Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme

ŞENGÜL, GÖKHAN; SONGUR, Damla Gülseren; ERTÜRK, Korhan Levent; ŞİMŞEK, A Aslı

Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme

Korhan Levent ERTÜRK, (Atılım Üniversitesi)

A Aslı ŞİMŞEK, (Atılım Üniversitesi)

Damla Gülseren SONGUR, (Atılım Üniversitesi)

Gökhan ŞENGÜL (Atılım Üniversitesi .)

Bilgi Dünyası

7 2

Yıl: 2014 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 375 - 395 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme

Öz:

Fiziksel veya zihinsel nedenlerle bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlı olan bireyler toplumun bir grubunu oluşturmaktadır. türkiye'de bu bireyler ve/veya çevreleri toplumda doğrudan ya da dolaylı olarak çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Günümüzde eğitim, sağlık, adalet, sosyal güvenlik gibi alanlarda bu durum sıklıkla görülebilmektedir. Söz konusu bireyler sorunlarıyla ilgilenilmesini ve çözüme kavuşturulmasını istemektedirler. Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi anılan sorunların çözümüne yönelik çalışmalar ile doğrudan ilişkilidir. Çalışmamız, bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlı olan bireylerin ortak bir terimle ifade edilmesi, engelli birey farkındalığının ortaya konulması ve bu bağlamda ilgili bazı web sitelerinin bu bireyler açısından yeterliliğinin sorgulanmasına yöneliktir. Bunlar ve benzeri web sitelerinin olabildiğince erişilebilir yapılması engelli kullanıcılara diğer bireyler ile eşit hakların sağlanmasına katkı sağlayabilecek, bilgi ve iletişim kaynaklarını çeşitlendirebilecektir

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Davranış Bilimleri

Disability Awareness in Turkey and an Assessment about Accessibility of Web Pages Related to Justice by Disabled People

Öz:

the people who have physical or mental disabilities which limit their movements, senses, activities or both of them are one of the groups in society. those people have various problems in social life directly or indirectly in turkey. nowadays, they face many problems in accessibility on many fields such as education, healthcare, justice, social security, etc. those individuals are willing to draw attention and resolve their problems. the level of development of countries is directly related with the solution of the aforementined problems. In this study we focused on the common terms about the people who have limited movements, senses, activities or both; and focused on the awereness of disabled people and we investigated the the accessibility of the web sites about the justice by disabled people. Making accessible of web pages will allow the disabled people to have the equal rights with the others and will also provide diversity about information and communication sources

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adalet Bakanlığı 2010-2014 Stratejik Planı. (2010). 6 Temmuz 2013 tarihinde http://www.adalet.gov. tr/ stratejikplan/ AdaletBakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1 StratejikPlan%C4%B12010-2014. pdf adresinden erişildi.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2014)
T.C. Resmi Gazete, 6518, 6 Şubat 2014. 11 Ocak 2014 tarihinde http://www.eyh.gov.tr/tr/ html/8180/2.2 adresinden erişildi.
Alır, G., Soydal, İ. ve Öztürk, Ö. (2007), Türkiye’de e-devlet Uygulamaları Kapsamında Kamu Kurumlarına Ait Web Sayfalarının Değerlendirilmesi, 1st International Symposium on Information Management in a Changing World, October 24-26, 2007, Ankara, Turkey.
Proceedings (pp. 156-165). Ankara, Turkey: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Aras, Z. ve Altınok, E.B. (2009) Türkiye’de Bilgi Edinme Hakkı ve Uygulama Sorunları. 4 Nisan 2014
tarihinde http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/ tekmakale/2009-1/7.pdf adresinden erişildi.
Aristoteles (2000). Nikomakhos’a Etik, Çev. Saffet Babür, BilgeSu Yayıncılık, Ankara, ISBN: 9789944795005.
BM (1945). Birleşmiş Milletler Antlaşması. 11 Ocak 2014 tarihinde http://www.ombudsman.gov.tr/ contents/files/35501-Birlesmis-Milletler-Antlasmasi.pdf adresinden erişildi.
Burcu, E. (2007). Türkiye’de Özürlü Birey Olma: Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Engelliler Hakkında Kanun [EHK], (Özürlüler Hakkında Kanun) (2005), T.C. Resmi Gazete, 5378, 17 Mayıs 2005. 11 Ocak 2014 tarihinde http://www.eyh.gov.tr/tr/html/8180/2.2 adresinden erişildi.
Ergün, M. (2013) Ayrımcılık ve Özürlüler. Öz-Veri Dergisi (2)1. Mayıs 2005, Cilt: 2 Sayı: 1.8 Ocak 2013 tarihinde http://www.ozida.gov.tr/default20.aspx?menu=ozveri& sayfa=ov3/ ov3ayrimveozurlu adresinden erişildi.
Eripek, S. ve diğerleri (1998). Özel Eğitim: Ünite 1-12. Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi, İlköğretim Öğretmenliği, Lisans Tamamlama Programı Yayını No:561 17 Ocak 2014 tarihinde http://w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/IOLTP/1267/unite01.pdf adresinden erişildi.
Gül, İ.I. (2008) Bir Hak Mücadelesi Alanı Olarak Engellilik ve Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi, Öz-Veri Dergisi (5)2 11 Ocak 2014 tarihinde http://www.eyh.gov.tr/ tr/8457/10 adresinden erişildi.
Gül, İ.I. ve Karan, U. (2011). Ayrımcılık Yasağı (Kavram, Hukuk, İzleme ve Belgeleme). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Gülmez, M. (2010). İnsan Haklarında Ayrımcılık Yasaklı Eşitlik İlkesi: Aykırı Düşünceler. Çalışma ve Toplum, 2(25), Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi Özel Sayı.
Kaboğlu, İ.(2002). Özgürlükler Hukuku. İmge Kitabevi, 6. Baskı, Ankara.
Kalem Berk, S. (2011). Türkiye’de Adalete Erişim: Göstergeler ve Öneriler. TESEV Yayınları, İstanbul.
Karan, U. (2011). Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı: Hukuksal Çerçeve. 14 Mart 2013 tarihinde http:// www.secbir.org/wp-content/uploads/2011/01/12-ULAS-KARAN.pdf adresinden erişilmiştir.
Karataş, K.(2002), Engellilerin Toplumla Bütünleşme Sorunları, Bir Sosyal Politika Yaklaşımı. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, C. 2, S. 2, Kasım, 2002.
Karataş, K. ve Gökçe E.Ç. (2010), Türkiye’de Engelli Kadın Olmak: Deneyimler ve Çözüm Önerileri. Uluslararası Sosyal Arastırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), Volume: 3 Issue: 13 Year: 2010
Kırcaali-İftar,G.(1998). Özel Gereksinimli Bireyler ve Özel Eğitim. Özel Eğitim Kitabından (ed. S. Eripek). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Küçükaslan, B. (2013). Sakat-Engelli, Kim?-Ne. 12 Ocak 2014 tarihinde, http://www.engelliler.biz/ forum/ayrimcilikla-mucadele-insan-toplum-siyaset-bugun-yarin/1010-sakat-engelli-kim-netartisma.html adresinden erişildi.
Malhotra, R, ve Rowe, M. (2014). Exploring disability identity and disability rights through narratives: Finding a voice of their own. London ; New York, NY : Routledge. MEB (2012). Mevzuat: Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 13 Mart 2014 tarihinde http://mevzuat.
meb.gov.tr/html/26184_0.html adresinden erişildi.
Akıncı, M. (1999). Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman. Beta Yayınevi, İstanbul.
Oliver, M. (2009). Understanding disability: From theory to practice. Basingstoke, Hampshire [England: Palgrave Macmillan.
Özen, A. ve diğerleri (2012). Özel Gereksinimli Bireyler ve Bakım Hizmetleri. Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayını No:1501 17 Ocak 2014 tarihinde http://eogrenme.anadolu.edu. tr/eKitap/SHZ201U.pdf adresinden erişildi.
Öztürk, M. (2011). Türkiye’de Engelli Gerçeği. Müsiad Cep Kitapları, İstanbul. Özürlüler Hakkında ve Bazı Kanunlar ile Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı, Genel Gerekçe, 2 Mart 2013 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/ donem22/yil01/ss969m.htm adresinden erişildi.
Shakespeare, T. (2006). Disability rights and wrongs. London: Routledge. Subaşıoğlu, Fatoş (2008) Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri’nin Engellilik Farkındalığı” Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Dünyası, 2008, vol. 9, n. 2, pp. 399-430.
Sürmen, Ş. (2004). Ben Sakatlandım. Nüans Arma Yayınları, ISBN:975-7336-3.
Swain, J. (1993). Disabling barriers, enabling environments. London: Open University.
TDK (2014). Güncel Türkçe Sözlük. 28 Nisan 2014 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php adresinden erişildi.
TÜİK (2012). Sağlık Araştırması: Sağlık Hizmetleri ve Sağlığı Belirleyici Göstergeler. 28 Nisan 2014
tarihinde http://www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=223 adresinden erişildi. Türkiye’de Engellilere Yönelik Ayrımcılık ve Hak İhlalleri 2011 Yılı İzleme Raporu (2011). Ayrımcılık İzleme Platformu, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği, 12 Haziran 2013 tarihinde http://www.
esithaklar.org/wp-content/uploads/2012/06/ESHID-EngelliRaporu2011.pdf adresinden erişildi.
Web Accessibility Initiative (WAI) (2013) 17 Temmuz 2013 2014 tarihinde http://www.w3.org/ adresinden erişildi.
Web Content Accessibility Guidelines 2.0 (WCAG) (2013) 17 Temmuz 2013 2014 tarihinde http:// www.w3.org/ adresinden erişildi.
World Health Organization (WHO) (2012) Disabilities. World Health Organization. 11 Temmuz 2013 2014 tarihinde http://www.who.int/en/ adresinden erişildi

APA	ERTÜRK K, ŞİMŞEK A, SONGUR D, ŞENGÜL G (2014). Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. , 375 - 395.
Chicago	ERTÜRK Korhan Levent,ŞİMŞEK A Aslı,SONGUR Damla Gülseren,ŞENGÜL GÖKHAN Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. (2014): 375 - 395.
MLA	ERTÜRK Korhan Levent,ŞİMŞEK A Aslı,SONGUR Damla Gülseren,ŞENGÜL GÖKHAN Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. , 2014, ss.375 - 395.
AMA	ERTÜRK K,ŞİMŞEK A,SONGUR D,ŞENGÜL G Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. . 2014; 375 - 395.
Vancouver	ERTÜRK K,ŞİMŞEK A,SONGUR D,ŞENGÜL G Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. . 2014; 375 - 395.
IEEE	ERTÜRK K,ŞİMŞEK A,SONGUR D,ŞENGÜL G "Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme." , ss.375 - 395, 2014.
ISNAD	ERTÜRK, Korhan Levent vd. "Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme". (2014), 375-395.

APA	ERTÜRK K, ŞİMŞEK A, SONGUR D, ŞENGÜL G (2014). Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Bilgi Dünyası, 15(2), 375 - 395.
Chicago	ERTÜRK Korhan Levent,ŞİMŞEK A Aslı,SONGUR Damla Gülseren,ŞENGÜL GÖKHAN Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Bilgi Dünyası 15, no.2 (2014): 375 - 395.
MLA	ERTÜRK Korhan Levent,ŞİMŞEK A Aslı,SONGUR Damla Gülseren,ŞENGÜL GÖKHAN Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Bilgi Dünyası, vol.15, no.2, 2014, ss.375 - 395.
AMA	ERTÜRK K,ŞİMŞEK A,SONGUR D,ŞENGÜL G Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Bilgi Dünyası. 2014; 15(2): 375 - 395.
Vancouver	ERTÜRK K,ŞİMŞEK A,SONGUR D,ŞENGÜL G Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Bilgi Dünyası. 2014; 15(2): 375 - 395.
IEEE	ERTÜRK K,ŞİMŞEK A,SONGUR D,ŞENGÜL G "Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme." Bilgi Dünyası, 15, ss.375 - 395, 2014.
ISNAD	ERTÜRK, Korhan Levent vd. "Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme". Bilgi Dünyası 15/2 (2014), 375-395.