Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma
Yıl: 2018 Cilt: 33 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 293 - 315 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma
Öz: Bu araştırmanın temel amacı cumhuriyet dönemi Yurt Bilgisi ders kitaplarında çocukluğa yönelik politik inşa sürecinin analiz edilmesidir. Politik inşa kavramsal olarak, rejimin gerekliliklerine uygun çocuğa yönelik ideolojik bilgi-davranış aktarımı ve buna dayalı olarak politik bilinç ve tutum oluşturmaya yönelik çabaların tümüdür. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen araştırmada sözü edilen amaca yönelik betimsel tarama modeli benimsenmiş, doküman incelemesi tekniği ile veriler toplanmış ve içerik analizi tekniğiyle veriler çözümlenmiştir. Örnekleme 1928-1948 yılları arasında yayımlanan dokuz Yurt Bilgisi ders kitabı alınmıştır. Elde edilen veriler Osmanlı siyasal meşruiyet unsurlarının kaldırılması, yeni rejimin meşruiyetine yönelik politik unsurlar ve yeni rejimin meşruiyetinin devamının sağlanmasına yönelik politik unsurlar olmak üzere üç ana düzlemde incelenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde, cumhuriyet döneminde çocukluğun politik yapılanma sürecinde geleneksel anlayıştan uzaklaşılarak "müstakil" bir varlık olarak ele alındığı, pragmatist bir anlayışla milliyetçi, modern ve rejime sadık cumhuriyetçi çocuğun idealize edildiği görülmüştür
Anahtar Kelime: Konular:
A Study of Political Construction Childhood on Civics Books in Turkish Republican Period (1928-1948)
Öz: The main goal in the research which has been carried hereby, is to analyze the Republican Era (19281948), children oriented political construction period in the Civics Books taught at schools. Within the research that has been carried out, with qualitative survey method, a scanning model that has been serving to the cause of the aforementioned aim which is the descriptive scanning model. Employing the document scrutiny technique data has been collected and data have been resolved by the content analysis technique. Sampling includes nine of the Civics Books published between the years, 1928-1948. The data can be analyzed over three main planes which are the removal of the Ottoman political legitimacy, political elements advanced towards the legitimacy of the new regime and the continuity of the new regime in a smooth manner. The data that have been collected within the comprehension of the research, when evaluated in a holistic point of view, during the Republican Period, the carrying farther of the common sense in the child’s structural improvement, and that they are taken as an “independent” individual and in the pragmatist sense, a Nationalist, modern and loyal to regime Republican child is observed to be idealized
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyüz, Y. (1989). Türk eğitim tarihi (Başlangıçtan 1988’e). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
- Akyüz, Y. (2014). Türk eğitim tarihi (M.Ö. 1000-M.S. 2014).Ankara: Pegem.
- Alkan, T. (1979). Siyasal toplumsallaşma. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Altan, C. (2011). Eğitim-siyasal eğilim ilişkisi: Mersin örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 313-329.
- Arıkan, R. (2011). Araştırma yöntem ve teknikleri. Ankara: Nobel.
- Baş, T. (2008). Nitel araştırma yöntemleri Nvivo7.0 ile nitel veri analizi. Ankara: Seçkin.
- Bilgin, N. (2000). İçerik analizi. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
- Binbaşıoğlu, C. (1999).Cumhuriyet dönemi eğitim bilimleri tarihi. Ankara: Öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Merkezi.
- Binbaşıoğlu, C. (2005). Türk eğitim düşüncesi tarihi. Ankara: Anı.
- Bora, T. (2007). Ders kitaplarında milliyetçilik:”Siz bu ülke için ne yapmayı düşünüyorsunuz?”G. Tüzün (Ed.) içinde, Ders kitaplarında insan hakları II. Tarama sonuçları (ss. 115-142). Tarih Vakfı. İstanbul.
- Boykoy, S.(2011). Türkiye’de 1939-1945 yıllarında tarih öğretim programları ve tarih ders kitaplarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21,157-181.
- Bozkurt, B. (2010). Türkiye’de çok partili düzene geçişte CHP ve eğitim sistemindeki gelişmeler (1946-1950).
- Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 9, 213-231. Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme yöntemleri [Çevrim-içi: http://w3.balikesir.edu.tr/~msackes/wp/wpcontent/uploads/2012/03/BAY-Final-Konulari.pdf] Erişim tarihi:25 Mayıs 2016.
- Copeaux, E. (1998). Türk tarih tezinden Türk-İslam sentezine ( Çev. Ali Berktay). İstanbul: Numune Yayıncılık.
- Cox, R. (1996). Shaping childhood: Themes of uncertainty in the history of adult -child relationships, Routledge.
- Cunningham, H.(2005). Children and childhood in Western society since 1500, Pearson Longman.
- Çayır, K. (2014). “Biz” kimiz? Ders kitaplarında kimlik, yurttaşlık, haklar. İstanbul: Tarih Vakfı
- Doğan, N. (1994). İlk ve orta dereceli okul ders kitapları ve sosyalleşme. İstanbul: Bağlam.
- Doğan, N. (2011). Osmanlı’dan Cumhuriyete ders kitaplarında devlet kavramının iktidar-eğitim ilişkisi açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(4),2069-2090.
- Ermat, B. ve Ermat, K. (1945). Yurt bilgisi. İstanbul: Milli Eğitim. Freire, P. (1998). Okuryazarlık/Sözcükleri ve dünyayı okumak (Çev. Serap Ayhan). Ankara: İmge.
- Gök, F. (2003). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi ders kitapları. B. Çotuksözen, A. Erzan, O. Silier (Ed.) içinde, Ders kitaplarında insan hakları: Tarama sonuçları (ss.158-171). Tarih Vakfı. İstanbul.
- Gökçe, O. (2001). İçerik çözümlemesi. Konya: Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme.
- Gölpınarlı, M.A. (2007). Yurt bilgisi. İstanbul: Kaynak.
- Gümüş, A. (2006). Politik eğitim. Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu Bildirileri [Çevrim-içi: http://www.egitimsen.org.tr/ekler/1cdc291e6444c14591d7e13046f007c_ek.pdf]. Erişim Tarihi: 25 Mayıs 2015.
- Gürdal, A.D. (2013). Sosyolojinin ihmal edilen kategorisi üzerinden çocukluk sosyolojisine ve sosyolojiye bakmak. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15(4), 1-26.
- Gürses, F. ve Pazarcı, N.G. (2010). Siyasal gündemin yurttaşlık kavramına etkileri: Ders kitapları üzerinden bir inceleme. 5. Karaburun Bilim Kongresi, İzmir.
- Harris, H. (2001). Content analysis of secondary data:A study of courage in managerial decision making. Journal of Business Ethics, 34, 191-208.
- Hilmi, İ. (1931). Yurt bilgisi. İstanbul: Hilmi Kitaphanesi.
- Heywood, C. (2003). Baba bana top at! :Batı’da çocukluğun tarihi ( Çev. Esin
- Hoşsucu).İstanbul: Kitap. İnal, K. (1998). Türkiye’de ders kitaplarında demokratik ve milliyetçi değerler. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Jenkins, I.(1993). Yazılı kaynaklar ve arkeolojik buluntular ışığında antik devirde çocuk eğitimi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat.
- Kahyaoğlu, D. (2007).Yeni sosyal bilgiler ders kitaplarının insan hakları ölçütlerine göre değerlendirilmesi. G. Tüzün (Ed.) içinde, Ders kitaplarında insan hakları II. Tarama sonuçları (ss. 195-242). Tarih Vakfı. İstanbul.
- Kaplan, İ. (1999). Türkiye’de milli eğitim ideolojisi. İstanbul: İletişim.
- Kapluhan, E. (2012). Atatürk dönemi (1923-1938) ilkokullarda coğrafya eğitimi. Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 152-170.
- Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
- Mitchell, E. L. (2007). Family life in the middle ages. London: Greenwood Press.
- Onur, B. (2005). Türkiye’de çocukluğun tarihi. Ankara: İmge.
- Öztan, G.G. (2011). Türkiye’de çocukluğun politik inşası. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
- Öğülmüş, S. (1991). İçerik çözümlemesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(1), 213-228.
- Özdemir, M. ve Gören,S.Ç. (2016). Politik beceri ve psikolojik sermaye arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,31(2),333-345.
- Parlak, İ. (2005). Türkiye’de ideoloji-eğitim ilişkisi: Erken cumhuriyet dönemi tarih ve yurt bilgisi ders kitapları üzerine bir inceleme. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Pingel, F. (2003). Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Ekonomik ve Toplumsal Tarih Yayınları.
- Postman, N. (1995). Çocukluğun yokoluşu ( Çev. Kemal İnal). Ankara: İmge.
- Rona, T. (1946). Yurt bilgisi. Ankara: Çankaya.
- Sakaoğlu, N. (2003) Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Sander, M. S. (1938). Yeni yurt bilgisi. İstanbul: Resimli Ay.
- Sarantakos, S.(1994). Social Research. The Macmillian Press.
- Sevinç, K. (1933). Türk yavrularına yurt bilgisi. İstanbul: Ekspres.
- Sönmez, V. (2005). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı.
- Şirin, F. S. (2013). İktidar ve Çocuk. Electronic Turkish Studies, 8(8), 1275-1284.
- Yıldırım, T. ve Şimşek, A. (2015). Erken cumhuriyet dönemi lise tarih ders kitaplarında din anlatısı. Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(179), 323-340.
- Taşkıran, T. (1948). Yurt bilgisi. İstanbul: Milli Eğitim.
- Tavşancıl, E. ve Aslan,A.E.(2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
- T.C. Maarif Vekâleti (1926). İlk mektepler müfredat programı. İstanbul: Milli Matbaa.
- Üstel, F. (2004). “Makbul vatandaş”ın peşinde 2. Meşrutiyet’ten bugüne vatandaşlık eğitimi. İstanbul: İletişim.
- Üstel. F. (2016). Okulda vatandaş eğitiminin yüzyıllık tarihi. [Çevrim-içi: http://www.obarsiv.com/guncel_vct_0405_fusunustel.html], Erişim tarihi: 04.12.2016.
- Yeşilorman, M. (2003). Siyasallaşma sürecinin yeniden keşfi: Siyasal eğitim kavramına kuramsal bir giriş. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 28, 23-47.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
| APA | SEL B, SÖZER M (2018). Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. , 293 - 315. |
| Chicago | SEL BURCU,SÖZER Mehmet Akif Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. (2018): 293 - 315. |
| MLA | SEL BURCU,SÖZER Mehmet Akif Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. , 2018, ss.293 - 315. |
| AMA | SEL B,SÖZER M Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. . 2018; 293 - 315. |
| Vancouver | SEL B,SÖZER M Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. . 2018; 293 - 315. |
| IEEE | SEL B,SÖZER M "Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma." , ss.293 - 315, 2018. |
| ISNAD | SEL, BURCU - SÖZER, Mehmet Akif. "Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma". (2018), 293-315. |
| APA | SEL B, SÖZER M (2018). Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 293 - 315. |
| Chicago | SEL BURCU,SÖZER Mehmet Akif Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33, no.2 (2018): 293 - 315. |
| MLA | SEL BURCU,SÖZER Mehmet Akif Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.33, no.2, 2018, ss.293 - 315. |
| AMA | SEL B,SÖZER M Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 33(2): 293 - 315. |
| Vancouver | SEL B,SÖZER M Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 33(2): 293 - 315. |
| IEEE | SEL B,SÖZER M "Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, ss.293 - 315, 2018. |
| ISNAD | SEL, BURCU - SÖZER, Mehmet Akif. "Cumhuriyet Dönemi Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33/2 (2018), 293-315. |
