Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü

ümmet, durmuş

Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü

Durmuş ÜMMET (Öğr.Gör.Dr., Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Böl.)

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi

11 0

Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 159 - 175 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü

Öz:

Bu araştırmanın amacı, evli bireylerin genel psikolojik sağlık örüntüleri ile yaşam doyumları arasındaki ilişkide evlilik uyumunun aracılık rolüne ilişkin geliştirilen teorik modelin test edilmesidir. Çalışma en az bir yıllık evli olan 371 kadın, 73 erkek olmak üzere toplam 444 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Genel sağlık anketi, Evlilik Uyumu Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada önerilen teorik model Yapısal Eşitlik Modeli ile test edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS-21 ve LİSREL 8.80 istatistik programları kullanılmıştır. Araştırmada öncelikle doğrulanan ölçme modellerine dayalı olarak önerilen yapısal modeller test edilmiş ve doğrulanmıştır. Araştırmada kurulan modelin fit uyum indekslerinin iyi uyum verdiği ve elde edilen katsayıların istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Genel psikolojik sağlık ile yaşam doyumu değişkenleri arasındaki ilişkide evlilik uyumu değişkenin aracılık rolüne ilişki kurulan yapısal modelin iyi uyuma sahip olduğu belirlenmiş ve evlilik uyumunun modelde kısmi aracılık rolü olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

The Mediating Role of Marital Adjustment in the Relationship between General Psychological Health and Life Satisfaction

Öz:

This study aimed to examine the mediating role of marital adjusment in the relationship between general psychological health and life satisfaction with structural equation model. The study included 444 (371 female, 73 male) at least one year of married person. General Health Questionnaire, Marital Adjustment Scale, and Life Satisfaction Scale were used to collect data. The proposed theoretical model was tested by Structural Equation Model. LISREL 8.80 and SPSS-21 statistical programmes were used to analyze the data. First, measurement models for each of the variables were explored. The results of a Structural Equation Model Test was showed that fit compatibility indices of the model, produced a good compatibility and the coefficients obtained were significant. The mediating role of marital adjusment in the relationship between general psychological health and life satisfaction was found to be apartial mediating role.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akın, A. (2015). Psikolojik İyi Olma. (Edt A Akın ve Ü Akın). Psikolojide Güncel Kavramlar-I, Pozitif Psikoloji, Ankara: Nobel Yayıncılık.
Baron, R. & Kenny, D. (1986). The moderator/mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology 6:1173-1182.
Baumeister, RF, Campbell, JD, Krueger, JI &Vohs KD (2003). Does high selfesteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyle? Psychological Science in the Public Interest 4:1-44.
Bradley, RH & Crowny, RF, (2004). Life satisfaction among european american, african american, chinese american, mexican american, and dominican american adolescents. International Journal of Behavioral Development 5:385-400.
Canbulat, N & Cihangir-Çankaya, Z. (2014). Evli bireylerin öznel iyi olma düzeylerinin yordanması. Ege Eğitim Dergisi 2: 556-576.
Cirhinlioğlu, FG & Ok, Ü. (2010). İnanç ya da dünya görüşü biçimleri ile intihara yönelik tutum, depresyon ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 34:1-8.
Corey, G. (2015). Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları (Çev Tuncay Ergene), Ankar: Mentis Yayıncılık.
Çokluk. Ö, Şekercioğlu, G & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem yayıncılık. Demirel, S. (2003). Ankara'daki beş eğitim kurumunda kendini yaralama davranışı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Diener, E. (1984) .Subjective well-being. Psychological Bull 95:542-575.
Diener, E, Suh, E & Oshi, S. (1997). Recent findings on subjective well-being. Indian Journal of Clinical Psychology 3:1-24.
Doğan, T. & Eryılmaz, A. (2013). Benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33:107-117.
Duman, M. (2012). Mizaç ve karakter özelliklerinin evlilik uyumu ve cinsiyet açısından incelenmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
Dursun, A. (2015). Anne babası boşanmış ergenlerin öznel iyi oluşunu arttırma programının etkililiğinin incelenmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Dursun, P. (2012). The role of meaning in life, optimism, hope, and coping styles in subjective well-being. Unpublished Doctoral Dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
Erbek, E, Beştepe, E, Akar, H, Eradamlar, N & Alpkan, LR. (2005). Evlilik uyumu. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 18:39-47.
Eryılmaz, A. (2013). Pozitif psikolojinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında gelişimsel ve önleyici hizmetler bağlamında kullanılması. The Journal of Happiness & WellBeing 1:1-19.
Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi yayınevi. Glenn, ND & Weaver, CN. (1981). The contribution of marital happiness to global happiness. Journal of Marriage and the Family 43:161-169.
Gülyüksel-Akdağ, F & Cihangir-Çankaya, Z. (2015). Evli bireylerde psikolojik iyi oluşun yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 3:646-662.
Hasdemir, K. (2014). Evlilik uyumu ve cinsel doyum arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Hawton, K, Catalan, J, Martin, P & Fagg, J. (1986). Long-term outcome of sex therapy. Behaviour Research and Therapy 24:665-675.
Hayward, M & Zhang, Z. (2006). Gender, the marital life course, and cardiovascular disease in late midlife. Journal of Marriage and Family 68:639-657.
İlericiler, NK. (2015). Evlilik uyumunu açıklamada yakın ilişkilerde bağlanma, erken dönem uyum bozucu şemalar ve psikolojik travmanın rolü.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Karney, BR & Bradbury, TN. (1995). The longitudinal course of marital quality and stability. A review of theory, method and research. Psychological Bull 118: 3-34.
Kılıç, C. (1992). Genel sağlık anketi: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Yayınlanmamış Uzmanlık tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.B.D., Ankara.
Kılıç, C, Rezaki, M, Rezaki, B, Kaplan, I, Ozgen, G, Sagduyu, A & Diğ.
(1997). General health questionnaire (GHQ- 12 & GHQ- 28): Psychometric properties and factor stucture of the scales in a Turkish care sample. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology 32:327- 331.
Kışlak, Ş. (1996). Cinsiyet, evlilik uyumu, depresyon ile nedensel ve sorumluluk yüklemeleri arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Malkoç, B. (2001). The relationship between communication patterns and marital adjustment. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Masten, AS. (2001). Resilience process in development. American Psychologist, 56:227-238.
Meydan, CH & Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Milgram, NA & Atzil, M. (1988). Parenting stress in raising autistic children. Journal of Autism and Developmental Disorders 18:415-424.
Murdock, NL. (2016). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramları (Çev Edt: Füsun Akkoyun). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Neugarten, BL, Havighurst, RJ & Tobin, SS. (1961). The measurement of the life satisfaction, Journal of Gerontology 16:134-143.
Özbek, M. (2016). Evli bireylerde yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşlarının çeşitli değişkenlerle incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özer, M & Karabulut, ÖÖ. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri Dergisi 6:72-74.
Özgüven, İE. (2000). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: PDRrem Yayınları. Polat, D. (2006). Evli bireylerin evlilik uyumları, aldatma eğilimleri ve çatışma eğilimleri arasındaki ilişkilerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Sabatelli, R. (1988). Exploring relationship satisfaction: A social exchange perspective on the interdependence between theory, research and practice. Family Relations 37:217-222.
Sardoğan, ME & Karahan, TF. (2005). Evli bireylere yönelik bir insan ilişkileri beceri eğitimi programı'nın evli bireylerin evlilik uyum düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 38:89-102.
Scheidler, JA. (2008). Effects of perceived stress and perceived social support on marital satisfaction in doctoral students (Doctoral Dissertation). Washington, Walden University.
Shek, DTL. (2001). Marital quality and psikological well-being of married adults in a Chinese context. The Journal of Genetic Psychology 156:45-56
Soydaş, E. (2016). Cinsel tutumların evlilik uyumuna ve cinsel işlev bozukluklarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
Spanier, GB & Lewis, AR. (1980). Marital quaility: A rewiew of the seventies. Journal of Marriage and the Family 42:825-850.
Stack, S. & Eshleman, JR. (1998). Marital status and happiness: A 17-nation study. Journal of Marriage and Family 60:527-536.
Tucker, MW & O'Grady, KE. (1991). Effects of physical attractiveness, intelligence, age at marriage, and cohabitation on the perception of marital satisfaction. The Journal of Social Psychology 132:253-269.
TUİK, (2013). Yaşam memnuniyeti araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16052 adresinden 02.01.2015 tarihinde erişilmiştir.
Tomrukçu, T. (2010). Özel ve kamuya ait ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yaşam ve iş doyumu düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Tuzgöl-Dos, M. (2005). Öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3:103- 111.
Yavuzer, H. (2009). Evlilik Okulu Projesi (Edt H. Yavuzer) Aile İlişkileri ve Çocuk (164-171). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yeşiltepe, SS. (2011). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi oluş ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Yetim, Ü. (2001). Toplumdan Bireye Mutluluk Resimleri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Yıldız, A. (2009). Evlilik Okulu Projesi (Edt H. Yavuzer). Evlilikte Yaşanan Sorunlar ve Başa Çıkma Yolları (211-229). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldız, MA & Baytemir, C. (2016). Evli bireylerde evlilik doyumu ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılığı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17:67-80.
Yıldız, MA & Büyükşahin-Çevik, G. (2016). Evli bireylerin evlilik doyumlarının ve yaşam doyumlarının incelenmesi. International Journal of Human Sciences 13:227-242.

APA	ümmet d (2017). Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. , 159 - 175.
Chicago	ümmet durmuş Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. (2017): 159 - 175.
MLA	ümmet durmuş Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. , 2017, ss.159 - 175.
AMA	ümmet d Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. . 2017; 159 - 175.
Vancouver	ümmet d Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. . 2017; 159 - 175.
IEEE	ümmet d "Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü." , ss.159 - 175, 2017.
ISNAD	ümmet, durmuş. "Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü". (2017), 159-175.

APA	ümmet d (2017). Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 159 - 175.
Chicago	ümmet durmuş Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6, no.1 (2017): 159 - 175.
MLA	ümmet durmuş Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, vol.6, no.1, 2017, ss.159 - 175.
AMA	ümmet d Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2017; 6(1): 159 - 175.
Vancouver	ümmet d Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2017; 6(1): 159 - 175.
IEEE	ümmet d "Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6, ss.159 - 175, 2017.
ISNAD	ümmet, durmuş. "Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/1 (2017), 159-175.