Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi

KORKUT, YESİM; SERTEL BERK, HANİFE ÖZLEM

Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi

Yeşim KORKUT, (İstanbul Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye)

HANİFE ÖZLEM SERTEL BERK (Bahçeşehir Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

14 2

Yıl: 2009 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 12 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi

Öz:

Giriş: Bu çalışmanın temel amacı Alzheimer hastasına (AH) bakım veren katılımcılarla, kontrol grubunda yer alan katılımcıların bakım verme tarzlarını ve aldıkları desteğin türünü incelemek; bu iki grubu öfke seviyeleri, problem çözme yaklaşımları ve sağlık problemleri açısından karşılaştırmaktır. Ayrıca depresyon üzerinde grup, yaş, sağlık durumu, öfke tarzı ve problem çözme biçiminin etkisi araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 22 AH ve 20 kontrol grubundaki yaşlıya bakımveren 42 kadın katılmıştır. Kendilerine bir demografik bilgi formu, Beck Depresyon Envanteri (BDE), Durumluk –Sürekli Öfke Ölçeği (SÖÖTÖ) ve Problem Çözme Envanteri (PÇE) verilmiştir.Bulgular: Çalışmanın sonuçları her iki gruptaki bakım verenlerin bakım verme tarzı açısından benzer olduklarını ortaya koymuştur. AH ve kontrol grubundaki bakım verenler arasında PÇE ve BDE puanları arasında bir fark olmamakla birlikte, beyan edilen hastalık açısından PÇE ‘nin sabırsız ve düşünceli yaklaşım alt testlerinde fark bulunmuştur. Tüm grup üzerinden yapılan regresyon analizinde yaş ve bastırılmış öfkenin BDE puanlarındaki varyansı anlamlı biçimde açıkladığı görülmüştür.Sonuç: Sonuçlara birlikte bakıldığında nisbeten düşük risk altında kabul edilebilecek kadın bakımverenlerde, AH'na bakım vermekten bağımsız olarak, yaş ve bastırılmış öfkenin depresyon seviyesini yordayan önemli değişkenler olduğu anlaşılmaktadır. Sağlık durumu PÇE üzerinde belirleyicidir.

Anahtar Kelime: Alzheimer hastalığı Problem çözme Bakım verenler Kadın Sağlık durumu

Konular: Tıbbi İnformatik Temel Sağlık Hizmetleri Hemşirelik Davranış Bilimleri

Caregiving style, problem solving strategies, anger style and health status in women caregivers of alzheimer patients and healthy elderly

Öz:

Introduction: The principle aim of this study is to investigate the caregiving style of the participants and the kind of support they receive; to compare anger levels, problem solving approaches and health problems of Alzheimer Disease (AD) patient female caregivers with a control group. This study further examines the effect of group, age, health status, anger style and problem solving style on depression. Materials and Method: 42 female caregivers (22 AD and 20 control) participated in the study. They were given a demographic questionnaire, Beck Depression Inventory-BDI, State-Trait Anger Scale-STAS and Problem Solving Inventory-PSI.Results: Results indicated that both AD and control group caregivers were similar in terms of caregiving style. Though AD and control group caregivers did not differ in terms PSI and BDI, there were significant differences between those who reported illness and those who did not in terms of impatient and thoughtful approach sub-tests of PSI. The regression analysis showed that age and repressed anger significantly explained the variation in BDI.Conclusion: Altogether results showed that in a relatively low at risk women caregivers group, regardless of being AD caregiver or not, age and repressed anger are important factors on depression levels. Health status of caregiver seems to be a determining factor on PSI.

Anahtar Kelime: Female Health Status Alzheimer Disease Problem Solving Caregivers

Konular: Tıbbi İnformatik Temel Sağlık Hizmetleri Hemşirelik Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

TRDizin Dışındaki Atıf Sayıları

OpenCitations: 0

OpenAlex: 0

Crossref: 0

1. Fernández-Ballesteros R, Caprara M. Psychology of aging in Europe. European Psychologist 2003; 8(3): 129-130.
2. Altın, M. Alzheimer tipi demans hastalarina bakim verenlerde tükenmişlik ve anksiyete. pp. 1, 69-71. Uzmanlık Tezi. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ‹stanbul 2006.
3. Karahan A, Güven S. Yaşlilikta Evde Bakim. Turkish Journal of Geriatrics 2002; 5(4): 155-159.
4. Daatland SO. From variables to lives: Inputs to a fresh agenda for psychological aging research in Norway. European Psychologist 2003; 8(3): 200-207.
5. Caprara GV, Caprara M, Steca P. Personality’s correlates of adult development and aging. European Psychologist 2003; 8(3): 131-147
6. Efklides A, Kalaitzidou M, Chankin G. Subjective quality of life in old age in Greece: The effect of demographic factors, emotional state and adaptation to aging. European Psychologist 2003; 8(3): 178-191.
7. Tanji H, Ootsuki M, Matsui T, Maruyama M, Nemoto M, Tomita N, Seki T, Iwasaki K, Arai H, Sasaki H. Dementia caregivers’ burdens and use of public services. Geriatrics and Gerontology International 2005; 5 (2): 94-98.
8. Roy R (Ed): Chronic Pain and Family: A Clinical Perspective. pp. 4-15. Springer, New York 2006.
9. Teri L. Behavior and caregiver burden: behavioral problems in patients with Alzheimer’s Disease and its association with caregiver distress. Alzheimer Dis Assoc Disord 1997; 11 (supp. 4): 35-8.
10. Millan-Calenti JC, Gandoy-Crego M, Antelo-Martelo M, Lopez Martinez M, Riveiro-Lopez MP, Mayan-Santos JM. Helping the family carers of Alzheimer’s patients: from theory to practice. A preliminary study. J Fam Psychol 2000; 10 (2): 131-138.
11. Gwyther LP. Social issues of the Alzheimer’s patient and family. Am J Med 1998; 104 (4): 175-215.
12. Barnes RF, Raskind MA, Scott M, Murphy C. Problems of families caring for Alzheimer’s patients: use of a support group. J Am Geriatr Soc 1981; 29 (2): 80-85.
13. Winston MR, McGraw M, Denton AP. Family caregivers are the second victims of Alzheimer’s Disease. J Gerontol 48 (4):202-9.
14. Zanetti O, Magni E, Sandri C, Frisoni GB, Bianchetti A, Trabucchi M. Determinants of burden in an Italian sample of Alzheimer’s patient caregivers. Behav Sci 1996; 11 (1): 17-27.
15. Şaskerud JH, Lee P. Vulnerability to health problems in female informal caregivers of persons with HIV/AIDS and age-related dementias. J Adv Nurs 2001; 33 (1): 60-8.
16. Koopmanschap MA, van Exel NJA, van den Bos GAM, van den Berg B, Brouwer WBF. The desire for support and respite care: preferences of Dutch informal caregivers. Health Policy 2004; 68: 309-320.
17. Brewer L. Gender socialization and the cultural construction of elder caregivers. J Aging Stud 2001; 15: 217-235.
18. Jolicoeura PM, Madden T. The good daughters: Acculturation and caregiving among Mexican-American women. J Aging Stud 2002; 16: 107-120.
19. Rodriguez G, De Leo C, Girtler N, Vitali P, Grossi E, Nobili F. Biomedical and life sciences and Medicine. J Neurol Sci 2003; 24 (5): 329-335.
20. Boziki M, Tsolaki M, Tsantali E, Tikistirma M, Kazis A. Subjective caregivers’ burden of mild cognitive impairment and Alzheimer’s Disease patients. Alzheimers Dement 2006; 2(3):582.
21. Gonzales-Salvador MT, Arango C, Lyketsos CG, Barba AC. The stress and psychological morbidity of the Alzheimer’s patient caregiver. Int J Geriatr Psychiatry 1999; 14 (9): 701-710.
22. Belmin J. Contribution of interventional studies on family caregivers of patients with Alzheimer’s Disease. Presse Med 2003; 32 (24): 9-13.
23. Baumgarten M, Battista RN, Infante-Rivard C, Hanley JA, Becker R, Bilker WB, Gauthier S. Use of physician services among family caregivers of elderly persons with dementia. J Clin Epidemiol 1997; 50 (11): 1265-1272.
24. Tabak N, Ehrenfeld M, Alpert R. Feelings of anger among caregivers of patients with Alzheimer’s Disease. Int J Nurs Pract 1999; 3 (2): 84-8.
25. Spence SH, Sheffield J, Donovan C. Problem-solving orientation and attributional style: moderators of the impact of negative life events on the development of depressive symptoms in adolescence. J Clin Child Psychol 2002; 31(2): 219-29.
26. Almberg B, Grafström M, Winblad B. Major strain and coping strategies as reported by family members who care for aged demented relatives. J Adv Nurs 1997; 26: 683-691.
27. Papastavrau E. The burden experienced by caregivers of patients with Alzheimer’s disease and related dementias. Alzheimers Dement 2006; 2(3): S579.
28. Oğuz MK, Yener G, Baklan B, Uzunel F, Yilmaz M, fiengün ‹. ‘Probable Alzheimer’ hastaliği olgularinda Mini Mental Durum değerlendirmesinin kisa kognitif muayeneye denkliği. J Neurol Sci Turish 2003; 20 (1): 29-33.
29. Cangöz B, Akdemir A, Örsel S. Alzheimer Tipi Demansta (ATD) algısal ve kavramsal örtük bellek işlevlerinin incelenmesi. Pskiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi 2002; 10 (4): 331-340.
30. Cansever A, Dönmez E, Uzun Ö, Özşahin A. Alzheimer hastalığı nda davranışsal belirtiler: Vasküler demans ile karşılaştırmalı bir çalışma. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi 2002; 10 (4): 351-356.
31. Karaman Y, Akpoyraz A, Köseoğlu E, Mirza M, Turan HÖ, Çatakoğlu Ö. Vasküler Demanslarin Nöropsikolojik ve Nörofizyolojik Özellikleri. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 1997; 3 (2): 55-65.
32. Örsel S, Özbay MH. Demansın Psikolojik-davranışsal boyutu ve Psikoterapötik yaklaşımlar. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi 2001; 9 (2): 255-262.
33. Eker E. Alzheimer hastaliğinda kognisyonu artirici tedaviler. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 1998; 8 (3): 119-123.
34. Saracoglu M, Tanrıdağ T, Tanrıdağ O. Alzheimer hastaliğinda kognitif tedavi yaklaşimlari. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 1998; 8 (4): 197-201.
35. Zencir M, Kuzu N, Gördeles B, Ergin A, Çatak B, fiahiner T. Cost of Alzheimer’s disease in a developing country setting. Int J Geriatr Psychiatry 2005; 20 (7): 616-622.
36. Savaşır I, fiahin NH (Ed): Bilişsel-Davranışçı Terapilerde De ğerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. pp. 23-38, 71-85. TPD Yayınları, Ankara 1997.

APA	KORKUT Y, SERTEL BERK H (2009). Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. , 1 - 12.
Chicago	KORKUT YESİM,SERTEL BERK HANİFE ÖZLEM Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. (2009): 1 - 12.
MLA	KORKUT YESİM,SERTEL BERK HANİFE ÖZLEM Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. , 2009, ss.1 - 12.
AMA	KORKUT Y,SERTEL BERK H Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. . 2009; 1 - 12.
Vancouver	KORKUT Y,SERTEL BERK H Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. . 2009; 1 - 12.
IEEE	KORKUT Y,SERTEL BERK H "Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi." , ss.1 - 12, 2009.
ISNAD	KORKUT, YESİM - SERTEL BERK, HANİFE ÖZLEM. "Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi". (2009), 1-12.

APA	KORKUT Y, SERTEL BERK H (2009). Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 12(1), 1 - 12.
Chicago	KORKUT YESİM,SERTEL BERK HANİFE ÖZLEM Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi 12, no.1 (2009): 1 - 12.
MLA	KORKUT YESİM,SERTEL BERK HANİFE ÖZLEM Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, vol.12, no.1, 2009, ss.1 - 12.
AMA	KORKUT Y,SERTEL BERK H Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2009; 12(1): 1 - 12.
Vancouver	KORKUT Y,SERTEL BERK H Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2009; 12(1): 1 - 12.
IEEE	KORKUT Y,SERTEL BERK H "Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi." Türk Geriatri Dergisi, 12, ss.1 - 12, 2009.
ISNAD	KORKUT, YESİM - SERTEL BERK, HANİFE ÖZLEM. "Alzheimer hastalarına ve sağlıklı yaşlılara bakımveren kadın yakınlarda bakım verme tarzı, problem çözme stratejileri, öfke tarzları ve sağlık durumunun incelenmesi". Türk Geriatri Dergisi 12/1 (2009), 1-12.