Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği

KURUPINAR, Abdülhamit; Erdamar, Gürcü

Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği

Gürcü ERDAMAR, (Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi)

Abdülhamit KURUPINAR (Bartın Anadolu İmam Hatip Lisesi)

Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

38 8

Yıl: 2014 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 65 - 84 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği

Öz:

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinde görülen madde bağımlılığı alışkanlığı ve yaygınlığı düzeyini saptamaktır. Araştırmanın çalışma grubunu, Bartın ilindeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören her sınıf seviyesindeki öğrencilerden tesadüfi seçilen toplam 545 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından geliştirilen bir anket kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, Bartın ilindeki ortaöğretim öğrencilerinin % 61.8'sinin (n=337) şimdiye kadar hiç sigara kullanmadığı, % 10.8'inin (n=59) bir kez denediği, buna karşın % 27.4'ünün (n=149) sigara kullanmaya devam ettiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda grubun % 35.2'sinin (n=192) en az bir kez alkol kullandığı ve bunların da % 24.4'ünün (n=131) halen belli aralıklarla alkol kullanmaya devam ettiği belirlenmiştir. Ayrıca sigara ve alkol kullanma ile cinsiyet, sınıf düzeyi ve madde bağımlısı arkadaşı olması arasında; sigara kullanma ile okul türü ve kendinden memnun olma arasında anlamlı fark bulunmuştur

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji

The Habit of Drug Addiction and Prevalence Among the Secondary School Students: Sample of Bartın City

Öz:

The aim of this study was to determine the prevalence level of drug addiction habit seen in the secondary school students. The study group was a total of 545 students attending in secondary schools in Bartın who were randomly selected from each grade level. A questionnaire developed by the researchers was used as data collection tool. According to the results obtained in this study, it was identified that 61.8% (n=337) of the secondary school students in Bartın never smoked, 10.8% of the students(n=59) tried smoking only once; whereas 27.4% of the students (n=149) were continuous smokers. Also, it was determined that 35.2% of the students (n=192) used alcohol at least once, and 24.4% of them (n=131) still continued to use alcohol at regular intervals. Additionally, a statistically significant difference was found between smoking and alcohol use and gender; grade level and having friends who are addicted to drugs; smoking and the school type and being self-satisfied

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akfert, Serpil K, Çakıcı, Ebru. & Çakıcı, Mehmet. (2009). Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, Cilt 10, ss. 40-47.
Akın, Münevver. (1999). Lise öğrencilerinin, uyuşturucu-uyarıcı madde kullanımının zararlarına ilişkin sağlık eğitim gereksinimleri. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Alikaşifoğlu, Müjgan. & Ercan, Oya. (2002). Ergenlerde madde kullanımı. Türk Pediatri Arşivi, Cilt 37, ss. 66-73.
Bauman, Karl. E., Carver, Karen & Gleıter, Karin. (2001). “Trends in parent and friend influence during adolescent: the case of adolescent cigarette smoking”. Addictive Behaviors, Vol. 26, pp. 349–361.
Baykul, Yaşar. (1997). İstatistik Metotlar ve Uygulamalar. Ankara: Anı Yayıncılık, 2. Baskı.
Bektaş, Habib. (1991). Uyuşturucu Batağı. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Berkem, Nuri & İpek, Meral. (2002). Öğrenciler Arasında Madde Kullanım Yaygınlığı ve Özelliklerinin Belirlenmesi Araştırması. Bursa: Bursa İl Sağlık Müdürlüğü Yayınları.
Bertan, M., Özcebe, H., Haznedaroğlu, D., Kırcalıoğlu, N. & Bülbül, SH. (2005). The knowledge of adolescent period and the lifestyle of the first year students in universities. 29th UMEMPS Congress Union of Middle Eastern and Mediterranean Pediatric Societies, Hilton Convention Center, September 14-17, ss. 55-56.
Bilir, Nazmi, Doğan, Bahar & Yıldız, Ali Naci. (1997). Sigara İçme Konusundaki Davranışlar ve Tutumlar. Ankara: Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayınları.
Büyüköztürk, Şener. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: PegemA yayıncılık.
Bowden Vicky R., (1990). The Relationship Between Family Functioning and Adolescent Substance Use. University of San Diego, California United States. Unpublished Master Thesis.
Bülbül, Selda H., Güçlü, Mustafa & Mısırlıoğlu, Emine D. (2013). Kırıkkale İl Merkezi İlköğretim ve Lise Öğrencilerinde Sigara ve Alkol Alışkanlıkları ve etkileyen faktörler. Türkiye Çocuk hastalıkları Dergisi, Cilt 4, ss. 168-172.
Chassın, Laurie, Presson, Clark C. & Sherman, Steven J. (1995). “Social-psychological Antecedents and Consequences of Adolescent Tobacco Use”. (Ed.) Wallander, J. L. & Siegel, L. J., Adolescent Health Problems: Behavioral Perspectives Advances in Pediatric Psychology, pp. 141–159. New York, NY: Guilford Press.
Conrad, Karen M., Flay, Brian R. & Hıll, David. (1992). “Why Children Start Smoking Cigarettes: Predictors of Onset”. British Journal of Addiction, Vol. 87, pp. 1711–1724.
Çetin, Yılmaz. (2013). “Madde Bağımlılığı Ve Yalova Ölçeğinde Madde Bağımlılığı Algısı.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova.
Doğan, Derya G. & Ulukol, Betül. (2010). “Ergenlerin Sigara İçmesini Etkileyen Faktörler ve Sigara Karşıtı İki Eğitim Modelinin Etkinliği”. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. Cilt, 17, Sayı 3, ss. 179- 185.
Eıser, Jichard R. & Van Der Plıgt, Joop. (1984). “Attitudinal and Social Factors in Adolescent Smoking: In Search of Peer Group Influence”. Journal of Applied Social Psychology, Vol. 14, pp. 348–363.
Erdem, Gizem, Eke, Ceyda Y., Ögel, Kültegin ve Taner, Sevil. (2006). “Lise Öğrencilerinde Arkadaş Özellikleri Ve Madde Kullanımı.” Bağımlılık Dergisi, Cilt 7, ss. 111-116.
Flaherty, Joseph A., Rıchman, Judith A. (1993). “Substance Use and Addiction Among Medical Students, Residents and Physicians”. Psycological Clinics of North America, Vol. 16, No. 1, pp. 189 197.
Flay, Brian R., Hu, Frank B. & Rıchardson, Jean. (1998). “Psychosocial Predictors of Different Stages of Cigarette Smoking Among High School Students”. Preventive Medicine, Vol. 27, pp. 9–18.
Frıedman, Larry. S., Lıchtensteın, Edward & Bıglan, Anthony. (1985). “Smoking Onset Among Teens: An Empirical Analysis of Initial Situations”. Addictive Behaviors, Vol. 10, pp. 1–13.
Gökgöz, Şenlen & Koçoğlu, Gülay. (2007). “Adölesan Çağda Sigara ve Alkol Ölçme Davranışı. Klinik Araştırma”. Fırat Üniversitesi: Fırat Tıp Dergisi, Cilt 12, Sayı 3, ss. 214-218
Gürol, Defne Tamar. (2008). Madde Bağımlılığı Açısından Riskli Adolesanlar. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Adolesan Sağlığı II. Sempozyum Dizisi No. 63, ss. 65-68.
Herken, Hasan, Özkan, İshan, Çilli, Ali S. & Bodur, Said. (2000). “Öğrencilerde Alkol Kullanım Sıklığı ve Sosyal Öğrenme ile ilişkisi”. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, Cilt 13, ss. 87-91.
Herken, Hasan, Bodur, Said. & Kara, Fatih. (2000). Üniversite “Öğrencisi Kızlarda Madde Kullanımı İle Kişilik ve Ruhsal Belirti İlişkisi”. Klinik Psikiyatri, Cilt 3, ss. 40-45
Karasar, Niyazi. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kasapıla, William. & Mkandawıre, Tapiwa Susan. (2010). “Drinking and Smoking Habits Among College Students in Malawi”. European Journal of Social Sciences. Vol. 15, No. 3, pp.441-448.
Köknel, Özcan. (1998). Bağımlılık - Alkol ve Madde Bağımlılığı. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Meclis Araştırma Komisyonu Raporu (2008). Uyuşturucu Başta Olmak Üzere Madde Bağımlılığı ve Kaçakçılığı Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Komisyon. Ankara: TBMM Yayınları.
O’loughlın, Jennifer, Paradıs, Gilles, Renaud, Lise & Gomez, Luis Sanchez (1998). “One-Year Predictors of Smoking Initiation and of Continued Smoking Among Elementary School Children in Multiethnic, Low-İncome, İnner-City Neighbourhoods”. Tobacco Control, Vol. 7, pp. 268–275.
Ögel, Kültegin, Tamar, Defne, Evren, Cüneyt. Çakmak, Duran (2000). “İstanbul'da Lise Gençleri Arasında Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı”. Klinik Psikiyatri Dergisi. Cilt 3, Sayı 4, ss. 242-245.
Ögel, Kültegin. (2001). İnsan, Yaşam ve Bağımlılık. Tartışmalar ve Gerekçeler. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
Ögel, Kültegin, Çorapçıoğlu, Aytül, Sır, Aytekin, Tamar, Müge, Tot, Şenel, Doğan, Orhan, Uğuz, Şükrü, Yenilmez, Çınar, Bilici, Mustafa, Tamar, Defne & Liman, Olcay. (2004). “Türkiye'de Dokuz İlde İlk ve Ortaöğretim Öğrencilerinde Tütün, Alkol Ve Madde Kullanım Yaygınlığı”. Türk Psikiyatri Dergisi. Cilt 15, Sayı 2, ss. 112-118.
Ögel, Kültegin, Taner, Sevil, Eke & Ceyda Y. (2006). “Onuncu Sınıf Öğrencileri Arasında Tütün, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı (İstanbul Örneklemi)”. Bağımlılık Dergisi. Cilt 7,Sayı 1, ss:18-23.
Ögel, Kültegin, Taner, Sevil. & Eke, Ceyda Y. (2006). “Onuncu Sınıf Öğrencileri Arasında Tütün, Alkol Ve Madde Kullanım Yaygınlığı: İstanbul Örneklemi”. Bağımlılık Dergisi, Cilt 7, ss. 18-23.
Paavola, M., Vartıanıen, E. & Puska, P. (2001). Smoking cesation between teenage years and adulthood. Health Education Research. Vol. 16, No. 1, pp. 49-57.
Paulson, Morris J., Coombs, Robert H. & Rıchardson, Mark A. (1990) “School Performance, Academic Aspirations, and Drug Use Among Children and Adolescents”. Journal of Drug Education, Vol. 20, No. 4, pp. 289–303.
Rezvanfard, M., Ekhtıarı, H. & Mokrı A. (2009). Psychological and behavioral traits in smokers and their relationship with nicotine dependence level. Archives of Iranian Medicine. Vol. 13, pp. 395-405.
Rose, Jennifer S., Chassın, Laurie, Presson, Clark. & Sherman, Steven J. (1999). “Peer Influences on Adolescent Cigarette Smoking: A Prospective Sibling Analysis”. Merrill-Palmer Quarterly, Vol. 45, pp. 62– 84.
Saraçlı, Özge. (2007). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Öğrencilerinde Sigara, Alkol veMadde Kullanımı İle İlişkili Bireysel ve Psikososyal Faktörler. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
Smıth, Donna Carroll. (2004). Substance Use Attitudes and Behaviors of Students With Learning Disabilities. The Ohio State University, Unpublished Doctoral Thesis, Ohio.
Sprınger, J.F., Sale, E. & Hermann, J. (2004). Characteristics of effective substance abuse prevention programs for highrisk youth. The Journal of Primary Prevention. Vol. 25, pp. 171-219.
Steınberg, Laurence. (2007). Ergenlik. (Çev.Ed. Figen Çok). İstanbul: İmge Kitabevi.
Sutherland, I. & Shepherd, J.P. (2001). “Social Dimensions of Adolescent Substance Use”. Addiction. Vol. 96, pp. 445-458.
Tekalan, Ali (2012). “Uyuşturucu Maddelere Genel Bir Bakış” Yeşilay, Bağımlılık Tedavisi, Aylık sağlık, Eğitim ve Kültür Dergisi,Yıl: 87, Sayı 936, Ocak, s.32.
Taşçı Emel, Atan, Şenay Ü., Durmaz, Nazike, Erkuş, Hilal & Sevil, Ümran. (2005). Kız Meslek Lisesi Öğrencilerinin Madde Kullanma Durumları. Bağımlılık Dergisi, Cilt 6, ss. 122-128.
Turhan, Ebru, İnandı, Tacettin, Özer, Cahit. & Akoğlu, Sabahat (2011). “Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler”. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. Cilt 9, No.1, ss. 33-44.
Türkiye'nin Uyuşturucu ile Mücadele Politikası (2012). utsamwww.utsam.org.tr Erişim Tarihi: 04.03.2014.
Vadım, Yuferov, Levran, Orna, Proudnıkov, Dmitri. (2010). “Search for genetic markers and functional variants ivolved in the development of opiate and cocaine addiction and treatment.” Annals of the New York Academy of Sciences. Vol. 1187, pp. 184-207.
Yazman, Ümit. (1995). Lise Gençliğinin Psikoaktif Maddelere Bakışı ve Kullanım Oranlarının Türkiye- İstanbul Örneği ile İncelenmesi. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul.
Yörükoğlu, Atalay. (1996). Gençlik Çağı. İstanbul: Özgür Yayınları. Webb, E., Ashton, G.H., Kely, P., Kamalı, F. (1998). “An Update on British Medical Students’ Lifestyles”. Medical Education. Vol. 32, No.3, pp. 325-331.
Zincir, Selma B., Zincir, Nihat, Sünbül, Esra A. & Kaymak, Esra (2012). “Sigara Bağımlılığında Mizaç ve Karakter Özelliklerinin Bağımlılık Düzeyleri ile İlişkisi”. Journal of Mood Disorders, Cilt. 2, Sayı 4, ss. 160- 166.

APA	Erdamar G, KURUPINAR A (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. , 65 - 84.
Chicago	Erdamar Gürcü,KURUPINAR Abdülhamit Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. (2014): 65 - 84.
MLA	Erdamar Gürcü,KURUPINAR Abdülhamit Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. , 2014, ss.65 - 84.
AMA	Erdamar G,KURUPINAR A Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. . 2014; 65 - 84.
Vancouver	Erdamar G,KURUPINAR A Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. . 2014; 65 - 84.
IEEE	Erdamar G,KURUPINAR A "Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği." , ss.65 - 84, 2014.
ISNAD	Erdamar, Gürcü - KURUPINAR, Abdülhamit. "Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği". (2014), 65-84.

APA	Erdamar G, KURUPINAR A (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 65 - 84.
Chicago	Erdamar Gürcü,KURUPINAR Abdülhamit Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16, no.1 (2014): 65 - 84.
MLA	Erdamar Gürcü,KURUPINAR Abdülhamit Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.16, no.1, 2014, ss.65 - 84.
AMA	Erdamar G,KURUPINAR A Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 16(1): 65 - 84.
Vancouver	Erdamar G,KURUPINAR A Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 16(1): 65 - 84.
IEEE	Erdamar G,KURUPINAR A "Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği." Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss.65 - 84, 2014.
ISNAD	Erdamar, Gürcü - KURUPINAR, Abdülhamit. "Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği". Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/1 (2014), 65-84.