Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları

Çarıkçı, Seda; BAYSAL, Z. Nurdan; YAŞAR, Elif Burcu

Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları

Z. Nurdan BAYSAL, (Sorumlu Yazar: Doç. Dr. Z. Nurdan BAYSAL, Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı,)

Seda ÇARIKÇI, (Boş)

Elif Burcu YAŞAR (Boş)

Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi

8 1

Yıl: 2017 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 7 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları

Öz:

Bu araştırmanın amacı; ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin düşünme becerileri öğretimine yönelik farkındalıklarını ortaya koymaktır. Temel yorumlamacı nitel araştırma deseninde yürütülen bu araştırmada İstanbul İli, Pendik İlçesi'ndeki ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin düşünme becerileri öğretimine yönelik farkındalıklarını incelemek için açık uçlu form kullanılmıştır. Açık uçlu form toplam yedi sorudan oluşmaktadır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Ölçütlerden ilki araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin en az beş yıllık kıdeme sahip olması, ikincisi ise en az dört düşünme becerisinin adını yazabilmesidir. Bu ölçütleri karşılayan 37 sınıf öğretmeni çalışma grubunu oluşturmuştur. Açık uçlu form ile elde edilen veriler betimsel analiz yapılarak çözümlenmiştir. Betimlemeler için kategoriler oluşturulmuş ve bulguların sınıf öğretmenlerinin becerilerin öğretimine, beceri öğretiminin gerekliliğine, öğretici yeterliliklerine ve becerilerin öğretimindeki sorunlara yönelik farkındalıkları olmak üzere dört ana kategori altında toplandığı görülmüştür. Araştırmanın önemli bulguları ise şunlardır: Sınıf öğretmenlerinin çoğunun düşünme becerilerinin öğretilebilir olduğu ve programdaki derslerde öğretilmesi gerektiği konusunda düşük; düşünme becerilerinin öğrencilerin çağa (küreselleşen dünyaya) uyum sağlamasında yardımcı olacağı konusunda yüksek farkındalığına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca katılımcı öğretmenlerin düşünme becerilerinin öğretiminde çoğunlukla sorunla karşılaştıklarını ifade ettikleri görülmüştür. Katılımcı sınıf öğretmenleri düşünme becerileri ile ilgili hizmet içi eğitim alma isteğinde olduklarını da belirtmiştir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Classroom Teachers’ Awareness of Teaching Thinking Skills

Öz:

Astract. This study aims to reveal the classroom teachers' awareness of teaching thinking skills. The study was conducted as a basic interpretive qualitative research design in which we examined the awareness of teaching thinking skills among the classroom teachers working at the primary schools in the Pendik district of Istanbul by using a form including open-ended questions. The form included seven open-ended questions in total. Criterion sampling was used to select the cases. The first criterion was to have five-year experience in primary school teaching and the second one was to be able to to write down at least four thinking skills. 37 classroom teachers constituted the study group. The data were analyzed by descriptive analysis. The findings were grouped under four main categories. Key findings from the study include: Most of the classroom teachers stated that they have lower awareness that thinking skills are teachable and must be taught in lessons and they have higher awareness that thinking skills help the students in adapting to era (globalizing world). Most of the classroom teachers also stated that they have often meet with problems in teaching thinking skills

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altheide, D. L., & Johnson, J. M. (2011). Reflections on interpretive adequacy in qualitative research. In N. K.
Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), The SAGE handbook of qualitative research (pp. 581-594). Thousand Oaks, CA: Sage.
Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyonkocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Beydoğan, H. Ö. (2003). Öğretim sürecinde düşünme becerilerinin geliştirilmesi. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 159-167.
Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
Çubukçu, Z. (2011). Düşünme becerileri. S. B. Filiz (Ed.), Öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımları içinde (ss. 281-331). Ankara: Pegem Akademi.
Dutoğlu, G., ve Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32.
Erktin, E. (2002). İlköğretimde düşünme becerilerinin geliştirilmesi. M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, 61-70.
Gelen, İ. (1999). İlköğretim okulları 4. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(10), 100-119.
Genç, S. Z., ve Eryaman, M. Y. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
Gürkaynak, İ., Üstel, F., ve Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme. Eğitim Reformu Girişimi, İstanbul.
Güneş, F. (2012). Bologna süreci ile yükseköğretimde öngörülen beceri ve yetkinlikler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 1-9.
Güven, M. ve Kürüm, D. (2007). Öğretmen adaylarının sahip oldukları öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(21), 60-90.
Kavcar, C. (1999). Nitelikli öğretmen sorunu. Eğitimde Yansımalar V-21. Yüzyılın Eşiğinde Türk Eğitim SistemiUlusal Sempozyum Bildirileri içinde (ss. 17-22). Ankara: Tekışık Yayıncılık.
Korkmaz, Ö. (2009a). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 1-13.
Korkmaz, Ö. (2009b). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
Kuran, K. (2002). Öğretmenlik mesleği (niteliği ve özellikleri). Adil Türkoğlu (Ed). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: İnci Ofset.
MEB. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (4. ve 5. sınıflar) öğretim program ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
MEB. (2007). İlköğretim düşünme eğitimi dersi (6, 7 ve 8. sınıf) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel. [Orijinal baskı 2009].
Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Özden, Y. (1999). Öğrenme ve Öğretme (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Tok, Ş. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına, performanslarına ve yansıtmalarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 33, 104-117.
Torun, N. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Türnüklü, E. B. ve Yeşildere, S. (2005). Türkiye’den bir profil: 11-13 yaş gurubu matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim ve becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 167-185.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

APA	BAYSAL Z, Çarıkçı S, YAŞAR E (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. , 7 - 28.
Chicago	BAYSAL Z. Nurdan,Çarıkçı Seda,YAŞAR Elif Burcu Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. (2017): 7 - 28.
MLA	BAYSAL Z. Nurdan,Çarıkçı Seda,YAŞAR Elif Burcu Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. , 2017, ss.7 - 28.
AMA	BAYSAL Z,Çarıkçı S,YAŞAR E Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. . 2017; 7 - 28.
Vancouver	BAYSAL Z,Çarıkçı S,YAŞAR E Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. . 2017; 7 - 28.
IEEE	BAYSAL Z,Çarıkçı S,YAŞAR E "Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları." , ss.7 - 28, 2017.
ISNAD	BAYSAL, Z. Nurdan vd. "Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları". (2017), 7-28.

APA	BAYSAL Z, Çarıkçı S, YAŞAR E (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 7 - 28.
Chicago	BAYSAL Z. Nurdan,Çarıkçı Seda,YAŞAR Elif Burcu Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi 5, no.1 (2017): 7 - 28.
MLA	BAYSAL Z. Nurdan,Çarıkçı Seda,YAŞAR Elif Burcu Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, vol.5, no.1, 2017, ss.7 - 28.
AMA	BAYSAL Z,Çarıkçı S,YAŞAR E Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 2017; 5(1): 7 - 28.
Vancouver	BAYSAL Z,Çarıkçı S,YAŞAR E Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 2017; 5(1): 7 - 28.
IEEE	BAYSAL Z,Çarıkçı S,YAŞAR E "Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları." Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5, ss.7 - 28, 2017.
ISNAD	BAYSAL, Z. Nurdan vd. "Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Öğretimine Yönelik Farkındalıkları". Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi 5/1 (2017), 7-28.