ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA
Yıl: 2017 Cilt: 5 Sayı: Ergonomi 2016 Sayfa Aralığı: 69 - 79 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA
Öz: Bu çalışmanın amacı, sözel belirsizliklerin bulunduğu bulanık ortamlarda, özellikle İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarında çalışanlar açısından daha fazla riskli olan istasyonun seçimi amacıyla Bulanık TOPSIS (Technique For Order Performance By Similarity To Ideal Solution) algoritmasının kullanılabilirliğinin araştırılmasıdır. Bu kapsamda, gerçekleştirilen bu çalışmada İş Sağlığı ve Güvenliği kavramına ilişkin ortaya konulan beş risk faktöründen biri olan Ergonomik Riskler Bulanık Mantık yöntemi kullanılarak değerlendirilmiş ve ergonomik risk değerlendirme tekniklerinden bir tanesi olan hızlı maruziyet değerlendirme tekniği ile karşılaştırılarak kullanılabilirliği tartışılmıştır. Bu çalışmada gerçekleştirilen uygulama, çalışanların özellikle sürekli bel ağrısından şikâyet ettiği üç istasyonun değerlendirilmesi için kimya sektöründe faaliyet gösteren bir firmada yapılmıştır. Bu istasyonlardan hangisinin riskli olduğunun seçimi sürecinde yararlanılan insan yargıları sayısal olarak ifade edilemediği için belirsizliği de beraberinde getirir. Bu belirsizliği aşmak için çok ölçütlü karar verme yöntemlerinden Bulanık TOPSİS yöntemi problemin çözümünde karar verme aracı olarak kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar ölçütlere ve alternatiflere verilen değerlendirmeler üzerinden elde edilmiştir. Bulanık TOPSİS yöntemi ile elde ettiğimiz sonuçlar, Hızlı Maruziyet Değerlendirme Yöntemi sonuçlarına da benzerlik göstermektedir. Çalışma, Bulanık TOPSİS yönteminin riskli istasyon seçim sürecinde alternatiflerin değerlendirilmesinde ve seçim işleminin gerçekleşmesinde karar verirken yararlanılan bir karar aracı olarak başarılı bir şekilde kullanılabileceğini ortaya koymuştur
Anahtar Kelime: ERGONOMIC RISK MODELING WITH FUZZY LOGIC METHOD AND AN APPLICATION
Öz: The purpose of this study, the fuzzy environment where verbal ambiguity, especially the Occupational Health and Safety personnel for the purpose of selection of stations with more risky Fuzzy TOPSIS (Technique For Order Performance By Similarity Tom Ideal Solution) to investigate the availability algorithm. In this study, Ergonomic Risks which is one of the five risk factors for Occupational Health and Safety are evaluated using fuzzy logic methods and the availability of exposure compared with the rapid assessment technique is one of the ergonomic risk assessment techniques are discussed. This study is made for a company operating in the chemical industry. This of the three stations complained of back pain, especially people working continuously judgments utilized in the selection process that is risky because there is uncertainty brings with numerical expressions. This uncertainty is one of the multi-criteria decision-making methods to overcome Fuzzy TOPSIS method is used as a means of decision-making to solve the problem. The results obtained in the study were obtained from the evaluations given to the criteria and alternatives. The results obtained with the fuzzy TOPSIS method are also similar to the results of the Quick Exposure Assessment Method. This study revealed risky station Fuzzy TOPSIS method for evaluating the alternatives and decide on the electoral process in the realization of the electoral process can be used successfully while utilized as a decision tool.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
0
0
0
- Abo-Sina, M.A., Amer, A.H., 2005. Extensions of TOPSİS for Multiobjective Large-scale Nonlinear Pogramming Problems, Applied Mathematics and Computation, Vol.162, Issue 1, 243-256
- Akalp, G., 2010. İşgücü Verimliliği Ve Motivasyonu Açısından Ergonomik İyileştirmelerin Önemi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama, 16. Ergonomi Kongresi, Hitit Üniversitesi, 3-5 Aralık 2010, Çorum
- Bashiri, Mahdi & Hosseininezhad-Seyed, Javad 2009. A fuzzy group decision support system for multifacility location problems. International Journal Of Adv. Manufactoring Technology, 42, 533-543.
- Baykal N., Beyan T. 2004. Bulanık Mantık İlke ve Temelleri, Bıçaklar Kitabevi, Ankara
- Bottani, E., Rizzi A., 2006. A Fuzzy TOPSİS Methodology to Support Outsourcing of Logistics Services, Supply Chain Management: An International Journal, 11(4),294-308
- Benitez, J.M., Martin J.C., Roman, C., 2007. Using Fuzzy Number for Measuring Quality of Service in The Hotel Industry, Tourism Management, 28(2),544- 555
- Chen,S.J.,Hwang C.L., 1992. Fuzzy Multiple Attribute Decisiom Making Methods and Applications, Springer-Verlag, Berlin
- Chen,C.T. 2000. A Fuzzy Approach to Select the Location of the Distribution Center, Fuzzy Sets and Systems, 114, 1-9
- Chen,C.T., Lin,C.T., ,Huang, S.F. 2006. A Fuzzy Approach for Supplier Evaluation and Selection in Supply Chain Management, International Journal of Production Economics, 1-13
- Chen, C.T. 2001. A Fuzzy Approach to Select the Location of the Distribution Center, Fuzzy Sets and Systems, 118, p.65–73.
- Chen G., Pham T.T. 2001. Fuzzy Sets, Fuzzy Logic, and Fuzzy Control Systems, CRC Press, USA.
- Chu, T.-C., Lin Y.-C., 2003. A Fuzzy TOPSİS Method For Robot Selection, International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 21, 284-290
- Chu, T.C. 2002. Selecting Plant Location via Fuzzy TOPSİS Approach, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 20, p.859- 864.
- Çınar T.N.2010. Kuruluş Yeri Seçiminde Bulanık TOPSİS Yöntemi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12 (18): 37-45, 2010 ISSN: 1309 - 9132,
- Doğan, A., Önder, E., 2014. İnsan Kaynakları Temin Ve Seçiminde Çok Ölçütli Karar Verme Tekniklerinin Kullanılması Ve Bir Uygulama Journal of Yasar University 2014 9(34) 5796-5819
- Dündar,S., Ecer, F., Özdemir,Ş., 2007. Fuzzy TOPSİS Yöntemi İle Sanal Mağazaların Web Sitelerinin Değerlendirilmesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 143-172
- Ecer, F., Vurur, N.S, Özdemir L., 2009. Bulanık Bir Modelle Firmaları Değerlendirme ve Optimal Portföy Oluşturma : Çimento Sektöründe Bir Uygulama, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 478-502
- Elmas Ç., 2011, Yapay Zeka Uygulamaları, Ankara.
- Ertuğrul İ, Güneş M. 2007. Fuzzy Multi-criteria Decision Making Method for Machine Selection, Analysis and Design of Intelligent Systems Using Soft Computing Techniques, 41. p.638-648, Springer, Berlin Heidelberg.
- Ertuğrul, İ., Karakaşoğlu, N. 2007 Fuzzy TOPSİS Method for Academic Member Selection in Engineering Faculty, Innovations in E-learning, Instruction 193 Technology, Assessment and Engineering Education, Iskander, Magued (ed), XVI, p. 151-156, Springer, Netherlands.
- Gültaş İ., Özok A. F. 2007. Endüstri Mühendisliği Eğitiminde Matematik Ders İçeriklerinin Belirlenmesinde BAHP Yöntemi ile Çözüm Önerisi, Yöneylem Araştırması / Endüstri Mühendisliği 27. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, İzmir, s.87-92.
- Hal W. Hendrick, 2000. The Technology of Ergonomics, Theoretical Issues in Ergonomics Science, Vol: 1, No: 1, January, s. 22–23.
- Hwang C. L., Yoon K., 1981. Multiple Attribute Decision Making Methods and Applications, Springer, Berlin Heidelberg
- Jahanshahloo, G.R., Hosseinzadeh, L.F., Izadikhah, M., 2006. Extension of the TOPSİS method for Decision Making Problems with Fuzzy Data, Applied Mathematics and Computation, 181(2), 1544-1551
- Kahya E.,2014. İş Güvenliği, Eskişehir
- Leka, S. ve Cox, T. 2008 PRIMA-EF Guidance on the European Framework for Psychosocial Risk Management: A Resource for Employers and Worker Representatives. WHO Protecting Workers’ Health Series.
- Maldonado -Macías A., Alvarado A., García J. L., Balderrama C. O., 2012. Intuitionistic Fuzzy TOPSIS For Ergonomic Compatibility Evaluation Of Advanced Manufacturing Technology, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, Springer
- Özdemir A.İ., Seçme N.Y., 2009. İki Aşamalı Tedarikçi Seçiminin Bulanık TOPSİS Yöntemi ile Analizi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, C. X I, S II, 79-111
- Özkılıç Ö., 2014. ‘Risk Değerlendirmesi’ Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Ankara,2014
- Özok A.F., 2013. İleri Ergonomi Dersi, Yayımlanmamış Ders Notları , İstanbul Okan Üniversitesi, İstanbul.
- Öztürk, A., Ertuğrul İ., Karakaşoğlu N.,2008 “ Nakliye Firması Seçiminde Bulanık AHP ve Bulanık TOPSİS Yöntemlerinin Karşılaştırılması”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 785-824
- Öztürk, B., Başkaya, Z., 2011. Bulanık TOPSİS Algoritması ile Yamuk Bulanık Sayıların Satış Elemanı Seçiminde Kullanılması, Business and Economics Research Journal Volume 2 . Number 2 . 2011 pp. 77-100 ISSN: 1309-2448,
- Razmi, J.S., Mahsen, J. Khakbaz, M.H.,2009. An İntegrated Fuzzy Group Decision Making/Fuzzy Linear Programming (FGDMLP) Framework For Supplier Evaluation And Order Allocation International Journal Of Adv. Manufactoring Technology, 43, 590-607.
- Semerci O. 2012. İş Sağlığı Ve Güvenliğinde Risk Değerlendirmesi: Metal Sektöründe Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, İzmir 9 Eylül Üniversitesi
- Shanian, A. & Savadogo, O. 2006. TOPSİS MultipleCriteria Decision Support Analysis For Material Selection Of Metallic Bipolar Plates For Polymer Electrolyte Fuel Cell. Journal Of Power Sources, 159, 1095-1104.
- Tansel Y.İ., Yurdakul M., 2008. Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemlerini Kullanan Makine Ekipman Seçim Çalışmalarında Bulanıklığın Sonuçlara Etkisinin İncelenmesi, İşletme Fakültesi Dergisi, C:IX, No:1, 2008, s. 138.
- Triantaphyllou, E., Lin, C.T. 1996. Development and Evaluation of Five Fuzzy Multiattribute DecisionMaking Methods, International Journal of Approximate Reasoning, 14, p.281-310.
- Tsaur S.H., Chang T.Y., Yen C.H., 2002. The evaluation of airline service quality by fuzzy MCDM, Tourism Management, 23, s.107-115
- Wang Y.M., Elhag, T.M.S.,2006. Fuzzy TOPSİS Method Based on Apha Level Sets With An Application to Bridge Risk Assessment, Expert Systems With Applications, 31, 309-319
- Wang, T. C., Chang, T. H. 2007. Application of TOPSİS in Evaluating Initial Training Aircraft Under a Fuzzy Environment, Expert Systems with Applications, 33(4), p.870-880.
- Wang, Y.J., 2008. Applying FMCDM to Evaluate Financial Performance of Domestic Airlines in Taiwan, Expert Systems with Applications, 34(3), 1837-1845
- Wickens, C. D 1992. Engineering Psychology And Human Performance. New York: HarperCollins.
- Yıldız, A., Yıldız, D., 2014. Bulanık TOPSİS Yöntemiyle Kurumsal Kaynak Planlaması Yazılım Seçimi, Business and Economics Research Journal Volume 5 Number 1 2014 pp. 87-106 ISSN: 1309-2448
- “İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği” http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12 /20121229-13.htm
| APA | Akalp H, ÖZOK A (2017). ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. , 69 - 79. |
| Chicago | Akalp Hüsre Gizem,ÖZOK Ahmet Fahri ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. (2017): 69 - 79. |
| MLA | Akalp Hüsre Gizem,ÖZOK Ahmet Fahri ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. , 2017, ss.69 - 79. |
| AMA | Akalp H,ÖZOK A ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. . 2017; 69 - 79. |
| Vancouver | Akalp H,ÖZOK A ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. . 2017; 69 - 79. |
| IEEE | Akalp H,ÖZOK A "ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA." , ss.69 - 79, 2017. |
| ISNAD | Akalp, Hüsre Gizem - ÖZOK, Ahmet Fahri. "ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA". (2017), 69-79. |
| APA | Akalp H, ÖZOK A (2017). ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(Ergonomi 2016), 69 - 79. |
| Chicago | Akalp Hüsre Gizem,ÖZOK Ahmet Fahri ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 5, no.Ergonomi 2016 (2017): 69 - 79. |
| MLA | Akalp Hüsre Gizem,ÖZOK Ahmet Fahri ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, vol.5, no.Ergonomi 2016, 2017, ss.69 - 79. |
| AMA | Akalp H,ÖZOK A ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2017; 5(Ergonomi 2016): 69 - 79. |
| Vancouver | Akalp H,ÖZOK A ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2017; 5(Ergonomi 2016): 69 - 79. |
| IEEE | Akalp H,ÖZOK A "ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA." Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5, ss.69 - 79, 2017. |
| ISNAD | Akalp, Hüsre Gizem - ÖZOK, Ahmet Fahri. "ERGONOMİK RİSKLERİN BULANIK MANTIK YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE BİR UYGULAMA". Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 5/Ergonomi 2016 (2017), 69-79. |
