Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama

KORKMAZ, Özge

Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama

Özge KORKMAZ (Yrd.Doç.Dr., Bayburt Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü,)

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

43 3

Yıl: 2017 Cilt: 32 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 109 - 142 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama

Öz:

Bu çalışmada Türkiye ömekleminde 1998:01--2015:04 dönemi için enflasyon oranlarınıetkileyen faktörler regresyon analizi aracılığıyla ortaya konulmak istenmiştir. Budoğrultuda çalışmada üretici ve tüketici fiyat endeks değerlerinden hareketle elde edilenenflasyon oranı kullanılmış ve GSYIH artış oranı, para arzı, vadeli mevduat faiz oranı,nominal ücretler, yurtiçi reel kredi hacmi ile ABD doları cinsinden reel döviz kurudeğişkenlerinin enflasyon oranları üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, vadelimevduat faiz oranının hem kısa hem de uzun dönemde enflasyon oranlarını etkilediğibelirlenmiştir. Buna ek olarak çalışmada, enflasyon oranlarını kısa dönemde reel dövizkurunun, uzun dönemde ise GSYIH artış oranının etkilediği bulgusuna rastlanılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

DETERMINING THE FACTORS INFLUENCING THE INFLATION RATE: CASE STUDY ON TURKEY

Öz:

In this study, the aim is to determine the factors causing economic instability for theI998.'01-2015:04 periods in Turkey by using regression analysis. For this purpose, theinflation rates that were obtained based on Producer and Consumer Price Index valueswere used as the indicator of the economic instability; and the influences of the growthrate, money supply, deposit interest rate, nominal wages, domestic real credit volume andreal exchange rate in USA dollar on the inflation rates have been investigated. It has beendetermined in the study that deposit interest rate is the variable that influences the inflationrates in the short term and in the long term. It has also been determined in the study thatthe real exchange rate influences the interest rates in the short term; and the increase in theGDP influences the interest rates in the long term.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ABDİOĞLU, Z., KORKMAZ, Ö. (2012), "Tüketici ve Üretici Fiyat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler", Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 65-81.
AKÇAY, S. (2011), "The Causal Relationship Between Producer Price Index and Consumer Price Index: Empirical Evidence from Selected European Countries", International Journal of Economics and Finance, 3(6), 227-232.
AKDİ, Y., BERUMENT, H., CİLASUN, S. M. (2006), "The Relationship Between Different Price Indices: Evidence from Turkey", Physica A 360, 483-392.
AKDİ, Y., ŞAHİN, A. (2007), "Enflasyon Yakınsaması: Türkiye Örneği", Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44 (514), 69-74.
ALTINTAŞ, H., ÇETİNTAŞ, H., TABAN, S. (2008), "Türkiye'de Bütçe Açığı, Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişkisinin Ekonometrik Analizi:1992- 2006", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2),185-208.
ARTAN, S. (2008), "Türkiye'de Enflasyon, Enflasyon Belirsizliği ve Büyüme", Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 1(1), 113-138.
ATUK, O., ÖĞÜNÇ F., ÖZMEN M.U., SARIKAYA Ç. (2013), "Türkiye'de Üretici ve Tüketici Fiyatları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Değerlendirme", Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Ekonomi Notları, Sayı:2013-21, 1-12.
BELTON, W.J., NAIR-REICHERT, U. (2007), "Inflation Regimes, Core Inflation Measures and The Relationship Between Producer and Consumer Price Inflation", Applied Econmics, 39(10), 1295-1305.
BERBER, M., ARTAN, S. (2004), "Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği", Turkish Economic Association Discussion Paper, 2004/21, October, 1-14.
BERUMENT, H.; DİNÇER, N. N., MUSTAFAOĞLU, Z. (2011). "Total Factor Productivity and Macroeconomic Instability", The Journal of International Trade and Economic Development, 20(5), 605-629.
CAPORALE, G. M., KATSIMI, M., PITTIS, N. (2002), "Causality Links Between Consumer and Producer Prices: Some Empirical Evidence", Southern Economic Journal, 68 (3),703-711.
CARABALLO, M. A., DABUS, C., USABLAGA, C., (2006), "Relative Prices and Inflation: New Evidence From Different Inflationary Contexts", Applied Economics, 38, 1931-1944.
CÖMERT, H., YELDAN, E., OLÇUM, G. A. (2010), "Interest Rate Smoothing and Macroeconomic Instability Under Post-Capital Account Liberalization Turkey", Canadian Journal of Development Studies, 3(4), 373-396.
ÇAĞLAYAN, M., FİLİZTEKİN, A. (2003), "Nonlinear Impact of Inflation on Relative Price Variability", Economics Letters, 79, 213-218.
DOĞAN, B., EROĞLU, Ö., DEĞER, O. (2015), "Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği", Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, 1-21.
DORESTANI, A., ARJOMAND, L. H. (2006). "An Empirical Study of The Relationship Between Consumer And Producer Price Index: A unit root test and test of cointegration", The Coastal Business Journal, 5 (1), 33-38.
ERDEM, H. F., YAMAK, R. (2014), "Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4),1-14.
FRIEDMAN, M. (1970),"The Counter-Revolutino in Monetary Theory", IEA Occasional Paper, 33, 1-14.
GANG, F., LIPING, H., JIANI, H. (2009), "CPI vs. PPI: Which Drives Which?", Frontiers of Economics in China, 4 (3), 317-334.
GHAZALI, M. F., YEE, O. A., MUHAMMAD, M. Z. (2008), "Do Producer Prices Cause Consumer Prices? Some Empirical Evidence", International Journal of Business and Management, 3 (11), 78-82.
GİRGİNER, N., YENİLMEZ, F. (2005), "Türkiye'de Enflasyonun Ekonometrik Olarak İncelenmesi (1982-2002)", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 101-116.
GÜL, E., EKİNCİ, A. (2006), "Türkiye'de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi:1984-2003", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 91-106.
HAMID, S. A., THIRUNNAVUKKARASU, A., RAJAMANİCKAM, M. (2006). "Price Transmission Between DJIA, S&P 500 Index, PPI and CPI", Southern New Hampshire University Center of Financial Studies Working Papers, 5, 1-21.
İŞÇİ, Ö., GÖKTAŞ, A. (2010), "Türkiye'de Enflasyon Oranının Temel Bileşenli Lp Norm Yöntemi İle Tahmini", Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Ekim, 14(20), 279-294.
JIANG, C., WANG Y., CHANG T., SU, CW. (2015), "Are There Bubbles in Chinese RMB-dollar Exchange Rate? Evidence From Generalized Sup ADF Tests", Applied Economics, 47(56), 6120-6135.
KARACA, O. (2003), "Türkiye'de Enflasyon-Büyüme İlişkisi: Zaman Serileri Analizi", Doğuş Üniversitesi, 4(2), 247-255.
KARAGÖZ, K., ERGÜN, S. (2010), "Türkiye'de Ekonomik İstikrarsızlığın Kaynakları: Ekonometrik Bir Değerlendirme", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, C:15, S.2,169-185.
KAPETANIOS, G., SHIN, Y., SNELL, A. (2006), "Testing for Cointegration in Nonlinear Smooth Transition Error Correction Models", Econometric Theory, 22(2), 279-303.
KORKMAZ, Ö., ERER, E., ERER, D. (2016), "The Factors Affecting Credit Bubbles: The Case of Turkey", Financial Studies, Vol:20, Issue No: 1(71), 37-51.
KWON, D.H., KOO, W. W. (2009), "Price transmission mechanisms among disaggregated processing stages of food: Demand-pul or cost-push?" Paper presented at the annual meeting of the Agricultural and Applied Economics Associations, Milwaukee.
MAMIPOUR, S., SEPAHI, M. (2015), "Analysis of The Behavior of Amateur and Professional Investors' Impact on The Formation of Bubbles in Tehran Stock Market", Iranian Economic Review, 19(3), 341-358.
OKTAYER, A. (2010), "Türkiye'de Bütçe Açığı, Para Arzı ve Enflasyon İlişkisi", Maliye Dergisi, 158, Ocak, 431-447.
ORHAN, O. Z. (1989), Keynesyen ve Monetarist İstikrar Politikaları, 2. Baskı, İstanbul:Bilim Teknik Yayınevi.
PERRON, P. (1997), " Further Evidence on Breaking Trend Functions in Macroeconomic Variables", Journal of Econometrics, 80, 355-385.
PHILIPS, P.C.B., SHI, S. ve YU, J. (2013), "Testing For Multiple Bubbles: Hıstorical Epısodes of Exuberance and Collapse In The S&P 500", Cowles Foundation Discussion Paper No. 1914,
PHILIPS, P.C.B., SHI, S. Ve YU, J. (2014), "Specification Sensitivity in Right- Tailed Unit Root Testing For Explosive Behavior", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 76(3),
PHILIPS, P.C.B., WU, Y. ve YU, J. (2011), "Explosive Behavior In The 1990s NASDAQ: When Did Exuberance Escalate Asset Values?", International Economic Review, 52(1),
SAATÇİOĞLU, C. (2005), "Türkiye Ekonomisindeki Enflasyonist Sürecin İncelenmesine Yönelik Bir Uygulama", ODTÜ Gelişim Dergisi, 32(Haziran), 155- 184.
SARAÇ, T. B., KARAGÖZ, K. (2010). "Türkiye'de Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılma ve Sınır Testi", Maliye Dergisi, 159, 220-232.
SELİM, S., GÜVEN, E. T. A. (2014), "Türkiye'de Enflasyon, Döviz Kuru ve İşsizlik Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi", Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 127-145.
SEVÜKTEKİN, M., NARGELEÇEKENLERN, M. (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Nobel Yayınevi, Genişletilmiş 3.Baskı, Ankara.
SEYİDOĞLU, H. (1994), Uluslararası İktisat Teori ve Politika, Güzem Yayınevi.
SHAHBAZ, M., AWAN, R. U., NASIR, N. M. (2009). "Producer & Consumer Prices Nexus: ARDL Bounds Testing Approach", International Journal of Marketing Studies, 1 (2),78-86.
SHAHBAZ, M., WAHID, A.N.M., HAIDER, A. (2010)," Empirical Psychology Between Wholesale Price and Consumer Price Indices: The Case of Pakistan", The Singapore Economic Review, 55,537-551.
ŞAHİNOĞLU, T., ÖZDEN, K., BAŞAR, S., AKSU, H. (2010), "Türkiye'de Enflasyonun Oluşumu:ARDL Yaklaşımı", Sosyo-Ekonomi, 1, 27-46.
ŞAHİNÖZ, S.; DEMİRHAN, A. A., COŞAR, E. E. (2007), "Üretici Fiyatlarından Tüketici Fiyatlarına Geçişkenliğin Farklı Yaklaşımlarla İncelenmesi: Türkiye Örneği", TİSK Akademi.
TABAN, S., ŞENGÜR, M. (2016), "Türkiye'de Enflasyonun Kaynağının Belirlenmesine Yönelik Ekonometrik Bir Analiz", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, 47, Ocak-Haziran, 47-64.
TÜZÜN, E. (2007), "Türkiye'de 1980-2004 Döneminde Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi", İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul.
YAMAK, R., KÜÇÜKKALE, Y. (2000), "Kapasite Kullanım Oranı ve Enflasyon", Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 101-111.
YAMAK, R., ZENGİN, A. (2000), "Türkiye'de Enflasyon ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi", Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 6, 289-301.
YAMAK, R., CEYLAN, S. (2006), "Kapasite Kullanım Oranı ve Enflasyon İlişkisinde Asimetri", C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-18.
YAMAK, R., TOPBAŞ, F. (28-30 Mayıs 2008). "Fiyat endeksleri arasındaki geçişkenlik ilişkisi: Enders-Ludlow nonlineer eş bütünleşme analizi", Dokuzuncu Ekonometri ve İstatistik Sempozyumunda sunulmuş bildiri, İzmir.
YILANCI, V. (2009a), "Fisher Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Analizi", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 205-213.
YILANCI, V. (2009b), "Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması", Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), 324-335.
YILDIRIM, Z. (2015), "Enflasyon Rejimleri ve Üretici Enflasyonundan Tüketici Enflasyonuna Geçişkenlik", Central Bank Review Forthcoming, 1-26.
ZORTUK, M. (2008). "Türkiye'de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1986-2004", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 181-190.

APA	KORKMAZ Ö (2017). Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. , 109 - 142.
Chicago	KORKMAZ Özge Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. (2017): 109 - 142.
MLA	KORKMAZ Özge Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. , 2017, ss.109 - 142.
AMA	KORKMAZ Ö Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. . 2017; 109 - 142.
Vancouver	KORKMAZ Ö Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. . 2017; 109 - 142.
IEEE	KORKMAZ Ö "Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama." , ss.109 - 142, 2017.
ISNAD	KORKMAZ, Özge. "Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama". (2017), 109-142.

APA	KORKMAZ Ö (2017). Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 109 - 142.
Chicago	KORKMAZ Özge Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 32, no.2 (2017): 109 - 142.
MLA	KORKMAZ Özge Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.32, no.2, 2017, ss.109 - 142.
AMA	KORKMAZ Ö Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2017; 32(2): 109 - 142.
Vancouver	KORKMAZ Ö Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2017; 32(2): 109 - 142.
IEEE	KORKMAZ Ö "Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama." Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32, ss.109 - 142, 2017.
ISNAD	KORKMAZ, Özge. "Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Uzerine Bir Uygulama". Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 32/2 (2017), 109-142.