Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium

Nurettin KOÇHAN, (Atatürk Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Erzurum, Türkiye)
Tülin TAN (Bandırma Arkeoloji Müzesi, Bandırma Balıkesir, Türkiye)
Arkeoloji ve Sanat
33 0
Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 155 Sayfa Aralığı: 83 - 106 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-05-2019

Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium

Öz:
Bandırma Arkeoloji Müzesinde korunmakta olan cam unguentarium'ların buluntu yerleri bilinme-mektedir. Büyük olasılıkla Kapıdağ’ın kıstak kısmında yer alan Kyzikos antik kenti ya da yakın çev-resindeki mezarlardan çıkarılmış olmalıdırlar. Unguentarium'lar sağlam olarak daha çok mezarlarda bulunmaktadır. Bu da eserlerin günlük hayatta kullanıldıkları gibi, ölü armağanı olarak mezarlara da konduğunu göstermektedir. Ölen kişilere sunu sunma ve hediye bırakma geleneğinin yalnız eski Yunan kültüründe değil, eski Anadolu kültürlerinde de benimsenmiş olduğu görülmektedir. Ölü armağanı olarak konan unguentarium'ların içine ise farklı bitkilerden elde edilen sıvı koku ya da yağ konmaktaydı. Günümüze ulaşan sağlam cam unguentarium'lar doğal olarak, genellikle mezar-larda ele geçmektedir. Cam unguentarium'ların ilk örnekleri olasılıkla seramik formlarının etkisinde şekillendirilmiş olmalıdır. MÖ 1. yüzyıl ortalarına doğru boruyla cama üflemenin keşfedilmesiyle cam kapların daha kısa sürede yapılabilmesi, bu tekniğin hızla yaygınlaşmasını sağlamıştır. Üfleme tek-niğinde genelde iki yöntem uygulanmıştır: 1. Serbest üfleme, 2. Kalıba üfleme. İncelediğimiz ungu-entarium'lar serbest üfleme tekniğiyle yapılmıştır. Bu unguentarium'ları 5 tipe ayırabiliriz. Olasılıkla Kyzikos ya da çevresindeki mezarlardan kaçak yollarla elde edilmiş olan bu eserler, kentte MS 1-2. yüzyıllarda cam eser üretiminin yapıldığını göstermesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji

A GROUP OF GLASS UNGUENTARIA FROM THE BANDIRMA ARCHEOLOGICAL MUSEUM

Öz:
The places of findings of glass unguentaria are not know the Bandırma Archeological Museum in Turkey. Most probably, these findings should be excavated from the ancient city of Cyzicus, where it is located at the isthmus of Kapıdag and near its vicinity. Unguentaria are generally found in the tombs. As unguentaria were used in the Daily lives of the people, they were put into the tombs. The traditional present offerings to the dead were not only for the ancient Greeks, but also for the ancient Anatolia. These unguentaria consisted of extracts from the herbs, which were usualy oil or liquid odours. These unbroken unguentaria were, naturally, obtained from the tombs. Glass unguen-taria were possibly made as being the examples of ceramics unguentaria. During the B.C 1. century, blowing the air into the glass through metal pipe was discovered, by this technology, the production of glass unguentaria enabled them to be prevalent. This blowing technic was in two parts: 1. Free blowing, 2. Mold blowing. The unguentaria that we examined, were made by free blowing. We can seperate the glass unguentaria into 5 types. Most probably, they were caught illegally from Cyzicus and its vicinity and these findings provide great importance, showing the glass production works of unguentaria in the A.D. 1-2. centruy, in Cyzicus.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik
  • Herodotos, Herodot Tarihi, Çev. M. Ökmen, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1973.
  • Homeros, İlyada, Çev. A. Erhat ve A. Kadir, Sander Yayınları, İstanbul, 1975.
  • Plinius, The Natural History (http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A 1999.02.0137%3Abook%3D36%3Achapter%3D12).
  • Akçay, T. 2008. “Eskiçağda Ölü Kültü ve Ölü Gömme Adetleri”, Arkeoidea 6: 32-40.
  • Anderson-Stojanović, V. R. 1987. “The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria”, Ameri-can Journal of Archaeology 91: 105-122.
  • Atila, C. ve B. Gürler 2009. Bergama Müzesi Cam Eserleri. Çağdaş Matbaa-Reklam Ltd. Şti., İzmir.
  • Canav, Ü. 1985. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Cam Eserler Koleksiyonu. Çağdaş Yayıncılık ve Basın Sanayi A.Ş., İstanbul.
  • Caron, B. ve E. P. Zoïtopoúlou, E. P. 2008. Montreal Museum of Fine Arts, Collection of Mediterra-nean Antiquities Musée des beaux-arts de Montréal, La collection des antiquités méditerranéen-nes. Volume 1: The Ancient Glass La verrerie antique. Brill, Boston.
  • Civelek, A. 2012. “Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentariumlar Üzerine Gözlemler”, Arkeoloji ve Sanat 141: 77-90.
  • Çakmaklı, Ö. D. 2013. “Uşak Arkeoloji Müzesi’ne Kazı Dışı Yollardan Kazandırılmış Roma Döne-mine Ait Bir Grup Cam Kap”, Ç. G. Güray (yay.) Kaunos/Kbid Toplantıları 2 Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu: 65-82. Ankara.
  • Dodwell, C. R. 1986. Theophilus. Oxford, New York.
  • Erten, E. 1993. Başlangıcından Geç Antik Dönem Sonuna Kadar Anadolu’da Cam. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ezell, M. J. M. 2004. “Looking Glass Histories”, The Journal of British Studies 43/3: 317-338.
  • Forti, L. 1967. “Gli unguentari del primo periodo ellenistico”, Rendiconti della Accademia di arc-heologia, lettere e belle arti 37: 142-157.
  • Frankfort, H. 1934. Iraq Excavations of the oriental İnstitute 1932/33: Thirt Preliminary Report of the Iraq Expedition. Oriental Institute of the University of Chicago, Chicago.
  • Gaucker, P. 1915. Nécropolés Puniques de Carthage 1-2. A. Picard, Paris.
  • Grose, D. F. 1989. The Toledo Museum of Art Early Ancient Glass Core formed, Rod-Formed, and Cast Vessels and Objects from the Late Bronze Age to the Early Roman Empire, 1600 B.C. to A.D. 50. Hudson Hill Press, New York.
  • Hayes, J. W. 1975. Roman and Pre-Roman Glass inthe Royal Ontario Museum A Catalogue. Royal Ontario Museum (ROM), Toronto.
  • Hellström, P. 1965. Labraunda II: I, Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass. Acta Instituti, Lund.
  • Hürmüzlü, B. 2008. Eski Yunan’da Ölü Gömme Gelenekleri. Ege Yayınları, İstanbul. Isings, C. 1957. Roman Glass from Dated Finds. J.B. Wolters Press, Groningen/Djakarta.
  • Isings, C. 1971. Roman Glass in Limburg. Wolters- Noordhoff, Groningen.
  • Khruškova, L. 2009. "Late Antique Glass from the Eastern Black Sea: Christian Context", E. Laflı (yay.) Late Antique/Early Byzantine Glass in the Eastern Mediterranean: 337-353. İzmir.
  • Koçhan, N. 1997. “Yüzey Araştırmaları”: Yaylalı, A. ve V. Özkaya, “Kyzikos 1995: Arkeolojik Kazı etkinlikleri” içinde, Kazı Sonuçları Toplantısı XVIII/II: 409-429.
  • Koçhan, N. 2011. Kyzikos Tarihi ve Mimari Kalıntıları. Renkvizyon Ofset Form Matbaacılık, Bursa.
  • Koçhan, N. 2013. “Kyzikos, Hellespontus’da Bir Eyalet Merkezi”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 31: 69-91.
  • Koçhan, N. 2014a. “New Proposals On Cyzicus Hadrian Temple”, Centre de Recherche Universı-taıre Lorrain D’Histoire. Cyzique, cité Majeure et Méconnue de la Propontide Antique: 279-294. Centre de Recherche Universitaire Lorrain d’Historie, Metz.
  • Koçhan, N. 2014b. “Kyzikos 1989-1996 Kazı Dönemi Yüzey Araştırmaları”, H. Kasapoğlu ve M. A. Yılmaz (yay.) Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü 40. Kuruluş Yılı Armağanı, Anadolu’nun Zirvesinde Türk Arkeolojisinin 40 Yılı: 393-403. Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara.
  • Kurtz, D. ve Boardman, J. 1971. Greek Burial Customs. Cornell University Press, Ithaka.
  • Küçükerman, Ö. 1985. Cam Sanatı ve Geleneksel Türk Camcılığından Örnekler. Doğuş Matbaası, Ankara.
  • Leakey, R. E. 1982. Human Origins. Dutton Childrens Books, London.
  • Lightfoot, C. S. 1989. Afyon Müzesindeki Cam Eserler Kataloğu. British Institute of Archaeology at Ankara, London.
  • Lucker, K. T. 1994. “Ancient Glass”, Art Institute of Chicago Museum Studies 20/1: 79-91.
  • Lilyquist, C. ve R. H. Brill 1995. Studies in Early Egyptian Glass. Metropolitan Museum of Art, New York.
  • Magie, D. 2002. Anadolu’da Romalılar 2: Batı Anadolu ve Zenginlikleri. Çev. N. Başgelen ve Ö.
  • Çapar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  • Mellaart, J. 1967. Çatal Höyük: a neolithic town in Anatolia. Thames-Hudson, London.
  • Meral, K. 2012. “Kyzikos’tan Lahit Mezar Buluntuları”, Höyük 5: 25-44.
  • Olcay, B. Y. 2001. “Ancient Glass Vessels in Eskişehir Museum”, Anatolian Studies 51: 147-157.
  • Ökse, A. T. 2005. “Eski Çağdan Günümüze Ölü Gömme ve Anma Gelenekleri”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 5: 1-8.
  • Özcan, F. 2012. “Grek ve Roma Dünyasında Gül”, S. Demirel Üni. Sosyal Bil. Dergisi 16: 1-29.
  • Özet, A. 1987. “Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesindeki Cam Örnekleri ile Antik Çağda Cam Yapımı” Belleten LI/200: 587-609.
  • Özgümüş, Ü. 2000. Anadolu Camcılığı. Pera Yayıncılık ve Kitapcılık A.Ş., İstanbul.
  • Pfuhl, E. ve H. Möbius 1977. Die Ostgriechischen Grabreliefs I. Verlag Philipp von Zabern, Rhein. Rohde, E. 1980. “Antikes Glas: Eine Vorlage aus den Beständen der Berliner Antiken-Sammlung”, Forschungen und Berichte 20: 147-187.
  • Saldern, A. von 1980. Ancient and Byzantine Glass from Sardis. Harvard Universitiy Press, London.
  • Schuler, F. 1959. “Ancient Glassmaking Technique. The Blowing Process”, Archaeology 12: 116-124.
  • Smith, J. C. 1982. “A Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephale, Knossos”, The Annual of the British School at Athens 77: 255-293.
  • Stern, E. M. 1977. Ancient Glass at the Fondation Custodia (Collection Frits Luqt-Paris). Wolters-Noordhoff, Grönnigen.
  • Stern, E. M. 1999. “Roman Glassblowing in a Cultural Context”, American Journal of Archaeology 103/3: 441-484.
  • Şahin, N. 1996. “Beyaz Lektyhos’lar Işığında Klasik Devirde Atina’da Ölüm İkonografisi ve Ölü Kültü”, Arkeoloji Dergisi IV: 143-167.
  • Şenyurt, S., Y. Akçay, A. Kamış ve Y. Yüceören 2006. Doğu Kilikya’da Bir Hellenistik-Roma Nekro-polü. Mert Basın yayın San. Tic. Ltd. Şti., Ankara. Taştemur, E. 2007. Klaros Cam Eserler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sos-yal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Tekocak, M. 2013. “Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji Müzesi’nden Bir Grup Cam Eser”, Ç. G. Güray (yay.) Kaunos/Kbid Toplantıları 2 Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu (17-20 Haziran 2010): 127-142. Ankara.
  • Woolley, L. 1955. Alalakh: An Account of the Excavations at Tell Atchanain the Hatay, 1937-1949. Oxford University Press, London.
  • Yurtseven, F. 2006. “Tarsus Köylü Garajı Mezarı Buluntuları”, Anadolu 31: 91-121.
APA KOÇHAN N, TAN T (2017). Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. , 83 - 106.
Chicago KOÇHAN NURETTİN,TAN Tülin Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. (2017): 83 - 106.
MLA KOÇHAN NURETTİN,TAN Tülin Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. , 2017, ss.83 - 106.
AMA KOÇHAN N,TAN T Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. . 2017; 83 - 106.
Vancouver KOÇHAN N,TAN T Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. . 2017; 83 - 106.
IEEE KOÇHAN N,TAN T "Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium." , ss.83 - 106, 2017.
ISNAD KOÇHAN, NURETTİN - TAN, Tülin. "Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium". (2017), 83-106.
APA KOÇHAN N, TAN T (2017). Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. Arkeoloji ve Sanat, 0(155), 83 - 106.
Chicago KOÇHAN NURETTİN,TAN Tülin Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. Arkeoloji ve Sanat 0, no.155 (2017): 83 - 106.
MLA KOÇHAN NURETTİN,TAN Tülin Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. Arkeoloji ve Sanat, vol.0, no.155, 2017, ss.83 - 106.
AMA KOÇHAN N,TAN T Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. Arkeoloji ve Sanat. 2017; 0(155): 83 - 106.
Vancouver KOÇHAN N,TAN T Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium. Arkeoloji ve Sanat. 2017; 0(155): 83 - 106.
IEEE KOÇHAN N,TAN T "Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium." Arkeoloji ve Sanat, 0, ss.83 - 106, 2017.
ISNAD KOÇHAN, NURETTİN - TAN, Tülin. "Bandırma Arkeoloji Müzesi'nden Bir Grup Cam Unguentarium". Arkeoloji ve Sanat 155 (2017), 83-106.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 7:47

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları