "Üç Faktörlü Model"in 1999-2011 döneminde İMKB'de geçerliliği araştırılmıştır. İMKB'de normalüstü getirilerin, pazarın risk primi, firmaların piyasa değeri/defter değeri oranları ve büyüklük ölçüleri ile nasıl farklılaştığının ortaya koyulmasının amaçlandığı çalışmada, İMKB-100 Endeksi'nde işlem gören finansal olmayan şirketlerin aylık verileri panel veri analizi ile test edilmiştir. Ampirik çalışmanın bulgularının Üç Faktörlü Model'in İMKB'de uygulanabilir olduğunu tespit etmesi nedeniyle, sermaye maliyetinin tahmininde Üç Faktörlü Model'in gerek bireysel ve gerekse kurumsal yatırımcılar tarafından Finansal Varlıkları Fiyatlandırma Modeli'ne alternatif olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. Araştırmanın bulguları, gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalarda modelin geçerli olduğu sonucuna ulaşan birçok çalışma ile paralellik göstermektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Validity of Fama-French Three-Factor Model In Asset Pricing: An Application In Istanbul Stock Exchange

Öz:

The traditional Capital Asset Pricing Model stating that the risk premium of a financial asset is positively related to its market risk, was found to be insufficient in explaining the expected returns of stocks. Fama and French (1993) introduced the "Three-Factor Asset Pricing Model" via inserting the size and book-to-market factors to the standard Capital Asset Pricing Model. In this study, the validity of the Three-Factor Model in Istanbul Stock Exchange within 1999-2011 period is investigated. The model is tested on ISE-100 Index non-financial companies monthly data by utilizing panel data analysis. The findings reveal that Three-Factor Model gives statistically significant results in Istanbul Stock Exchange. In the forecast of the cost of capital, Three-Factor Model can be used instead of one-factor Capital Asset Pricing Model by the investors in Turkey. Our findings are consistent with most of the studies that suggested the validity of the Three-Factor Model in developed and emerging markets.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ajili, S. (2002). Capital Asset Pricing Model and Three Factor Model of Fama and French Revisited in the Case of France. Cahier de Recherche du CEREG, IX, 1-26.
Allen, D.E. & Cleary, F. (1998). Determinants of the Cross-Section of Stock Returns in the Malaysian Stock Exchange. International Review of Financial Analysis, Cilt 7, 253-275
Aksu, M. H. & Önder, T. (2003). The Size and Book-to-Market Effects and Their Role as Risk Proxies in the Istanbul Stock Exchange. Koc University Working Paper No: 2000-04, 1-42.
Arıoğlu, E. (2007). Firma Büyüklüğü İle Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Farklı Yöntemlerle İncelenmesi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda Uygulamalı Bir Analiz. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-164.
Atakan, T. & Gökbulut R.İ. (2010). Üç Faktörlü Varlık Fiyatlandırma Modelinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda Uygulanabilirliğinin Panel Veri Analizi İle Test Edilmesi. Muhasebe ve Finans Dergisi, Sayı 45, 180-189.
Banz, R. W. (1981). The Relationship Between Return and Market Value of Common Stocks. Journal of Financial Economics, Cilt.9, 3-18.
Barber, B.D. & Lyon, J.D. (1997). Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Returns. Journal of Finance, Cilt.43, 341-372.
Cao, Q.,Leggio, K.B. & Schniederjans, M.J. (2005). A Comparison Between Fama and French's Model and Artificial Neural Networks in Predicting The Chinese Stock Market. Computers& Operations Research, 32, 2499-2512 .
Charitou A. & Constantinidis, E. (2004). Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Stock Returns: Empirical Evidence for Japan. Illinois International Accounting Summer Conferences Working Paper.
Chui, A. W. & Wei, K.J.C. (1998) Book-to-Market, Firm Size and the Turn-of-the-Year Effect: Evidence from Pacific-Basin Emerging Markets. Pasific-Basin Finance Journal, Cilt.6, 275- 293.
Claessens, S., Dasgupta, S. & Glen, J. (1998). The Cross Section of Stock Returns: Evidence from Emerging Markets. Emerging Markets Quarterly, Cilt.1, 4-13.
Connor, G. & Sehgal, S. (2001). Tests of theFama and French Model in India. Working Paper,1- 23 http://www.ifa.com/Media/Images/PDF%20files/Fama&FrenchIndia.pdf, (Erişim Tarihi: 22.08.2011).
Dash, R.K. & Singh, S. (2007). Cross-Section of Expected Stock Returns: An Application of Fama and French Model for India. The International Journal of Finance, Cilt 19, No 1, 4334- 4345.
Djajadikerta, H. & Nartea, G. (2005). The Size and Book-to-Market Effects and the Fama-French Three-Factor Model in Small Markets: Preliminary Findings From New Zeland. Edith Cowan University Working Paper 0510, 1- 17.
Doğanay M. M. (2006). Fama - French Üç Faktör Varlık Fiyatlama Modelinin İMKB'de Uygulanması. İktisat İşletme ve Finans Dergisi. Cilt 21, Sayı 249, 61-72.
Drew M. E. & Veeraraghavan, M. (2002). A Closer Look at the Size and Value Premium in Emerging Markets : Evidence from the Kuala Lumpur Stock Exchange. Asian Economic Journal, Cilt.16, No.4, 337-351
Drew M.E., Naughton, T. & Veeraraghavan, M. (2003). Asset Pricing in China: Evidence from the Shanghai Stock Exchange", Queensland University of Technology Discussion Paper, No. 128, 1-17.
Erişmiş, A. (2007). İMKB Şirketleri İçin Hisse Senedi Getirilerinde Firmalara Özgü Faktörlerin Etkisinin 1992-2005 Döneminde İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-113.
Fama, E.F. & French, K. R. (1992). The Cross-Section of Expected Stock Returns. Journal of Finance, Cilt. 47, 427-465.
Fama, E.F. & French, K. R.. (1993). Common Risk Factors İn The Returns On The Stocks and Bonds. Journal of Finance Economics, Cilt. 47, 3-56.
Fama, E.F. & French, K. R. (1995). Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Returns. Journal of Finance, Cilt. 50/1, No.11, 131-155.
Fama, E.F. & French, K. R. (1996). Multifactor Explanations Of Asset Pricing Anomalies. Journal of Finance, Cilt. 51, No.1, 55-84.
Fama, E.F. & French, K. R. (1998). Value versus Growth: The International Evidence. Journal of Finance, Cilt. 53, No.61, 1975-1999.
Gökgöz, F. (2008). Üç Faktörlü Varlık Fiyatlandırma Modelinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda Uygulanabilirliği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63-2, 43-64.
Hausman, J., & Taylor, W. (1981). Panel Data and Unobservable Individual Effects. Econometrica, 49, No. 6, 1377-1397.
Homsud N., Wasunsakul, W., Phuangnark S. & Joongpong, J. (2009). A study of Fama and French Three Factors Model and Capital Pricing Model in the Stock Exchange of Thailand. International Research Journal of Finance and Economics, Cilt 25, 31-40.
Iatridis, G., Messis, P. & Blanas, G. (2006). Fama-French Three-Factor Model Versus Arbitrage Pricing Theory On Estimating The Expected Returns On Value Strategies: Evidence From the Athens Stock Market. The International Journal of Finance, Cilt 18, No 3, s. 4072- 4104.
Janero, F. (2008). Spanish Stock Market SensitivityTo Real Interest and Inflation Rates: An Extension of the Stone Two-Factor Model WithFactors of the Fama and French Three?Factor Model. Applied Economics, 40, 3159-3171.
Kocabaş, T. (2006). Contrarian Investment Strategies And The Three Factor Model: An Application in Istanbul Stock Exchange, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-119.
Lam, K.S.K, Li, F.K. & So, S.M.S. (2010). On the Validity of the Augmented Fama and French's (1993) Model: Evidence From the Hong Kong Stock Market. Review of Quantitative Finance and Accounting, 35, 89-111.
Levin, A. C., Lin, F. & Chu, C.J. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite?Sample Properties. Journal of Econometrics, Cilt.108, 1-24.
Liang, Y. (2004). Cross-Sectional and Multivariate Tests Of The CAPM and Fama-French Three?Factor Model, Project Submitted İn Partial Fulfillment Of The Requirements For The Degree of Master of Arts, Simon Fraser University.
Maddala, G. S.& Wu, S. (1999). A Comparative Study Of Unit Root Tests With Panel Data And A New Simple Test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Special Issue, 631-52.
Malin, M. & Veeraraghavan, M. (2004). On the robustness of the Fama and French Multifactor Model : Evidence from France, Germany and the United Kingdom. International Journal of Business and Economics, Cilt.3, No.2, 155-176.
O'Brien, M.A., Brailsford, T. & Gaunt, C. (2004). Size and Book-to-Market Values in Australia. Australasian Finance and Banking Conference. http://ssrn.com/abstract=1206542. (Erişim Tarihi: 10.07.2011).
Olbrys, J. (2010). Three-Factor Market-Timing Models With Fama and French's Spread Variables. Operations Research and Decisions, No 2, 91-106.
Pena ,F. J., Forner, C. & Lopez, G. (2010). Fundamentals and the Origin of Fama-French Factors: The Case of the Spanish Market. Finance a uver-Czech Journal of Economics and Finance, 60, No 5, s.426-446.
Rouwenhorst, K. G. (1999). Local Return Factors and Turnover in Emerging Stock Markets. Journal of Finance, Cilt. 54, 1439-1464.
Şakar, B. (2009). Varlık Fiyatlamada Faktör Modelleri ve Üç Faktörlü Modelin İMKB'de Testi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-116.
Taneja, Y.P. (2010). Revisiting Fama French Three-Factor Model in Indian Stock Market. The Journal of Business Perspective, Cilt 14, No 4, 267,274.
Walid, E.M. & Ahlem, E.M. (2008). New Evidence on the Applicability of Fama and French Three Factor Model to the Japanese Stock Market. http://www.tn.refer.org/CEAFE/ Papiers_CEAFE10/Fina_marche/ElhajMohamed.pdf. (Erişim Tarihi: 23.08.2011)

APA	GÜZELDERE H, SARIOĞLU S (2012). Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. , 1 - 19.
Chicago	GÜZELDERE Harun,SARIOĞLU Serra Eren Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. (2012): 1 - 19.
MLA	GÜZELDERE Harun,SARIOĞLU Serra Eren Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. , 2012, ss.1 - 19.
AMA	GÜZELDERE H,SARIOĞLU S Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. . 2012; 1 - 19.
Vancouver	GÜZELDERE H,SARIOĞLU S Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. . 2012; 1 - 19.
IEEE	GÜZELDERE H,SARIOĞLU S "Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma." , ss.1 - 19, 2012.
ISNAD	GÜZELDERE, Harun - SARIOĞLU, Serra Eren. "Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma". (2012), 1-19.

APA	GÜZELDERE H, SARIOĞLU S (2012). Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3(2), 1 - 19.
Chicago	GÜZELDERE Harun,SARIOĞLU Serra Eren Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 3, no.2 (2012): 1 - 19.
MLA	GÜZELDERE Harun,SARIOĞLU Serra Eren Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.3, no.2, 2012, ss.1 - 19.
AMA	GÜZELDERE H,SARIOĞLU S Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2012; 3(2): 1 - 19.
Vancouver	GÜZELDERE H,SARIOĞLU S Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2012; 3(2): 1 - 19.
IEEE	GÜZELDERE H,SARIOĞLU S "Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma." İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3, ss.1 - 19, 2012.
ISNAD	GÜZELDERE, Harun - SARIOĞLU, Serra Eren. "Varlık Fiyatlamada Fama-French Üç Faktörlü Model'in Geçerliliği:İMKB Üzerine Bir Araştırma". İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 3/2 (2012), 1-19.