Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi

Zeynep ŞİMŞEK, (Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı)
Evin KIRMIZITOPRAK (Şanlıurfa Sağlık Müdürlüğü)
Türkiye Halk Sağlığı Dergisi
7 1
Yıl: 2013 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 10 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi

Öz:
Amaç: Bu çalışmada mevsimlik tarım işçisi gençlerin sağlıklı yaşam bilgi ve davranışlarına akran eğitiminin etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Müdahale tipindeki bu epidemiyolojik araştırmada, benzer özellikleri taşıyan iki mahalle rastgele yöntemle müdahale ve kontrol grubu olarak belirlenmiş, müdahale grubunu oluşturan mahalleden 26 mevsimlik tarım işçisi genç, akran eğiticisi olarak yetiştirilmiştir. Örnek büyüklüğü, benzer çalışmalarda elde edilen standardize edilmiş etki büyüklüğü ortalama 0.60, güven düzeyi %95 kabul edilerek, müdahale ve kontrol grubunun her birinde rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 120 genç olarak belirlenmiştir. Müdahalenin 6. ayında akran eğiticilerinden eğitim alan müdahale grubunda 113 gence (yanıtlama hızı %90), kontrol grubunda 118 gence (yanıtlama hızı %94) ulaşılmıştır. Veri toplamada araştırmacılar tarafından geliştirilen soru kâğıdı yüzyüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. İstatistiksel analizlerde t testi, ki-kare ve tek yönlü varyans analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Müdahalenin etkisinin belirlenmesinde karıştırıcı faktörler olabilecek yaş, cinsiyet, tarım işçisi olarak çalışma süresi ve öğrenim durumu açısından müdahale ve kontrol grubu gençler arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Toplam bilgi puanları incelendiğinde müdahale grubunda 50.8±8.6, kontrol grubunda 27.2±9.1 olarak saptanmış ve aralarında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<0.05). Ayrıca iyotlu tuz kullanımı, aşılama, el yıkama, meme ve testis muayenesi uygulamaları müdahale grubunda anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Mevsimlik tarım işçisi gençlerin sağlıklı yaşam davranışı kazanmalarında akran eğitimi modelinin kullanılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

The Effect of Peer Education on the Healthy-Life Knowledge and Behavior of Young Seasonal Farmworkers

Öz:
Objective: To evaluate the effects of peer education on young seasonal farmworkers’ healthy life knowledge and behavior related to living arrangement, pesticide use, and reproductive - sexual health. Methods: In this controlled-experimental design study, two settlements with similar characteristics were selected experiment and control group. Basen on the previous peereducation studies, 120 youths per each group were selected randomly by the standardized effect size was 0.60, and 95% confidence interval. Twenty six youths from experimental area were selected and trained as peer educator. After 6 months, a total of 113 young people were reached in the intervention group (response rate 90%), and 118 young people were reached in the control group (response rate 94%) randomly. For data collection, a questionnaire developed by the authors was used. The questionnaire was applied in face-to-face interview. It was used t-test, chi-square and analyses of variance for statistical analyses. Results: No significant differences were detected between the intervention and control groups with regards to age, gender, duration of work as farmworkers or level of education (p>0.05) coping with confounder factors. The difference between the total scores of the intervention and control groups (respectively; 50.8±8.6-27.2±9.1) and the scores of sub domains were significant (p<0.05). In addition, the frequency of use of iodized salt, vaccination, hand-washing, breast self examination and testicular self examination was significantly higher in the intervention group. Conclusions: The peer education model could be of use in the development of healthy life skills among young seasonal farmworkers
Anahtar Kelime:

Konular: Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. World Health Organization. Social determinants of health: the solid facts. In: Wilkinson R, Marmot M, editors. 2nd ed. International Centre for Health and Society, Denmark, 2003.
  • 2. Berkman LF, Kawachi I. Social Epidemiology. Oxford University Press, 2000.
  • 3. Donham KJ, Thelin A. Agricultural Medicine Occupational and Environmental Health for the Health Professions. USA: Blackwell Publishing; 2006.
  • 4. Hurst P, Temrine P, Karl M. Agricultural Workers and Their Contribution to Sustainable Agriculture and Rural Development. 2007, International Labour Organization, Food and Agriculture Organization, International Union of Food, Agricultural, Hotel, Restaurant, Catering, Tobacco and Allied Workers’ Associations.
  • 5. Şimşek Z. Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve Harran Üniversitesi işbirliğiyle. Şanlıurfa, 2012.
  • 6. Şimşek Z, Koruk İ. Şanlıurfa İl Merkezinde Gezici Mevsimlik Tarım İşçisi Kadınların ve Çocuklarının Gezici Sağlık Hizmeti Yoluyla Sağlık Hakkının Korunması Projesi Raporu, Şanlıurfa; 2008.
  • 7. Şimsek Z, Koruk İ. Şanlıurfa İl Merkezinde Gezici Mevsimlik Tarım İşçiliği Durumu ve Sağlık Hizmetine Erişim. XII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi 2008, 22–26 Ekim, Ankara.
  • 8. Koruk İ, Şimsek Z, Tekin Koruk S, Doni N, Gürses G. Intestinal parasites, nutritional status and physchomotor development delay in migratory farm worker's children. Child Care Health Dev 2010;36(6):888–94.
  • 9. Simsek Z, Koruk İ. The Effects of migratory seasonal farmwork on psychomotor development and growth among children ages 0–5 years in Southeastern Anatolia. Turkish Journal of Public Health 2011;9(3):157–65.
  • 10.Şimşek Z, İnakçı Hİ, Koruk İ, Shermatov K. Şanlıurfa’da 12–23 Aylar Arasındaki Çocuklarda Aşılama Durumu ve Belirleyicileri. Türkiye Klinikleri J Pediatr 2010;19(1):20–9.
  • 11.Simsek Z, Koruk I, Doni NY. An Operational Study on Implementation of Mobile Primary Healthcare Services for Seasonal Migratory Farmworkers, Turkey. Matern Child Health J 2012;16(9):1906–12.
  • 12.Arcury TA, Quandt SA. Delivery of health services to migrant and seasonal farmworkers. Annu Rev Public Health 2007;28.345–63.
  • 13.International Labour Organization. 2010 World Day for Safety and Health at Work; Emerging risks and new patterns of prevention in a changing world of work, 2010, Geneva.
  • 14.Kelley JD, Thelin A. Prevention of illness and injury in agricultural populations. In:Kelley JD, Thelin A, editors. Agricultural Medicine; occupational and environmental health for he health professions. USA: Blackwell Publishing; 2006. p. 81–410.
  • 15.Gilden RC, Huffling K, Sattler B. Pesticides and Health Risks. Obstetric and Neonatal Nurses 2010;39(1):103–10.
  • 16.Guest JA, Copley MP, Homernic KL. Carsinogenic effects of pesticides. Pathol Pharmacol 1991;71(3):387–90.
  • 17.Gwyther ME, Jenkins M. Migrant farmworker children: Health status, barriers to care, and nursing innovations in health care delivery. Journal of Pediatric Health Care 1998;12:60–6.
  • 18.Hansen E, Donohoe M. Health issues of migrant and seasonal farmworkers. Journal of Health Care for the Poor and Underserved 2003;14(2):153–64.
  • 19.Weathers AC, Garrison HG. Children of migratory agricultural workers: The Ecological Context of Acute. Ped Emerg Med 2004;5:120–29.
  • 20.Koçakoğlu Ş, Şimşek Z, Ceylan E. 2001– 2006 Yılları Arasında Şanlıurfa Verem Savaş Dispanserinde Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri. Türk Toraks Dergisi 2009;10:9–14.
  • 21.Lambert MI. Migrant and seasonal farm worker women. Journal of Obstetric and Neonatal Nursing 1995;24:265–8.
  • 22.Koruk I, Simsek Z. Mevsimlik tarım işçiliğinin kadın sağlığına etkisi. 12. Ulusal Halk sağlığı Kongresi 2008, Ankara.
  • 23.Yıldırak N, Gülçubuk B, Gün S, Olhan E, Kılıç M. Türkiye’de Gezici ve Geçici Kadın Tarım İşçilerinin Çalışma ve Yaşam Koşulları ve Sorunları, Ankara, 2003.
  • 24.Bertan M. Introduction. In: Adolescence and Adolescent Reproductive Health. International Children’s Center, Ankara: Meteksan AŞ; 2003. p. 118–23.
  • 25.Kreipe RE, McAnarney ER. Psychosocial aspects of adolescent medicine. Semin Adolescent Med 1985;1(1):33–45.
  • 26.Özcebe H, Akın L. Effects of peer education on reproductive health knowledge for adolescents living in rural areas of Turkey. Journal of Adolescent Health 2003;33:217–18.
  • 27.Özvarış ŞB. Adölesanlarda üreme ve cinsel sağlığı. Sosyal Pediatri Dergisi (Özel Sayı Eylül) 2005;124–9.
  • 28.Şimşek Z, Koruk İ, Altındağ A. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi ve FenEdebiyat Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin riskli sağlık davranışları. Toplum Hekimliği Bülteni 2007;26(3):19–24.
  • 29.Uluslararası Çocuk Merkezi (ICC). Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Adölesan Dönemi Konusundaki Bilgi ve Yaşam Tarzlarının Belirlenmesi Araştırması. Meteksan Matbaacılık, Ankara. 2007.
  • 30.Üniversite Gençlerinin Cinsel ve Üreme Sağlığı, Beş Üniversite Çalışması (özet raporu). Sağlık ve Sosyal yardım Vakfı- Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama MerkeziHacettepe AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi, Aralık 2006.
  • 31.Kırmızıtoprak E, Şimşek Z. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar ve Güvenli Cinsel Yaşam Konusunda Gençlerin Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. TAF Prev Med Bull 2011;10(4):463–72.
  • 32.Browner WS, Newman TB, Cummings SR, Hulley SB. Estimating sample size an power: The nitty-gritty. In. Hulley SB, Cummings SR, Browner WS, Grady D, Hearst N, Newman TB, editors. Designing Clinical Reserach. 2nd ed. USA: Lippincott Wlliams & Wilkins; 2001. p. 85.
  • 33.Health Behavior and Health Education; Theory, Research and Practice. In. Clark NM, Glanz K, Rimer BK, Lewis FM, editors. 3rd ed. San Francisco: Jossey Bass A Willey Imprint; 2002.
  • 34.Oldenburg B, Parcel GS. Diffusion of innovations. In. Health Behavior and Health Education; Theory, Research and Practice. Clark NM, Glanz K, Rimer BK, Lewis FM, editors. 3rd ed. San Francisco: Jossey Bass A Willey Imprint; 2002. p. 313–35.
  • 35.Grady D, Cummings SR, Hulley SB. Designing an experiment: clinical trials II. In. Hulley SB, Cummings SR, Browner WS, Grady D, Hearst N, Newman TB, editors. Designing Clinical Reserach. 2nd ed. USA: Lippincott Wlliams & Wilkins; 2001. p. 169.
  • 36.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara: Türkiye; 2009.
  • 37.Caron F, Godin G, Otis J, Lambert LD. Evaluation of a theoretically based AIDS/STD peer education program on postponing sexual intercourse and on condom use among adolescents attending high school. Health Educ Res 2004;19(2):185–97.
  • 38.Kvalem IL, Sundet JM, Rivø KI, Eilertsen DA, Bakketeig LS. The effect of sex education on adolescents' use of condoms: applying the Solomon fourgroup design. Health Educ Q 1996;23(1):34–47.
  • 39.Saroj P, Rajesh, K, Indarjeet, Arun KA. Reproductive Health Education Intervention Trial. Indian Journal Pediatrics 2005;72:287–92.
  • 40.Bailey RC, Moses S, Parker C. Male circumcision for HIV prevention in young men in Kisumu Kenya: a randomised controlled trial. Lancet 2007;12:369.
  • 41.Sieverding J, Boyer CB, Siller J, Gallaread A, Krone M, Chang YJ. Youth United through Health Education: building capacity through a community collaborative intervention to prevent HIV/STD in adolescents residing in a high STD prevalent neighborhood. AIDS Educ Prev 2005;17(4):375–85.
  • 42.Mandel J, Carr W, Hillmer T, Leonard P, Halberg J, Sanderson W, Mandel J. Safe handling of agricultural pesticides in Minnesota: Results of a country-wide educational intervention. J Rural H 2002;16(2):148–54.
  • 43.Liller K, Noland V, Rijal P, Pesce K, Gonzalez R. Development and evaluation of the Kids Count Farm Safety Lesson. J Agric Saf Health 2002;8(4):411–21.
APA Simsek Z, KIRMIZITOPRAK E (2013). Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. , 1 - 10.
Chicago Simsek Zeynep,KIRMIZITOPRAK Evin Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. (2013): 1 - 10.
MLA Simsek Zeynep,KIRMIZITOPRAK Evin Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. , 2013, ss.1 - 10.
AMA Simsek Z,KIRMIZITOPRAK E Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. . 2013; 1 - 10.
Vancouver Simsek Z,KIRMIZITOPRAK E Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. . 2013; 1 - 10.
IEEE Simsek Z,KIRMIZITOPRAK E "Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi." , ss.1 - 10, 2013.
ISNAD Simsek, Zeynep - KIRMIZITOPRAK, Evin. "Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi". (2013), 1-10.
APA Simsek Z, KIRMIZITOPRAK E (2013). Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 11(1), 1 - 10.
Chicago Simsek Zeynep,KIRMIZITOPRAK Evin Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 11, no.1 (2013): 1 - 10.
MLA Simsek Zeynep,KIRMIZITOPRAK Evin Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, vol.11, no.1, 2013, ss.1 - 10.
AMA Simsek Z,KIRMIZITOPRAK E Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. 2013; 11(1): 1 - 10.
Vancouver Simsek Z,KIRMIZITOPRAK E Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. 2013; 11(1): 1 - 10.
IEEE Simsek Z,KIRMIZITOPRAK E "Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi." Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 11, ss.1 - 10, 2013.
ISNAD Simsek, Zeynep - KIRMIZITOPRAK, Evin. "Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi". Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 11/1 (2013), 1-10.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 1:52

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları