Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma

Celik, Yusuf; ONAT KAYA, Hazal

Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma

Hazal ONAT KAYA, (adres yazılmamıs)

Yusuf ÇELİK (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi

31 5

Yıl: 2018 Cilt: 21 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 625 - 640 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-05-2019

Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma

Öz:

Alzheimer hastalığı, genellikle 65 yaş üstü bireylerde görülen, kısaca beyin dokularında oluşantahribat ile kişinin özellikle bilincinde her geçen gün kötüleşen bir tablo sonucu kaybına neden olannörolojik bir hastalıktır. Alzheimer hastaları, hastalıkları ilerledikçe hayatlarını yalnız başlarınayürütemedikleri için yakınlarına hasta bakımında büyük sorumluluklar düşmektedir ve bu durum,hasta yakınlarını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, Alzheimer hastalarına bakım verenyakınlarının yaşadıkları hasta bakım verme yükünü tespit etmektir. Bakım yükünü belirlemek içinZarit Bakıcı Yük Ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçekle bakım veren hasta yakınlarının, ‘Ruhsal Gerginlikve Özel Yaşamın Bozulması’, ‘Sinirlilik ve Kısıtlanmışlık’, ‘Toplumsal İlişkilerde Bozulma’,‘Ekonomik Yük’ ve ‘Bağımlılık’ alt boyutlarında karşı karşıya kaldıkları bakım yüküdeğerlendirilmektedir. Çalışma amacına yönelik veriler, hazırlanan anketler aracılığı ilearaştırmacılar tarafından gönüllü olarak araştırmaya katılmayı kabul eden hasta yakınları ilegerçekleştirilen yüz yüze görüşmelerle toplanmıştır. Çalışma sonunda, hasta yakınlarının yaklaşık1/3’ünde bakım verme yükü çok az veya hafif olarak bulunmuştur. Ayrıca hasta yakınları kendilerinieski hayatlarına oranla daha izole, daha sinirli, daha kısıtlanmış ve maddi anlamda da sıkıntıyaşadıklarını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelime:

Konular: Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Yoğun Bakım, Tıp Hemşirelik Davranış Bilimleri

The Burden of Patient Care: A Study among Caregivers of Alzheimer Patients

Öz:

Alzheimer’s Disease is a type of neurogical disease which is generally seen after 65 years of age. This disease causes brain’s cells destroy and especially gets lost of person’s mind day by day. Alzheimer’s patients do not live by oneself when their disease progresses. For this reason, patient relatives have lots of responsibilities, and under this circumstances patient relatives are impressed with negative effects. This study’s aim determines patient relatives’ caregiver burden. For this purpose, Zarit Burden Interview Scale was used. This scale evaluates burden of patient care which are “Mental Tension and Deterioration of Private Life”, “Nerviness and Captiveness”, “Deterioration of Social Relationship”, “Economic Burden” and “Dependency” wittnessed by patient relatives. Data were obtained by the researchers via face to face interviews from the participants who agreed to participate to the study voluntarily. At the end of the study, it was found that one third of participants had little or light care burden. Furthermore, the patient relatives stated that they felt more isolated, nervous, captive and poorer than before they did not have to take care of their patients.

Anahtar Kelime:

Konular: Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Yoğun Bakım, Tıp Hemşirelik Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akpınar B. (2009) Alzheimer Hastalığı Olan Bireye Bakım Verenlerin Cinsiyetinin Bakım Veren Yükü Üzerine Etkisi. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Akyar İ. ve Akdemir N. (2009) Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 32- 49.
Almberg B., Jansson W., Grafström M. and Windblad B. (1998) Differences Between and Within Genders in Caregiving Strain: A Comparison Between Caregivers of Demented and Non-caregivers of Non-demented Elderly People. Journal of Advanced Nursing 28(4): 849-858.
Alzheimer Society of Canada (2013) Progression Late Stages Toronto: Alzheimer Society of Canada.
Baumgarten M., Battista R. N., Infante-Rivard C., Hanley J. A., Becker R., Bilker W. B. and Gauthier S. (1997) Use of Physician Services Among Family Caregivers of Elderly Persons with Dementia. Journal of Clinical Epidemiology 50(11): 1265-1272.
Chumbler N., Grimm J., Cody M. and Beck C. (2003) Gender, Kinship and Caregiver Burden: The Case of Community-Dwelling, Memory-Impaired Seniors. International Journal of Geriatric Psychiatry 18(8): 722-732.
Clyburn L. D., Stones M. J., Hadjistavropoulos T. and Tuokko H. (2000) Predicting Caregiver Burden and Depression in Alzheimer’s Disease. Journal of Gerontolog 55(1): 2-13.
Coen R. F., Swanwick G. R. J., O’Boyle C. A. and Coakley D. (1997) Behaviour Disturbance and Other Predictors of Carer Burden in Alzheimer’s Disease. International Journal of Geriatric Psychiatry 12(3): 331-336.
Croog S. H., Burleson J. A., Sudilovsky A. and Baume R. M. (2006) Spouse Caregivers of Alzheimer Patients: Problem Responses to Caregiver Burden. Aging & Mental Health 10(2): 87-100
Erbay E. (2013). Alzheimerlı Hasta Yakını Olmak. Akademik Geriatri Dergisi 5(2): 57-63.
Etters L., Goodall D. and Harrison B. E. (2008) Caregiver Burden Among Dementia Patient Caregivers: A Review of the Literature. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners 20(8): 423-428.
Gallicchio L., Siddiqi N., Langenberg P. and Baumgarten M. (2002) Gender Differences in Berden and Depression Among Informal Caregivers of Demented Elders in the Community. International Journal of Geriatric Psychiatry 17(2): 154-163.
Georges J., Jansen S., Jackson J., Meyrieux A., Sadowska A. and Selmes M. (2008) Alzheimer’s Disease in Real Life – The Dementia Carer’s Survey. International Journal of Geriatric Psychiatry 23(5): 546-551.
Jönsson L., Jönhagen M. E., Kilander L., Soininen H., Hallikainen M., Waldemar G., Nygaard H., Andereasen N., Winblad B. and Wimo A. (2006) Determinants of Costs of Care for Patients with Alzheimer’s Disease. International Journal of Geriatric Psychiatry 21(5): 449-459.
Kasuya R. T., Polgar-Bailey P., and Takeuchi R. (2000) Caregiver Burden and Burnout A Guide For Primary Care Physicians. Postgraduate Medicine 108(7): 119-123.
Kasper J. D., Freedman V. A. and Spillman B. C. (2014) Disability and Care Needs of Older Americans by Dementia Status: An Analysis of the 2011 National Health and Aging Trends Study. Washington D.C.: U.S. Department of Health and Human Services Assistant Secretary for Planning and Evaluation Office of Disability, Aging and Long-Term Care Policy.
Korkut Y. ve Berk Ö. S. (2009) Alzheimer Hastalarına ve Sağlıklı Yaşlılara Bakım Veren Kadın Yakınlarda Bakım Verme Tarzı, Problem Çözme Stratejileri, Öfke Tarzları ve Sağlık Durumunun İncelenmesi. Türk Geriatri Dergis, 12(1): 1-12.
Mayo Clinic (2015, 11 24). Alzheimer's Stages: How the Disease Progresses. http://www.mayoclinic.org/alzheimers-stages/art-20048448?pg=2 (Erişim Tarihi: 04.01.2016)
Özer N., Yurttaş A., and Akyıl Ç. R. (2012) Psychometric Evaluation of the Turkish Version of the Zarit Burden Interview (ZBI) in Family Caregivers of Inpatients in Medical and Surgical Clinics. Journal of Transcultural Nursing 23(1): 65-71.
Özlü A., Yıldız M. and Aker T. (2009) Zarit Bakıcı Yük Ölçeğinin Şizofreni Hasta Yakınlarında Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 46(Özel sayı): 38-42.
Pang F. C., Chow T. W., Cummings J. L., Leung V. Y., Chiu H. K., Lam L. W., Chen Q. L., Tai C. T., Chen L. W., Wang S. J. and Fuh J. L. (2002) Effect of Neuropsychiatric Symptoms of Alzheimer's Disease on Chinese and American Caregivers. International Journal of Geriatric Psychiatry 17(1): 29-34.
Papastavrou E., Kalokerinou A., Papacostas S. S., Tsangari H. and Sourtzi P. (2007) Caring for a Relative with Dementia: Family Caregiver Burden. Journal of Advenced Nursing 58(5): 446-457.
Seltzer B., Vasterling J. J., Yoder J. and Thompson K. A. (1997) Awareness of Deficit in Alzheimer’s Discare: Relation to Caregiver Burden. The Gerontologist 37(1): 20-24.
Sezer C. ve Memiş L. (2001) Alzheimer Hastalığı Histopatolojisi. Demans Dergisi, 42- 49.
Takano M. and Arai H. (2005) Gender Differences and Caregivers' Burden in EarlyOnset Alzheimer's Disease. Psychogeriatrics 5(3): 73-77.
Tanji H., Ootsuki M., Matsui T., Maruyama M., Nemoto M., Seki T., Iwasaki K., Arai H. and Sasaki H. (2005) Dementia Caregivers’ Burdens and Use Of Public Services. Geriatrics and Gerontology International 5(2): 94-98.
Thompson R. L., Lewis S. L., Murphy M. R., Hale J. M., Backwell P. H., Acton G. J., Clough D. H., Patrick G. J. and Bonner P. N. (2004) Are There Sex Differences in Emotional and Biological Responses in Spousal Caregivers of Patients with Alzheimer's Disease. Biological Research for Nursing 5(4): 319-330.
Tornatore J. and Grant L. (2002) Burden Among Family Caregivers of Persons with Alzheimer's Disease in Nursing Homes. The Gerontologist 42(4): 497-506.
U.S. Senate Select Committee on Aging (1988) Exploding the Myths: Caregiving in America. Washington D.C.: U.S. Government Printing Office.
Yalçın E., Yalçın M. B., Dikici, M. F. ve Şahin M. E. (2005) Alzheimer Hastasıyla Yaşamak. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 9(4): 167-173.
Zarit S. H., Reever K. E. and Bach-Peterson J. (1980) Relatives of the Impaired Elderly: Correlates of Feelings of Burden. The Gerontologist 20(6): 649-655.

APA	ONAT KAYA H, Celik Y (2018). Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. , 625 - 640.
Chicago	ONAT KAYA Hazal,Celik Yusuf Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. (2018): 625 - 640.
MLA	ONAT KAYA Hazal,Celik Yusuf Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. , 2018, ss.625 - 640.
AMA	ONAT KAYA H,Celik Y Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. . 2018; 625 - 640.
Vancouver	ONAT KAYA H,Celik Y Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. . 2018; 625 - 640.
IEEE	ONAT KAYA H,Celik Y "Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma." , ss.625 - 640, 2018.
ISNAD	ONAT KAYA, Hazal - Celik, Yusuf. "Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma". (2018), 625-640.

APA	ONAT KAYA H, Celik Y (2018). Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(4), 625 - 640.
Chicago	ONAT KAYA Hazal,Celik Yusuf Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 21, no.4 (2018): 625 - 640.
MLA	ONAT KAYA Hazal,Celik Yusuf Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.21, no.4, 2018, ss.625 - 640.
AMA	ONAT KAYA H,Celik Y Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2018; 21(4): 625 - 640.
Vancouver	ONAT KAYA H,Celik Y Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2018; 21(4): 625 - 640.
IEEE	ONAT KAYA H,Celik Y "Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21, ss.625 - 640, 2018.
ISNAD	ONAT KAYA, Hazal - Celik, Yusuf. "Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 21/4 (2018), 625-640.