TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ
Yıl: 2016 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 383 - 402 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ
Öz: İnsanlık, modernitenin en önemli unsuru olan ulus-devlet yapılanmalarına kadar farklı kültür gruplarının bir aradalığına ev sahipliği yaptığı bir görünüm sergilemekteydi. Fakat modernizm ile birlikte toplumsal yapı içerisinde baskın bir kültür oluşturma ve diğer farklı kültürleri bu baskın kültür içerisinde eritme geleneği, toplumsal yapıların dönüştürmekteydi. Bu durum ise homojen toplumlarda, alt kültürlerin varlıklarını nasıl koruyabileceği ve sürdürebileceği sorunsalını doğurmaktaydı. Modernizmin yaratmış olduğu ulus devletler, demokrasi, laiklik, eşitlik ve özgürlük gibi değerlere sahip olmaları ve bu değerleri yüceltmeleri ile dikkatimizi çekmektedir. Ulus devletlerde bu değerler yaşatılırken, dünyada büyük güç merkezlerine sahip olan devletlerin ürettiği çokkültürlülük ve öteki kavramları modern devlet yapılarının çimento unsuru olan millet kavramını zedelemektedir. Vatandaşlar arasında güçlü bir birliktelik ve ortak aidiyet duygusu yaratmak güçleşmektedir. çokkültürlülük; farklı dini, etnik ve dilsel yapıların yeniden bir arada yaşayabilme arzusunu göstermektedir. Farklı kültürler kimliksel, dilsel, dinsel varoluşlarını geçmişte sadece özel alanlar içerisinde yaşamaktaydılar. Fakat post-modernizmle birlikte kendilerini kamusal alanda çokkültürlülük bir Osmanlı mirasıdır. Osmanlının yıkılışından sonra onun yerine geçen modern cumhuriyetin üst-kimlik olarak kendisini "Türk" olarak tanımlaması diğer alt-kimliklerin yabancılaşması sorununu doğurmuştur. Fakat 1990'lı yıllardan itibaren özellikle akademik alandaki tartışmalar ve AB'ye giriş sürecindeki reformlar Cumhuriyetin ortaya çıkarmış olduğu sorunlara karşı bir çözüm üretebilme potansiyelini göstermiştir. Bu bağlamda öncelikle çalışmamızda çokkültürlülüğün tarihsel ve felsefi kökenleri incelenmeye çalışılmakta ve Batılı ülkelerde çokkültürlülük olgusunun nasıl ele alınıp değerlendirildiği araştırılmaktadır. Son olarak ise çokkültürlülüğün Türkiye'deki ele alınışının dünyadaki uygulamalarla ilişki ve farklılık düzeyleri analiz edilmeye çalışılmaktadır
Anahtar Kelime: REALITY OF MULTICULTURALISM IN TURKEY AND WESTERN SOCIETY
Öz: As far as nation-state organization which is the main component of modernization, humanity hosted to the coexistence of different cultures. However, by the modernization, composing a dominant culture in the social structure and the tradition that asserts melting other different cultures into this dominant culture was transforming to the evolutionary process of unicultural view. This situation led to the problematique regarding cultures’ existence and sustainability in homogeneous society. Nation states created by modernization draw our attention by having some values such as democracy, secularism, equality and freedom, as well as canonizing these value. While these values keeping alive in the nation states, multi-culturism and the other concepts generated by powerful states harms the concept of “nation” which is the integrative component of modern state structures. Therefore, it is getting hard to create a strong synergy and common belongingness among citizens. As a post-modernistic reaction, multi-culturism, indicates the desire of coexistence of different religious, ethnic and linguistic structures. Different cultures were living their identical, linguistic and religious existence only in the private space. However, after post-modernism, they can realize themselves in the public space too. In Turkey, the multiculturalism is an Ottoman heritage. After collapse of Ottoman Empire, the successor modern republic identicated himself as “Turk”. This identification resulted in the problem of sub-identities’ alienation. However, since 1990’s, academic debates and the reforms of EU participation process have showed a potential of generating solution against to republic-sourced problems. In this context, our study aims to examine the historical and philoophical origins of multiculturalism and investigate the evaluation of multiculturalism phenomenon in Western Societies. After all, the multiculturalism in Turkey will be analyzed comperative to applications in the World Multiculturalism is one of the most important sociological conceptsdiscussed in recent years. Almost in each period the people haveexperienced mobility due to reasons such as wars, immigration, naturaldisasters and thus it has been mentioned of coming together of differentcultures, interacting and affecting each other’s. The coexistence ofmultiple cultures without destroying each other, conflict, withoutclaiming superiority is an ideal situation. In the historical process in society in which many cultures living together many problems haveemerged. Each community has been in efforts to enjoy, maintain andtransfer their own culture to future generations.In a society in which multiple cultures coexist it has been observedthat there have been more social audit and political control and culturalgroups act in the knowledge of that. The important mentioned problemin multicultural societies is how to meet or evaluate the demands ofcultural elements in the rhetoric of diversity.As far as nation-state organization which is the main component ofmodernization, humanity hosted to the coexistence of different cultures.However, by the modernization, composing a dominant culture in thesocial structure and the tradition that asserts melting other differentcultures into this dominant culture was transforming to the evolutionaryprocess of unicultural view. This situation led to the problematiqueregarding cultures’ existence and sustainability in homogeneous society.Multiculturalism subject essentially has become a major problemto be solved with the emergence of the nation state. Empire which nationstates before the structuring was constituted a political reflection ofcoexistence of religious, cultural and ethnic groups with variousorganizations. Incorporating the various communities, empires thataccept the difference, also follow a different approach and a politicalpolicy of apartheid to people according language, religion, gender. Nationstateswho took over the remainder of the Empire delay on creating itsown minority. Approach of the nation-states to minorities has beendifferent from approach of the empire. Nation states built on the ideal ofthe nation’s homogeneity, sometimes by giving very harsh reactions todifferences in society have been play hard applications.Nation-states which are a construction of the modern era, to ensuresocial cohesion they want to achieve a sense of cultural homogenization.In line with the goal of establishing a political union created nation, hasbecome the dominant element in language, religious, social and culturalsense requested of differences have been either suppressed orignored. Nation-states by adapting to its citizens such as a common root,a common history, the similarity of suffering and happiness have beentried to achieve being one the body ideal. National anthems, nationalholidays, name given to streets and squares, flag were seen as a sacredelement. Objective is creating maintain a sense of the nation, tostrengthen the sense of common belonging, single language, one nation,a single culture. National identity has been winning high sense of socialidentity dimensions of the modern era. Nation-states, while trying tomaintain the brotherhood of nations most of the time showing harshreactions to social differences, until the population exchange of genocidethey give rise to the emergence of many painful events. Discriminatoryand repressive policies which were applied to states for social differencesin order to create a homogeneous nation have been a source of ethnoculturalbased conflict.Nation states created by modernization draw our attention byhaving some values such as democracy, secularism, equality andfreedom, as well as canonizing these value. While these values keepingalive in the nation states, multi-culturism and the other concepts generated by powerful states harms the concept of “nation” which is
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Anderson, Benedict, Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, çev: İskender Savaşır, 7. Basım, Metis Yayınları, İstanbul, 2014.
- Armağan, Mustafa, Osmanlı: İnsanlığın Son Adası, 9. Baskı, Ufuk Kitapları, İstanbul, 2005.
- Aydın, Suavi, “Azınlık Kavramına İçeriden Bakmak” Türkiye’de Çoğunluk ve Azınlık Politikaları: AB Sürecinde Yurttaşlık Çalışmaları, (Ed. Ayhan Kaya, Turgut Tarhanlı), Tesev Yayınları. İstanbul, 2005, ss. 122-152.
- Balı, Ali Safak, Çokkültürlülük ve Sosyal Adalet: ‘Öteki’ İle Barış İçinde Yasamak, Çizgi Kitapevi, Konya, 2001.
- Barın Taylan, Çokkültürcülük Teorisi ve Ulus Devlet Anlayışına Etkiler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
- Bauman, Zygmunt, Postmodernizm ve Hoşnutsuzlukları, çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2000.
- Can, İslam, “Çokkültürlülük Tartışmaları Işığında Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP)’nin Çokkültürlü Politikalarını Anlamaya Giriş.”, II. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı – I, İstanbul, 2013, ss. 115-132.
- Çelik, Hacer, "Çokkültürlülük ve Türkiye'deki Görünümü", Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:9, Sayı: 15, 2008, ss. 319-332.
- Çeliktürk Tanzer, 1989’dan 2009 Yılına, Kürt Sorununa İlişkin Kamuoyuna Sunulan Raporların ve Açılımların Çokkültürlülük Literatürü Kapsamında Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
- Davutoglu, Ahmet, “Tarih İdraki Oluşumunda Metodolojinin Rolü: Medeniyetlerarası Etkileşim Açısından Dünya Tarihi ve Osmanlı”, Divan İlmi Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, S.7, 1999, ss. 1-63.
- Doğanay, Ülkü, “AKP’nin Demokrasi Söylemi Ve Muhafazakârlık: Muhafazakâr Demokrasiye Eleştirel Bir Bakış”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(1), 2007, ss.65-88.
- Doytcheva Milena, Çokkültürlülük, çev. Tuba Akıncılar Onmuş, İletişim Yayınları, İstanbul, 2009
- Erdemir, Halil ve Erdemir, Hatice, “Atatürk’ün Ulus-Devlet Fikri Oluşumunda Eskiçağ Tarihi Kitaplarının Yeri”, Turkish Studies, Sayı:6/2, Bahar, 2011, ss. 425-442.
- Göka, Erol, Beyazyüz Murat, “Yeni Dünya Düzeninin “ Kimlik Siyaseti” Psikolojik Bir Bakış Denemesi”, Türkiye Günlüğü Dergisi, Sayı 83, Kış 2005, ss. 17-26.
- Gökçen, Sinan, ÖNEY, Sezin, “Türkiye’de Romanlar ve Milliyetçilik”, Biz Buradayız! Türkiye’deRomanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, (Yay. Haz.: E. Uzpeder, S. Danova/Roussinova), İstanbul, 2008, ss.129-135.
- Gözler, Kemal, “Devletin Bir Unsuru Olarak Millet Kavramı”, Türkiye Günlüğü, Sayı:64, Kış 2001, ss.108-123.
- Hanioğlu, M. Şükrü, Sabah Gazetesi, 9 Ekim 2011.
- Heywood, Andrew, Siyaset, çev: Atilla Yayla-Zeynep Kopuzlu vd., Liberte Yayınları, Ankara, 2006.
- İrem, Nazım. “Eritme Potasından Eriyen Pota’ya: XXI. Yüzyılın Eşiğinde Amerika” Doğu- Batı. Yıl:8, Sayı:32, 2005, ss.199-219
- Kalaycı, Hüseyin, "Referandumla Ayrılma Konusunda Yüksek Mahkemenin Tutumu: KanadaQuebec Örneği", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 63, Sayı: 1, 2008, ss.151-174.
- Koçak Mustafa, Çokkültürlülük Açısından Dil Hakları, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
- Köroğlu, Zehra Cemile, “Modern Kamusal Alana Eleştirel Yaklaşımlar: Genel Bir Değerlendirme (Postmodernizm, Feminizm ve Din)”, Turkish Studies, Sayı: 8/6, Bahar, Ankara, 2013, ss. 431-457.
- Kymlicka, Will, "Çokkültürlülük: Basarı, Basarısızlık Ve Gelecek", çev: Fatih Öztürk, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXX, S. 2, 2012, ss. 297-332.
- Kymlicka, Will, Çokkültürlü Yurttaşlık, çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1998.
- Lajunen, Timo, “Çokkültürlülük”, http://www.iktisatvetoplum.com/wp-content/uploads/timolajunen-cok-kulturluluk-s8.pdf, 25.08.2015
- Özdemir, M. Çağatay, Çokkültürlülük ve Türkiyelilik, (Ed. M. Çağatay Özdemir), Tekağaç Eylül Kitap Yayınları, Ankara, 2005..
- Özensel, Ertan, “Kültürün Popülerleşen Bir Alan: Popüler Kültür”, Kültür Sosyolojisi, (Editör: Köksal Alver- Necmettin Doğan), Hece yayınları, Ankara, 2007.
- Özensel, Ertan, “Çokkültürlülük Uygulaması Olarak Kanada Çokkültürlülüğü”, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, 2012, s. 55-69.
- Özhan, İmran, Farklılaşmanın Özel Görünümleri Olarak Çokkültürlülük Ve Çokkültürcülük, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2006.
- Şan, Mustafa Kemal, “Farklılık ve Çokkültürlülük Siyasetleri Üstüne Bir Deneme”, Milel ve Nihal, 3 (1-2), 2005, ss. 67-114.
- Taylor Charles, Çokkültürlülük/ Tanınma Politikası, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1996.
- Temizkan, Ömer, “Kültürlere Karşı Çokkültürlülük”, http://www.academia.edu, 25.08.2015
- Uçan, Hilmi, “Modernizm/Postmodernizm ve J. Derrida’nın Yapısökümcü Okuma ve Anlamlandırma Öneri”, Turkish Studies, Sayı: 4/8, Sonbahar, 2009, ss.2284-2306.
- Uçar, Muhammet Hamza, “Nedensel Örgüleriyle İngiltere’de Çokkültürlülük”, http://www.fikrifenalar.com/nedensel-orguleriyle-ingilterede-cok-kulturluluk, 25.08.2015
- Uzun, Turgay, “Osmanlı Döneminde Türk Milliyetçiliği İdeolojisinin Kaynakları”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 28, Aralık 2010, ss. 253-267.
- Vatandaş, Celalettin, “Çokkültürlü Yapıda Ulusal/Etnik Kimlikler (Kanada Örneği)”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:3, Sayı: 2, 2001, ss. 101-116.
- Yakışır, Aliye Nur, Bir Modern Olgu Olarak Çokkültürlülük, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
- Yanık Celalettin, Dünyadaki Çokkültürlülük Tartışmaları Bağlamında Türkiye’de Çokkültürlülük: Eleştirel Bir Bakış, (Basılmamış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 20012.
- Yürüşen, Melih; Çeşitlilikten Özgürlüğe Çokkültürlülük ve Liberalizm, LDT Yayınları, Ankara, 1998.
- http://ahmetdursun374.blogcu.com/ingiltere-basbakani-cameron-cok-kulturlulukbittidedi/9629579,Lajunen,
- http://www.iktisatvetoplum.com/wp-content/uploads/timo-lajunen-cok-kulturluluk-s8.pdf
- http://www.canadainternational.gc.ca/turkey-turquie/about-a_propos/multiculturalismmulticulturalisme.aspx?lang=tur, 25.08.2015
APA | Görüşük L, Ercins G (2016). TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. , 383 - 402. |
Chicago | Görüşük Levent,Ercins Gülay TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. (2016): 383 - 402. |
MLA | Görüşük Levent,Ercins Gülay TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. , 2016, ss.383 - 402. |
AMA | Görüşük L,Ercins G TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. . 2016; 383 - 402. |
Vancouver | Görüşük L,Ercins G TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. . 2016; 383 - 402. |
IEEE | Görüşük L,Ercins G "TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ." , ss.383 - 402, 2016. |
ISNAD | Görüşük, Levent - Ercins, Gülay. "TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ". (2016), 383-402. |
APA | Görüşük L, Ercins G (2016). TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), 11(2), 383 - 402. |
Chicago | Görüşük Levent,Ercins Gülay TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. Turkish Studies (Elektronik) 11, no.2 (2016): 383 - 402. |
MLA | Görüşük Levent,Ercins Gülay TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.11, no.2, 2016, ss.383 - 402. |
AMA | Görüşük L,Ercins G TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2016; 11(2): 383 - 402. |
Vancouver | Görüşük L,Ercins G TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2016; 11(2): 383 - 402. |
IEEE | Görüşük L,Ercins G "TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ." Turkish Studies (Elektronik), 11, ss.383 - 402, 2016. |
ISNAD | Görüşük, Levent - Ercins, Gülay. "TÜRKİYE’DE VE BATI’DA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK GERÇEĞİ". Turkish Studies (Elektronik) 11/2 (2016), 383-402. |