Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi

ÇALIŞKAN, Şadan; MEÇİK, OYTUN; Karabacak, Mustafa

Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi

Şadan ÇALIŞKAN, (Uşak Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Uşak, Türkiye)

Mustafa KARABACAK, (Uşak Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Uşak, Türkiye)

Oytun MEÇİK (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

10 1

Yıl: 2018 Cilt: 33 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 75 - 96 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-01-2019

Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi

Öz:

Bu çalışmada, eğitim harcamaları ve sağlık-sosyal hizmet harcamaları ile GSYHarasındaki uzun dönem ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. 1998Q1-2016Q2 dönemiverileri çoklu yapısal kırılmaları dikkate alan Maki (2012) eşbütünleşme testi ileincelenmiştir. Bu doğrultuda, öncelikle Kapetanios (2005)’da geliştirilen ve çoklu yapısalkırılmaya izin veren birim kök testi uygulanmıştır. Eşbütünleşme eşitliğinde yer alan tümdeğişkenler istatistiksel olarak anlamlı ve işaretleri de beklentilerle uyumludur. FMOLSyöntemiyle tahmin edilen eşbütünleşme eşitliği; eğitim harcamalarındaki %1’lik değişiminGSYH üzerinde %0,51’lik bir artışa neden olduğunu ve sağlık-sosyal hizmetharcamalarındaki %1’lik artışın ise GSYH üzerinde %0.36’lık bir artışa neden olduğunugöstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma İktisat İşletme Finans

The Relationship between Education & Health Expenditures and Economic Growth in the Long Run in Turkey

Öz:

In this study, it is aimed to examine the long term relationship among education expenditures, health-social services expenditures and GDP. 1998Q1-2016Q2 period was examined by a unit root test allowing multiple structural breaks that developed by Kapetanios (2005) and Maki (2012) cointegration test that considers multiple structural breaks. According to results of cointegration test, there is a long-run relationship between variables. And estimated cointegration equation by FMOLS method shows that; all variables in the cointegration equation are statistically significant and the signs of the variables are in line with expectations. In regard to FMOLS estimation; a 1% change in education expenditures cause a 0.51% increase in GDP, and a 1% increase in healthsocial services expenditures cause a 0.36% increase in GDP.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

http://evds.tcmb.gov.tr/ (12.3.2017). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120411-8.htm, (20.7.2017).
ZIVOT, E., ANDREWS, D. W. K. (1992), “Further Evidence on the Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis”, Journal of Business and Economic Statistics, 10, 251-270.
YURTKURAN, S., TERZİ, H. (2015), “Does Education Affect Economic Growth in Turkey? A Causality Analysis”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 19-38.
YILDIRIM H. H. (2013), Türkiye Sağlık Sistemi: Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu. SASAM, Sağlık-Sen Yayınları, Ankara.
YAKIŞIK, H., ÇETİN, A. (2014), “Eğitim, Sağlık ve Teknoloji Düzeyinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Test Yaklaşımı”, Sosyoekonomi, 1, 169-186.
ŞİRİN, S., VATANARTIRAN, S. (2014), PISA 2012 Değerlendirmesi: Türkiye İçin Veriye Dayalı Eğitim Reformu Önerileri, Yayın No: TÜSİADT/2014-02/549, İstanbul.
ŞİRİN, S. R. (2015), Yol Ayrımındaki Türkiye: Ya Özgürlük Ya Sefalet!, Doğan Kitap, İstanbul.
ŞİRİN, S. R. (2017), Bir Türkiye Hayali, Doğan Kitap, İstanbul.
ŞENGÖR, A. M. C. (2014), Bilgiyle Sohbet, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
SEN, A. (2003), “On Unit-Root Tests When The Alternative is a TrendBreak Stationary Process”, Journal of Business and Economics Statistics, 21(1), 174–184.
SELİM, S., UYSAL, D., ERYİĞİT, P. (2014b), “Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 13-24.
SELİM, S., PURTAŞ, Y., UYSAL, D. (2014a), “G-20 Ülkelerinde Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 93-102.
PAMUK, Ş. (2014), Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi: Büyüme, Kurumlar ve Bölüşüm, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
PAMUK, M., BEKTAŞ, H. (2014), “Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 77-90.
ÖZŞAHİN, Ş., KARAÇOR, Z. (2013), “Ekonomik Büyümenin Belirleyicilerinden Biri Olarak Beşeri Sermaye: Yükseköğrenimin Türkiye Ekonomisi İçin Önemi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 148-162.
ÖZLALE, Ü. (2012), Eğitim ve Sağlık Politikalarının Tasarruf Üzerindeki Etkileri, Tartışma Metni 2012/112, Türkiye Ekonomi Kurumu.
OECD (2016b), Skills Matter: Further Results from the Survey of Adult Skills, OECD Skills Studies, OECD Publishing, Paris.
OECD (2016a), Education at a Glance 2016: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris.
OECD (2017), “Health Expenditure Indicators”, http://stats.oecd.org/ (14.07.2017).
MERCAN, M., SEZER, S. (2014), “The Effect of Education Expenditure on Economic Growth: The Case of Turkey”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109(0), 925-930.
MERCAN, M. (2013), “The Relationship between Education Expenditure and Economic Growth in Turkey: Bounds Testing Approach”, European Academic Research, I(6), 1155-1172.
MAKI, D. (2012), “Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks”, Economic Modelling, 29, 2011–2015.
LUMSDAINE, R. L., PAPELL, D. (1997), “Multiple Trend Breaks and the Unit-Root Hypothesis”, The Review of Economics and Statistics, 79(2), 212-218.
KÖKSEL TAN, B., MERTER, M., ÖZDEMİR, Z. A. (2010), “Kamu Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisine Bir Bakış: Türkiye, 1969- 2003”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 25-39.
KAR, M., TABAN, S. (2003), “Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3), 159- 175.
KAPETANIOS, G. (2005), “Unit-Root Testing against the Alternative Hypothesis of Up to m Structural Breaks”, Journal of Time Series Analysis, 26(1), 123-133.
JOHANSEN, S., JUSELIUS, K. (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration–with Applications to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169–210.
İLKKARACAN, İ., KİM. K., KAYA, T. (2015), The Impact of Public Investment in Social Care Services on Employment, Gender Equality, and Poverty: The Turkish Case, İTÜ BMT-KAUM, İstanbul.
HART, B., RISLEY, T. R. (2003), “The Early Catastrophe: The 30 Million Word Gap by Age 3”, American Educator, Spring, 4-9.
GREGORY, A. W., HANSEN, B. E. (1996), “Residual-Based Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts”, Journal of Economomics, 70, 99-126.
ERİÇOK, R. E., YILANCI, V. (2013), “Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), 87-101.
ERDOĞAN, S., YILDIRIM, D. Ç. (2009), “Türkiye’de Eğitim – İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, IV(II), 11-22.
ERCAN, H. (2017), “Eğitim Şart. Neden Şart?”, İktisat ve Toplum, 75, 14-19.
DOĞRUL, N. (2009), “Gelir Seviyeleri Farklı İllerde Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 259-267.
DEMİR, O., ÜZÜMCÜ, A., DURAN, S. (2006), “İçsel Büyümede İçselleşme Süreçleri: Türkiye Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 27-46.
DEMİR, G., DEMİR YILMAZ, A. (2016), “Türkiye ve BRICS Ülkelerinde Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Granger Nedensellik Analiz”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9, 1-21.
ÇOBAN, O. (2004), “Beşeri Sermayenin İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 30, 131-142.
ÇALIŞKAN, Ş., KARABACAK, M., MEÇİK, O. (2017), “Türkiye Ekonomisinde Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi Yaklaşımı”, KOSBED, 33, 45-56.
ÇALIŞKAN, Ş., PEHLİVANOĞLU, F., MEÇİK, O. (2014), “Bireysel Kazançların Belirlenmesinde Sosyal Sermayenin Rolü (Yalova Örneği)”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 313-323.
ÇALIŞKAN, Ş., KARABACAK, M., MEÇİK, O. (2013), “Türkiye’de Sağlık-Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 29-48.
ÇALIŞKAN, Ş., KARABACAK, M., MEÇİK, O. (2013), “Türkiye’de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 29-48.
ÇALIŞKAN, Ş., MEÇİK, O. (2011), “Sosyal ve Beşeri Sermayenin Bireysel Ekonomik Getirisi Üzerine Uygulamalı Bir Analiz: ‘Eskişehir İli Örneği’”, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 7(2), 7-26.
BOZKURT, C. (2015), “Türkiye’de Bilgi-İletişim, Eğitim, Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ampirik Bir Yaklaşım”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2), 45-56.
BELEK, İ. (2009), Sağlığın Politik Ekonomisi: Sosyal Devletin Çöküşü, Yazılama Yayınevi, İstanbul.
BAŞAR, S., KÜNÜ, S., BOZMA, G. (2016), “Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 189-204.
ARSLAN, İ., EREN, M. V., KAYNAK, S. (2016), “Sağlık ile Kalkınma Arasındaki İlişkinin Asimetrik Nedensellik Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), 287-310.
AKÇACI, T. (2013), “Eğitim Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisi”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), 65-79.
AFŞAR, M. (2009), “Türkiye’de Eğitim Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Anadolu Üniversitesi SBS Dergisi, 9(1), 85-98.
ACEMOĞLU, D., ROBINSON, J. A. (2013), Ulusların Düşüşü, (Çev. F. R. Velioğlu), Doğan Kitap, İstanbul.

APA	ÇALIŞKAN Ş, Karabacak M, MEÇİK O (2018). Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. , 75 - 96.
Chicago	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. (2018): 75 - 96.
MLA	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. , 2018, ss.75 - 96.
AMA	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. . 2018; 75 - 96.
Vancouver	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. . 2018; 75 - 96.
IEEE	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi." , ss.75 - 96, 2018.
ISNAD	ÇALIŞKAN, Şadan vd. "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi". (2018), 75-96.

APA	ÇALIŞKAN Ş, Karabacak M, MEÇİK O (2018). Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 75 - 96.
Chicago	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 33, no.1 (2018): 75 - 96.
MLA	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.33, no.1, 2018, ss.75 - 96.
AMA	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 33(1): 75 - 96.
Vancouver	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 33(1): 75 - 96.
IEEE	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi." Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, ss.75 - 96, 2018.
ISNAD	ÇALIŞKAN, Şadan vd. "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi". Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 33/1 (2018), 75-96.