Yıl: 2016 Cilt: 1 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 227 - 367 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin

Öz:
Türk edebiyatı sahasında araştırma yapan kişilerin, çalıştıkları dönemin kültürel ve sosyal hayâtına, dönemin dînî anlayışına, günlük hayâtın küçük gibi görünen ancak kıymetli bilgiler içeren âdetlerine vâkıf olması önem arz etmektedir. Mecmû'alar; yazıldıkları dönemi anlama kılavuzu, entelektüel ve sosyal ortamların aynası sayılabilir. Bu bağlamda Türk edebiyatı ve özelinde eski Türk edebiyatı çalışmaları için, yazıldığı dönemin edebî zevklerini, kültür hayâtını, beğenilerini, sosyal ve dînî değerlerini bizlere yansıtan mecmû'aların önemi büyüktür. İçinde Türkçe manzum ya da mensur eser barındıran mecmû'aların tesbiti, bunların gün yüzüne çıkarılması, muhtevalarının Türk edebiyatı sahasında çalışacak araştırmacıların hizmetine sunulması, sahayla ilgili araştırma yapacaklara büyük kolaylıklar sağlayacaktır. Bu çalışmada, Nuruosmaniye Kütüphanesi'ndeki yazmalar taranarak içinde Türkçe şiir bulunduğu tespit edilen 17 mecmû'a hakkında bilgi verilmiştir. Mecmû'alarda yer alan Arapça ve Farsça eserlerle Türkçe mensur eserlere, ilgili mecmû'anın giriş kısmında temas edilmiş, çalışmanın asıl konusunu kapsayan Türkçe şiirlerin de dizini hazırlanmıştır. Her mecmû'ada yer alan şairlerin mahlası/adı, şiirin nazım biçimi, yer aldığı varak numaraları listelenmiştir. Bu çalışmayla araştırmacıların, ilgi duydukları şairlerin eserlerine kolaylıkla ulaşabilmeleri amaçlanmıştır. Böylece araştırmacılar, Nuruosmaniye Kütüphanesi'ndeki mecmû'aları bütünüyle taramak yerine, hazırlanan bu çalışmaya müracaat ederek ilgi duydukları şairlerin ihtiyaç duydukları eserlerine yönelebileceklerdir. Ayrıca, belirtilen kütüphanedeki mecmû'aların kataloglanmasıyla ilgili eksiklikler de düzeltilmiş olacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar Edebiyat

Turkish Poetry Collections in the Library of Nuruosmaniye: Research and Index

Öz:
Researchers in the field of Turkish literature are expected to be acquainted with the cultural and social understanding of the period they specialize as well as its traditions which might seem trivial in the first place but in fact present significant information regarding the daily life of that time. Poetry collections can be considered to function as the mirror of the period they were written in terms of the intellectual and social platforms they reflect to the reader. In this context, poetry collections have a crucial place in Turkish literature and specifically in Old Turkish literature studies for they reflect the cultural life and literary taste of the period including its social and religious values. It will be of a great service to the researches of the mentioned fields to detect the poetry collections which contain proses and poems written in Turkish and make the data accessible to them for their future studies. After an extensive research carried out in the library of Nuruosmaniye, this study gives information about 17 poetry collections that contain Turkish poems. The pieces in Arabic and Farsi in addition to the proses written in Turkish are referred in the introduction of the mentioned collection while main poems of the focus are indexed. For each collection, pseudonym/name of the poet, verse style of the poem and its foil number is listed. This study aspires to make it easier for the researchers of the mentioned field to access works of the poets they are interested in. Instead of scanning the whole collection of the library of Nuruosmaniye, such researchers will have the opportunity to lerine yönelebileceklerdir. Ayrıca, belirtilen kütüphanedeki consult this work to find the necessary information mecmû'aların kataloglanmasıyla ilgili eksiklikler de düzeregarding the poems they inquire. Moreover, some probltilmiş olacaktır. lems and scarcity experienced when it comes to catalouging the collections will be tackled aptly.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar Edebiyat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AÇIKGÖZ, Namık (1988), "Tahkiyevî Bir Metin Olarak Riyâzî'nin Sâkî- nâme'si", Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S.55, s.73-83.
  • _________ (1986), Riyâzî: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği, Dîvan, Sâkînâme ve Düstûrü'l-Amel'in Tenkidli Metni, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • AĞDAŞ, Zeynep (2014), Nuruosmaniye Kütüphanesi 4968 numaralışiir mecmû'ası (vr: 125b-186b) (İnceleme-metin-nesre çeviri), İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • AKAY, Mehmet (1996), İbrahim Gülşenî'nin Dîvânı Metin-Dil HususiyetleriSözlük, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • AKSOY, Hasan (1994), "Derviş Şemseddin", DİA, C. IX, s. 197-198.
  • ALPTEKİN, Leyla (2014), "Der-hikâyet-i elif abdâl", Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S. 3/4, s. 95-108
  • ATALAY, Asiye (2015), Nuruosmaniye Kütüphanesi 4968 numaralı şiir mecmû'ası (vr:65a-125a)(İnceleme-metin-nesre çeviri), İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • AYDEMİR, Semra (1990), Dede Ömer Rûşenî, Hayatı, eserleri ve Dîvânı'nın Tenkidli Metni, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • CEYHAN, Âdem (2006), "Dört Seçkin Dost'un Portresi" Cevrî İbrahim Çelebi'nin Hilye-i Çihâr-Yâr-i Güzin'i", CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C. 4, S.1, s. 1-28.
  • ÇINAR, Bekir (2014), "Mantıkî'nin Nasihatnamesi", TÜBAR-XXXV/2014- Bahar, s. 85-98.
  • _________ (2003), "Türk Edebiyatında Vasiyetnâmeler ve İki Şair (Tıflî / Tarzî) Arasında Kalan Bir Vasiyetnâme", Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 9, s. 115-140.
  • DELİCAN, Merve (2014), Nuruosmaniye Kütüphanesi No: 4967'de kayıtlı Mecmu?a-i Eş'ar, vr. 1b-80a, (inceleme-tenkitli metin), İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • DERDİYOK, Çetin (2005), "Fuzûnî ve Gül-i Sad-berg'i", Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 14 S. 1, s. 181-200.
  • ELİAÇIK, Muhittin (2009), "Lefkoşe Kalesinin Fethini İlk Elden Anlatan Mühim Bir Mektup", SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 26, Bahar 2009, s. 21-38.
  • ERDOĞAN, Mustafa, "Bursalı Rahmî ve Yenişehir Şehrengizi", Erdem Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, S. 63, 2012, s. 89-125.
  • ERGİN, Muharrem (1949), "Câmi-ül-Meâni'deki Türkçe Şiirler", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi TDED, C. III, S. 3-4 (1949), s. 539-569.
  • FARZAN, Ebrahim (1980), Gulşani-i Saruhani Hayatı, Farsça Divanı ve Raznama'si, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fars Dili ve Edebiyatı Kürsüsü.
  • GEDİK, Nusret (2015), "Azmî-zâde Hâletî'nin Derviş Paşa Hicviyyesi: Gaddi Mestân", Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S. 15, s. 133-166.
  • GÜMÜŞ, Abdulkadir (2015), Mecmû'a-i Eş'âr [Nuruosmaniye Kütüphanesi 4960] (metin - inceleme), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı.
  • İLHAN, Oğuz (2015), Nuruosmaniye Kütüphanesi 4966 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmû'ası (vr. 1b -60b) (inceleme-metin), İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • KALYON, Abuzer (2011), Peşteli Hisâlî Metâliü'n-nezâ'ir (İkinci Cilt) İnceleme - Metin, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KAPLAN, Yunus (2011), "18. yy. Şairlerinden Nihâlî ve Dîvançesi", SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 29, s. 57-110.
  • KARADAĞ, Emine (2015), Nuruosmaniye Kütüphanesi 4966 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmû'ası (vr. 150b -200b) (inceleme-metin), İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • KAYA, Bilge (2003), Hisâlî Hayatı-Eserleri ve Metâli'ü'n-nezâ'ir Adlı Eserinin Birinci Cildi (İnceleme-Metin), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KOÇ, Munise (2012), Nuruosmâniye Kütüphanesi 4962 Numaralı Mecmû'a (164a- 247a, Transkripsiyonlu Metin- İnceleme), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • KÖKSAL, M. Fatih, Edirneli Nazmî Mecma?u'n-Nezâir (İnceleme-Tenkitli Metin), http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmimecmaun-nezairpdf.pdf?0, [E.T.: 15.03.2016].
  • KÖLEMEN, Sema (2011), Nuruosmaniye Kütüphanesi 4962 Numaralı Mecmû'a (247a-324b, Transkripsiyonlu Metin-İnceleme), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • KONCU, Hanife (2010), "Mizah Geleneğinden Bir Örnek: Kasîde-i Cüzdânnâme", Perspectives on Ottoman Studies, Papers from the 18th Symposium of the International Committee of Pre-Ottoman and Ottoman Studies (CIEPO), s. 363-378.
  • KOYUNCU, Fatih (2014), "Bursalı Subhî Mehmed ve Manzum Esmâü'l-Hüsnâ Şerhi", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, C. 7, S. 31, Volume: 7, Issue: 31, s. 175-193.
  • _________ (2012), Nuruosmâniye Kütüphanesi 4962 Numaralı Mecmû'a (1b-83a, Transkripsiyonlu Metin- İnceleme), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • _________ (2011), "Alaşehirli Makâlî Mustafa Bey ve Mecmû'alardaki Bazı Şiirleri", Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 2, C. 9, s. 303- 324.
  • KUT, Günay (1973-1974), "Gazâlî'nin Mekke'den İstanbul'a yolladığı Mektup ve Ona Yazılan Cevaplar", TDAY-Belleten, 1973-1974, Ankara.
  • KUTLAR, Fatma Sabiha (Haz.), Arpaemîni-zâde Mustafa Sâmî Dîvân, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78358/arpaeminizade-samidivani.html, [E.T.: 12.03.2015]
  • MAZIOĞLU, Hasibe (2009), "Dede Ömer Ruşenî ve Çoban-nâmesi", Eski Türk Edebiyatı Makaleleri, Ankara: TDK Yay.
  • ÖZKAN, F. Hakan (1997), Şabanzâde Mehmed Muhteşem ve Münazara-i Tîğ u Kalem'i, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • ÖZTOPRAK, Nihat (2000), "Mizahî Cinaslı Bir Risale", İlmî Araştırmalar, S. 10, s. 97-106.
  • SAKIN, Bertuğ (2014), Nuruosmaniye Kütüphanesi No: 4967'de kayıtlı Mecmu?a-i Eş'ar, vr. 80b-166a, (inceleme - tenkitli metin), İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
  • SEVER, Mustafa (Haz.) (2014), Kaygusuz Abdal Dîvân, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
  • TAVUKÇU, Orhan Kemal, Dede Ömer Rûşenî Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Dîvânının Tenkidli Metni, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/ Eklenti/10601,dede-omer-rusenipdf.pdf?0, [E.T.: 12.05.2015].
  • UZUN, Mustafa (1993), "Câmiu'l-Meânî", DİA, C. VII, s. 110-111.
  • _________ (1982), Dede Ömer Rûşenî'nin Hayatı, Eserleri ve Miskinnâmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
  • ÜNLÜ, Osman (2011), "Hoşça Bak Zâtına Kim/Âlem-i Kübrâsın Sen" Nazire Geleneği İçinde Şeyh Gâlib'in Meşhur Şiiri", CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C. 9, S. 2, s. 236-253.
  • YAVUZER, Hayati (2008), Kemâl Ümmî Dîvânı (İnceleme-Metin), Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Halk Kültürünün Araştırma ve Uygulama Merkezi Yay.
  • YİĞİT, Bilge Kaya ve Abuzer Kalyon (2013), "Peşteli Hisâlî'nin Metâli'ü'nNezâ'ir Mecmû'ası ve Mecmû'ada Yer Alan Şairlerin Mahlasları", Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/1 Winter 2013, p.335-371.
  • YILDIRIMER, Mestan (2012), Gülşenî-i Sarûhânî Râz-nâme (Makâlât-ı Gülşenî) Sırlar Kitabı, İstanbul: Büyüyenay Yay.
  • YILDIZ, Osman (1992), Cemali-i Karamani Miftahu'l-Ferec, C. I-IV, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü.
  • ZÜLFE, Ömer (2009), On Altıncı Yüzyıl Şairi Selîkî ve Şiirleri, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • _________ (2007), "Yahyâ Bey'in Bir Gazeline Bâkî'nin İki Tahmisi"; Ayla Demiroğlu Kitabı, s. 413-418.
  • _________ (2005),"Seyyid Nesimî'nin Tuyuğlarına Ek", Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, S. 4, C. 2, s. 121-135.
APA AYÇİÇEĞİ B (2016). Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. , 227 - 367.
Chicago AYÇİÇEĞİ Bünyamin Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. (2016): 227 - 367.
MLA AYÇİÇEĞİ Bünyamin Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. , 2016, ss.227 - 367.
AMA AYÇİÇEĞİ B Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. . 2016; 227 - 367.
Vancouver AYÇİÇEĞİ B Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. . 2016; 227 - 367.
IEEE AYÇİÇEĞİ B "Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin." , ss.227 - 367, 2016.
ISNAD AYÇİÇEĞİ, Bünyamin. "Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin". (2016), 227-367.
APA AYÇİÇEĞİ B (2016). Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1(16), 227 - 367.
Chicago AYÇİÇEĞİ Bünyamin Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1, no.16 (2016): 227 - 367.
MLA AYÇİÇEĞİ Bünyamin Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, vol.1, no.16, 2016, ss.227 - 367.
AMA AYÇİÇEĞİ B Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2016; 1(16): 227 - 367.
Vancouver AYÇİÇEĞİ B Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2016; 1(16): 227 - 367.
IEEE AYÇİÇEĞİ B "Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1, ss.227 - 367, 2016.
ISNAD AYÇİÇEĞİ, Bünyamin. "Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû'aları: İnceleme-Dizin". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1/16 (2016), 227-367.