Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

ŞENDİR, Merdiye; KÖKTÜRK DALCALI, BERNA

Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Berna KÖKTÜRK DALCALI, (/Correspondence: Berna KÖKTÜRK DALCALI Adres/ : Karabük Üniversitesi, Safranbolu Meslek Yüksekokulu, 78600, Safranbolu-KARABÜK Tel: 0370 433 82 00/ 5063 Fax: 0370 725 40 03 E-mail:)

Merdiye ŞENDİR (Prof. Dr. İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi)

Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi

13 2

Yıl: 2016 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 9 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Öz:

Amaç: Çalışma hemşirelerin kişisel değerleri ve etik duyarlılık düzeylerini belirlemek, aralarındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapıldı.Yöntem: Araştırma tanımlayıcı-ilişki arayıcı olarak yapıldı. Araştırma için Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu'ndan ve araştırmanın yürütüleceği kurumlardan yazılı izinler alındı. Araştırmanın evrenini Yalova ilinde iki özel hastane ve iki devlet hastanesinde çalışmakta olan 230 hemşire, araştırmanın örneklemini ise çalışmaya kabul eden 170 hemşire oluşturdu. Verilerin toplanmasında ''Yapılandırılmış Soru Formu'', ''Değerler Hiyeraraşisi Ölçeği (DHÖ)'' ve ''Ahlaki Duyarlılık Anketi (ADA)'' kullanıldı. Verilerin analizi, bilgisayarda SPSS 15.0 paket programı kullanılarak frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, çapraz tablolar, Mann-Whitney U testi ve Kruskall Wallis testi ile yapıldı.Bulgular: Hemşirelerin değer seçimlerinde, benzer oranlar (%28,2) ile siyasi ve ahlaki değerlerin ilk iki sırada yer aldığı görüldü. Hemşirelerin etik duyarlılık düzeylerini gösteren toplam ADA puan ortalamasının 76,33±22,84, otonomi 17,74±4,61; yarar sağlama 11,90±4,32; bütüncül yaklaşım 12,61±4,17; çatışma 6,74±2,65; uygulama 9,59±2,99 ve oryantasyon alt boyutu puan ortalamasının ise 9,87±3,90 olduğu belirlendi. Hemşirelerin temel değer seçimleri ile etik duyarlılık düzeyleri karşılaştırıldığında; sosyal değerleri benimseyen hemşirelerin tüm boyutlarda daha düşük puan aldığı görüldü. Hemşirelerin kişisel değerleri ile etik duyarlılıkları arasında ilişki olduğu saptandı (p<0.05).Sonuç: Hemşirelerin siyasi ve ahlaki değerleri öncelikli olarak benimsediği saptandı. Etik duyarlılık düzeylerinin iyi olduğu ve kişisel değer seçiminin etik duyarlılık düzeyini etkilediği belirlendi.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Determining The Relationship Between Nurses Personal Values and Their Ethical Sensitivity

Öz:

Aim: The study was performed as descriptive, comperative and correlational to evaluate the personal values and ethical sensitivity level of the nurses and to examine the relation in-between.Method: The study was performed as descriptive, comperative and correlational. Written permissions are obtained from Kocaeli University, Faculty of Medicine ethic committee and the insitutions that will carry out this research. The universe of the research consists of 230 nurses working at two private hospitals and two public hospitals in Yalova City; the sample of the research consists of 170 nurses who accept to work for this research.The data of the research were collected by using "Structured Questionnaire", "Hierarchy of Values Scale" and "Moral Sensitivity Questionnaire-MSQ" and analysed with frequency, percentage, average, standard deviation, crosstabs, Mann Whitney U and Kruskall Wallistest by using SPSS-15 package programme on computer.Results: Among the value choices of the nurses, political and moral values ranked first and second with similar percentage among the nurses in the sample (%28,2). Nurses' ADA total (X±SS 76,33±22,84) and its sub-dimensions (autonomy is 17,74±4,61; benevolence is 11,90±4,32; holistic approach is 12,61±4,17; experiencing confl ict is 6,74±2,65; practice is 9,59±2,99; orientation is 9,87±3,90) are found to have high ethical sensitivity levels according to mean marks. It is seen that nurses ethical sensitivity levels diff er according to their basic personal value preferences. The findings show that nurses who adopt social values as their basic value have high ethical levels and nurses who adopt economic values as their basic value have the lowest ethical sensitivity level.Conclusion: In conclusion, it is detected that nurses adopted primarily political and moral values. It is determined that ethical sensitivity levels vary according to nurses basic personal value preferences.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acaroğlu, R. (2003). Bakımda Etik. II. Uluslararası IX. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 7-11 Eylül, Antalya.
Acaroğlu, R. (2014). Revize Edilen Hemşirelerin Mesleki Değerleri Ölçeği Türkçe formunun güvenirlik ve geçerliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 22(1): 8-16.
Acaroğlu, R., Şendir, M. (2012). Bireyselleştirilmiş bakımı de- ğerlendirme skalaları. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(1): 10-16.
Aitamaa, E., Leino-Kilpi, H., Puukka, P., Suhonen, R. ( 2010). Ethical problems in nursing management: The role of codes of ethics. Nursing Ethics, 17(4): 469-482.
Aksu, T., Akyol, A. (2011). İzmir'deki hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Türkiye Klinikleri Journal of Medical EthicsLaw and History, 19(1): 16-24.
Altun, İ. (2001). Kocaeli Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Kişisel Değerleri ve Meslek Seçimlerine Etki Eden Faktörler. 1. Uluslararası 8. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 29 Ekim-2 Kasım 2000, Antalya.
Aslan, Ö., Vural, H., Avcı, P. (2003). Ameliyathane hemşirelerinin etik sorunlara yönelik yaklaşımlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 45(2): 147-152.
Babadağ, K. (2010). Hemşirelik ve Değerler. 1. basım, Alter Yayıncılık, Ankara.
Başak, T., Uzun, Ş., Arslan, F. (2010). Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 52(1): 76-81.
Bulut, D., İşman, Ç. (2004). Muğla ili sağlık yöneticilerinde kişisel değer analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 7(3): 25-32.
Casterle, B., Izumi, S., Godfrey, N. S., Denhaerynck, K. (2008). Nurses' responses to ethical dilemmas in nursing practice: Metaanalysis. Journal of Advanced Nursing, 63(6): 540-549.
Cherie, A., Mekonen, A. H., Shimelse, T. (2005). Introduction to Professional Nursing and Ethics. The Ethiopia Public Health Training Initiative, Ethiopia.
Cozma, I. F. (2011). The relation between globalization and personal values across 53 countries and 28 years. PhD thesis, University of Tennessee, Knoxville.
Dinç, L., Görgülü, R. S. (2002). Teaching ethics in nursing. Nursing Ethics, 9(3): 259-268.
Durmuş, B. (2011). Sosyal Bilimlere SPSS ile Veri Analizi. 4. basım, Beta Basım Yayım, İstanbul.
Elçigil, A. ve ark. (2011). Hemşirelerin karşılaştıkları etik ikilemlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2): 52-60.
Fry, S. T., Veatch, R. M., Taylor, C. (2010). Case Studies in Nursing Ethics. 4th ed., Jones Bartlett Learning, Washington.
Jormsri, P., Kunaviktikul, W., Ketefian, S., Chaowalit, A. (2005). Moral companente in nursing practice. Nursing Ethics, 12(6): 582- 594.
Karaöz, S. (2000). Cerrahi hemşireliği ve etik. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(1): 1-8.
Keskin, G., Yıldırım, G. A. (2006). Hemşirelerin kişisel değerlerinin ve iş doyumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 22(1): 119-133.
Korkmaz-Devrani, T. (2010). Kişisel değerlerin kuramsal yapısı ve pazarlamadaki uygulamalar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1): 49-70.
Lützen, K., Johansson, A., Nordström, G. (2000). Moral sensitivity: Some diff erences between nurses and physicians. Nursing Ethics, 7(6): 520-530.
Noureddine, S. (2001). Development of the ethical dimension in nursing theory. International Journel of Nursing Practice, 7(1): 2-7.
Ochsner, A. K. (1996). Development and validation of a self-report inventory for professional nursing values. PhD thesis, Texas Tech University, Texas.
Öztürk, H. (2010). Yönetici hemşirelerin etik davranışları ve bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yö- netim Bilim Dalı, İstanbul.
Pekcan, H. S. (2007). Yalova ili ve çevresinde görev yapan hekimlerin ve hemşirelerin etik duyarlılıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Rassin, M. (2008). Nurses' professional and personal values. Nursing Ethics, 15(5): 614-630.
Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10): 73-88.
Schneider, D. G., Ramos, R. S. (2012). Moral deliberation and nursing elements of methodological proposal. Nursing Ethics, 19(6): 764-778.
Şendir, M. (2012). Hemşirelik felsefesi. Atabek-Aştı, T., Karadağ, A. (Ed). Hemşirelik Esasları/Hemşirelik Bilimi ve Sanatı. Akademi Basın ve Yayıncılık, İstanbul, 104-112.
Tel, H. (2012). Yoğun bakım ünitelerinde sık karşılaşılan etik sorunlar. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 1(1): 30-38.
Tosun, H. (2005). Sağlık bakım uygulamalarında deneyimlenen etik ikilemlere karşı hekim ve hemşirelerin duyarlılıklarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Volker, D. L. (2012). Is there a unique nursing ethic? Nursing Science Quarterly, 16(3): 205-211.

APA	KÖKTÜRK DALCALI B, ŞENDİR M (2016). Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. , 1 - 9.
Chicago	KÖKTÜRK DALCALI BERNA,ŞENDİR Merdiye Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. (2016): 1 - 9.
MLA	KÖKTÜRK DALCALI BERNA,ŞENDİR Merdiye Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. , 2016, ss.1 - 9.
AMA	KÖKTÜRK DALCALI B,ŞENDİR M Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. . 2016; 1 - 9.
Vancouver	KÖKTÜRK DALCALI B,ŞENDİR M Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. . 2016; 1 - 9.
IEEE	KÖKTÜRK DALCALI B,ŞENDİR M "Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi." , ss.1 - 9, 2016.
ISNAD	KÖKTÜRK DALCALI, BERNA - ŞENDİR, Merdiye. "Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi". (2016), 1-9.

APA	KÖKTÜRK DALCALI B, ŞENDİR M (2016). Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi , 24(1), 1 - 9.
Chicago	KÖKTÜRK DALCALI BERNA,ŞENDİR Merdiye Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 24, no.1 (2016): 1 - 9.
MLA	KÖKTÜRK DALCALI BERNA,ŞENDİR Merdiye Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi , vol.24, no.1, 2016, ss.1 - 9.
AMA	KÖKTÜRK DALCALI B,ŞENDİR M Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi . 2016; 24(1): 1 - 9.
Vancouver	KÖKTÜRK DALCALI B,ŞENDİR M Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi . 2016; 24(1): 1 - 9.
IEEE	KÖKTÜRK DALCALI B,ŞENDİR M "Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi." Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi , 24, ss.1 - 9, 2016.
ISNAD	KÖKTÜRK DALCALI, BERNA - ŞENDİR, Merdiye. "Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi". Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 24/1 (2016), 1-9.