Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine

Yıl: 2017 Cilt: 2 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 433 - 450 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine

Öz:
Klasik Türk şiirinin mekân tasvirlerinde cennet imgesi önemli bir yere sahiptir. Bu şiir anlayışında sevgili ideal of places in classical Turkish poetry. In this perception of insan güzelliğin sembolüdür ve ideal mekân güzelliğinin poetry, the beloved ideal person is the symbol of beauty and sembolü olan cennetle birlikte ele alınır. Gülün cennet çiçeği it is addressed together with heaven, which is the symbol of olması gibi, klasik Türk şiirinde cenneti andıran bahçe tasthe beauty of an ideal place. Rose is in the center of heavirlerinde de merkezde gül yer alır. Gül her ne kadar bu venly garden depictions in classical Turkish poetry, so it is idealize bahçenin en temel çiçeği olsa da diğer çiçeklerle the flower of heaven. Although rose has been the main floberaber menekşe de kendine yer bulmuş hatta kimi şiirlerin wer of this idealized garden, together with other flowers, redifi olmuştur. violet has also found its place and has even become the redif Menekşe klasik Türk şiirinde en çok âşıkla ilgili benzetmelerde kullanılmış ve koku, renk ve şekil özellikleri ile yer almıştır. Siyaha yakın mor rengi saç, ben, hat (tüy) ve mate-singers in classical Turkish poetry, and it has taken roles min benzetileni olmasının, yere yakınlığı ve boynunun eğri such as scent, color and shape characteristics. Because of oluşu tevazu ve itaatle bağdaştırılmasının nedeni olmuştur. its purple color close to black, it has been used in metaphors Bu çalışmada söz konusu benzerliklerin mitolojik sebeplerelated to hair, spots on body, feather and mourning, and rinin araştırılması amaçlamaktadır. Aslen bir Frigya tanrı-because it is close to the ground and it has a bent neck, it çası olan Kybele ve Attis anlatısının Yunan, Roma ve Sicilhas been associated with humbleness and obedience. The ya varyantları bir araya getirildiğinde klasik şiirde menekşe aim of this research is to find the mythological causes of the benzetilenlerin önemli bir kısmı ile örtüştüğü durumlara related similarities. When the narration of Cybele and dikkat çekilecektir
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat

Study on The Origins of Metaphors Related to Violet in Classical Turkish Poetry

Öz:
The image of heaven has an important part in depictions of places in classical Turkish poetry. In this perception of poetry, the beloved ideal person is the symbol of beauty and it is addressed together with heaven, which is the symbol of the beauty of an ideal place. Rose is in the center of heavenly garden depictions in classical Turkish poetry, so it is the flower of heaven. Although rose has been the main flower of this idealized garden, together with other flowers, violet has also found its place and has even become the redif (repeated voice) of some poems. Violet has mostly been used with metaphors about poetsingers in classical Turkish poetry, and it has taken roles such as scent, color and shape characteristics. Because of its purple color close to black, it has been used in metaphors related to hair, spots on body, feather and mourning, and because it is close to the ground and it has a bent neck, it has been associated with humbleness and obedience. The aim of this research is to find the mythological causes of the related similarities. When the narration of Cybele and Attis, originally a Phrygian goddess, is combined with its Greek, Roman and Sicilian variants, there will be more emphasize on situations in which a considerable part of violet metaphors coincides in classical poetry.
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AÇIL, Berat (2015), “Klasik Türk Şiirinde Estetik Bir Unsur Olarak Çiçekler”, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, V, 1-28.
  • AKDOĞAN, Yaşar, Ahmedî Divanı, e-kitap http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10591,ahmedidivaniya sarakdoganpdf.pdf?0 [E.T: 01.11.2017].
  • AKYÜZ, Kenan-Süheyl Beken-Sedit Yüksel- Müjgân Cunbur (Haz.) (1990), Fuzûlî Divanı, Ankara: Akçağ Yay.
  • ANDREWS, Walter. G (2000), Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı, (Çev. Tansel Güney), İstanbul: İletişim Yay.
  • ARMUTLU, Sadık (2012), “Arap ve Fars Şiiri Bağlamında Gazel Türünden Gazel Nazım Şekline Geçiş”, Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu Bildirileri (20-22 Ekim 2011), 14-27.
  • ————, (2014), “Deri Farsçasında Gazelin Oluşumu, Felsefesi: Bu Gazeldeki Aşk Söylemi ve Güzellik Unsurlarının Kaynağı Olarak Hadarî ve Uzrî Gazel”, Doğu Esintileri, I, 33-120.
  • AYAN, Hüseyin (2002), Nesîmî, Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, I-II, Ankara: TDK Yay.
  • AYVAZOĞLU, Beşir (2001), Güller Kitabı, İstanbul: Ötüken Yay.
  • BAYLADI, Derman (2005), Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Say Yay.
  • BAYRAM, Yavuz (2001), Çiçekler ve Diğer Bitkilerin Divan Şiirine Yansımaları İle Anlam Çerçeveleri, Doktora Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • COOPER, J. C. (1978), An Illustrated Encyclopaedia of Traditional Symbols, London: Thames and Hudson Press.
  • ÇELEBİOĞLU, Ayşe (2016), “Klasik Türk Şiirinde Menekşe”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, XXXVII, 161-182.
  • GARDİN, Nanon -Robert Olorenshaw-Jean Gardin-Olivier Klein (2014), Larousse Semboller Sözlüğü, (Çev. Beyza Akşit), İstanbul: Bilge Yay.
  • GEZGİN, Deniz (2015), Bitki Mitosları, İstanbul: Sel Yay.
  • GOODY, Jack (2010), Çiçeklerin Kültürü, (çev. Mehmet Beşikçi), İstanbul: Ayrıntı Yay.
  • GRIMAL, Pierre (2007), Mitoloji Sözlüğü Yunan ve Roma, (Çev. Sevgi Tamgüç), İstanbul: Kabalcı Yay.
  • JUNG, Carl G (2016), İnsan ve Sembolleri, (Çev. Hatice Mukaddes İlgün), İstanbul: Kabalcı Yay.
  • KARAİSAİLOĞLU, Adnan (2001), Klasik Dönem Türk Şiiri İncelemeleri, Ankara: Akçağ Yay.
  • KARTAL, Ahmet (2016), Türk Fars Edebî İlişkileri Hakikate Düşen Gölge, İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yay.
  • KUHNKE, Rainer W. (2003), “Bizans ve İslam Bahçeleri”, Bahçelerin ve Parkların Tarihi (der. Hans Sarkowicz; çev. Ersel Kayaoğlu), Ankara: Dost Kitabevi Yay.
  • MAYER-TASCH ve Peter Cornelius (2003), “Cennet Bahçesi”, Bahçelerin ve Parkların Tarihi (der. Hans Sarkowicz; çev. Ersel Kayaoğlu), Ankara: Dost Kitabevi Yay.
  • MUTÇALI, Serdar (2012), Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul: Dağarcık Yay, İstanbul.
  • ÖZTÜRK, Özhan (2009), Folklor ve Mitoloji Sözlüğü, Ankara: Phoenix Yay.
  • PLOTINUS (2011), Enneades Dokuzluklar V, (çev. Zeki Özcan), Ankara: Birleşik Yay.
  • REDFORD, Scott (2008), Anadolu Selçuklu Bahçeleri, İstanbul: Eren Yay.
  • SCHIMMEL, Annemarie (2016), Dinler Tarihine Giriş, (Haz. Recep Kibar), İstanbul Külliyat Yay.
  • STEINGRABER, Erich (2003), “Yitik Cennet Anıları- Sanatın Aynasında Eski Bahçeler” Bahçelerin ve Parkların Tarihi (der. Hans Sarkowicz; Çev. Ersel Kayaoğlu), Ankara: Dost Kitabevi Yay.
  • TANSUĞ, Sabiha (2001), “Çiçeklerin Dili-Lisanü’l-Ezhâr”, VII. Uluslararası Halk Edebiyatı Semineri, 7-9 Mayıs 1997 (Haz. Güven Tanyeri), Eskişehir: Yunus Emre Kültür Sanat ve Turizm Vakfı Yay, 357-369.
  • TARLAN, Ali Nihat (1945), Hayâlî Bey Dîvânı, İsanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
  • TUNALI, İsmail (2013), Grek Estetiği, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • ÜLKEN, Hilmi Ziya (1997), Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, İstanbul: Ülken Yay.
  • YILDIRIM, Nimet (2008), Fars Mitolojisi Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yay.
  • YILDIZ, Ayşe (2017), “Sevgilinin Boyunun Benzetilenleri Bağlamında Narveni Yeniden Düşünmek” Littera Turca- Journal of Turkish Language and Literature, 3/1, 330-336.
APA YILDIZ A (2017). Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. , 433 - 450.
Chicago YILDIZ AYŞE Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. (2017): 433 - 450.
MLA YILDIZ AYŞE Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. , 2017, ss.433 - 450.
AMA YILDIZ A Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. . 2017; 433 - 450.
Vancouver YILDIZ A Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. . 2017; 433 - 450.
IEEE YILDIZ A "Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine." , ss.433 - 450, 2017.
ISNAD YILDIZ, AYŞE. "Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine". (2017), 433-450.
APA YILDIZ A (2017). Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2(19), 433 - 450.
Chicago YILDIZ AYŞE Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 2, no.19 (2017): 433 - 450.
MLA YILDIZ AYŞE Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, vol.2, no.19, 2017, ss.433 - 450.
AMA YILDIZ A Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2017; 2(19): 433 - 450.
Vancouver YILDIZ A Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2017; 2(19): 433 - 450.
IEEE YILDIZ A "Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2, ss.433 - 450, 2017.
ISNAD YILDIZ, AYŞE. "Klasik Türk Şiirinde Menekşe İle İlgili Benzetmelerin Kökeni Üzerine". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 2/19 (2017), 433-450.