Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış

Songül ÇAKMAKÇI, (Atatürk Üniversitesi)
Deren KAHYAOĞLU TAHMAS (Atatürk Üniversitesi)
Akademik Gıda
28 2
Yıl: 2012 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 103 - 113 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış

Öz:
Temel gıda bileşenlerinden olan yağlar, sadece yüksek enerji kaynağı olmayıp, içerdikleri yağ asitlerinin özelliklerine bağlı olarak beslenme ve sağlık üzerinde çok önemli rollere sahiptir. Bu derlemede yağ asitlerinin kimyasal yapısı, gıdalarda bulunuşu, omega yağ asitleri, trans yağ asitleri ve konjuge linoleik asit hakkında özet bilgiler verilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi

An Overview of the Effects of Fatty Acids on Health and Nutrition

Öz:
Oils are one of the basic food components. They are not only a source of high energy, depending on the features they contain fatty acids in human nutrition and health has very important rules. In this review, the chemical structure of fatty acids, presence in foods, omega fatty acids, trans fatty acids and conjugated linoleic acid are given information about some of the summary.
Anahtar Kelime:

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1] Kromhout, D., Bosscheiter, E.B., Coulander, Cd.L., 1985. The inverse relation between fish oil consumption and 20- year mortality from coronary heart disease. N. Engl. J. Med. 312: 1205-1209.
  • Kayahan, M., 2009. Sağlıklı beslenme açısından trans yağ asitleri. s. 7-11. II. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu. 27-29 Mayıs 2009, Van.
  • Karaca, E., Aytaç, S., 2007. Yağ bitkilerinde yağ asitleri kompozisyonu üzerine etki eden faktörler. Ondokuz Mayıs Üniv. Ziraat Fak. Derg. 22(1): 123- 131.
  • Couedelo, L., Vaysse, C., Combe, N., Vaique, E., Guy, A., Durand, T., Pinet, S., Gosse, I., Cansel, M., 2011. Comparative metabolic fate of alphalinolenic acid from natural oil (flaxseed oil) and structured lipids in rats. s. 22, 9th Euro Fed Lipid Congress, 18-21 September, Rotterdam, Nederlands.
  • Olcay İ., Besler, H.T., Yeni doğanda beyin gelişimi ve omega-3 yağ asitleri. Danone Enstitüsü Türkiye Derneği, Sağlık İçin Beslenme. Baysal, A., 2004. Beslenme. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara.
  • Karabulut, H.A., Yandı, İ., 2006. Su ürünlerindeki omega-3 yağ asitlerinin önemi ve sağlık üzerine etkisi. Ege Univ. Su Urünleri Derg. 23(1/3): 339- 342.
  • Samur, G., 2006. Kalp Damar Hastalıklarında Beslenme. ISBN: 975--590--181-7, Sinem Matbaacılık, Ankara.
  • Besler, H.T., 2007. Yağların beslenmedeki rolü ve trans yağ asitleri. s. 27-46. Bilinmeyen Yönleriyle Margarin ve Beslenmedeki Rolü. (29 Haziran 2007- Konferans Notları), Mümsad Yayınları, No:1.
  • [10] Demirci, M., 2010. Gıda Kimyası (Yenilenmiş 5. Baskı). Gıda Teknol. Derneği Yay. No: 40, ISBN975-97146-4-2.
  • [11] Semma, M., 2002. Trans fatty acids: Properties, benefits and risks. J. Health Sci. 48(1 ): 7--13.
  • [12] Altunkaynak, B., Özbek, E., 2006. Obezite nedenleri ve tedavi seçenekleri. Van Tıp Derg. 13(4): 138-142.
  • [13] Mol, S., 2007. Balık yağı tüketimi ve insan sağlığı üzerine etkileri. J. Fisheries Sci. Com, DOI: 10.31 53/jfscom.2008023
  • [14] Şahingöz, S.A., 2007. Omega-3 yağ asitlerinin insan sağlığına etkileri. Gazi Üniv. Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fak. Derg. 21: 1-13.
  • [15] Gogus, U., Smith, C., 2010. n-3 Omega fatty acids: review of current knowledge. Int. J. Food Sci. Techno/. 45: 417--436.
  • [16] Nas, S., Gökalp, H.Y., Ünsal, M., 2001. Bitkisel Yağ Teknolojisi. Pamukkale Üniv. Mühendislik Fak. Ders Kitap. Yay. No: 005.
  • [17] Holub B.J., 2002. Clinical nutrition: 4. Omega-3 fatty acids in cardiovascular care. Can Med. Assoc. J. (JMAC) 166(5): 608 615.
  • [18] Canbulat, Z., Özcan, T., 2008. Süt ürünlerinin eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosahekzaenoik asit (DHA) ile zenginleştirilmesi. Türkiye 10. Gıda Kongresi, s. 713--716, 21 -23 Mayıs 2008, Erzurum.
  • [19] Bhaskar, N., Kazuo, M., Masashi, H., 2006. Physiological effects of eicosapentaenoic acid (EPA) and docosahexaenoic acid (DHA)--A review, Food Rev. Int. 22(17): 291-307.
  • [20] Aydın A., 2004. Sağlığımız ve omega-3 yağ asitleri. 10. Cerrahpaşa Tıp Fak. Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlıkleri, Sağlıkta ve Hastalıkta Beslenme Sempozyum Dizisi 41 181 -1 89.
  • [21] Amira, M.B., Hanene, J.H., Madiha, D., lmen, B., Mohamed, H., Abdelhamid, C., 2010. Effects of frying on the fatty acid composition in farmed and wild gilthead sea bream (Sparus aurata). Int. J. Food Sci. Techno/., 45: 113--123.
  • [22] Wassell, P., Bonwick, G., Smith, C.J., Almiron-Roig, E., Young, N.V.G., 2010. Towards multidisciplinary approach to structuring in reduced saturated fat-based systems review. Int. J. Food Sci. Technol. 45: 642-655.
  • [23] Eseceli, H., Değirmencioğlu, A., Kahraman, R., 2006. Omega yağ asitlerinin insan sağlığı yönünden önemi. Türkiye 9. Gıda Kongresi, 5. 403-406, 24-26 Mayıs, Bolu.
  • [24] Lagarde, M., Picq, M., Bernoud-Hubac, N., Colas, R., Calzada, C., Chen, P., Guichardant, M., Véricel, E., 2011. Docosahexaenoic acid metabolism and function. 8.14. 9th Euro Fed Lipid Congress, 18-21 September, Rotterdam, Nederlands.
  • [25] Fung Seing, H.L., Skall Nielsen, N., Baron, C., Jacobsen, C., 2011. Oxidative stability of marine phospholipids emulsions. s. 464, 9th Euro Fed Lipid Congress, 18-21 Septem ber, Rotterdam, Nederlands.
  • [26] Sarıca, Ş., 2003. Omega-3 yağ asitlerinin insan sağlığı üzerine etkileri ve tavuk etinin omega-3 yağ asitlerince zenginleştirilmesi. Hayvansal Üretim 44(2): 1-9.
  • Esipov, A., Gorbach, T., 2011. Omega-3 fatty acids and the human health: new approach to the problem. s. 223, 9th Euro Fed Lipid Congress, 18- 21 September, Rotterdam, Nederlands.
  • [28] Kaya, Y., Duyar, H.A., Erdem, M.E., 2004. Balık yağ asitlerinin insan sağlığı için önemi. Ege Üniv. Su Ürünleri Derg. 21 (3/4): 365-370.
  • [29] Scarmeas, N., Stern, Y., Mayeux, R., Lunchsinger, J.A., 2006. Mediterranean diet, Alzheimer disease, and vascular mediation. Arch. Neurol. 63: 1709- 1717.
  • [30] Ceylan, N.,. Yenice, E., Gökçeyrek, D., Tunçer, E. 1999. İnsan beslenmesinde daha sağlıklı yumurta üretimi yönünde kanatlı besleme çalışmaları. s. 300-307. VIV Poultry YUTAV'99. Uluslararası Tavukçuluk Fuarı ve Konferansı, 3-6/6/1999, İstanbul.
  • [31] Kolanowski, W., Laufenberg, G., 2006. Enrichment of food products with polyunsaturated fatty acids by fish oil addition. Eur. Food Res. Technol. 222: 472 477.
  • [32] özkan, Y., Koca, ss., 2006. tedavisinde omega-3 yağ asidinin etkinliği. Fırat Tıp Derg. 11(1): 40-44.
  • [33] Norum, K.R., Drevon, C.A., 1986. Dietary omega-3 fatty acids and cardiovascular diseases. Arteriosclerozis 6: 352-355.
  • [34] Watkins, B. A., 1991. Importance of essential fatty acids and their derivates in poultry. J. Nutr. 121: 1475-1485.
  • [35] Connor W.E., 2000. The importance of n-3 fatty acids in health and disease. Am. J. Clin. Nutr. 71(1): 171 175.
  • [36] Lewis N.M., Seburg, S., Flanagan, N.L., 2000. Enriched eggs as source of n-3 polyunsaturated fatty acids for humans. Poult. Sci. 79: 971 -974.
  • [37] Melo, V., Gutierrez, R., Calvo, C., Garcia, M., Macin, S., 2011. The Role of Essential Fatty Acids from Peanuts Arachis bypogaea in Human Health. s. 231. 9th Euro Fed Lipid Congress, 18-21 September, Rotterdam, Nederlands.
  • [38] Banning, M., 2005. The role of omega-3-fatty acids in the prevention of cardiac events. Br. J. Nurs. 14(9): 503 508.
  • [39] Taşan, M., Dağlıoğlu, O., 2005. Trans yağ asitlerinin yapısı, oluşumu ve gıdalarla alınması. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg. 2(1): 79-88.
  • [40] Tekin, A., 2007. Margarin üretimi ve trans yağ asitleri. S.17-25. Bilinmeyen Yönleriyle Margarin ve Beslenmedeki Rolü. (29 Haziran 2007-Konferans Notları), Mümsad Yayınları, No:1.
  • Kemeny, Z., Recseg, K.., Hénon, G., Kövari, K., Zwobada, F., 2001. Deodorization of vegetable oils: Prediction of trans polyunsaturated fatty acid content. J. Am. Oil Chem. Soc. 78: 973-979.
  • [42] Precht, D., Molketin, J., Vahlendieck, M., 1999. Influence of the heating temperature on the fat composition of milk fat with emphasis on cis/trans isomerization. Nahrung 43: 25-33.
  • [43] Morin, O., 2005. Acides gras trans: developpements. OCL, 12, 414--421.
  • [44] Mensink, R.P., Katan, MB., 1990. Effect of dietary trans fatty acids on high-density and lowdensity lipoprotein cholesterol levels in healthy subjects. N. Engl J. Med. 323: 439--445.
  • [45] Zock, P.L., Katan, M.B., 1992. Hydrogenation alternatives: effects of trans fatty acids and stearic acid versus linoleic acid on serum lipids and lipoproteins in humans. J. Lipid Res. 33: 399--410.
  • [46] Dijkstra, A., Hamilton, R.J., Hamm, W., 2008. Trans Fatty Acids. ISBN: 978-1-4051-5691-2, John Wiley Sons, Inc., 256 p.
  • [47] Kaya, A., Topçu, C., Gürbilek, M., Aköz, M., Ünaldı, M., 2010. Trans-9 18:1 Oktadekanoik asit izomerinin sıçan karaciğer hücre zarı Na+/K+ ATPaz enzim aktivitesi ve plazma lipoproteinleri üzerine etkisi. Türk Biyokimya Derg. 35(2): 121-- 127.
  • [48] Mozafarian, D., 2006. Trans fatty acids effects on systemic inflammation and endothelial function. Atheroscler Suppl. 7: 29--32.
  • [49] Rivellese, A.A., Maffettone, A., Vessby, B., Ulusituba, M., Hermansen, K., Berglund, L., Louheranta, A., Meyer, B.J., Riccardi, G., 2003. Effects of dietary saturated, monounsaturated and Hiperlipidemi (balık yağı)
  • [41] re'cents 112 n-3 fatty acids on fasting lipoprotei ns, LDL size and post-prandial lipid metabolism in healthy subjects. Atherosclerosis 67(1): 149-207.
  • [50] Tyburczy, C., Major, C., Lock, A.L., Destaillats, F., Lawrence, P., Brenna, J.T., Salter, A.M., Bauman, DE., 2009. Individual trans octadecenoic acids and partially hydrogenated vegetable oil differentially affect hepatic lipid and lipoprotein metabolism in golden Syrian hamsters. J. Nutr. 139(2): 257-63.
  • [51] Rozenn N.L., Irena B., Mozaffarian, D., Sotoodehnia, N., Thomas, D.R., Kuller, L.H., Tracy, R.P., Siscovick, D.S., 2006. Plasma phospholipid trans fatty acids, fatal ischemic heart disease, and sudden cardiac death in older. Adults Circulation 114: 209-215.
  • [52] Innis, S.M., Green, T.J., Halsey, T.K., 1999. Variability in the trans fatty acid content of foods within food category: implications for estimation of dietary trans fatty acid intake. J. Am. Coll. Nutr.18: 255--260.
  • [53] Morgado, N., Galleguillos, A., Sanhueza, J., Garrido, A., Nieto, S., 1998. Effect of the degree of hydrogenation of dietary fish oil on the trans fatty acid content and enzymatic activity of rat hepatic microsomes. Lipids 33: 669-673.
  • [54] Caggiula, A..W., Mustad, V.A., 1997. Effects of dietary fat and fatty acids on coronary artery disease risk and total and lipoprotein cholesterol concentrations: epidemiologic studies. Am. J. Clin. Nutr. 65: 15978--16108
  • [55] Gould, A.L., Rossouw, J.E., Santanello, N.C., Heyse, F.J., Furberg, C.D., 1998. Cholesterol reduction yields clinical benefit: impact of stain trials. Circulation 97: 946--952.
  • [56] Ward, O.P., Singh, A., 2005. Omega-3/6 fatty acids: Alternative sources of production. Process Biochem,, 40: 3627--3652.
  • [57] Wang, Y., Jones, P.J., 2004. Dietary conjugated linoleic acid and body composition. Am. J. CIin.Nutr. 79:1153-1158.
  • [58] İnanç, N., 2006. Konjuge linoleik asit: obezitede etkileri. Sağlık Bilimleri Derg. 15(2): 137-141.
  • [59] Wahle, K.W., Heys, S.D., Rotondo, D., 2004. Conjugated linoleic acids: are they beneficial or detrimental to health? Progress in Lipid Res. 43: 553-587.
  • [60] Tanaka, K., 2005. Occurrence of conjugated linoleic acid in ruminant products and its physiological functions. Animal Sci. J. 76: 291-303.
  • [61] Kurban, S., Mehmetoğlu, İ., 2006. Konjuge linoleik asit metabolizması ve fizyolojik etkileri. Türk Klinik Biyokimya Derg. 4(2): 89-100.
  • [62] Sezer, ç., Aksoy, H.A., Üstün, G., Tüter, M., 2011. Incorporation of conjugated linoleic acid into corn oil: optimization by response surface methodology. s. 185. 9th Euro Fed Lipid Congress, 18--21 September, Rotterdam, Nederlands.
  • [63] Yücel, S., Özçimen, D., Tatlı, A., 2011. Benefical health effects of conjugated linoleic acids. s. 227. 9th Euro Fed Lipid Congress, 18-21 September, Rotterdam, Nederlands.
  • [64] Kelly, G.S., 2001. Conjugated linoleic acid: review. Altern. Med. Rev. 6(4): 367-382.
  • [65] çelik, L., 2006. Konjuge linoleik asidin ruminatlarda biyosentezi, fizyoloji ve lipid metabolizması üzerine etkileri. Hayvansal Üretim 47(1): 1-7.
  • [66] KoohiKamali, S.,Tau Chuan, L., Chin Ping, T., 2011. Oxidative stable hydrophilic conjugated linoleic acid. s. 213. 9th Euro Fed Lipid Congress, 18-21 September, Rotterdam, Nederlands, 213.
  • [67] Lopes, P.A., Martins, S.V., Prates, J.A.M., 2011. Modulation of conjugated linoleik acid effects by saturated fat diets. S. 25. 9th Euro Fed Lipid Congress, 18-21 September, Rotterdam, Nederlands.
  • [68] Pariza, M.W., 2004. Perspective on the safety and effectiveness of conjugated linoleic acid. Am. J. Clin. Nutr. 79: 1132-1136.
  • [69] Weiss, M.F., Martz, F.A., PAS., Lorenzen, CL., 2004. Conjugated linoleic acid: historical context and implications. The Professional Animal Scientist 20(2): 118-126.
  • [70] Bhattacharya, A., Rahman, Md.M., Sun, D., Lawrence, R., Mejia, W., McCarter, R., O'Shea, M., Fernandes, G., 2005. The combination of dietary conjugated linoleic acid and treadmill exercise lowers gain in body fat mass and enhances lean body mass in high fat-fed male Balb/C mice. J. Nutr. 135: 1124-1130.
APA Cakmakci S, KAHYAOĞLU TAHMAS D (2012). Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. , 103 - 113.
Chicago Cakmakci Songul,KAHYAOĞLU TAHMAS Deren Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. (2012): 103 - 113.
MLA Cakmakci Songul,KAHYAOĞLU TAHMAS Deren Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. , 2012, ss.103 - 113.
AMA Cakmakci S,KAHYAOĞLU TAHMAS D Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. . 2012; 103 - 113.
Vancouver Cakmakci S,KAHYAOĞLU TAHMAS D Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. . 2012; 103 - 113.
IEEE Cakmakci S,KAHYAOĞLU TAHMAS D "Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış." , ss.103 - 113, 2012.
ISNAD Cakmakci, Songul - KAHYAOĞLU TAHMAS, Deren. "Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış". (2012), 103-113.
APA Cakmakci S, KAHYAOĞLU TAHMAS D (2012). Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. Akademik Gıda, 10(1), 103 - 113.
Chicago Cakmakci Songul,KAHYAOĞLU TAHMAS Deren Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. Akademik Gıda 10, no.1 (2012): 103 - 113.
MLA Cakmakci Songul,KAHYAOĞLU TAHMAS Deren Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. Akademik Gıda, vol.10, no.1, 2012, ss.103 - 113.
AMA Cakmakci S,KAHYAOĞLU TAHMAS D Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. Akademik Gıda. 2012; 10(1): 103 - 113.
Vancouver Cakmakci S,KAHYAOĞLU TAHMAS D Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış. Akademik Gıda. 2012; 10(1): 103 - 113.
IEEE Cakmakci S,KAHYAOĞLU TAHMAS D "Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış." Akademik Gıda, 10, ss.103 - 113, 2012.
ISNAD Cakmakci, Songul - KAHYAOĞLU TAHMAS, Deren. "Yağ Asitlerinin Sağlık ve Beslenme Üzerine Etkilerine Genel Bir Bakış". Akademik Gıda 10/1 (2012), 103-113.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 4:36

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları