Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme

GÖKÇE, Gözde; Güven, Esra

Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme

Esra GÜVEN, (Yrd. Doç. Dr., Psikoloji Bl., Başkent Üniv., 2)

Gözde GÖKÇE (Klinik Psik., Psikoloji Bl., Ankara Üniv., Ankara. 1)

Türk Psikiyatri Dergisi

41 12

Yıl: 2018 Cilt: 29 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 54 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme

Öz:

Bir psikoterapi yaklaşımının genel hedefinin, işlevsel olmayan tutum ve davranışları değiştirmek olduğu söylenebilir. Değişime yol açan psikoterapi yöntemlerinin terapötik etkililiği, diğer bir ifade ile hedef davranış, belirti veya bozukluktaki değişim ile yapılan müdahale arasında nedensellik ilişkisi kurulabilmesi etkililik çalışmaları yoluyla incelenmektedir. Bu gözden geçirme çalışmasının amacı terapötik etkililik çalışmalarını yöntem, bulgu ve yaklaşım açısından değerlendirmek, bu çalışmalara ilişkin tartışma ve eleştirileri Bilişsel Davranışçı Terapi bağlamında ele almaktır. Bu bağlamda ilk olarak terapötik etkililik tanımı yapılmış, terapötik etkililiğin ölçme yöntemleri etkililik, etkinlik ve meta-analiz çalışmaları çerçevesinde ele alınmış, etkililik çalışmalarının bulgularına çeşitli açılardan yaklaşan yorum farklılıkları incelenmiş ve Bilişsel Davranışçı Terapi'nin bu başlıklar bağlamında yeri tartışılmıştır. Sonuç bölümünde ise ele alınan terapötik etkililik tartışmaları doğrultusunda, terapötik etkililiğin "etkili" bir biçimde yorumlanmasına yardımcı olacağı düşünülen bir dizi soru önerilmiştir. Bu bağlamda psikoterapi alanında en yaygın kullanılan psikoterapi yöntemlerinden biri olan BDT, özellikle anksiyete bozuklukları ve depresyonda etkili olduğu çeşitli çalışmalarla ortaya konan bir yaklaşım olduğu görünmektedir. Yapılandırılmış bir yöntem olması, yaygınlığı ve terapötik değişim konusundaki etkisine yönelik çalışmalar BDT'nin etkililiğine dair kanıtları güçlendirmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

How Effective are Efficiency Studies?:An Evaluation in the Context of Cognitive Behavioral Therapies

Öz:

How Effective are Efficiency Studies?:An Evaluation in the Context of Cognitive Behavioral TherapiesThe consensus view is that the main goal of a psychotherapy approach is to make changes in dysfunctional attitudes and behaviors. Therapeutic effectiveness, which is defined as "the establishment of causality between the intervention and the emergent changes in target behavior, symptom, or disorder," has been examined via studies of therapeutic effectiveness. In this review, we aimed to evaluate the therapeutic efficacy and/or effectiveness studies in terms of their methods, results, and approaches. In addition, we wanted to discuss debates and criticism about these studies in the context of Cognitive and Behavioral Therapy (CBT). In this context, the definition of therapeutic effectiveness has been given and then, the measuring methods have been discussed within the framework of effectiveness, efficacy, and meta-analysis studies. Differences in the point of views regarding the results of effectiveness studies have also been examined. The place of Cognitive Behavioral Therapy has been discussed in the context of mentioned topics. In the conclusion part, the numbers of questions that are thought to contribute to an effective interpretation for therapeutic effectiveness have been proposed. In this context, it is a fact that Cognitive and Behavioral Therapy, which is one of therapies most widely used, has been determined as effective on depression and anxiety disorder. The CBT's, prevalence, being a structured method, and studies about its impact on therapeutic change strengthens the evidence of its effectiveness.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ablon JS, Jones EE (2014) Validity of controlled clinical trials of psychotherapy: Findings from the NIMH treatment of depression collaborative research program. Am J Psychiatry 159:775-83.
Abramowitz JS (1998) Does cognitive-behavioral therapy cure obsessivecompulsive disorder? A meta-analytic evaluation of clinical significance. Behav Ther 29:339-55.
Açıkel C (2009) Meta-analiz ve Kanıta Dayalı Tıp'taki Yeri. Klinik Psikofarmakoli Bülteni 19:164-73.
Amerikan Psikiyatri Birliği (2001) Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması Elkitabı, Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM IV-R), (Çev.: E. Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara 2001.
Andrews G (1999) Efficacy, effectiveness and efficiency in mental health service delivery. Aust N Z J Psychiatry 33:316-22.
APA Division 12 Board (1993) Task Force on Promotion and Dissemination of Psychological Procedures: A report adopted by the Division 12 Board-October 1993. http://www.div12.org/sites/default/files/ InitialReportOfTheChamblessTaskForce.pdf
Arch JJ, Craske MG (2008) Acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy for anxiety disorders: Different treatments, similar mechanisms? Clin Psychol 15:263-79.
Bandelow B, Reitt M, Röver C ve ark. (2015) Efficacy of treatments for anxiety disorders: a meta-analysis. Int Clin Psychopharmacol 30:183-92.
Barlow D, Durand V (2015) Abnormal psychology: An integrative approach (7. baskı). Cengage: Stamford.
Barth J, Munder T, Gerger H ve ark. (2013) Comparative efficacy of seven psychotherapeutic interventions for patients with depression: a network meta-analysis. PLoS Med 10(5):e1001454.
Bilican I, Soygüt G (2015) Türkiye'de eğitim sürecinde olan ve deneyimli psikoterapistlerin mesleki gelişim süreçleri. Turk Psikiyatri Derg 26:249-60.
Burns DD, Nolen-Hoeksema S (1991) Coping styles, homework compliance, and the effectiveness of cognitive-behavioral therapy. J Consult Clin Psychol 59:305-11.
Carter JD, McIntosh VV, Jordan J ve ark. (2013) Psychotherapy for depression: a randomized clinical trial comparing schema therapy and cognitive behavior therapy. J Affect Disord 151:500-5.
Castonguay LG (2011) Psychotherapy, psychopathology, research and practice: Pathways of connections and integration. Psychother Res 21:125-40.
Chambless DL, Ollendick TH (2001) Empirically supported psychological interventions: Controversies and evidence. Annu Rev Psychol 52:685-716.
Comer RJ (2015) Abnormal psychology (9. baskı). Macmillan: New York. Cuijpers P, Smit F, Bohlmeijer E ve ark. (2010) Efficacy of cognitive-behavioural therapy and other psychological treatments for adult depression: metaanalytic study of publication bias. Br J Psychiatry 196:173-8.
DeRubeis RJ, Brotman MA, Gibbons CJ (2005) A conceptual and methodological analysis of the nonspecifics argument. Clin Psychol 12:174-83.
DeRubeis RJ, Crits-Christoph P (1998) Empirically supported individual and group psychological treatments for adult mental disorders. J Consult Clin Psychol 66:37-52.
DeRubeis RJ, Brotman MA, Gibbons CJ (2005) A conceptual and methodological analysis of the nonspecifics argument. Clin Psychol 12:174-83.
DiMauro J, Domingues J, Fernandez G ve ark. (2013) Long-term effectiveness of CBT for anxiety disorders in an adult outpatient clinic sample: A followup study. Behav Res Ther 51:82-6.
Dimidjian S, Hollon SD, Dobson KS ve ark. (2006) Randomized trial of behavioral activation, cognitive therapy, and antidepressant medication in the acute treatment of adults with major depression. J Consult Clin Psychol 74:658-70.
Dobson KS (2009) Handbook of Cognitive-Behavioral Therapies. New York, Guilford Press.
Fava GA, Grandi S, Zielezny M ve ark. (1996) Four-year outcome for cognitive behavioral treatment of residual symptoms in major depression. Am J Psychiatry 153:945-7.
Feinstein R, Heiman N, Yager J (2015) Common factors affecting psychotherapy outcomes: Some implications for teaching psychotherapy. J Psychiatr Pract 21:180-9.
Fisher PL, Wells A (2005) How effective are cognitive and behavioral treatments for obsessive-compulsive disorder? A clinical significance analysis. Behav Res Ther 43:1543-58.
Foa EB, Grayson JB, Steketee GS ve ark. (1983) Success and failure in the behavioral treatment of obsessive-compulsives. J Consult Clin Psychol 51:287-97.
Foa EB, Zoellner LA, Feeny NC ve ark. (2002) Does imaginal exposure exacerbate PTSD symptoms? J Consult Clin Psychol 70:1022-8.
Fournier JC, DeRubeis RJ, Shelton RC ve ark. (2009) Prediction of response to medication and cognitive therapy in the treatment of moderate to severe depression. J Consult Clin Psychol 77:775-87.
Frank JD, Frank JB (1991) Persuasion and Healing. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
Grencavage LM, Norcross JC (1990) Where are the commonalities among the therapeutic common factors? Prof Psychol Res Pr 21:372-8.
Guyatt GH, Osoba D, Wu AW ve ark. (2002) Methods to explain the clinical significance of health status measures. Mayo Clin Proc 77:371-83.
Gülüm İV (2012) Psikoterapilerin olası olumsuz etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 4:506-19.
Hall J, Kellett S, Berrios RE ve ark. (2016) Efficacy of cognitive behavioral therapy for generalized anxiety disorder in older adults: Systematic review, meta-Analysis and meta-regression. Am J Geriatr Psychiatry 24:1063-73.
Hofmann SG (2008) Common misconceptions about cognitive mediation of treatment change: A commentary to Longmore and Worrell (2007). Clin Psychol Rev 28:67-70.
Hofmann SG, Smits JA (2008). Cognitive-behavioral therapy for adult anxiety disorders: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. J Clin Psychiatry 69:621-32.
Hofmann SG, Asnaani A, Vonk IJ ve ark. (2012) The efficacy of cognitive behavioral therapy: a review of meta-analyses. Cognit Ther Res 36:427-40.
Hoyer J, Beesdo K, Gloster AT ve ark. (2009) Worry exposure versus applied relaxation in the treatment of generalized anxiety disorder. Psychother Psychosom 78:106-15.
Jacobson NC, Newman MG, Goldfried MR (2016) Clinical feedback about empirically supported treatments for obsessive-compulsive disorder. Behav Ther 47:75-90.
Jacobson NS, Dobson KS, Truax PA ve ark. (1996) A component analysis of cognitive-behavioral treatment for depression. J Consult Clin Psychol 64:295-304.
Jacobson NS, Truax H (1991) Clinical Significance: A statistical approach to defining meaningful change in pychotherapy research. J Consult Clin Psychol 59:12-9.
Kazantzis N, Cronin TJ, Norton PJ ve ark. (2015) Reservations about the conclusions of the interdivisional (APA Divisions 12 & 29) task force on evidence based therapy relationships: What do we know, what don't we know? J Clin Psychol 71:1-5.
Kazantzis N, Whittington C, Zelencich L ve ark. (2016) Quantity and quality of homework compliance: A meta-analysis of relations with outcome in cognitive behavior therapy. Behav Ther 47:755-72.
Kazdin AE (2007) Mediators and mechanisms of change in psychotherapy research. Annu Rev Clin Psychol 3:1-27.
Leichsenring F (2001) Comparative effects of short-term psychodynamic psychotherapy and cognitive-behavioral therapy in depression: A metaanalytic approach. Clin Psychol Rev 21:401-19.
Longmore RJ, Worrell M (2007) Do we need to challenge thoughts in cognitive behavior therapy? Clin Psychol Rev 27:173-87.
Lorenzo-Luaces L, German RE, DeRubeis RJ (2015) It's complicated: The relation between cognitive change procedures, cognitive change, and symptom change in cognitive therapy for depression. Clin Psychol Rev. 41:3-15.
Luborsky L, Singer B, Luborsky L (1975) Comparative studies of psychotherapies: Is it true that everyone has won and all must have prizes? Arch Gen Psychiatry 32:995-1008.
Lundgren JD, Danoff-Burg S, Anderson DA (2004) Cognitive-behavioral therapy for bulimia nervosa: An empirical analysis of clinical significance. Int J Eat Disord 35:262-74.
Lutz W, Schiefele AK, Wucherpfennig F ve ark. (2016) Clinical effectiveness of cognitive behavioral therapy for depression in routine care: A propensity score based comparison between randomized controlled trials and clinical practice. J Affect Disord 189:150-8.
Maultsby MC (1971) Systematic, written homework in psychotherapy. Psychotherapy: Theory, Research & Practice 8:195-8.
McAleavey AA, Castonguay LG (2015) The Process of hange in psychotherapy: common and unique factors. Psychotherapy Research, 1. Baskı, O Gelo, A Pritz, B Rieken (Ed), Viyana, Springer Vienna, s.293-319.
McCarthy KS, Barber JP (2009) The multitheoretical list of therapeutic interventions (MULTI): Initial report. Psychother Res 19:96-113.
Mitte K (2005) Meta-analysis of cognitive-behavioral treatments for generalized anxiety disorder: a comparison with pharmacotherapy. Psychol Bull 131:785-95.
Mohr DC (1995) Negative outcome in psychotherapy: A critical review. Clin Psychol 2:1-27.
Norcross JC, Wampold BE (2011) Evidence-based therapy relationships: research conclusions and clinical practices. Psychotherapy 48:98-102.
Orlinsky DE (2009) The "Generic Model of Psychotherapy" after 25 years: Evolution of a research-based metatheory. J Psychother Integr 19:319.
Pitman RK, Altman B, Greenwald E ve ark. (1991) Psychiatric complications during flooding therapy for post-traumatic stress disorder. J. Clin. Psychol 52:17-20.
Pinquart M, Oslejsek B, Teubert D (2016) Efficacy of systemic therapy on adults with mental disorders: A meta-analysis. Psychother Res 26:241-57.
Reisner AD (2005) The common factors, empirically validated treatments, and recovery models of therapeutic change. Psychol Rec 55:377-99.
Rosenzweig S (1936) Some implicit common factors in diverse methods of psychotherapy. Am J Orthopsychiatry 6:412-5.
Shafran R, Clark DM, Fairburn CG ve ark. (2009) Mind the gap: Improving the dissemination of CBT. Behav Res Ther 47:902-9.
Siev J, Chambless DL (2007) Specificity of treatment effects: cognitive therapy and relaxation for generalized anxiety and panic disorders. J Consult Clin Psychol 75:513-22.
Singal AG, Higgins PD, Waljee AK (2014) A primer on effectiveness and efficacy trials. Clin Transl Gastroenterol 5:e45.
Solomon SD, Gerrity ET, Muff AM (1992) Efficacy of treatments for posttraumatic stress disorder: An empirical review. JAMA 268:633-8.
Soylu C, Topaloğlu C (2015) Homework assignments in cognitive behavioral therapy. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 7:280-8.
Stewart RE, Chambless DL (2009) Cognitive-behavioral therapy for adult anxiety disorders in clinical practice: A meta-analysis of effectiveness studies. J Consult Clin Psychol 77:595-606.
Taylor TL, Montgomery P (2007) Can cognitive-behavioral therapy increase self-esteem among depressed adolescents? A systematic review. Child Youth Serv Rev 29:823-39.
Thomas ML (2006) The contributing factors of change in a therapeutic process. Contemp Fam Ther 28:201-10.
Tolin DF, McKay D, Forman EM ve ark. (2015) Empirically supported treatment: Recommendations for a new model. Clin Psychol Sci Pract 22:317-38.
Tracey TJ, Lichtenberg JW, Goodyear RK ve ark. (2003) Concept mapping of therapeutic common factors. Psychother Res 13:401-13.
Tschacher W, Junghan UM, Pfammatter M (2012) Towards a taxonomy of common factors in psychotherapy results of an expert survey. Clin Psychol Psychother 2:82-96.
Wells AA (1999) Metacognitive model and therapy for generalized anxiety disorder. Clin Psychol Psychother 6:86-95.
Yates C (2013) Evidence-based practice the components, history, and process. Counseling Outcome Research and Evaluation 4:41-54.

APA	Güven E, GÖKÇE G (2018). Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. , 54 - 66.
Chicago	Güven Esra,GÖKÇE Gözde Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. (2018): 54 - 66.
MLA	Güven Esra,GÖKÇE Gözde Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. , 2018, ss.54 - 66.
AMA	Güven E,GÖKÇE G Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. . 2018; 54 - 66.
Vancouver	Güven E,GÖKÇE G Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. . 2018; 54 - 66.
IEEE	Güven E,GÖKÇE G "Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme." , ss.54 - 66, 2018.
ISNAD	Güven, Esra - GÖKÇE, Gözde. "Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme". (2018), 54-66.

APA	Güven E, GÖKÇE G (2018). Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 29(1), 54 - 66.
Chicago	Güven Esra,GÖKÇE Gözde Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. Türk Psikiyatri Dergisi 29, no.1 (2018): 54 - 66.
MLA	Güven Esra,GÖKÇE Gözde Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.29, no.1, 2018, ss.54 - 66.
AMA	Güven E,GÖKÇE G Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. Türk Psikiyatri Dergisi. 2018; 29(1): 54 - 66.
Vancouver	Güven E,GÖKÇE G Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme. Türk Psikiyatri Dergisi. 2018; 29(1): 54 - 66.
IEEE	Güven E,GÖKÇE G "Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme." Türk Psikiyatri Dergisi, 29, ss.54 - 66, 2018.
ISNAD	Güven, Esra - GÖKÇE, Gözde. "Etkililik Çalışmaları Ne Kadar Etkili?: Bilişsel Davranışçı Terapiler Bağlamında Bir Değerlendirme". Türk Psikiyatri Dergisi 29/1 (2018), 54-66.