OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
Yıl: 2016 Cilt: 18 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 271 - 293 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
Öz: Bu araştırmada, İstanbul İlindeki hastanelerde tanılamada çalışan 15 uzman doktorun tıbbi tanılama sürecine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Uzman doktorların tanılamaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesinde, nitel gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, otizmli çocukların göz teması, iletişim eksikliği, konuşma sorunu gibi davranışlar sergilemelerinden dolayı çocuk doktorları, yönlendirildiklerini göstermektedir. Ayrıca, otizmli çocukların yalnızca tarama testleri, gelişim ölçekleri veya Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabındaki (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders; DSM.IV) kriterleri ile değerlendirildikleri ve tanılamaya ortalama 24 dakika süre ayrıldığı belirlenmiştir. Son olarak, uzman doktorlar tıbbi tanılamaya ayrılan sürenin yetersizliği, tanılamada biyolojik bir markerin olmaması, nöro-motor gelişim açıdan çocuğun gelişiminin takip edilmemesi, özel eğitim hizmetlerinin yetersiz olması, otizm konusunda eğitim hizmeti veren vakıfların eğitimi ticari hale getirmeleri, ailelerin otizm konusunda yeterince bilgilendirilmemesi gibi bazı sorunların tanılama sırasında veya sonrasında yaşandığını açıklamışlardır
Anahtar Kelime: INVESTIGATION OF DIAGNOSTIC PROCESS THROUGH THE OPINIONS OF THE MEDICAL DOCTORS WHO DIAGNOSE CHILDREN WITH AUTISM
Öz: The aim of this study is to describe the current condition by interviewing 15 medical doctors who involved in the diagnostic process of children with autism in the hospitals in Istanbul. In the process of determining the opinion of the specialists for diagnosis, semi-structured interview based on the qualitative research approach was used. Results of the study revealed that most of referrals to medical doctors with a suspicion of autism are done by pediatricians, teachers, pedagogues or psychologists due to the behaviors such as not establishing eye contact, lack of communication. Additionally, it is also seen that the specialists allowed 24 minutes on the average and they diagnosed the autistic children using only screening tests, development scales and DSM-IV criteria. Finally, specialists mentioned that problems such as the insufficiency of the duration for the diagnosis, the lack of biological marker in the diagnosis, the lack of following the neuro-motor development of the child, insufficiency of the special education services for the autistic children, the commercialization of the foundations giving education services in autism, lack of informing the families about autism, were faced during and after the diagnosis
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Baird, G., Cass, H., ve Slonims, V. (2003). Diagnosis of autism: Clinical review. BMJ, 327, 488–493
- Becı t, G., Kurt, A. A. ve Kabakçı, I. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının okul uygulama derslerinin yararlarına ilişkin görüşleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 169-184.
- Bozkurt, F. (2009). Zihinsel Yetersiz Tanısı Alan Çocukların Tanılama Süreçlerinin Betimlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi.
- CDE (2000). Handbook on Assessment and Evaluation in Early Childhood Special Education Programs. 15.02.2012 tarihinde http://www.cde.ca.gov/sp/se/fp/documents/ecassmnt.pdf internet adresinden indirilmiştir.
- CEC (2012). Autism Spectrum Disorders (ASDs): Prevalence. 01.03.2013 tarihinde http://www.cdc.gov/ncbddd/autism/data.html adresinden indirilmiştir.
- Daley, T. C. ve Sigman, M. D. (2002). Diagnostic Conceptualization of Autism Among Indian Psychiatrists, Psychologists, and Pediatricians. Journal of Autism and Developmental Disorders. 32(1), 13-23.
- Dosreis, S., Weiner, C. L., Johnson, L., & Newschaffer, C. J., (2006). Autism Spectrum Disorder Screening and Management Practices among General Pediatric Providers. Developmental and Behavioral Pediatrics, 27(2), 88-94.
- Embersin, C. ve Gremy, I. (2008). Autism in the United States: Early Detection and Epidemiological Surveillance. The Regional Health Observatory of the Paris lle-de-France Region is Funded by the State Goverment.
- Finke, E. H., Drager, K. D. R. ve Ash, S. (2010). Pediatricians' perspectives on identification and diagnosis of autism spectrum disorders. Journal of Early Childhood Research, 8(254), 254-268.
- Flippek, P.A., Accordo, P.J., Ashwal, S., Baranek, G.T., Cook, E.H., Dawson, G., ve diğerleri (2000). Practice parameter: Screening and diagnosis of autism: Report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology and the Child Neurology Society. Neurology, 55, 468-479.
- Fombonne, E. (2002). Epidemiological trends in rates of autism. Molecular Psychiatry, 7(2), 4–6.
- Gearheart, B., Mullen, R. C. ve Gearheart, C. (1992). Exceptional Individuals an Introduction. Pacific Grove, California: Brooks/Cole Publishing Company.
- Gürel Selimoğlu, Ö., Özdemir, S., Töret, G. ve Özkubat, U. (2014).
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin otizm tanılama sürecinde ve tanı sonrasında yaşadıkları deneyimlerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 5(2), 129-167.
- Hyman, S. L. ve Towbin, K. E. (2007). Autism Spectrum Disorders. Children with Disabilities (Editör: Mark L. Batshaw, Louis Pellegrino, Nancy J. Roizen, 6. baskı). 325-345.
- Karaaslan, Ö., Goldberg, J., Erbaş, D. ve Turan Qian, Y. (2014, Şubat). Comparison of the Diagnostic Assessment Practices of Young Children with Autism in Turkey and USA. Conference on Research Innovations in Early Intervention (CRIEI) kongresinde sunulmuştur, San Diego, ABD.
- KHK (2005). Özürlüler ve Bazı KHK’larda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. 01.03.2013 tarihinde http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10110701_5378_sayili_k anun.pdf. adresinden indirilmiştir.
- Kırcaali-İftar, G. (2003). Otistik özellik gösteren çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılması. İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazarlama. Kırcaali-İftar, G. (2015). Eğitim Dizisi: Otizm Spektrum Bozukluğu (Güncelleştirilmiş İkinci Baskı). İstanbul: Daktylos Yayınevi.
- Korkmaz, B. (2003). Otizm. A. Kulaksızoğlu (Ed.), Farklı Gelişen Çocuklar içinde (1. Baskı) (s. 81-115). İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Lancaster, B. M. (2005). Assessment and Treatment of Autism. Indian Journal of Pediatrics, 72, 45-52.
- Layne, C. M. (2007). Early Identification of Autism: Implications for Counselors. Journal of Counseling & Development, 85(1), 110-114.
- Mandell, D. S., Novak, M. M. ve Zubritsky, C. D. (2005). Factors associated with age of diagnosis among children with autism spectrum disorders. Pediatrics, 116(6), 1480-1486.
- Matson, J. L., Rieske, R.D., ve Tureck, K. (2011). Additional considerations for the early detection and diagnosis of autism: Review of available instruments. Research in Autism Spectrum Disorders, 5, 1319- 1326.
- McCaffrey, E. (2011). The Maternal Experience in the Diagnosis of Autism Spectrum Disorder. In Partial Fulfillment of the Requirements of the Degree of Clinical Psychology, The Faculty of the Department of Professional Psychology Chestnut Hill College.
- ÖEHY (2012). 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmî Gazete. 01.03.2013 tarihinde http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_ hizmetleri_yonetmeligi_son.pdf adresinden indirilmiştir.
- Özkaya, B. T. (2013). Yaygın Gelişimsel Bozukluklardan Otizm Spektrum Bozukluğuna Geçiş : DSM-5’te Karşımıza Çıkacak Değişiklikler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 5(2), 127-139.
- Özyürek, M. (2004). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı: Temelleri ve Geliştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Pasco, G. (2011). The diagnosis and epidemiology of autism. Tizard Learning Disability Review, 16(4), 5-19.
- Pierce, K., Glatt, S.J., Liptak, G.S. ve McIntyre, L.L. (2009). Early Identification of Autism: Rewiew Article. Annalz of Clinical Psychiatry, 21(3), 132-147.
- Sağlık Bakanlığı (2011). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı (2011- 2023). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 847. 22 Şubat 2016 tarihinde http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73168/h/ulusal-ruh-sagligi-eylemplani.pdf adlı siteden indirilmiştir.
- Smith, T., McAdam, D. ve Napolitano, D. (2007). Autism and Applied Behavior Analysis (s. 1-31). Autism Spectrum Disorders: Applied Behavior Analysis, Evidence, and Practice (Editör: Peter Sturmey and Adrienne Fitzer). Pro-ed: Austin, Texas, Amerika.
- Stephen, L. (2012). Early autism diagnosis. Australasian Science, 33, 8, 39.
- Sucuoğlu, B., Öktem, F., Akkök, F. ve Gökler, B. (1996). Otistikler çocukların değerlendirilmesinde kullanılan ölçeklere ilişkin bir çalışma. 3P Dergisi, 4(2), 116-121.
- Temel, F., Ersoy, Ö., Avcı, N. ve Turla, A. (2005). Gazi Erken Çocukluk Gelişimi Değerlendirme Aracı. Ankara: Rekmay Ltd. Şti.
- Tiryakioğlu, Ö. (2009). Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlerinin özel eğitim bölümünün sorunlarını algılamaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Volkmar, F. R., State, M., ve Klin, A. (2009). Autism and autism spectrum disorders: diagnostic issues for the coming decade. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 50 (1-2), 108–115.
- Webber, j. ve Sheuermann, B. (2008). Educating students with autism: A quick start manual. Austin, Texas: Pro-Ed.
- Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
| APA | KARAASLAN Ö, KARAASLAN D (2016). OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. , 271 - 293. |
| Chicago | KARAASLAN ÖZCAN,KARAASLAN Derya OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. (2016): 271 - 293. |
| MLA | KARAASLAN ÖZCAN,KARAASLAN Derya OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. , 2016, ss.271 - 293. |
| AMA | KARAASLAN Ö,KARAASLAN D OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. . 2016; 271 - 293. |
| Vancouver | KARAASLAN Ö,KARAASLAN D OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. . 2016; 271 - 293. |
| IEEE | KARAASLAN Ö,KARAASLAN D "OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ." , ss.271 - 293, 2016. |
| ISNAD | KARAASLAN, ÖZCAN - KARAASLAN, Derya. "OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ". (2016), 271-293. |
| APA | KARAASLAN Ö, KARAASLAN D (2016). OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 271 - 293. |
| Chicago | KARAASLAN ÖZCAN,KARAASLAN Derya OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.2 (2016): 271 - 293. |
| MLA | KARAASLAN ÖZCAN,KARAASLAN Derya OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.2, 2016, ss.271 - 293. |
| AMA | KARAASLAN Ö,KARAASLAN D OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 18(2): 271 - 293. |
| Vancouver | KARAASLAN Ö,KARAASLAN D OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 18(2): 271 - 293. |
| IEEE | KARAASLAN Ö,KARAASLAN D "OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ." Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.271 - 293, 2016. |
| ISNAD | KARAASLAN, ÖZCAN - KARAASLAN, Derya. "OTİZMLİ ÇOCUKLARIN TIBBİ TANILAMA SÜRECİNDE YERALAN UZMAN DOKTORLARIN TANILAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/2 (2016), 271-293. |
