Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma
Yıl: 2018 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 17 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30613/curesosc.337804 İndeks Tarihi: 19-02-2019
Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma
Öz: Almanya’da yarım asrı geride bırakarak misafir konumundan yerleşik duruma geçen Türktoplumu, bu süreç zarfında sosyal, ekonomik ve kültürel bakımdan büyük değişimler yaşamıştır.Hâkim toplumun baskın kültürü sebebiyle uğradıkları değişimlerin yanı sıra AlmanyaTürklerinde farklı dilsel tutumlar da ortaya çıkmıştır. Bu dilsel tutumlar, nesiller arası farklılıkgöstermekle beraber aynı zamanda çeşitli sosyal sınıflara göre de şekil almaktadır. Buaraştırmada, Almanya Türklerinin göç süreçleri sonucunda ortaya çıkan dil tutumları,toplumdilbilim açısından ele alınmıştır. Bu bakış açısıyla Almanya Türklerinin dilsel tutumları;ana dile bakış açısı, Türkçeyi kullanma eğilimi, dil sürdürümü, dil tercihi, dil değiştirimi,Almancaya yaklaşımları, Türkçe hakimiyeti, ağızlara bakış açısı, dil kayması, genç kuşaklarınTürk edebiyatına yaklaşımları, Türkçe yayınlara eğilim, dil bağlamında entegrasyonayaklaşımları başlıkları altında incelenerek mevcut durum tespit edilmiş ve bu tutumlarda;yaşanılan eyalet, cinsiyet, nesil, doğulan ülke, eğitim durumu, vatandaşlık durumu, medeni hal,aylık gelir durumu, evde kimlerle yaşanıldığı, Almanya’da kalma süresi, eşin ve çocuklarınvatandaşlık durumu, katılımcının ve eşin konuşabildiği diller değişkenleri açısından tespit edilenfarklılıklar ve bu değişkenlerin mevcut tutumlardaki etkileri ortaya konmuştur
Anahtar Kelime: A Sociolinguistic Research on Language attitudes of German Turks
Öz: Turkish Society lived for almost more than one century in Germany and they became permanent residents rather than became visitors. Throughout this long period, they faced with significant changes in terms of social, economic and cultural aspects. Besides these changes due to dominant cultural environment they lived, they also adopted different language attitudes. This language attitudes differ depend on the generations while they also formed depend on different social classes. This research investigated the language attitudes of German Turks, which raised due to their migration period. From this perspective, German Turks´ language attitudes, their approaches to the mother tongue, tendency to use Turkish language, language shifting and maintenance, language preferences, approaches to the German language, ability of using Turkish literature, approaches of young generation to the Turkish literature, interest in Turkish publications, approaches regarding language integration were investigated. These aspects are considered based on the differences with respect to the state where people live, gender, generation, places where they were born, education levels, citizenship, marital status, monthly revenues, duration of living in Germany, with whom they live together, citizenship of couples and children in families and languages spoken by participants and his/her partners.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abadan Unat, N. (2002). Bitmeyen Göç Konuk İşçilikten Ulus Ötesi Yurttaşlığa. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- Adıgüzel, Y. (2004). Kimliğin Korunmasında ve Üretilmesinde Türk Derneklerinin Rolü Almanya / Köln Örneği (Doktora Tezi). Ulusal Tez Merkezi veri tabanından alınmıştır. (148472).
- Akarsu, B. (1984). Wilhelm von Humboldt'ta Dil-Kültür Bağlantısı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Akkaya, B. (2011). Almanya'da Yaşayan Türklerin Kültürel Sorunları. F. Şen (Ed.), 50. Yılında Göç (ss. 199-207). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
- Alkan, N. M. (2011). Yeni Bir Fenomen Olarak Çift Yönlü Göç. F. Şen (Ed.), 50. Yılında Göç (ss. 180-193). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Alpay, N. (2010). Anadili, Yabancı Dil ve Eksiltici İkidillilik. Ankara: Eğitim-Sen Yayınları.
- Arayıcı, A. (2002). Türkiye'den Avrupa'ya Göçün 40 Yılı. İstanbul: Ceylan Yayınları
- Aslan, A. (1996). Otuzbeş Yıllık Göç ve Almanya'daki Türkler. Durum Raporu
- Balcı, A., Uyar, Y. ve Büyükikiz, K.K. (2012). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları, Kütüphane Kullanma Sıklıkları ve Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Turkish Studies, 7(4), 965-985.
- Baş, N. (2014). Federal Almanya’da Yayımlanan Türkçe Günlük Gazetelerin Dil Kullanımı Üzerine. Bilig, 70, 81-104.
- Bavelas, J. & Gerwing, J. (2007). Conversational Hand Gestures and Facial Displays in Face-to-Face Dialogue. Social Communication, 283-308. https://www.researchgate.net/publication/291346620 adresinden erişilmiştir
- Castles, S. & Miller, M. (2008). Göçler Çağı-Modern Dünyada Uluslar Arası Göç Hareketleri. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Crystal, D. (1992). An Encyclopedic Dictionary of Language and Languages. Cambridge: Blackwell
- Çil, H. (2011). Yarım Asır Önce: 1961 İşçigücü Alımı Anlaşmasına Analitik-Eleştirel Bir Bakış. F. Şen (Ed.), 50. Yılında Göç, (ss.41-50). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
- Çolak Bostancı, G. (2014). Amerika’daki Birinci ve İkinci Kuşak Türklerin Dil Tercihleri, Sürdürümleri, Tutumları ve Etnik Dilsel Canlılıkları. Bilig, 70, 105-130.
- Eker, S. (2007). Toplum-Dilbilim, Dil Planlamaları ve Kamu Mensuplarının Dil Kullanımı. Gazi Türkiyat, 1, 127-135
- Ercan, S.G. & Yağcıoğlu, S. (2007). Gazete Köşe Yazılarında Kaçınma Kullanımı ve Cinsiyet İlişkisi. Dilbilim Araştırmaları, 1-16
- Faist, T. (2003). Ulusaşırı Göç ve Ulusaşırı Toplumsal Alanlar. (A.Z. Gündoğan & C. Nacar, çev.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
- Göksu, T. (2000). İşçilikten Vatandaşlığa: Almanya'daki Türkler. Ankara: Özen Yayıncılık.
- Göktuna Yaylacı, F. (2012). Belçika'daki Türklerin Dil Kullanımları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 63-88.
- Grosjean, F. (1982). Life with Two Languages: An Introduction to Bilingualism. Mass: Harvard University Press
- Heger, B. (2010). Soziolinguistische Überlegungen zum Phänomen Bastian Sick: Die Diskussion in Info DaF oder eine neuerliche Kontroverse um Defizit- und Differenzhypothese. Norderstedt: GRIN Verlag
- İmer, K., Kocaman, A. & Özsoy, S. (2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi
- Johanson, L., (2009). Türk Dili Haritası Üzerinde Keşifler. (N. Demir & E. Yılmaz, çev.) Ankara: Grafiker Yayınları
- Karagöz, R. (2001). Yaban Sıla Oldu: Türkiye'den Almanya'ya Göçün 40. Yılı, Tezkire Dergisi, 19-25.
- Kartal Doyuran, B. (2004). Dış Göç Sürecinde Türk Kadınlarının Durumu: Almanya'daki Türk Kadın Göçmenler. Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma Sempozyum Bildiri Metinleri. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Yayınları
- Kılıçaslan, E. (2006). Almanya’daki Türklerin Türk-Alman İlişkileri Açısından Önemi ve Türk Nüfusunun Etkinliğinin Artırılmasına Yönelik Alınabilecek Tedbirler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kipp, S., Clyne, M. & Pauwels, A. (1995). Immigration and Australia's Language Resources. Canberra: The Australian Government Publishing Service (AGPS).
- Kocaman, A. & Osam, N., (2000). Uygulamalı Dilbilim Yabancı Dil Öğretimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Hitit Basım Yayın
- Köksal, S., (1986). Refah Toplumunda Getto ve Türkler. İstanbul: Tegnografik Matbaacılık.
- König, G. (1992). Dil ve Cins: Kadın ve Erkeklerin Dil Kullanımı, Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 25-36.
- Kulaksızoğlu, A. (2008). Almanya'daki Üçüncü Kuşak Türk Gençlerinin Türkçe ve Almanca Bilme Seviyelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi ve Eğitim Sorunlarının Tartışılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 1-6.
- Myers Scotton, C. (2006). Multiple Voices: An Introduction to Bilingualism. Malden: Blackwell Publishing.
- Nuruan, M., Güneş, T., Beder Şen, R., Güneş, S., Kalaycı, A.R. & Kaplan, M. (2005). Federal Almanya'da Yaşayan Türklerin Aile Yapısı ve Sorunları Araştırması. Ankara: Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
- Öztürk Dağabakan, F. (2012). Toplumdilbilimsel Bir Kavram Olarak Kadın Erkek Dil Ayrımına Türkçe ve Almanca Açısından Bir Yaklaşım, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 47, 87-106.
- Parekh, B. (2002). Çok Kültürlülüğü Yeniden Düşünmek - Kültürel Çeşitlilik ve Siyasi Teori. Ankara: Phoenix Yayınları
- Ryan, E. B., Giles, H. & Sebastian, R. J. (1982). An Integrative Perspective for the Study of Attitudes Toward Language Variation. In Attitudes Towards Language Variation: Social and applied contexts, Ellen Bouchard Ryan and Howard Giles (eds), (ss.1-19). London: Edward Arnold
- Sofu, H. (2002). Sesletim İşlemleri: İngilizce ve Türkçe Edinen İki Dilli Bir Çocuktan Örnekler. Dilbilim Araştırmaları, 27-36
- Şahin, B. (2010). Almanya'daki Türkler Misafir İşçilikten Ulusötesi (Transnasyonel) Bağların Oluşumuna Geçiş Süreci. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Şen, F., Öz, G. & İyidirli, A. (1996). Federal Almanya'da Yaşayan Türklerin Kültürel Sorunları ve Çözüm Yolları. Köln: Önel Verlag
- Şen, F. & Goldberg, A. (2004). Die Deutschen Türken. Essen: Önel Verlag.
- Şen, F., Ulusoy, Y. & Öz, G. (1999). Avrupa Türkleri- Federal Almanya ve Diğer AB Ülkelerinde Çalışan Türklerin Ekonomik Gücü. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
- Taşdelen, M., Sözen, E., Duran, H. & Eskicumalı, A. (2000). Avrupa'da Yeni Kuşak Türk Gençliği (Kimlik ve Uyum Sorunları). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları
- Tekin, H. & Hasskamp, L. (2011). Türklerin Geri Dönüşü. F. Şen (Ed.), 50. Yılında Göç (ss. 167-179), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Thurstone, L. L. (1928). Attitudes can be Measured. The American Journal of Sociology, 33, 529-554.
- Yağmur, K. (2010). Batı Avrupa’da Uygulanan Dil Politikaları Kapsamında Türkçe Öğretiminin Değerlendirilmesi. Bilig, 55, 221-242.
- Yağmur, K. & Akıncı, M.A. (2003). Language use, choice, maintenance, and ethnolinguistic vitality of Turkish speakers in France: Intergenerational differences. International Journal of the Sociology of Language, 107-128.
- Yalınkılıç, K. (2013). Bulgaristan Kırcaali Türklerinin Dil Durumu - Toplumdilbilimsel Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Yalınkılıç, K. & Yağmur, K. (2014). Batı Trakya Türklerinin Anadillerine ve Kültürlerine Karşı Tutumları. Bilig, 70, 283- 308.
- Yıldız, C. (2012). Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi (Almanya Örneği). Ankara: Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Yayınları
- Yüksel, Ö. (2008). Türkiye’den Amerika Birleşik Devletleri’ne Göç Eden Birinci Kuşak Göçmenlerin Yararlandığı Kitle İletişim Ortamlarının Ulusaşırı Kimlik Dönüşümüne Etkileri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir
- Zeyrek, D. (2003). Söylem ve Toplum- Söylem Üzerine. Ankara: ODTÜ Yayınları
| APA | Sakin B (2018). Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. , 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| Chicago | Sakin Bertug Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. (2018): 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| MLA | Sakin Bertug Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. , 2018, ss.1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| AMA | Sakin B Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. . 2018; 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| Vancouver | Sakin B Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. . 2018; 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| IEEE | Sakin B "Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma." , ss.1 - 17, 2018. 10.30613/curesosc.337804 |
| ISNAD | Sakin, Bertug. "Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma". (2018), 1-17. https://doi.org/10.30613/curesosc.337804 |
| APA | Sakin B (2018). Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. Current Research in Social Sciences, 4(1), 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| Chicago | Sakin Bertug Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. Current Research in Social Sciences 4, no.1 (2018): 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| MLA | Sakin Bertug Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. Current Research in Social Sciences, vol.4, no.1, 2018, ss.1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| AMA | Sakin B Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. Current Research in Social Sciences. 2018; 4(1): 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| Vancouver | Sakin B Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma. Current Research in Social Sciences. 2018; 4(1): 1 - 17. 10.30613/curesosc.337804 |
| IEEE | Sakin B "Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma." Current Research in Social Sciences, 4, ss.1 - 17, 2018. 10.30613/curesosc.337804 |
| ISNAD | Sakin, Bertug. "Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma". Current Research in Social Sciences 4/1 (2018), 1-17. https://doi.org/10.30613/curesosc.337804 |
