GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Yıl: 2017 Cilt: 21 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 603 - 624 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Öz: Görsel kültür, ait olduğu toplumların kültür, inanç ve düşünce sistemleri, dini-örfi adet ve gelenekleri açısından belli anlamlar taşır ve bu anlamlar aynı zamanda o toplum içerisinde kuşaktan kuşağa aktarılan ortak duygu, düşünce ve beğenilerle yaşatılır ve bireyin yaşadığı çevreyle de şekillendirilir. Türk halk kültürünün en önemli belirteçlerinden biri olan giyim kültürü, kullanıcısının özgün kimliğini, yaşam biçimini, dini inançlarını, düşünce ve davranışlarını göstermeye yarayan görsel nesnelerin başında yer alır. Toplumların geçmişleri ile gelecekleri arasında önemli bir köprü görevi üstlenen bu giysiler, sürekli ve hızlı değişen yaşam koşulları ile birlikte özgün kimliklerini kaybetme tehlikesiyle baş başa bırakılmıştır. Bu durum, henüz yok olmamış geleneksel giysi örneklerinin tespit edilerek belgelendirilmesi zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Geçmişin izlerini taşıyan ve kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar gelen (kısmen de olsa) geleneksel giysilerin belirlenmesi, belgelenmesi ve korunması açısından müzelere önemli görevler düşmektedir. Erzurum ili Arkeoloji müzesinde, görsel kültürün çeşitliliğini ve sürekliliğini gösteren geleneksel giysilerin en eski örneklerini bulmak mümkündür. Oldukça zengin bir arşive sahip olan Erzurum Arkeoloji müzesinde bulunan ve tamamen teşhire kapalı geleneksel giysilerin gün yüzüne çıkarılması, çalışmanın genel amacını oluştururken, söz konusu giysilerin müze envanter bilgilerine katkıda bulunarak Erzurum halk kültürünün gelecek kuşaklara aktarılması ise araştırmanın özel amaçlarını oluşturmaktadır. Araştırma konusuna örneklem olarak seçilen giysiler, giysiyi tanımaya yönelik gözlem fişleri ile biçim, malzeme, renk, desen, model, kalıp, dikim ve süsleme özellikleri açısından incelenmiş, elde edilen bulgular doğrultusunda değerlendirmeleri yapılarak sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır
Anahtar Kelime: Konular:
A STUDY ON THREE TRADITIONAL CLOTHES FOUND AS A VISUAL CULTURAL OBJECT IN ERZURUM ARCHEOLOGY MUSEUM
Öz: Visual culture has certain meanings in terms of culture, belief and thought systems, religious-customary traditions and customs of the societies to which it belongs. At the same time, these meanings are kept alive with common feelings, thoughts and admirations that are inherited within the society from generation to generation. They are also shaped by the environment in which the individual lives. Clothing culture, one of the most important markers of Turkish folk culture, is at the top of visual objects that show the unique identity, lifestyle, religious beliefs, thoughts and behaviors of its users. These clothes, which act as an important bridge between the past and future of the societies, are threatened with the danger of losing their original identities with the constantly and rapidly changing life conditions. This has led to the necessity of identifying and documenting traditional clothing samples that have not yet been lost. Significant responsibilities fall to the museums in terms of identifying, documenting and preserving traditional clothes that bear the traces of the past and are extant (although partly) by being inherited from generation to generation. It is possible to find the oldest examples of traditional clothes at the Archeology Museum of Erzurum province, demonstrating the variety and continuity of the visual culture. The main goal of the study is to bring to light the traditional clothing that is completely closed to the public at the Erzurum Archeology Museum, which accommodates some very rich archives. The specific purposes of the research include contributing to the museum inventory the information gathered from the clothes in question, and passing the folk culture of Erzurum to future generations. Clothes that were selected as samples for the research study were examined in terms of shape, material, color, pattern, model, template, stitching and decoration characteristics, using observation forms that were specifically for identifying clothes. Results were determined by evaluating the clothes based on the findings
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Artun, E. (1996). “Çukurova Üniversitesinde Halk Kültürü ile İlgili Yapılan Çalış- malar” 1. Türk Halk Kültürü Folklor Araştırma Sonuçları Sempozyumu Bildirileri 1, KB Yay. Ankara, s.12-25
- Artun, E. (2006). “Adana Ve Osmaniye Halk Kültüründe Giyim- Kuşam Geleneği”, Halk Kültüründe Giyim-Kuşam ve Süslenme Uluslararası Sempozyumu, s.1-19.
- Artun, E. (2008). Halk Kültürlerinin Gelecek Kuşaklara Taşınması. Halk Kültürü Araştırmaları, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Aykut, A. (2013). “Güncel Sistemden Estetik Eğitimine Bir Öneri: Görsel Kültür Kuramı”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/9 Summer 2013, p. 705-714.
- Çelik, A. (1996). “Erzurum’da Kadın Giyiminin Tarihi Süreci İçinde Ehram ve Dokumacılığı”, Atauni Güzel Sanatlar Enstitüsü, Sayı 3, s. 1- 25. edergi.atauni.edu.tr/ataunigsed/article/view/1025002311
- Dağıstan Özdemir, M. (2005). “Türkiye’de Kültürel Mirasın Korunmasına Kısa Bir Bakış”, Planlama 2005/1, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını Journal of the Chamber of City Planners Unıon Of Chambers Of Turkısh Engıneers And Archı- tects, s. 20-25.
- Görünür, L. Ögel, S. (2006). “Osmanlı Kaftanları İle Entarilerinin Farkları Ve Kullanılışları”, İTÜ Dergisi/ Sosyal Bilimler Cilt:3, Sayı:1, 59-68.
- Günay, U. (1999). "Osmanlı İmparatorluğu ve Türk Halk Kültürü" Osmanlı Kültür ve Sanat”, C.9 Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
- Hancı, H. (2009). Seyyahların Gözüyle Erzurum (1254-1937), Er-Vak Y., 1. Baskı.
- Mamur, N. (2012). “Görsel Kültürün Çağdaş Sanat uygulamalarında Sorgulanması”, Sanat ve Tasarım Dergisi,
- http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sanatvetasarim/article/view/5000136928/5000125866
- Sari, S. (2017). “Kimlik - Etnik Kimlik Üzerinden Zengin Bir Tasarım Dilinin İnşası”, Turkish Studies Dergisi, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/13, p507-530. DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.11714http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11714 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
- Sökmen, S. (2015). “Bitlis Etnografya Müzesinde Bulunan Geleneksel Giysiler”, SDÜ ART E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi Kasım/Aralık’15 Cilt:8 Sayı:16 ISSN 1308, 2698, s. 370-390
- Şar, E. ve Sağkol, T. (2013). “Eğitim Fakültelerinde Müze Eğitimi Dersi Gerekliliği Üzerine”, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 20 (2013-2) s. 83-90.
- Kolaç, E. (2009). “ Somut Olmayan Kültürel Mirası Koruma, Bilinç ve Duyarlılık Oluşturmada Türkçe Eğitiminin Önemi”, Millî Folklor, 2009, Yıl 21, Sayı 82, s.19- 3. http://www.millifolklor.com.
- Komsuoğlu, Ş, İmer, A, Seçkinöz, M, Alparslan, S, Etike, S. ( 1986 ). Resim II Moda Resmi ve Giyim Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Öztürk, İ. (1994). “Etnografik Eserlerin Müzecilik ve Koleksiyonculuk Açısından Önemi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 9.171-177.
- Özkasım, H. ve Ögel, S. (2005). “Türkiye’de Müzeciliğin Gelişimi” İTÜ dergisi/b sosyal bilimler Cilt:2, Sayı:1, 96-102 Aralık 2005 İTÜ Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Taşkışla, 34437, Taksim, İstanbul. S.97
- Parsa, A. F. (2008). “Görselleri Okuma Değerlendirme ve Yaratma Süreci”, Fotoğ- rafya Dergisi, Sayı 20, 5 Şubat 2011 tarihinde http:// www.fotografya.gen.tr/cnd/index.php?id=248,0,0,1,0,0, Tavin (2009:1)
- Vardar, N.A., (1996) “Müze ve Müzecilik Kültürü” Kuruluşunun 150.Yılında Türk Müzeciliği Sempozyumu III, Bildiriler, s. 16-21.
| APA | SARİ S (2017). GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 603 - 624. |
| Chicago | SARİ SAFİYE GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. (2017): 603 - 624. |
| MLA | SARİ SAFİYE GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 2017, ss.603 - 624. |
| AMA | SARİ S GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2017; 603 - 624. |
| Vancouver | SARİ S GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2017; 603 - 624. |
| IEEE | SARİ S "GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME." , ss.603 - 624, 2017. |
| ISNAD | SARİ, SAFİYE. "GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". (2017), 603-624. |
| APA | SARİ S (2017). GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(3), 603 - 624. |
| Chicago | SARİ SAFİYE GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 21, no.3 (2017): 603 - 624. |
| MLA | SARİ SAFİYE GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.21, no.3, 2017, ss.603 - 624. |
| AMA | SARİ S GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2017; 21(3): 603 - 624. |
| Vancouver | SARİ S GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2017; 21(3): 603 - 624. |
| IEEE | SARİ S "GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME." Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21, ss.603 - 624, 2017. |
| ISNAD | SARİ, SAFİYE. "GÖRSEL KÜLTÜR NESNESİ OLARAK ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİNDE BULUNAN ÜÇ ADET GELENEKSEL GİYSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 21/3 (2017), 603-624. |
