Yıl: 2013 Cilt: 8 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 909 - 918 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI

Öz:
Gündelik, ortalama dili; edebi, kurmaca dil seviyesine yükseltmek, edebî metnin/şiirin imkânlarını genişletmek amacıyla şair ve yazarlar tarafından sıkça başvurulan yöntemlerden birinin de "dil sapmaları" olduğu bir gerçektir. Dilin alışılmış kurallarını; yazım, ses, kelime, ifade, dilbilgisi, anlam düzeylerinde değiştirme, bozma şeklinde tanımlayabileceğimiz "dil sapmaları"ndan şiirimizde özellikle 1950'li senelerden itibaren yararlanılmaya başlanmıştır. Kimi araştırmacılara göre 1954 - 1959, kimi araştırmacılara göre ise 1953 - 1963 yılları arasında edebiyatımızda etkili olan İkinci Yeni şiiri, Garip şiir hareketinin bilinçli bir şekilde ihmal ettiği edebi sanatları, imgeli söyleyişleri, soyut dili, kapalı anlatım biçimlerini, dil deneylerini ön plana çıkarmış, dilin sınırlarını zorlamış, Türkçenin imkânlarını genişletmeye çalışmış, dolayısıyla da dil sapmalarından geniş oranda yararlanmıştır. İkinci Yeni şiirinin önemli temsilcilerinden olan Cemal Süreya da, bu yöntemleri şiirlerinde uygulamıştır. Bu makalede; İkinci Yeni şiiri ve dil sapmaları hakkında verilen teorik bilgilerin ardından, Cemal Süreya'nın tüm şiirleri taranmış, şiirlerde tespit edebildiğimiz dil sapmaları örneklenmiş ve onun şiirine dil sapmalarının ne gibi etkileri olduğu, şairin bu yönteme neden ihtiyaç duyduğu tartışılmaya çalışılmıştır. Cemal Süreya şiirinde yararlanılan sapmalar; yazım sapmaları, ses sapmaları, kelime sapmaları, dilbilgisi sapmaları, ödünç metinlere müdahaleler, anlam sapmaları ya da alışılmamış bağdaştırmalar olmak üzere yedi başlık altında incelenmeye gayret edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Öz:
It is a fact that one of the most frequently referred methods to raise colloquial language and ordinary language to the literal and fictional language level and to expand literary text/poetry opportunitiesis "language deviations" Especially, since 1950s, it was started tobenefit from "language deviations" in our poetries that we may defineordinary language rules as writing, phonetic, word, expression,grammar, change in semantic levels. The Second New Poetry that hasbeen effective in our literature for some researchers between 1954 and1959 and for some researchers between 1953 and 1963 put the literaryarts, imaginative pronunciation, abstract language, closed-formexpression and language experience deliberatively ignored by the GaripPoetry Movement at forefront and pushed the limits of language. Heattempted to expand opportunities of Turkish, so largely benefited fromlinguistic deviations. Cemal Süreya who had been one of the importantrepresentatives of the Second Poetry applied these methods in hispoems. In this article, after the theoretical knowledge about the SecondNew Poetry and linguistic deviations, all the poems of Cemal Süreyawere reviewed and linguistic deviations we determined in poetries weresampled, and it was attempted to discuss why the poet needed thismethod, what kind of effects of linguistic deviations have been in hispoetry. Deviations used from the poetry of Cemal Süreya; wereattempted to be examined under seven titles; writing deviations,phonetic deviations, word deviations, grammar deviations,interventions to borrowed texts, meaning deviations or extraordinarysyncretism.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKSAN, Doğan (1995). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. 2. bs., Ankara: Engin Yayınları.
  • AKKANAT, Cevat (2002). Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • ALTIYAPRAK, Yakup (2008). İkinci Yeni ve Türk Şiirinde Modernizm. Ankara: Ebabil Yayınları.
  • AR?STOTELES (2010). Poetika. 19. bs., Çev. ?smail Tunalı, ?stanbul: Remzi Kitabevi.
  • BEZ?RC?, Asım (1986). İkinci Yeni Olayı. 2. bs., ?stanbul: Su Yayınevi.
  • CANBERK, Eray (2005). Şiir Yazıları. ?stanbul: Toroslu Kitaplığı.
  • ÇET?N, Nurullah (2004). Şiir Çözümleme Yöntemi. 3. s., Ankara: Öncü Kitap.
  • DOĞAN, Mehmet H. (2008). İkini Yeni Şiir. 2. bs., ?stanbul: ?karus Yayınları.
  • ENG?NÜN, ?nci (2001). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. ?stanbul: Dergâh Yayınları.
  • GÜNE?, Zeliha (2007). Cemal Süreya"nın Şiir Dili. Eski?ehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • I?IK, ?hsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi C. 2. ?stanbul: Elvan Yayınları.
  • KARACA, Alaattin (2010). İkinci Yeni Poetikası. 2. bs., Ankara: Hece Yayınları.
  • KARATA?, Turan (2006). Şiir Vadilerinde. 2. bs., ?stanbul: Sütun Yayınları.
  • KORKMAZ, Ramazan ve Tarık Özcan (2006). "1950 Sonrası", Türk Edebiyatı Tarihi C. 4. içerisinde, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • NECAT?G?L, Behçet (1975). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 2. bs., ?stanbul: Varlık Yayınları.
  • ÖZMERAL, Özgür (2007). Cemal Süreya Şiirinde Kadın ve Erotizm. ?stanbul: Ozan Yayıncılık.
  • ÖZÜNLÜ, Ünsal (1997). Edebiyatta Dil Kullanımları. Ankara: Doruk Yayımcılık.
  • ___________ (1982). "?iir Dilinde Sapmalar", Tük Dili, 45: 77-85.
  • PER?NÇEK, Feyza ve Nursel Duruel (2008). Cemal Süreya. ?stanbul: Can Yayınları.
  • SÜREYA, Cemal (1993). Sevda Sözleri. 7. bs., ?stanbul: Can Yayınları.
  • ___________ (2008a). Sevda Sözleri. 35. bs., ?stanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • ___________ (2008b). Güvercin Curnatası. 2. bs., ?stanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • TÜZER, ?brahim (2008). İsmet Özel Şiire Damıtılmış Hayat. ?stanbul: Dergah Yayınları.
  • Tanzimat"tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi C. 1. (2003). 2. bs., ?stanbul: Yapı Kredi Yayınları.
APA Harmancı A, SAPMASI D (2013). CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. , 909 - 918.
Chicago Harmancı Abdullah,SAPMASI Dil CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. (2013): 909 - 918.
MLA Harmancı Abdullah,SAPMASI Dil CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. , 2013, ss.909 - 918.
AMA Harmancı A,SAPMASI D CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. . 2013; 909 - 918.
Vancouver Harmancı A,SAPMASI D CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. . 2013; 909 - 918.
IEEE Harmancı A,SAPMASI D "CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI." , ss.909 - 918, 2013.
ISNAD Harmancı, Abdullah - SAPMASI, Dil. "CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI". (2013), 909-918.
APA Harmancı A, SAPMASI D (2013). CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. Turkish Studies (Elektronik), 8(4), 909 - 918.
Chicago Harmancı Abdullah,SAPMASI Dil CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. Turkish Studies (Elektronik) 8, no.4 (2013): 909 - 918.
MLA Harmancı Abdullah,SAPMASI Dil CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. Turkish Studies (Elektronik), vol.8, no.4, 2013, ss.909 - 918.
AMA Harmancı A,SAPMASI D CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(4): 909 - 918.
Vancouver Harmancı A,SAPMASI D CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(4): 909 - 918.
IEEE Harmancı A,SAPMASI D "CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI." Turkish Studies (Elektronik), 8, ss.909 - 918, 2013.
ISNAD Harmancı, Abdullah - SAPMASI, Dil. "CEMAL SÜREYA ŞİİRİNDE DİL SAPMALARI". Turkish Studies (Elektronik) 8/4 (2013), 909-918.